1 dr inż. Krystian Liszka Dyrektor Oddziału GAZ-SYSTEM w TarnowieGAZ-SYSTEM : czas kluczowych decyzji ku niezależności energetycznej dr inż. Krystian Liszka Dyrektor Oddziału GAZ-SYSTEM w Tarnowie

2 Gaz- system w liczbach*DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ PUNKTÓW WEJŚCIA UDZIAŁU PAŃSTWA 65 100 % km 881 14 STACJI GAZOWYCH TŁOCZNI * Dane o infrastrukturze gazowej według stanu na dzień 31 grudnia 2015 roku

3 Gaz- system Sieć przesyłowakm* DŁUGOŚĆ KRAJOWEJ SIECI PRZESYŁOWEJ 881 STACJI GAZOWYCH 65 PUNKTÓW WEJŚCIA 14 TŁOCZNI 100% UDZIAŁÓW SKARBU PAŃSTWA TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU (100% właściciel spółki Polskie LNG S.A.) 2770 LICZBA PRACOWNIKÓW *Dane według stanu na dzień 31 grudnia 2015 roku

4 strategia BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW EUROPEJSKI PARTNERZapewnienie bezpieczeństwa dostaw i eksploatacji sieci przesyłowej w ramach europejskiego systemu przesyłowego gazu. EUROPEJSKI PARTNER Wzmacnianie pozycji Gaz-system jako podmiotu integrującego regionalny rynek gazu i operatora zaangażowanego aktywnie w procesy na forum UE. ZRÓWNOWAŻENIE ŚRODOWISKOWE Rozwój infrastruktury umożliwiający podmiotom na rynku dostęp do czystego, niskoemisyjnego źródła energii jakim jest gaz ziemny i LNG. ROZWÓJ RYNKU Stworzenie optymalnych warunków dla procesów liberalizacji i budowy konkurencyjnego rynku gazu.

5 Rynek gazu ziemnego w Polsce – infrastrukturaGAZOCIĄGI WZDŁUŻ OSI WSCHÓD – ZACHÓD POŁĄCZENIE PL-CZ (CIESZYN) Projekt zakończony we wrześniu 2011 roku, przepustowość 0,5 mld m3/r POŁĄCZENIE PL-DE (LASÓW) Inwestycja oddana w styczniu 2012 roku, rozbudowa o 0,6 mld m3/r (do 1,5 mld m3/r) ZDOLNOŚCI REWERSOWE NA GAZOCIĄGU JAMAŁ-EUROPA Usługi oferowane od listopada 2011 roku PRZESYŁ GAZU NA UKRAINĘ Od listopada 2012 roku GAZ-SYSTEM S.A. oferuje usługi przesyłu na Ukrainę przez punkt w Hermanowicach Rozbudowa Punktu Wzajemnego Połączenia między gazociągiem jamalskim a siecią przesyłową w Polsce TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU jako pierwsze fizyczne źródło dywersyfikacji dla regionu CEE (użytkowany komercyjnie od lipca 2016) 5 5.5 Wirtualny Punkt Obrotu 1.5 0.5 1.5

6 BRAMA PÓŁNOCNA NOWY KORYTARZ DOSTAW DO REGIONU EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJBALTIC PIPE: Przepustowość: do 10 mld m3/r Harmonogram: projekt w fazie przed inwestycyjnej (studium wykonalności w trakcie opracowania), uruchomienie w r. Rola projektu: bezpośredni dostęp do źródeł dostaw z Norwegii do Polski i pozostałych państw regionu, pozytywny wpływ na konkurencję pomiędzy dostawcami oraz na bezpieczeństwo dostaw TERMINAL LNG W ŚWINOUJŚCIU: Zdolność regazyfikacyjna: 5 mld m3/r w pierwszym etapie, do 10 mld m3/r po zaplanowanej rozbudowie Harmonogram: budowa oraz rozruch technologiczny zakończone, rozpoczęcie eksploatacji oraz pierwsze dostawy komercyjne w lipcu 2016 Rola projektu: pierwsze fizyczne źródło dywersyfikacji dostaw dla regionu CEE, otwarcie na globalny, płynny rynek LNG

7 TERMINAL LNG w ŚWINOUJŚCIuDANE TECHNICZNE Zdolność regazyfikacyjna: 5,0 mld m3/r – pierwszy etap 7,5 mld m3/r – zaplanowana rozbudowa Zdolność zarezerwowana: Zarezerwowana: cm/h Dostępna: cm/h Zdolność przeładunkowa: Możliwość przyjęcia gazowców o pojemności od m3 do m3 (Q-flex) Charakterystyka gazowców (Q-flex) - zanurzenie: 12,5 m, długość: 315 m Zbiorniki LNG: Dwa zbiorniki o pojemności po m3 Możliwość budowy trzeciego zbiornika Możliwość zwolnienia z TPA dla zainteresowanych klientów HARMONOGRAM PRACE BUDOWLANE ROZRUCH TECHNOLOGICZNY URUCHOMIENIE KOMERCYJNE zakończenie w październiku 2015 4 kwartał 2015 – 2 kwartał 2016 Czerwiec 2016 pierwsza dostawa komercyjna 17/06/16 Rozruch zakończony z sukcesem (dwie dostawy LNG na potrzeby rozruchu, wprowadzenie do sieci przesyłowej, chłodzenie instalacji)

8 REGIONALNA ROLA TERMINALU LNG W ŚWINOUJŚCIUSTWORZENIE NOWYCH MOŻLIWOŚCI DOSTAW DLA REGIONU WSCH. CZĘŚĆ MORZA BAŁTYCKIEGO – źródło dostaw LNG dla państw bałtyckich i Finlandii poprzez gazociąg GIPL (w przyszłości również poprzez przeładunek morski) CEE – źródło dostaw LNG dla państw regionu CEE i Ukrainy poprzez Korytarz Północ-Południe LNG JAKO NOWE, ALTERNATYWNE PALIWO Usługa przeładunku LNG na cysterny Usługa bunkrowania LNG Usługa przeładunku LNG na mniejsze jednostki Usługa magazynowania LNG Wykorzystanie LNG w transporcie BALTIC Terminal LNG w Świnoujściu jest kluczowym elementem strategii w kierunku dywersyfikacji źródeł dostaw dla regionu CEE oraz Morza Bałtyckiego CEE

9 Stworzenie regionalnego rynku gazuPOŁĄCZENIE POLSKA-SŁOWACJA: Przepustowość: PL  SK 4,3 mld m3/r, SK  PL 5,7 mld m3/r Rola projektu: integracja rynków gazu w regionie poprzez stworzenie dużego korytarza dostaw pomiędzy oboma państwami POŁĄCZENIE POLSKA-LITWA: PL  LT 2,4 mld m3/r, LT  PL 1,7 mld m3/r integracja wysp gazowych w regionie wschodniego Bałtyku, dywersyfikacja dostaw POŁĄCZENIE POLSKA-UKRAINA: Przepustowość: PLUA 5-8 mld m3/r, UA  PL: 5-7 mld m3/r Rola projektu: połączenie systemu przesyłowego Polski i Ukrainy, by umożliwić dywersyfikację źródeł dostaw dla Ukrainy oraz zintegrować systemy przesyłowe i rynki gazu w Europie Wschodniej POŁĄCZENIE POLSKA-CZECHY: PLCZ 5 mld m3/r, CZ  PL 6,5 mld m3/r integracja rynków gazu w regionie poprzez stworzenie dużego korytarza dostaw pomiędzy oboma państwami

10 konkluzje KONIECZNOŚĆ REALIZACJI NOWYCH INWESTYCJI W CELU BUDOWY ZDYWERSYFIKOWANEGO I KONKURENCYJNEGO RYNKU REGIONALNEGO OBECNA CHARAKTERYSTYKA RYNKU GAZU ZIEMNEGO W REGIONIE CEE I MORZA BAŁTYCKIEGO DZIAŁANIA GAZ-SYSTEM S.A. W KIERUNKU BUDOWY RYNKU REGIONALNEGO: Stosunkowo niedojrzałe rynki w porównaniu z rynkami w Europie Północno-Zachodniej Kluczowa rola rozbudowy terminalu LNG w Świnoujściu i projektu Baltic Pipe w tym zakresie Terminal LNG w Świnoujściu i projektu Baltic Pipe jako kluczowe źródła dywersyfikacji dla regionu Europy Środkowo-Wschodniej, które zapewnią bezpieczeństwo dostaw oraz konkurencję na rynku gazu Integracja rynków regionu CEE, Morza Bałtyckiego oraz Ukrainy poprzez realizację Korytarza Północ-Południe w Europie Środkowo-Wschodniej Zapewnienie podstaw do dalszego rozwoju rynku gazu oraz rozwoju rynku LNG jako niezawodnych, konkurencyjnych oraz niskoemisyjnych paliw (przyspieszenie alternatywnego wykorzystania oraz innowacji) Rozwój i zapewnienie nowych, konkurencyjnych źródeł dostaw gazu dla regionu Integracja rynkowa poprzez realizację priorytetowych korytarzy infrastrukturalnych: korytarz Północ-Południe i plan BEMIP Budowa regionalnego obszaru rynkowego cechującego się zdywersyfikowanym i bezpiecznym portfelem dostaw Wciąż silnie uzależnione od dostaw z kierunku rosyjskiego Duża fragmentacja rynków, co przekłada się na niską atrakcyjność dla nowych dostawców i dużą wrażliwość na zakłócenia dostaw

11 Dziękuję za uwagę