1 dr Małgorzata Pasławska Pedagogika czasu wolnego

2 Wykorzystana i zalecana literatura: 1.Pięta J. (2004) Pedagogika czasu wolnego. DrukTur. 2.Winiarski R. (2012) Rekreacja i czas wolny. Łośgraf. 3.Winiarski R., Zdebski J. (2008) Psychologia turystyki. Wyd. Akademickie i Profesjonalne.

3 Wykład @ 06.06.2016 r. Turystyka jako wartościowa forma zagospodarowania czasu wolnego. Walory wychowawcze.

4 Współczesne formy zagospodarowania czasu wolnego (deklarowane, wyznawane i podejmowane przez społeczeństwo):  Wykorzystanie środków masowego przekazu  Turystyka  Aktywność fizyczna 4 Wprowadzenie

5 Przez wieki stanowiła przywilej zamożnych klas społecznych Druga połowa XIX wieku – zalążki „masowego” ruchu turystycznego 1841 r. – pierwsze biuro podróży (Anglia), założyciel Thomas Cook 1857 r. – pierwsze stowarzyszenie o charakterze turystycznym Alpine Club (Anglia) 1873 r. – powołanie Galicyjskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (od 1920 r. Polskie Towarzystwo Tatrzańskie PTT) (Zakopane) 1906 r. – powołanie Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego PTK (Warszawa) 1950 r. – połączenie PTT i PTK = PTTK Wiek XX  wyraźne ożywienie ruchu turystycznego 5 Turystyka

6 Funkcje turystyki:  Zdrowotna  Wypoczynkowa  Kulturalna  Poznawcza  Wychowawcza  Ekonomiczna 6 Turystyka

7 Turystyka wypoczynkowa Forma najbardziej rozpowszechniona, często o charakterze rodzinnym, w miejscach posiadających bogate walory wypoczynkowe i krajoznawcze. Nie wymaga specjalnego przygotowania. Głównym celem jest wypoczynek bierny i/lub czynny. Walory wychowawcze:  Wychowanie do higienicznego i pełnowartościowego wypoczynku  Socjalizacja do życia w rodzinie oraz do obcowania z innymi ludźmi poza codziennym otoczeniem Turystyka wypoczynkowa Forma najbardziej rozpowszechniona, często o charakterze rodzinnym, w miejscach posiadających bogate walory wypoczynkowe i krajoznawcze. Nie wymaga specjalnego przygotowania. Głównym celem jest wypoczynek bierny i/lub czynny. Walory wychowawcze:  Wychowanie do higienicznego i pełnowartościowego wypoczynku  Socjalizacja do życia w rodzinie oraz do obcowania z innymi ludźmi poza codziennym otoczeniem 7 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

8 Turystyka poznawcza Celem nadrzędnym jest poznanie wartości przyrodniczych i kulturowych odwiedzanego środowiska. Turysta nastawiony jest na pomnażanie wiedzy krajoznawczej.  Rozwijanie wiedzy o świecie  Wychowanie do funkcjonowania w przyrodniczo i kulturowo odmiennym środowisku  Nauka szacunku dla innych kultur i nacji  Pomnażanie wiedzy  Rozwijanie zdolności poznawczych Turystyka poznawcza Celem nadrzędnym jest poznanie wartości przyrodniczych i kulturowych odwiedzanego środowiska. Turysta nastawiony jest na pomnażanie wiedzy krajoznawczej.  Rozwijanie wiedzy o świecie  Wychowanie do funkcjonowania w przyrodniczo i kulturowo odmiennym środowisku  Nauka szacunku dla innych kultur i nacji  Pomnażanie wiedzy  Rozwijanie zdolności poznawczych 8 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

9 Turystyka kwalifikowana Forma bardzo wymagająca, zarówno pod względem kondycyjnym, jak i merytorycznym. Turysta musi legitymować się określonymi umiejętnościami technicznymi i znajomością sprzętu (turystyka żeglarska, narciarska, rowerowa, piesza, speleologiczna itd.)  Nabywanie wszechstronnych umiejętności i hartu  Kształtowanie charakteru, silnej woli i konsekwencji  Nauka współpracy w grupie  Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie, innych ludzi oraz środowisko przyrodnicze Turystyka kwalifikowana Forma bardzo wymagająca, zarówno pod względem kondycyjnym, jak i merytorycznym. Turysta musi legitymować się określonymi umiejętnościami technicznymi i znajomością sprzętu (turystyka żeglarska, narciarska, rowerowa, piesza, speleologiczna itd.)  Nabywanie wszechstronnych umiejętności i hartu  Kształtowanie charakteru, silnej woli i konsekwencji  Nauka współpracy w grupie  Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za siebie, innych ludzi oraz środowisko przyrodnicze 9 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

10 Turystyka zdrowotna Celem nadrzędnym jest regeneracja ustroju (fizyczna i psychiczna) – ukierunkowana jest na wspieranie i pomnażanie zdrowia lub leczenie nabytych schorzeń. Walory:  Edukacja zdrowotna: wychowanie do higienicznego trybu życia, wykształcanie potrzeb dbałości o kondycję psychofizyczną  Nauka organizacji treningu zdrowotnego oraz nabywanie prawidłowych nawyków żywieniowych Turystyka zdrowotna Celem nadrzędnym jest regeneracja ustroju (fizyczna i psychiczna) – ukierunkowana jest na wspieranie i pomnażanie zdrowia lub leczenie nabytych schorzeń. Walory:  Edukacja zdrowotna: wychowanie do higienicznego trybu życia, wykształcanie potrzeb dbałości o kondycję psychofizyczną  Nauka organizacji treningu zdrowotnego oraz nabywanie prawidłowych nawyków żywieniowych 10 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

11 Turystyka etniczna Celem wyjazdu może być miejsce zamieszkania przodków, miejsce urodzenia (pochodzenia), jak również groby krewnych znajdujące się poza miejscem stałego pobytu turysty.  Nauka szacunku dla historii rodowej i przodków  Pomnażanie wiedzy historycznej oraz krajoznawczej  Kształtowanie poczucia solidarności z krewnymi  Socjalizacja do życia zgodnie z wartościami rodziny Turystyka etniczna Celem wyjazdu może być miejsce zamieszkania przodków, miejsce urodzenia (pochodzenia), jak również groby krewnych znajdujące się poza miejscem stałego pobytu turysty.  Nauka szacunku dla historii rodowej i przodków  Pomnażanie wiedzy historycznej oraz krajoznawczej  Kształtowanie poczucia solidarności z krewnymi  Socjalizacja do życia zgodnie z wartościami rodziny 11 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

12 Turystyka zrównoważona Jest to tzw. soft tourism, turystyka świadoma, dojrzała, zrównoważona. Polega na podróżowaniu w ścisłym kontakcie oraz harmonii z przyrodą i kulturą odwiedzanych terenów. Jest przeciwieństwem turystyki masowej. Wymaga przygotowania oraz wysiłku intelektualnego, jak również fizycznego.  Silne walory edukacyjne – zdobywanie wiedzy krajoznawczej w najczystszej postaci  Nauka szacunku dla autochtonów (ludności terenów odwiedzanych) i przyrody Turystyka zrównoważona Jest to tzw. soft tourism, turystyka świadoma, dojrzała, zrównoważona. Polega na podróżowaniu w ścisłym kontakcie oraz harmonii z przyrodą i kulturą odwiedzanych terenów. Jest przeciwieństwem turystyki masowej. Wymaga przygotowania oraz wysiłku intelektualnego, jak również fizycznego.  Silne walory edukacyjne – zdobywanie wiedzy krajoznawczej w najczystszej postaci  Nauka szacunku dla autochtonów (ludności terenów odwiedzanych) i przyrody 12 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

13 Turystyka ekologiczna Odbywa się zazwyczaj w małych grupach, na terenach o bogatych walorach przyrodniczych. Jej celem jest gruntowne poznanie przyrody przy możliwie minimalnej ingerencji w środowisko naturalne.  Kształtowanie świadomości ekologicznej  Pomnażanie wiedzy krajoznawczej  Wychowanie w poszanowaniu dla innych organizmów żywych Turystyka ekologiczna Odbywa się zazwyczaj w małych grupach, na terenach o bogatych walorach przyrodniczych. Jej celem jest gruntowne poznanie przyrody przy możliwie minimalnej ingerencji w środowisko naturalne.  Kształtowanie świadomości ekologicznej  Pomnażanie wiedzy krajoznawczej  Wychowanie w poszanowaniu dla innych organizmów żywych 13 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

14 Turystyka pątnicza To wyjazdy pielgrzymkowe do miejsc kultu religijnego, indywidualne lub w grupie. W Polsce między innymi do miejsc takich, jak: Jasna Góra, Licheń, Niepokalanów.  Kształtowanie świadomości religijnej  Wychowanie w wartościach i w duchu wiary  Pomnażanie wiedzy krajoznawczej Turystyka pątnicza To wyjazdy pielgrzymkowe do miejsc kultu religijnego, indywidualne lub w grupie. W Polsce między innymi do miejsc takich, jak: Jasna Góra, Licheń, Niepokalanów.  Kształtowanie świadomości religijnej  Wychowanie w wartościach i w duchu wiary  Pomnażanie wiedzy krajoznawczej 14 Wychowawcze walory wybranych form turystyki

15 15 Forma turystykiWymagania wobec turystówCel uczestnictwa Wypoczynkowa- Regeneracja sił psychofizycznych Poznawcza Sprawność fizyczna, potrzeby intelektualne Poznawczy, wypoczynkowy Kwalifikowana Wysoki poziom sprawności fizycznej, przygotowanie techniczne, teoretyczne, posiadanie odpowiedniego sprzętu Zaspokojenie potrzeby ruchu, wysoka sprawność fizyczna, sprawdzian własnych możliwości Zdrowotna- Regeneracja sił psychofizycznych, leczenie Etniczna-Powrót „do korzeni” Alternatywna Przygotowanie merytoryczne i kondycyjne Poznanie kultury odwiedzanych terenów EkologicznaPrzygotowanie teoretyczneZgłębianie tajemnic przyrody Pątnicza- Odwiedzenie miejsca kultu religijnego

16 16 Dziękuję za uwagę