1 Dr Anna Augustynowicz, Dr Aleksandra CzerwSamorządowe programy polityki zdrowotnej dotyczące profilaktyki raka piersi i raka szyjki macicy w latach Dr Anna Augustynowicz, Dr Aleksandra Czerw

2 Programy polityki zdrowotnej w latach 2009-2014Dane uzyskano na podstawie przepisów ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej Wykorzystano dane z opracowanych przez wojewodów i przekazanych Ministrowi Zdrowia rocznych sprawozdań o zrealizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego programach polityki zdrowotnej Podział programów z uwzględnieniem strategicznych celów zdrowotnych, czynników ryzyka i wybranych populacji określonych w Narodowym Programie Zdrowia na lata

3 Liczba programów onkologicznych w podziale na województwa

4 Metoda Uwzględniono tylko te programy, które opracowały, wdrożyły i finansowały jednostki samorządu terytorialnego. Na potrzeby analizy wzięto pod uwagę wszystkie programy, które w nazwie, celu lub opisie zadań w nich realizowanych wskazane miały, że obejmują działania związane z profilaktyką raka piersi u kobiet oraz nowotworów złośliwych szyjki macicy. Do profilaktyki pierwotnej zaliczono programy mające na celu zmniejszenie występowania oraz wpływu czynników ryzyka zachorowania na nowotwory a także programy dotyczące edukacji zdrowotnej społeczeństwa. Do profilaktyki wtórnej zakwalifikowano programy badań przesiewowych. Programy realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego adresowane były do kobiet w różnym wieku. Jednostki samorządu terytorialnego realizowały programy dotyczące tylko profilaktyki raka szyjki macicy oraz dotyczące tylko profilaktyki raka piersi. Prowadzone były także programy skonsolidowane, dotyczące zarówno raka szyjki macicy, jak i raka piersi. Tytułem przykładu można wskazać „Program profilaktyki raka piersi oraz raka szyjki macicy”, dotyczący grupy docelowej kobiet odpowiednio mammografia piersi - od 50 roku życia do 69 roku życia, cytologia od 25 roku życia do 55 roku życia. Kolejny przykład to „Onkologiczny program profilaktyczny” dotyczący grupy docelowej kobiet w wieku lat i przewidywał wykonanie badań cytologicznych oraz na badań USG piersi.

5 Liczba programów profilaktyki pierwotnej i wtórnej

6 Profilaktyka pierwotna i wtórnaAnalizując wyniki dla całego kraju również można stwierdzić przewagę liczebności programów profilaktyki wtórnej (2229) w stosunku do liczby programów profilaktyki pierwotnej (656) W województwach dolnośląskim, lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim, podkarpackim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, warmińsko- mazurskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim realizowano więcej programów profilaktyki wtórnej niż programów profilaktyki pierwotnej. W pozostałych województwach liczby programów profilaktyki pierwotnej i wtórnej były do siebie zbliżone.

7 Profilaktyka pierwotna i wtórna

8 Liczba programów Najwięcej programów zrealizowały gminy (2138), mniej – powiaty (700) a najmniej województwa samorządowe (46). Zdecydowana większość gmin i powiatów nie realizowała w badanym okresie programów profilaktyki pierwotnej i wtórnej dotyczących nowotworów złośliwych piersi i nowotworów złośliwych szyjki macicy.

9 Koszty średnia wartość całkowitego kosztu programu realizowanego przez powiat była wyższa od średniej wartości całkowitego kosztu programu realizowanego przez gminę (gmina ,81; powiat ,53; województwo ,80) średnie wartości kosztu programów dotyczących nowotworów piersi (59597,92), dotyczących nowotworów szyjki macicy (50615,80) oraz dotyczących nowotworów piersi i szyjki macicy (62551,59) były do siebie zbliżone. nie stwierdzono istotnej różnicy pomiędzy kosztami programu profilaktyki pierwotnej (67933,87) i kosztami programu profilaktyki wtórnej (45489,37).

10 Profilaktyka pierwotna

11 Profilaktyka pierwotna

12 Koszty Średnie wartości kosztu programów profilaktyki pierwotnej dotyczących nowotworów piersi (46533,68), dotyczących nowotworów szyjki macicy (70392,14) oraz dotyczących nowotworów piersi i szyjki macicy były do siebie zbliżone.

13 Profilaktyka wtórna

14 Profilaktyka wtórna

15 Koszty Średnie wartości kosztu programów profilaktyki wtórnej dotyczących nowotworów piersi (60573,80), dotyczących nowotworów szyjki macicy (26766,29) oraz dotyczących nowotworów piersi i szyjki macicy (88741,47) były do siebie zbliżone.

16 Wnioski Niska aktywność jednostek samorządu terytorialnego w realizacji programów profilaktyki pierwotnej dotyczących zarówno nowotworów złośliwych szyjki macicy, jak i nowotworów złośliwych piersi i dlatego nie wpłynęła w istotny sposób na zmniejszenie zachorowalności i umieralności na raka piersi i raka szyjki macicy. W województwach, w których najrzadziej wykrywano nowotwory złośliwe szyjki macicy zrealizowano największą liczbę programów profilaktyki wtórnej. W części województw samorządy terytorialne w latach nie podjęły efektywnych działań mających na celu zwiększenie wykrywalności nowotworów złośliwych piersi. Powtarzalność działań profilaktyki wtórnej podejmowanych na szczeblu lokalnym i ogólnokrajowym może świadczyć o nieefektywnym wykorzystaniu środków finansowych w polityce zwalczania nowotworów złośliwych piersi i szyjki macicy. Samorządy terytorialne wszystkich szczebli powinny promować badania profilaktyczne, szczególnie w województwach, w których kobiety najrzadziej zgłaszały się na badania mammograficzne i cytologiczne.

17 Wnioski W województwie wielkopolskim, realizując najwięcej programów polityki zdrowotnej w zakresie nowotworu złośliwego piersi, uwzględniono wysoki udział zachorowań nowotwór piersi wśród nowotworów złośliwych a także wysokie wartości współczynników umieralności. Negatywnie w tym zakresie ocenić należy działalność jednostek samorządu terytorialnego województwa kujawsko-pomorskiego oraz warmińsko-mazurskiego. Jednostki samorządu terytorialnego województw warmińsko – mazurskiego i realizując najmniej programów w zakresie raka szyjki macicy, nie rozpoznały właściwie potrzeb zdrowotnych mieszkańców w zakresie chorób nowotworowych. Pozytywnie ocenić należy działalność jednostek samorządów terytorialnych województwa wielkopolskiego. Jednostki samorządu terytorialnego województwa lubuskiego i podlaskiego realizując najmniej programów polityki zdrowotnej dotyczących nowotworów złośliwych jelita grubego nie rozpoznały właściwie potrzeb zdrowotnych mieszkańców  w zakresie chorób nowotworowych.

18 Dziękuję za uwagę