1 Podstawowe założenia i przykłady zastosowania tutoringu akademickiego i rozwojowegoDr Adrianna Sarnat-Ciastko Zakład Pedagogiki Społecznej i Terapii Pedagogicznej

2 TUTORING etymologia rozwój migracja idei do Polskirodzime definicje i formy tutoringu wyzwania zasoby ujawniane przez tutoring

3 TUTORING - etymologia „Homo prudens tutus est” Człowiek mądry jest bezpieczny Lucius Annaeus Seneca tutus – [łac.] bezpieczny, pewny tutor – [łac.] opiekun, obrońca prudens – [łac.] roztropny, rozważny tutela – [łac.] opieka prawna

4 Sokrates wyliczający argumenty, fragment Szkoły Ateńskiej Rafaela (1509-1510),źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Metoda_sokratyczna#/media/File:Raffael_069.jpg

5 TUTORING - etymologia ang. tutorprivate teacher – opiekun, wychowawca, guwerner, prywatny nauczyciel oraz korepetytor university teacher – osoba, która w uczelniach i kolegiach kieruje indywidualnie pracą przydzielonej mu grupy studentów. tutor of class – wychowawca teaching asistant – asystenta nauczyciela

6 TUTORING - etymologia tutee – uczeń, podopiecznytuition – naukę, bądź pobieranie nauki od kogoś tutelage, tutoring – nauczanie, tutorial, zajęcia, seminarium z nauczycielem akademickim, bądź ostatnio kursy odbywające się za pośrednictwem Internetu

7 Rozwój TUTORINGU System Tutorialny Klasy Tutorialne Peer tutoringna Uniwersytetach w Oksford i Cambridge Klasy Tutorialne dla dorosłych robotników, przełom XIX i XX w. (Robotnicze Stowarzyszenie Oświatowe) Peer tutoring Tutoring rówieśniczy/ nauczanie realizowane przez nieprofesjonalnych pedagogów

8 SYSTEM TUTORIALNY „Jeśli istnieje jakiś produkt, z którego Oxford z jakiegoś powodu, mógłby być szczególnie dumny, produkt, który wyrył swoje piętno na życiach i charakterach pokoleń ludzi, a jednocześnie cieszy się niewypowiedzianą zazdrością innych narodów, może nim być wspaniały rozwój osobistego nauczania (personal tuition), które rozwinęło się wśród nas prawie niepostrzeżenie.” Kanclerz Uniwersytetu w Oxfordzie Lord George Curzon, 1909 r.

9 SYSTEM TUTORIALNY Narzędziami używanymi podczas tutoriali były:dyskusje, stawianie pytań, prezentacja, obrona treści esejów przygotowanych przez studenta.

10 SYSTEM TUTORIALNY – to indywidualna praca tutora i podopiecznego, która zakładała organizowanie cotygodniowych tutoriali (8 spotkań), na których tutor proponował wybór odpowiednich wykładów oraz lektur, a także zlecał wykonanie prac pisemnych.

11 SYSTEM TUTORIALNY Celem systemu tutorialnego był/jest nie tylko rozwój naukowy, któremu sprzyjała działalność planowa i formalna, ale także rozwój moralny podopiecznego. Wiązało się to z kreowaniem odpowiednich postaw u studentów/absolwentów, które pozwalały im stawać/stać się tzw. „obywatelskimi przywódcami”.

12 TUTORING w Polsce – migracja ideiTransformacja ustrojowa w Polsce powoduje, że pojawiają się pierwsze inspiracje tutoringiem w środowisku akademickim w Polsce: 1991 r. specjalność „Pedagogika społeczna”, WSP Częstochowa Studenci nowej specjalności w ramach przedmiotu „Kontakt interpersonalny” mogli liczyć na pomoc naukowego opiekuna – tutora, którego zadaniem było „(…) udzielanie konsultacji naukowych, rad co do lektur, ale również zainteresowanie sprawami bytowymi studentów i ewentualna pomoc w sytuacjach trudnych”. Por. M. Bugara, 2000, s. 232.

13 TUTORING w Polsce – migracja idei1992 r. Instytut Filologii Klasycznej UAM w Poznaniu 1993 r. powstanie pierwszego MISH na UW – tworzenie indywidualnych programów studiów pod kierunkiem tutorów 1999 r. powstanie Akademii (Wydziału) Artes Liberales (UW) – propozycja studiowania międzyuczelnianego

14 TUTORING w Polsce – migracja idei…. 1994 r. założenie przez tutora z Oksfordu prof. Zbigniewa Pełczyńskiego Szkoły Liderów (obecnie Stowarzyszenie Szkoła Liderów) 2008 r. rozpoczęcie wdrażania we wrocławskich gimnazjach publicznych tutoringu szkolnego

15 TUTORING – rodzime definicjeTutoring to indywidualna praca z podopiecznym, która jest: celowa, długotrwała, systematyczna, wykorzystująca jego mocne strony.

16 TUTORING – rodzime definicjeTutoring opiera się na budowaniu empatycznej relacji między nauczycielem a uczniem. To metoda osadzona w kontekście edukacji spersonalizowanej, która dzięki integralnemu spojrzeniu na podopiecznego stara się o pełny rozwój jego potencjału.

17 TUTORING – rodzime definicje„Tutoring opiera się na zindywidualizowanym podejściu do studenta, gdzie profesor-tutor jest jednocześnie nauczycielem i swego rodzaju akademickim przewodnikiem, a student aktywnym partnerem w sytuacji edukacyjnej: osoby tutora i ucznia-studenta łączy więź pełna zaufania, która ma sprzyjać głównie rozwojowi intelektualnemu i społecznemu studenta”. A. I. Brzezińska, L. Rycielska, 2009, s. 19

18 TUTORING – rodzime definicjeTutoring to towarzyszenie realizowane poprzez: pomoc, wzmacnianie, stawianie wyzwań.

19 osobistego potencjałuFORMY TUTORINGU ROZWOJOWY, służący poznaniu osobistego potencjału studenta, wzmacnianiu jego mocnych stron. AKADEMICKI/ OKSFORDZKI służący nabywaniu przez studenta określonych kompetencji w wybranym obszarze nauk.

20 REALIZACJA TUTORINGU poznanie podopiecznego (jego osobowości, zainteresowań, warunków życia, talentów, mocnych i słabych stron, preferowanych stylów uczenia się, wartości, planów życiowych), budowanie relacji, zawarcie kontraktu, wspólne wyznaczenie celów rozwojowych/akademickich, określenie planu działań zmierzających do ich osiągnięcia, tworzenie indywidualnego planu rozwoju i pracy z podkreśleniem samodzielnej pracy studenta,

21 REALIZACJA TUTORINGU realizacja przyjętego planu (monitoring i motywowanie), podsumowanie efektów współpracy tutorskiej (ewaluacja), .... świętowanie.

22 Tutoring wykracza poza:Wyzwania tutoringu Relację mistrz-uczeń dialogiczność Indywidualizację działań (np. ITS) samodzielne rozwiązania, odpowiedź na autentyczne potrzeby Elitaryzm dostępność, weryfikowana przez chętnych Tutoring wykracza poza: Metodę kultura /forma kształcenia, unikatowe ścieżki eduk. Intuicję i spontanizm plan/cel i narzędzia Plan zajęć zaangażowanie

23 Zasoby ujawniane przez tutoringTworzenie kultury uniwersyteckiej poprzez poznawczą stymulację podopiecznych w obszarze różnych nauk, a także autentyczne przyjęcia odpowiedzialności za swoją obecność/działanie „tu i teraz” na studiach.

24 Zasoby ujawniane przez tutoringModelowanie postaw – uczenie się „bycia tutorem”. Wzmacnianie kompetencji studentów poprzez: samodzielne poszukiwanie źródeł wiedzy, krytyczne/twórcze myślenia, konieczność dyskusji i obrony własnego stanowiska „Tutoring to negocjacje znaczeń” uzyskiwanie rzetelnych informacji zwrotnych i pozytywnych wzmocnień

25 Literatura: Karpińska-Musiał B. (red.), W trosce o jakość w ilości. Tutoring oksfordzki w Uniwersytecie Gdańskim, Kraków 2016. Czekierda P., Fingas B., Szala M. (red.) Tutoring. Teoria, praktyka, studia przypadków, Warszawa 2015. Sarnat-Ciastko A., Tutoring w polskiej szkole, Warszawa 2015. Czekierda P., Budzyński M., Traczyński J., Zalewski Z., Zambrzuska A. (red.), Tutoring w szkole. Między teorią a praktyką zmiany edukacyjnej, Wrocław 2009.

26 Dziękuję za uwagę

27 Tutoring w Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie – w poszukiwaniu właściwych rozwiązań.Warsztat pytań