1 DIALIZA OTRZEWNOWA ZARYS Jacek Różański
2 Rys historyczny 1923 – Ganter – piersza dializa otrzewnowa [DO] u zwierząt 1945 – Selingman – kliniczne zastosowanie DO 1968 – Tenckhoff – cewnik silastikowy – Popovich, Nolph, Oeropoulus - CADO
3 Rys historyczny - Polska1935 – Orłowski, Nielubowicz 1979 – Wańkowicz, Twardowski – CADO 1992 – DO – 1.2% 2000 – DO – 10.6% 2001 – DO – 11.1%
4 Dializa otrzewnowa Rolę filtra spełnia naturalna błona półprzepuszczalna – otrzewna, przez którą usuwane są toksyny moczni-kowe, nadmiar wody i elektrolitów. Do płynu dializacyjnego przechodzą także: białka, hormony, aminokwa-sy, witaminy, pierwiastki śladowe.
5 Dializa otrzewnowa Z płynu dializacyjnego do krwi i chłonki przenikają glukoza i mleczany. Substancje te wywołują jednocześnie gradient osmotyczny zapewniając odpowiednią ultrafiltrację. Powszechnie stosowane płyny zawie-rają glukozę w stężeniu 1.5g%, 2.5g% lub 4.5g%. Mleczany, metabolizowane w ustroju do dwuwęglanów maja wpływ na regulację RKZ.
6 Dializa otrzewnowa-płyn
7
8 Dializa otrzewnowa - PETJakość transportu otrzewnowego oceniana jest za pomocą testu równoważenia otrzewnowego (PET – peritoneal equilibration test), który wyraża się stosunkiem Crdial/Crosocze Cztery rodzaje transportu otrzewnowego: niski, średni, średniowysoki i wysoki.
9 Dializa otrzewnowa - PETWysoka przepuszczalność – niskie Crsur i Usur ale mają trudności z uzyskaniem odpowiedniej ultrafiltracji w wyniku szybkiego przechodzenia glukozy do organizmu Odwrotna zależność występuje u chorych z niską przepuszczalnością. Profil przepuszczalności zmienia się wielokrotnie podczas życia chorego.
10 Dializa otrzewnowa PETPrzepuszczalność D/P Ultrafiltracja Klirens wysoka słaba Bardzo dobry Średnio wysoka dobra Dobry Średnio niska Dobra lub bardzo dobra Dobry lub słaby Niska Bardzo dobra słaby
11 Dializa otrzewnowa - PET
12 BSA-całkowita powierzchnia ciała
13 Dawka dializy-RRF>2ml/minD/P niskie D/P Nisko-średnie Wysoko-średnie Wysokie BSA Mała 3x2,5L + 2x2L lub 1x2,5L 2L 4x2L + 5x2L + BSA Średnia 3x3L + 2x2,5L lub 1x2,5L 3x2,5-3L + 2,5L 4x2,5 + 4x2,5L lub 5x2L + Duża 2x2,5L 3L 4x3L + 4-5x2,5L+
14
15 Dializa otrzewnowa – dostęp dializacyjnyCewnik do jamy brzusznej założony na stałe W Polsce najczęściej c. Tenckhoffa stabilizowany dwoma mufkami: w mięśniu prostym brzucha i w tk. Podskórnej, zakładany techniką chirurgiczną, laparoskopową lub z zastosowaniem trokaru.
16 Dializa otrzewnowa – dostęp dializacyjny
17 Dializa otrzewnowa - typyprzerywana dializa otrzewnowa – PDO – wielogodzinne zabiegi przy użyciu cyklera w szpitalu kilka razy w tygodniu ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa – CADO automatyczna dializa otrzewnowa - ADO
18 Przerywana dializa otrzewnowaŚr. co drugi dzień do 20 godz. Podeszły wiek Brak możliwości HD i CADO/ADO Niskie klirensy Wysoki koszt
19 Ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa-CADO
20
21 Dializa otrzewnowa - CADO
22 Dializa otrzewnowa – CADO[DADO]
23 Automatyczna dializa otrzewnowa-ADO
24 Dializa otrzewnowa - cyklerHomeChoice firmy Baxter Aparat walizkowy, waga 12 kg [z wózkiem 17 kg] Pozwala nastawić: czas dializy, całko-witą objętość, objętość napełniania, objętość ostatniego worka i stężenie glukozy w ostatnim worku. Samoczynnie oblicza: liczbę cykli, czas zalegania.
25 Dializa otrzewnowa - cykler
26 Automatyczna dializa otrzewnowa-ADOWskazania: -niska UF na CADO -nieadekwatność CADO -słabe powłoki brzuszne [przepukliny] -problemy z samodzielnym wykonywaniem CADO -preferencje pacjenta -wysoka częstość z. otrzewnej -zespół wypalenia pomocnika
27 Dializa otrzewnowa – ADO[CCDO]
28 Dializa otrzewnowa – ADO[CCDO]Zalety: -wysoki klirens -niewielkie zużycie płynu Wady: -ujemna UF w czasie dziennej wymiany -obecność płynu w pozycji stojącej w czasie dnia
29 Dializa otrzewnowa – ADO[NDO]
30 Dializa otrzewnowa – ADO[NDO]Zalety: -dobra UF u chorych z nadprzepuszczalnością ptrzewnej -dializa w pozycji leżącej Wady: -niski klirens -wysokie zużycie płynu
31 Dializa otrzewnowa – ADO
32 Dializa otrzewnowa – ADO
33 Dializa otrzewnowa – ADO-TIDAL
34 Dializa otrzewnowa – ADO-TIDALW czasie wymian nocnych tylko pewien procent objętości napełniania jest uzupełniany podczas wymiany [% tidal] Indywidualizowana w zakresie 50-0% tidal Zastosowanie: wzrost uzyskiwanych klirensów utrudniony drenaż
35 Dializa otrzewnowa - wskazaniadzieci pacjenci > 65 rż pacjenci z cukrzycą [możliwość podawania insuliny wraz z płynem dializacyjnym] brak dostępu dializacyjnego choroby układu sercowo-naczyniowego duża odległość od ośrodka dializacyjnego potrzeb bardziej libealnego programu dnia
36 Dializa otrzewnowa - przeciwwskazaniaPrzepukliny Rozległe zabiegi na jamie brzusznej Choroby zapalne jelit Upośledzenie wzroku Zła sprawność manualna Znaczne otępienie Brak higieny osobistej Złe warunki mieszkaniowe
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52