1 DOŚWIADCZENIA SŁUŻBY WIĘZIENNEJ W PRACY ZE SPRAWCĄ PRZEMOCY W RODZINIE
2 Statystycznie: Skazani za znęcanie się nad rodziną odbwający karę pozbawienia wolności w okręgu olsztyńskim: Art 207 § 1 kk - (kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny) – 516 skazanych. Art 207 § 2 kk – (jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa) - 10 skazanych Art 207 § 3 kk (jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie) – 4 skazanych (dane statystyczne – październik 2016r)
3 Oddziaływania penitencjarne podejmowane wobec skazanych:System penitencjarny w Polsce opiera się na zasadzie wolnej progresji. Oddziaływania prowadzone są w ramach następujących systemów wykonywania kary pozbawienia wolności: System zwykły odbywania kary pozbawienia wolności System programowanego oddziaływania: - sporządzenie diagnozy kryminologicznej osadzonego – czyli przyczyn jego konfliktu z prawem, - sporządzenie we współpracy ze skazanym idnywidualnego programu oddziaływań i skierowanie go do odpowiednich programów korygujących stwierdzone deficyty np ART – trening zastępowania agresji
4 System terapeutyczny:- dla skazanych uzależnionych od alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych, - dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, w tym dla sprawców przestępstw na tle seksualnym (ze stwierdzonymi zaburzeniami preferencji seksualnej) Oddziaływania adresowane bezpośrednio do sprawców przemocy w rodzinie w postaci programów: STOP PRZEMOCY PARTNER DULUTH
5 Wpływ systemu odbywania kary na możliwość ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.Ocena wyników postępów w resocjalizacji: Od 2012 roku, wprowadzono nowe sposoby postępowania dotyczące sprawców przemocy, przebywających w izolacji penitencjarnej, a ubiegających się o warunkowe przedterminowe zwolnienie: Funkcjonariusz, który sporządza opinię o skazanym z art. 207 kk. składa także propozycje do sądu penitencjarnego o to, by w sytuacji udzielenia takiego zwolnienia, nałożyć obowiązek uczestniczenia w programie korekcyjno-edukacyjnym dla sprawców przemocy w warunkach wolnościowych, jeżeli nie został on objęty takimi oddziaływaniami w warunkach izolacji penitencjarnej. W ww. opiniach, wskazuje się konkretne adresy miejsc, gdzie sprawca może znaleźć dla siebie ofertę pomocy już po opuszczeniu więzienia.
6
7 OBIEG WNIOSKU O UDZIELENIE INFORMACJI O SKAZANYM SPRAWCY PRZEMOCY, WOBEC KTÓREGO PROWADZONA JEST PROCEDURA :NIEBIESKA KARTA
8 DRUK WNIOSKU
9 Tryb składania oraz wzór wniosku o udzielenie informacji lub udostępnienie danych osobowych o osobie obecnie lub uprzednio pozbawionej wolności w areszcie śledczym lub zakładzie karnym. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 29 lipca 2010 r. (Dz.U z dnia ) w sprawie trybu składania oraz wzoru wniosku o udzielenie informacji lub udostępnienie danych osobowych o osobie obecnie lub uprzednio pozbawionej wolności w areszcie śledczym lub zakładzie karnym Na podstawie art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523) zarządza się, co następuje: § 1. Wniosek o udzielenie informacji lub udostępnienie danych osobowych o osobie obecnie lub uprzednio pozbawionej wolności w areszcie śledczym lub zakładzie karnym podmiot ustawowo uprawniony składa: 1) dyrektorowi aresztu śledczego lub zakładu karnego, w którym osoba ta przebywa lub przebywała; 2) Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej, w przypadku gdy nie posiada informacji, w którym areszcie śledczym lub zakładzie karnym osoba ta przebywa lub przebywała. § 2. Wniosek o udostępnienie danych osobowych o osobie, która jest obecnie pozbawiona wolności w areszcie śledczym lub zakładzie karnym, osoba najbliższa składa: 1) dyrektorowi aresztu śledczego lub zakładu karnego, w którym przebywa osoba pozbawiona wolności; 2) Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej, w przypadku gdy nie posiada informacji, w którym areszcie śledczym lub zakładzie karnym przebywa osoba pozbawiona wolności. § 3. Wzór wniosku o udzielenie informacji lub udostępnienie danych osobowych o osobie obecnie lub uprzednio pozbawionej wolności w areszcie śledczym lub zakładzie karnym określa załącznik do rozporządzenia.
10
11 PROGRAM KOREKCYJNO – EDUKACYJNY STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIEDLA SKAZANYCH STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE WEDŁUG MODELU DULUTH
12 WYTYCZNE DOTYCZĄCE PROGRAMÓW DLA SPRAWCÓW PRZEMOCY DULUTH / PARTNER / STOP PRZEMOCYPodstawowe założenia Programy skoncentrowane są na rozumieniu przemocy jako zachowania wyuczonego i kształtowanego społecznie oraz wzmacnianego kulturowo. Pozwala to na przyjęcie założenia, że poddając sprawcę odpowiednim oddziaływaniom można „oduczać” go zachowań przemocowych. Cel programu -Redukcja zachowań przemocowych wśród uczestników, -Kształtowanie postawy partnerstwa i szacunku wobec kobiet, -Wzięcie odpowiedzialności przez uczestników za popełnione czyny przemocowe; -Nauka radzenia sobie w sytuacjach trudnych w sposób nieprzemocowy. Adresaci Skazani którzy: - stosowali przemoc wobec najbliższych członków rodziny (w relacji : przemoc wobec partnerki, przemoc wobec rodzica, przemoc wobec dziecka); - są skazani z art. 207 kk; - są skazani z innych niż ww. artykuł (poza przestępstwami z art kk), ale w toku diagnozy penitencjarnej ujawniony został fakt, iż stosowali oni przemoc wobec najbliższych członków rodziny. Rekrutacja Ostatecznej rekrutacji dokonują trenerzy, po indywidualnych konsultacjach ze skazanymi Osoby prowadzące Warunkiem bezwzględnie wymaganym jest prowadzenie zajęć przez 2 przeszkolonych trenerów: kobietę i mężczyznę. Nieprawidłowością jest długotrwałe prowadzenie cyklu programu przez 1 trenera lub przez 2 trenerów tej samej płci. Formuła programu Początkowe spotkania indywidualne, pozostałe w formie grupowej. Prowadzenie programu DULTUH/PARTNER/STOP PRZEMOCY tylko w formule spotkań indywidualnych jest nieprawidłowe Czas trwania programu Program DULUTH/PARTNER składa się z 2 sesji indywidualnych i pozostałych grupowych. Średni czas realizacji jednej edycji programu to ok. 50 – 60 godzin dydaktycznych (nie krócej niż 6 tyg.). Program STOP PRZEMOCY składa się z 2 sesji indywidualnych i pozostałych grupowych. Średni czas realizacji jednej edycji programu to ok godzin dydaktycznych (optymalnie 3 miesiące).
13 CELE ZAJĘĆ uświadomienie sprawcy czym jest przemoc uzyskanie przez niego świadomości własnych zachowań przemocowych wobec bliskich rozpoznanie przez niego sygnałów ostrzegawczych zapowiadających zachowania przemocowe opracowanie „ planu bezpieczeństwa” zapobiegającemu użyciu siły i przemocy nabycie nowych umiejętności służących rozwiązywaniu konfliktów, sporów w rodzinie bez użycia agresji naukę umiejętności partnerskiego układania stosunków w rodzinie, uczenie się korzystania z pomocy innych naukę umiejętności konstruktywnego wyrażania uczuć.
14 Średnio rocznie realizowane są 1 – 2 edycje programu.Od 8 do 25 skazanych. Trudności rekrutacyjne: 1. Brak motywacji osadzonego do udziału w programie: z uwagi na czynniki środowiskowe - negatywne postrzeganie sprawców przemocy w rodzinie w społeczności skazanych z uwagi na mechanizmy obronne skazanego Rodzaje motywacji: Wewnętrzna Zewnętrzna: - zwiększenie swoich szans na uzyskanie przedterminowego zwolnienia Inne: Duża rotacja skazanych, czynności procesowe, zmiana jednostki penitencjarnej.
15 Funkcjonowanie skazanego sprawcy przemocy w rodzinie w warunkach izolacji więziennej.Skazany ma prawo do korzystania ze wszelkich uprawnień wynikających z przepisów, w tym także do utrzymywania więzi z rodziną i innymi osobami bliskimi (art 102 kkw): Jeżeli w wyroku sądowym, sprawca nie ma zakazu kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną, to może to czynić w formie: - widzeń (dozorowanych i bez osoby dozorującej) - rozmowów telefonicznych - korespondencji Nadzór nad realizacją uprawnień zależny jest od typu zakładu karnego: Zakład karny typu zamkniętego (widzenia, rozmowy telefoniczne, korespondencja podlegają nadzorowi administracji) Zakład karny typu półotwartego(widzenia podlegają nadzorowi, rozmowy w ich trakcie, rozmowy telefoniczne i korespondencja może podlegać nadzorowi administracji) Zakład karny typu otwartego(widzenia mogą podlegać nadzorowi, rozmowy w ich trakcie, rozmowy telefoniczne, korespondencja nie podlega nadzorowi administracji)
16 Działania profilaktyczne podejmowane przez jednostki penitencjarne w celu ochrony osób pokrzywdzonych przed wtórną wiktymizacją: Wniosek osoby pokrzywdzonej o poinformowaniu o możliwym zwolnieniu: Art. 168a. § 1 kkw Na wniosek pokrzywdzonego, odpowiednio, sędzia penitencjarny lub dyrektor zakładu karnego niezwłocznie zawiadamia pokrzywdzonego, jego przedstawiciela ustawowego lub osobę, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje, o zwolnieniu skazanego z zakładu karnego po odbyciu kary (także w przypadku udzielenia przepustki, przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności, czy udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia). Informacja do Policji o możliwym opuszczeniu jednostki przez sprawcę przemocy w rodzinie. Rozmowa osoby pokrzywdzonej z wychowawcą działu penitnejcarnego przed udzieleniem widzenia bez osoby dozorującej Ulotki i plakaty informacyjne dla ofiar przemocy w rodzinie o możliwości uzyskania specjalistycznej pomocy (poczekalnia, sale widzeń).
17 Poinformuj o tym właściwą jednostkę penitencjarną!Jeżeli masz wiedzę, że sprawca przemocy w rodzinie odbywający karę pozbawienia wolności, nadal nęka ofiarę, Nie zwlekaj! Poinformuj o tym właściwą jednostkę penitencjarną!