1 Duże, słoneczne systemy ciepłownicze z magazynami energii XVI Forum Czystej Energii podczas Międzynarodowych Targów POL-ECO-SYSTEM Poznań, 12-13 października br. Aneta Wię[email protected] tel. 22 825 46 52

2 www.ieo.pl OZE w systemach ciepłowniczych - - uwarunkowania prawne 2 Ustawa o odnawialnych źródłach energii: – ustawa uwzględnia ciepło z OZE w mechanizmach i instrumentach wsparcia ( większa uwaga jest poświęcona energii elektrycznej ) – art.116 nakłada obowiązek zakupu ciepła z oze: w ilości nie większej niż zapotrzebowanie odbiorców końcowych tego przedsiębiorstwa oraz Minister do spraw energii określi w drodze rozporządzenia szczegółowy zakres obowiązku (w tym sposób uwzględniania cen ciepła z OZE w kalkulacji taryf na ciepło); delegacja ustawowa nie przewiduje preferencji dla technologii OZE)

3 www.ieo.pl Efektywne systemy ciepłownicze z wykorzystaniem OZE 3 Dyrektywa 2012/27/UE o efektywności energetycznej wskazuje stworzenie warunków do rozwoju „efektywnych systemów ciepłowniczych (chłodniczych). „Efektywny system ciepłowniczy i chłodniczy” oznacza system, 1)w którym do produkcji ciepła lub chłodu wykorzystuje się w co najmniej 50% energii ze źródeł odnawialnych, 2)lub w co najmniej 50% ciepło odpadowe, 3)lub w co najmniej 75% ciepło pochodzące z kogeneracji, 4)lub w co najmniej 50% wykorzystuje połączenie takiej energii i ciepła. Efektywny system ciepłowniczy min. 50% ciepła z OZE lub min.50% ciepła odpadoweg o lub 75% ciepła z kogeneracji lub min 50% mix ww. źródeł lub

4 www.ieo.pl Systemy ciepłownicze w Polsce 4 Source : B. Regulski, IGCP Obecnie 90 % istniejących systemów ciepłowniczych w Polsce nie spełnia wymagań Dyrektywy i istnieje konieczność ich modernizacji, celem uzyskania możliwości wsparcia z istniejących programów pomocowych

5 www.ieo.pl Struktura zużycia energii w budynkach mieszkalnych w Polsce i UE w 2012 5Source: Energy 2015, The Main Statistical Office, Warsaw 2015

6 www.ieo.pl Słoneczna sieć ciepłownicza... - pomysł na efektywny system ciepłowniczy Projekt SDH – Solar district heating – słoneczne sieciowe systemy ciepłownicze. Projekt posłużył do porównawczej analizy pierwszych instalacji/sytemów SDH powstały w Europie w latach osiemdziesiątych SDHp2m – (2016-2019) projekt realizowany w UE, w tym w PL mający na celu opracowanie i wdrożenie w 9 uczestniczących w nim regionach europejskich zaawansowanych strategii i działań wsparcia dla SDH. Działania w ramach projektu mają na celu bezpośredniego uruchomienie inwestycji w sektorze SDH. Koordynator projektu - Steinbeis Research Institute Solites (Niemcy) Koordynator projektu w Polsce - Instytut Energetyki Odnawialnej 6

7 www.ieo.pl Wielkowymiarowe instalacje słoneczne w EU 7 Źródło : Jan-Olof Dalenbäck

8 www.ieo.pl Instalacja ciepłownicza 8 Dostawa ciepła słonecznego do ciepłowni Uwzględniając sezonowe magazynowanie udział może przekraczać 50% zapotrzebowania na ciepło Scentralizowany Rozproszony Kolektory słoneczne są montowane w odpowiednich miejscach dookoła sieci ciepłowniczej Bezpośrednie wprowadzanie ciepła do rur ciepłowniczych Magazynowanie nie jest konieczne

9 www.ieo.pl 9 Przykłady sezonowych zasobników ciepła Magazyn gorącej wody (hot water store) Źródło: „Kolektory słoneczne. Energia słoneczna w mieszkalnictwie, hotelarstwie i drobnym przemyśle”, Grzegorz Wiśniewski, Stanisław Gołębiowski, Marian Gryciuk, Krystian Kurowski, Aneta Więcka; Wydawnictwo Medium, Warszawa 2008 r.; Langzeit-Wärmespeicher und solare Nahwärme, BINE Informationsdienst 2001. Magazyn żwirowo (ziemno) - wodny (gravel water heat store)

10 www.ieo.pl Sezonowe magazyny ciepła Zbiornik ziemno-wodny – budowa zbiornika w Eggenstein o objętości 4.500 m 3

11 www.ieo.pl Przykład z Danii – sezonowe magazyny ciepła Vojens, Dania, 70.000 m2 2012 - 17.000 m2 (12,25 MWth) 2014 - 52.500 m2 (36,75MWth) (instalacja zbudowana bez dotacji - na warunkach komercyjnych) 11Źródło:solarthermalword Zbiornik 203.000 m3 Instalacja zapewni 45% rocznego zapotrzebowania na ciepło dla 2 tyś. domów oraz szkół i przemysłu

12 www.ieo.pl Słoneczny system ciepłowniczy w Gram 12Źródło: ArconSunmark

13 www.ieo.pl Słoneczny system ciepłowniczy w Gram 13 Źródło: IEO

14 www.ieo.pl Klaster energetyczny ? Schemat instalacji w Gram 14Źródło: ArconSunmark 60% zapotrzebowania na ciepło pochodzi z systemów słonecznych wraz z sezonowym magazynowaniem 40 zł/ GJ – cena ciepła słonecznego z instalacji dla odbiorcy końcowego.

15 www.ieo.pl Struktura produkcji ciepła w instalacji Gram 15 Łącznie - 25.000 – 30.000 MWh rocznie

16 www.ieo.pl Dlaczego warto łączyć różne OZE? 16 Kolektory słoneczne: Produkują bezpłatne ciepło słoneczne Sezonowe zbiorniki ciepła: Zapewniają możliwość łączenia różnych źródeł OZE Zapewniają stabilność/elastyczność pracy OZE Zarządzanie zapotrzebowaniem na energię CHP np. na biomasę: Produkcja/sprzedaż energii elektrycznej, Szybka regulacja pracy całej instalacji Pompy ciepła: Produkują tanie ciepło, Pozwalają na szybką regulację pojemności/wydajności zbiornika - wykorzystują niskotemperaturowe ciepło z dna sezonowego magazynu ciepła

17 www.ieo.pl Sezonowe zasobniki ciepła jako sposób na zagospodarowanie coraz tańszej energii elektrycznej w „dolinach popytu” 17Źródło: TGE

18 www.ieo.pl Koszty Ceny nośników energii dla gospodarstw domowych w Polsce 18Źródło: dane GUS Porównanie cen nośników energii dla gospodarstw domowych Nośnik energii Średnia cenawzrost cen 20022012 % zł/GJ Energia elektryczna101,3173,171% Ciepło z sieci31,547,350% Ciepła woda z sieci61,6104,169% Gaz ziemny wysoko-metanowy34,371,1107% Gaz ciekły55,6105,790% Olej opałowy39,7105164% Węgiel kamienny14,628,394% Koks16,732,896%

19 www.ieo.pl Koszty Słoneczne systemy ciepłownicze (z magazynami) 19 Konkurencyjne cenowo źródło ciepła Średnia cena ciepła z słonecznych systemów ciepłowniczych wraz z sezonowym magazynowaniem waha się od 20 do 80 zł/GJ Stabilne źródło ciepła Cena ciepła słonecznego nie wzrasta Cena ciepła słonecznego nie jest uzależniona od cen paliw i kosztów uprawnień do emisji Kolektory słoneczne mają dobrą opinię w społeczeństwie

20 www.ieo.pl Słoneczne systemy ciepłownicze w Polsce 20 Analiza możliwości i ocena ekonomiczna (pre- feasibility study) budowy systemu kolektorów słonecznych z sezonowymi magazynami ciepła Dla wybranego przedsiębiorstwa ciepłowniczego, IEO oferuje bezpłatne wykonanie pre- feasibility study