1 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w projekcie „ENSPIRE EU” ARSENIUSZ WOŹNY Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Zielona Góra 20. 06. 2011r.

2 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Co to jest „ENSPIRE EU” ? ENSPIRE EU jest projektem programu INTERREG IVC, który realizuje cele Komisji Europejskiej w zakresie promowania przedsiębiorczości, zwłaszcza samo zatrudnienia i MŚP. Cele „ENSPIRE EU”! zbadanie i dokonanie zmian w istniejących politykach dotyczących przedsiębiorczości, w celu zmiany nastawienia do samozatrudnienia. pomoc w rozwoju kultury przedsiębiorczości. Działania w ramach o to jest „ENSPIRE EU” ?? współpraca między 11 regionami w celu wymiany informacji nt „dobrych praktyk” w zakresie promocji przedsiębiorczości, które będą podstawą do wypracowania rekomendacji dla ram polityk unijnych. ENSPIRE EU Entrepreneurial Inspiration for the European Union

3 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Lider Projektu: Region Południowa Dania 12 partnerów z 11 państw: Czechy Cypr Dania Francja Hiszpania Polska Rumunia Słowenia Szwecja Węgry Wielka Brytania Oczekiwane rezultaty: nowa europejska sieć regionów i instytucji europejskich promująca wiedzę nt. najlepszych sposobów tworzenia kultury przedsiębiorczości i wdrażania inicjatyw wspierających jej rozwój, studia przypadków najlepszych „dobrych praktyk” z całej Europy, elektroniczna biblioteka inicjatyw znalezionych dzięki badaniom przeprowadzonym w Europie, dostępna na www.enspire.eu,www.enspire.eu wypracowanie rekomendacji politycznych oraz strategicznych ram polityk unijnych, program pilotażowy i zestaw instrumentów transferu inicjatyw („dobrych praktyk”) z jednego kraju partnerskiego do innych państw, efektywny transfer oznacza, że jest to „najlepsza praktyka”.

4 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (9b) Kalendarz działań projektu ENSPIRE EU 2010 – 2012 : Marzec 2010:Spotkanie inicjujące w Brukseli, Belgia Jesień 2010: Spotkanie partnerów/Pan Europejskie Seminarium Informacyjne w Vejle, Dania Uruchomienie strony internetowej www.enspire.euwww.enspire.eu Rozpowszechnianie ulotek projektu promujących ENSPIRE EU + początek badań Kwiecień / Maj 2011: Spotkania partnerskie/ Pan Europejski Obóz Wymiany w Paryżu i Sewilli 20.06.2011 r.„Obozy wymiany” w regionach partnerskich Czerwiec 2011:Druga ulotka promująca ENSPIRE EU Wrzesień 2011: Raport na temat dobrych praktyk Lato /Jesień 2011 : Spotkanie ENSPIRE EU w Brukseli (wrzesień i listopad) Wiosna/Lato 2012: Przegląd polityk Wiosna/Lato 2012: Działania pilotażowe Maj 2012: Spotkanie partnerskie w Halland, Szwecja Październik 2012: Spotkanie partnerskie / Konferencja finałowa projektu w Larnace, Cypr

5 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Trzy grupy docelowe w projekcie: pokrzywdzeni przez los - imigranci, niepełnosprawni i/lub w mniej rozwiniętych regionach kobiety, w tym powracające do pracy po urlopie macierzyńskim, zniechęceni - uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy porzucili szkołę, którym nie wszczepiono idei przedsiębiorczości, wykluczeni (pozbawieni złudzeń) - osoby długotrwale bezrobotne, bez wykształcenia, starsze, które wypadły z rynku pracy. Pierwotna propozycja lubuskich „dobrych praktyk”: inicjatywy wspierające bezrobotnych przechodzących na samozatrudnienie.

6 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Kto aktywizuje zawodowo i promuje postawę przedsiębiorczości? Komitet Techniczny: WUP, PFRON oraz LKW OHP. Operatorzy: podmioty wspierające przedsiębiorczość w województwie lubuskim. Działają lokalnie i mają bezpośredni kontakt z 3 grupami docelowymi w projekcie ENSPIRE EU. A.Beneficjenci Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) Działania i poddziałania: 6.2. Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia 8.2. Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw 2.2.1 Poprawa jakości usług świadczonych przez instytucje wspierające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności B. Instytucje wsparcia biznesu i instytucje szkoleniowe. C. Akademickie Biura Karier. D. Powiatowe Urzędy Pracy. 52 instytucje, stowarzyszenia, organizacje

7 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Jak wybrać najlepsze „dobre praktyki” z lubuskiego ? Zankietowano Operatorów i wybrano lubuskie „dobre praktyki”, zaprezentowano lubuskie „dobre praktyk” podczas seminariów „ENSPIRE EU” w Paryżu i Sewilli. Paryż, kwiecień 2011 Beneficjenci projektów: L: 75 osób, szkolenie + testy psychologiczne + wsparcie finansowe, 39 osób założyło własną działalność gospodarczą H: 75 000 szwedzkich uczniów otrzymało wiedzę nt. przedsiębiorczości. „Dobre praktyki” – Lubuskie (L) vs Halland (H) Powiatowy Urząd Pracy w Sulęcinie „Zostań swoim szefem”, Powiat Żagański „Twoja firma”, Region Halland „Przedsiębiorcze Halland”

8 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Kolejne „dobre praktyki” z lubuskiego – Sewilla, maj 2011 „Stop bierności – kobieta aktywna zawodowo” (KW OHP Zielona Góra),  brak samozatrudnienia. „Nowe szanse - aktywizacja zawodowa i społeczna kobiet opiekujących się osobą zależną” (ZDZ Zielona Góra),  występuje zatrudnienie, brak samozatrudnienia. „Zostań swoim szefem” (PUP Sulęcin),  wsparcie finansowe beneficjentom ostatecznym, co jest niedozwoloną praktyką w Danii. Projekt nie może pretendować do tytułu najlepszej praktyki. "Wsparcie kompleksowe dla pracowników restrukturyzowanych przedsiębiorstw" (NSZZ Solidarność Gorzów Wlkp.),  grupą docelową są osoby pracujące, brak zatrudnienia & samozatrudnienia. „Wsparcie osób niepełnosprawnych ruchowo na rynku pracy II” (Biuro FAR Zielona Góra),  jest zatrudnienie, brak samozatrudnienia.

9 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” Hiszpańska „dobra praktyka” – Sewilla, maj 2011 „Dideco” S.L.: emerytowana nauczycielka prowadzi sklep z materiałami edukacyjnymi i zabawkami dydaktycznymi, sobotnie spotkania w sklepie z rodzicami i dziećmi: dzieci - zabawy, gry edukacyjne i konkursy, rodzice - prelekcje nt. wychowania dzieci, dobór stosownych gier i zabawek, rozwiązywanie problemów, jak również nawiązywanie kontaktów. www.dideco.es

10 Fundacja „Przedsiębiorczość”, Żary 3000 osób - szkolenia, 5800 osób - doradztwo indywidualne, 4500 osób - porady nt. rynku pracy, 1000 osób - uczniowie i studenci. EFEKTY : ponad 350 osób założyło firmę, 19 mikro firm w Inkubatorze, 200 osób dzięki pożyczkom Fundacji założyło i rozszerzyło działalność firmy, 260 nowych miejsc pracy. Najwyższa liczba samozatrudnionych bezrobotnych w lubuskiem w latach 2008 -2010. Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości w „Enspire EU” „Dobre praktyki” z lubuskiego – organizacje nie projekty !! „SWMP”, Dobiegniew 7000 osób – szkolenia, 7000 osób – staże zagraniczne, 782 osoby – projekt „Wiadukt 2006”. EFEKTY : 4800 osób znalazło pracę, ponad 230 osób założyło firmę, 33 mikro firmy w Inkubatorze, 200 bezrobotnych dzięki pożyczkom Stowarzyszenia założyło firmy, 300 firm pożyczki przeznaczyło na inwestycje i innowacje.

11 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (1) Przedsiębiorcze Halland Operatorzy: Region Halland, Szwecja, 23 regionalne instytucje wsparcia przedsiębiorczości, szkoły i instytucje kształcenia ustawicznego. Czas realizacji: 2007-2010 Grupa docelowa / liczba : młodzież szkolna / ok. 78 tys. osób. Cel : zajęcia szkolne w celu wzrostu świadomości przedsiębiorczości, dla dzieci i młodzieży. www.foretagsamt.se Realizacja: metody i programy opracowane przez przedsiębiorców, instytucje około biznesowe i nauczycieli, pomysły młodych zamienić w ofertę biznesową, stworzenie sieci wymiany pomysłów pomiędzy uczniami & szkołami, szkolenia dla uczniów w zakresie tworzenia wirtualnych przedsiębiorstw.

12 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (1a) Efekty: zmiana nastawienia oraz zachęcenie do zakładania i prowadzenia własnej działalności gospodarczej, wzrost z 26% (2004) do 44% (2008) osób w wieku 18-30 lat, deklarujących samo zatrudnienie, Region Halland jako jeden z ostatnich w Szwecji, awansował do grupy szwedzkich liderów w zakresie promocji przedsiębiorczości. Przedsiębiorcze Halland, c.d. Szwecja www.foretagsamt.se

13 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (2) Operatorzy: Izba Handlu i Przemysłu okręgu Fejer Węgry, (IHiP) 2 sąsiednie okręgi, Ministerstwo Gospodarki i Transportu. Czas realizacji: 2008 – 2010 Grupa docelowa / liczba : Pokrzywdzeni przez los / 816 Cel : szkolenie i podnoszenie świadomości nt. przedsiębiorczości Wsparcie motywacji działalności młodych przedsiębiorców: SUKCES – wiedza i informacja jako czynnik sukcesu młodych przedsiębiorców Metody realizacji: utworzenie „Klubu mentorskiego” - uczestnicy Klubu to kilkanaście 30- osobowych grup + tematyczne spotkania + lista mailingowa, szkolenia indywidualne i grupowe: rozwój motywacji, umiejętności, wiedza (prawo, IT, podatki i rynek pracy.

14 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (2a) wizyty studyjne w przedsiębiorstwach, wymiana dobrych praktyk, ”Klub Mentorski” – umożliwił uczestnikom projektu nabycie praktycznej wiedzy: doświadczeni przedsiębiorcy dzielą się wiedzą i doradzają początkującym, Efekty: powstanie 25 nowych przedsiębiorstw, kontynuacja działań „Klubu Mentorskiego” po zakończeniu projektu, IHiP utrzymuje stały kontakt z ww. 25 uczestnikami, należącymi do Klubu Mentorskiego i nauczają zasad przedsiębiorczości, IHiP wspomaga „Klub” w internacjonalizacji jego działań na forum Europejskiej Sieci Przedsiębiorczości (Enterprise Europe Network). Wsparcie motywacji działalności młodych przedsiębiorców …, Fejer, Węgry Metody realizacji c.d. :

15 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (3) Czas realizacji: 2 lub 3 semestry szkolne (72 lekcje) od 2007 r. Grupa docelowa / liczba: 75 uczniów. Cel : kursy teoretyczny i praktyczny zorientowany na rozwój motywacji i zdobycia wiedzy nt. zakładania i prowadzenia własnej firmy. Kurs Przedsiębiorczości warsztaty edukacyjne, obsługa przyjęć, catering i prowadzenie szkolnego bufetu Operatorzy: Średnia Szkoła Zawodowa Cateringu i Turystyki, Tatabanya, Węgry sąsiednie okręgi węgierskie, Narodowy Fundusz Rynku Pracy.

16 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (3a) teoretyczny kurs przedsiębiorczości i marketingu, kurs symulacyjny prowadzenia przedsiębiorstwa z możliwością uczestnictwa w krajowym konkursie wirtualnej przedsiębiorczości, kurs gotowania i przyrządzania potraw, sprzedaż wytwarzanych produktów w bufecie i w „edukacyjnych restauracjach”, reinwestowanie zarobionych pieniędzy w zakup produktów i sprzętów, obsługa przyjęć, wesel, imprez lokalnych i regionalnych. Efekty: poznanie praktycznej strony prowadzenia przedsiębiorstwa (odpowiedzialność, niezależność), zmotywowanie uczniów do założenia własnego przedsiębiorstwa dzięki połączeniu teorii z praktyką,  brak statystyk nt. osób, które po zakończeniu projektu założyły własną firmę. Metody realizacji: Kurs Przedsiębiorczości, c.d. Tatabanya Węgry

17 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (4) Czas realizacji: 2010 - do października 2012 Grupa docelowa/liczba: osoby planujące rozpocząć własną działalność gospodarczą / 135 Cel : promocja samozatrudnienia i rozwoju przedsiębiorczości poprzez organizację konferencji oraz uruchomienie portalu internetowego www.antreprenoriada.ro,www.antreprenoriada.ro szkolenia dla osób zainteresowanych przejściem na samozatrudnienie. ANTREPRENORIADA - szkolenie i rozwój biznesu Operatorzy: spółka EDUROM; 11 okręgów (powiatów), Rumunia

18 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (4a) Metody realizacji: przewodnik nt. uwarunkowań prawno-finansowych nt. prowadzenia działalności gospodarczej - www.antreprenoriada.ro,www.antreprenoriada.ro organizacja 9 konferencji informacyjnych oraz cyklu szkoleń nt. przedsiębiorczości i umiejętności menedżerskich, wskazanie najlepszych rumuńskich praktyk biznesowych. ANTREPRENORIADA - szkolenie i rozwój biznesu, c.d. Rumunia Efekty: podniesienie świadomości uczestników nt. samozatrudnienia jako możliwości kariery zawodowej, podniesienie efektywności oraz rozwoju umiejętności organizacyjnych niezbędnych do skorelowania działalności przedsiębiorstwa z wymogami rynku,  projekt w toku, brak danych nt. liczby samo zatrudnionych.

19 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (5) Operatorzy: Międzynarodowa Izba Młodych w Cluj (JCI Cluj), sponsorzy Czas realizacji: 2011 – styczeń 2012 Grupa docelowa / liczba: 30 z ponad 200, osoby (18-35 lat) planujące rozpoczęcie działalności w ciągu 6 miesięcy od przystąpienia do projektu, lub prowadzący firmę od 6 miesięcy przed przystąpieniem do projektu. Młodzi przedsiębiorcy wieloetapowa selekcja przedsiębiorców, podnoszenie motywacji i umiejętności, doradztwo oraz rozwój przedsiębiorczości, wsparcie inicjatyw poprzez transfer wiedzy i wymianę doświadczeń (mentoring). Cel :

20 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (5a) Efekty: po selekcji z 203 zostało 18 potencjalnych przedsiębiorców, 18 uczestnikom towarzyszył mentor – przedsiębiorca u którego odbyli 4-tygodniowy staż, poznając strategie firmy, które doprowadziły ją do sukcesu, opracowanie biznes planu, wszystkie plany włączono do ogólnokrajowego konkursu „Najlepszy Biznes Plan”. Metody realizacji: szkolenia nt. przedsiębiorczości, docelowo na realizację projektów generujących zysk, transfer wiedzy i doświadczenia poprzez mentoring młodych przedsiębiorców, którzy odnieśli sukces lub porażkę, po której przeszli do kolejnej formy efektywnej działalności gospodarczej, tworzenie społeczności młodych, którzy odnoszą sukcesy oraz potrafią przejść przez różne porażki w biznesie. Młodzi przedsiębiorcy, c.d. Cluj, Rumunia

21 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (6) Operator: OTIMMC Cluj, Rumunia, (agencja rządowa wdrażająca programy narodowe na poziomie regionalnym dla MŚP.) Czas realizacji: 2005-2012. Grupa docelowa/ liczba: kobiety z obszarów wiejskich narażone na wykluczenie społeczne i z rynku pracy, imigrantki i grupy mniejszości, 240 kobiet (30 kobiet z każdego z 8 rumuńskich miejscowości). Cel : podnoszenie świadomości nt. przedsiębiorczości wśród kobiet, aby za pomocą szkoleń ułatwić ich mobilność na rynku pracy. Rozwój kultury przedsiębiorczości wśród kobiet menadżerów sektora MŚP

22 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (6a) Metody realizacji: organizacja kampanii informacyjnej pt. „Dni kobiecej przedsiębiorczości”, 4 dniowe szkolenia, w trakcie szkoleń rozwój umiejętności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Efekty: integracja ze środowiskiem biznesu - pogodzenie kariery i życia rodzinnego, zwalczanie uprzedzeń w społecznościach lokalnych związanych z pracą kobiet, stymulowanie samozatrudnienia i tworzenie relacji wsparcia kobiet przedsiębiorców i kobiet planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej,  b/d statystycznych nt kobiet, które przeszły na samo zatrudnienie. Rozwój kultury przedsiębiorczości wśród kobiet menadżerów sektora MŚP, c. d. Cluj, Rumunia

23 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (7) Operatorzy: Duńska Fundacja Przedsiębiorczości Młode Przedsiębiorstwo, szkoły (podstawowe & gimnazjalne) z Vejle i Esbjerg, Dania. Czas realizacji: kolejne edycje co roku. Grupa docelowa: uczniowie szkół w miastach Vejle i Esbjerg (13-latkowie), projekt pilotażowy, docelowo dla uczniów w całej Danii. Cel: Rozwój wiedzy na temat przedsiębiorczości wśród dzieci i młodzieży. EDISON

24 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (7a) Metody realizacji: wdrożenie interdyscyplinarnego podejścia pozwalającego na połączenie teorii z praktyką w nauczaniu przedsiębiorczości, przygotowanie projektu produktu lub usługi - zgodnie z wymogami rynkowymi – i jego prezentacja w sposób zachęcający do komercjalizacji. Efekty: podniesienie poziomu zainteresowania uczniów działaniem w sposób kreatywny I innowacyjny, wykształcenie w uczniach zrozumienia i szacunku dla innych form ekspresji i sposobów nauki przez co jednocześnie nabywają umiejętności niestandardowego rozwiązywania problemów,  brak danych statystycznych nt. efektów zrealizowanej inicjatywy. EDISON, c.d. Vejle, Esbjerg, Dania

25 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (8) Operator: Zespół „Przedsiębiorcza sprawność” z Enham - Hampshire Wielka Brytania. Czas realizacji: od 2001 roku. Liczba uczestników: około 5000 osób, w wieku 18 – 65 lat. UWAGA: rozbudowana sieć biur na terenie hrabstwa, duża ilość wolontariuszy, a zwłaszcza hojni donatorzy & sponsorzy: indywidualni, instytucjonalni oraz korporacyjni ułatwia finansową realizację wszelkich inicjatyw. Grupa docelowa: niepełnosprawni fizycznie i umysłowo. Cele: stworzenie schematu działań adresowanych do niepełnosprawnych, którzy rozpoczną samozatrudnienie, rezygnując z pakietu świadczeń socjalnych. Przedsiębiorcza sprawność

26 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (8a) Metody realizacji: przygotowanie pomysłu (własny albo inne sprawdzone) ocena jego rynkowej opłacalności oraz „skrojenie” pakietu działań pod indywidualne oczekiwania osoby niepełnosprawnej w celu zrealizowania przedsięwzięcia, w tym: wsparcie indywidualne, wsparcie w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej realizowanie jej tempa pracy i oczekiwań, doradztwo w zakresie dostępnych źródeł finansowania, pomoc przy tworzeniu biznes planu, prognozowanego przepływu finansowego planowego przedsięwzięcia, wstęp do zagadnień prawno – podatkowych. Przedsiębiorcza sprawność, c.d. Hampshire, Wielka Brytania

27 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (8b) www.enham.org.uk www.enham.org.uk/pages/business_ability_selfemployment.html www.enham.org.uk/data/files/edited_karen_standen_case_study.doc Sklepy oferują: m.in.: m.in.: własne wypieki i ryby, pamiątki, antyki. Usługi, m.in.: pogrzebowe (powózka), pielęgnacja ogrodów, utrzymania klimatyzacji w pomieszczeniach, naprawa rowerów, korepetycje, zajęcia z młodzieżą. Przedsiębiorcza sprawność, c.d. Hampshire, Wielka Brytania Efekty: W ciągu 10 lat z 5000 osób ponad 1400 założyło i prowadzi działalność gospodarczą usługową i handlową - różnorodną, ale zarazem specjalistyczną.

28 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (9) Czas realizacji: 2005 i trwa nadal. Grupa docelowa / liczba : studenci Uniwersytetu Południowej Danii, tylko w 2010 r.: 1662 studentów uniwersytetu. Cele: Promocja wiedzy nt przedsiębiorczości wśród studentów. Metody realizacji: wspomaganie studentów w identyfikacji, ocenie i organizacji nowych możliwości biznesowych, kształcenie umiejętności studentów do przekładania wiedzy technicznej na praktyczną w interdyscyplinarny sposób, promowanie zaangażowania kadry akademickiej działającej w nauczanie przedsiębiorczości, Centrum Przedsiębiorczości IDEA Operator: Uniwersytet Południowej Danii, Kolding, Dania; Region Południowej Danii, Szkołą Designu z Kolding oraz fundacją Młodej Przedsiębiorczości.

29 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (9a) Metody realizacji, c.d.: wzmacnianie sprzężenia pomiędzy wiedzą, biznesem i przemysłem, wzmacnianie współpracy uczelni z absolwentami, którzy zdecydowali się na samozatrudnienie i zarządzanie przedsiębiorstwem, wymiana informacji nt nowych zawodów i elementów przedsiębiorczości we współpracy ze środowiskiem akademickim zajmującym się badaniami nt. edukacji przedsiębiorczości, rozwoju i rozpowszechniania nowych metod edukacji. Centrum Przedsiębiorczości IDEA, c.d. Kolding, Dania www.idea-denmark.dk/en/about-idea.html

30 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (9b) Efekty: udział 50% studentów uniwersytetu w ww. 29 kursach, stale rosnący udział studentów w obozach wymiany, konferencjach i konkursach. Centrum Przedsiębiorczości IDEA, c.d. Kolding, Dania Metody realizacji, c.d.: poprzez: 29 rodzajów kursów, organizację konferencji, szkoleń i innych wydarzeń, podręcznik nt. przedsiębiorczości (www.idea-textbook.dk),www.idea-textbook.dk zbiór dokumentów video zawierających studia przypadku nt. Przedsiębiorczości www.idea-toolbox.dk), www.idea-toolbox.dk internetowe narzędzie ewaluacyjne (www.idea-viq.dk),www.idea-viq.dk przewodnik przygotowania innowacyjnych i kreatywnych obozów wymiany (www.idea-sdu.dk).www.idea-sdu.dk www.idea-denmark.dk/en/about-idea.html

31 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości (9b) PODSUMOWANIE Enspire EU to projekt promujący przedsiębiorczość: ułatwi zbadanie oraz transfer „dobrych praktyk” w ramach różnych regionów unijnych. Wnioski wynikające z realizacji projektu ENSPIRE EU będą stanowiły rekomendacje dla polityk unijnych. Zaprezentowano 9 inicjatyw („dobrych praktyk”) unijnych i lubuskie, które są adresowane do: dzieci oraz młodzieży (3), studentów (1) młodych przedsiębiorców (3), kobiet (1) i niepełnosprawnych (1). Formy wsparcia: merytoryczne, psychologiczne i finansowe. Główni aktorzy: 3 defaworyzowane grupy, uczniowie i studenci, nauczyciele i szkoły, przedsiębiorcy i instytucje wsparcia, samorządy lokalne i sponsorzy. Działania: sieć informacji – kluby mentorskie, przewodniki i programy, strony www + wirtualne przedsiębiorstwa, staże i praktyki oraz internacjonalizacja działań. Czy w lubuskim istnieje potrzeba realizacji projektu promującego przedsiębiorczość z udziałem aktorów wszystkich ww. grup?

32 Dobre praktyki promocji przedsiębiorczości („Enspire EU”) Dziękuję za uwagę ARSENIUSZ WOŹNY Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, Zielona Góra tel. +48 (68) 45 65 531 mail: [email protected] Współpraca JAROSŁAWA SUCHECKA Biuro Regionalne Województwa Lubuskiego w Brukseli Avenue Palmerston 3, 1000 Brussels tel. +(32) 2 234 68 56, faks +(32) 2 234 68 59 mail: [email protected] www.lubuskie.pl www.innowacje.lubuskie.pl www.bruksela.lubuskie.pl