1 Dr inż. Jan BERKAN pok. ST 319 www.cim.pw.edu.pl/jberkanPPTOK Projektowanie Procesów Technologicznych Obróbki Skrawaniem Błędy obróbki Dr inż. Jan BERKAN pok. ST 319

2 Rodzaje błędów: Błędy systematyczne stałe – o stałej wartościBłędy systematyczne zmienne – błędy zmieniające się wg określonej zależności podczas obróbki Błędy przypadkowe – których wartości nie można określić; są rezultatem działania wielu czynników, z których każdy może mieć niewielkie znaczenie. Dla błędów systematycznych i systematycznych zmiennych można określić zależności między ich wartościami, a powodującymi je czynnikami, zastosować środki w celu zmniejszenia ich wartości . Dla błędów przypadkowych - można tylko określić ich zakres posługując się metodami statystycznymi.

3 Liczeb- ność [szt.] Wymiar amin R a max a

4 Wartość średnia wymiaru:a = Σ a i 1 n i=1 Średni błąd kwadratowy: σ = Σ (a i – a)2 i=1 n 1 n-1 wielkość serii przedmiotów – szt. pomiar powinien dotyczyć odchyłek lokalnych

5 zapas dokł. od strony nienapr.zapas dokł. od strony napraw. dolna odchyłka dopuszczalna R A nom T obr górna odchyłka dopuszczalna

6 Rozkład Gaussa (normalny) Częstość występo-waniaa-σ  a  a+σ prawd. = 0.68 a-2σ  a  a+2σ prawd. = 0.95 a-3σ  a  a+3σ prawd.= 0.997 punkt przegięcia a σ a R

7 Błąd wykonania lub nastawienia narzędziaRozkład Gaussa – wpływ błędu systematycznego stałego Częstość a  Błąd wykonania lub nastawienia narzędzia

8 Wpływ błędu systematycznego zmiennego - rozkład Rayleighaczęstość Niesymetria krzywej – duży wpływ zużywania się narzędzia a R

9 Rozkład wielowierzchołkowyCzęstość Części pochodzą z dwóch nastawień narzędzia ? a R

10 (prostokątny, jednakowego prawdopodobieństwa)Rozkład równomierny (prostokątny, jednakowego prawdopodobieństwa) częstość R a

11 Rozkład zaokrąglonego prostokątaczęstość a R

12 Rozkład antymodalny częstość a R

13 Rozkład trójkąta równoramiennego (Simpsona, Pearsona)częstość a R

14 Ekonomiczna dokładność obróbkiEkonomiczna dokładność obróbki na danym stopniu rozwoju techniki jest dokładnością uzyskiwaną w normalnych warunkach pracy: przy właściwym przeciętnym wyposażeniu przy normalnych kwalifikacjach pracownika przy zużyciu czasu i środków niższych niż przy innych metodach obróbki możliwych do zastosowania Analogiczne pojęcie dotyczy ekonomicznej chropowatości obróbki

15 Ekonomiczna dokładność obróbki(koszt) B – zakres ekonomicznej dokładności A – zakres osiągalnej dokładności C – zakres gwarantowanej dokładności B C K stały Δa Ek. dokł. obr. Dokładność (tolerancja)

16 Wybór ekonomicznej metody obróbkiII Wybór ekonomicznej metody obróbki I Koszt (czas) III I - szlifowanie II - toczenie III - kucie A B met. II met. I met. III dokładność - tolerancja

17 Ekonomiczne dokładności i chropowatości różnych metod obróbki

18 Ekonomiczne dokładności i chropowatości różnych metod obróbki (c.d.)