1 DYREKTYWA MID

2 MID Measuring Instruments Directive

3 Dyrektywa obejmuje następujące normy:MID Measuring Instruments Directive Dyrektywa obejmuje następujące normy: PN – EN ISO 4064: Część 1: Wymagania metrologiczne i techniczne Część 2: Metody badań Część 3: Format sprawozdania z badań Część 4: Wymagania niemetrologiczne nie ujęte w ISO Część 5: Wymagania instalacyjne PN – EN A2:2011 (do dnia r.) International Organization of Legal Metrology OIML R49 jest podstawą do dopuszczeń według MID od października 2006

4 Klasa metrologiczna wodomierza (DN20)Zakres obciążeń pomiarowych wodomierza, dla którego wskazania wodomierza mieszczą się w granicach błędów granicznych dopuszczalnych Qmin Qt +5% Qn Qmax +2% Błąd (%) 0% -2% -5% Przepływ (m³/h)

5 Klasa oznacza dokładność pomiaru wodomierzaStare podejście ISO Klasa oznacza dokładność pomiaru wodomierza Klasa A Qmin Qt Qn Qmax Obecna norma dla Qn < 15 m3/godz +5% Klasa A Klasa B Klasa C Qmax=2Qn Qn Qt=Qn/10 Qt=Qn/12,5 Qt=Qn/66 Qmin=Qn/25 Qmin=Qn/50 Qmin=Qn/100 +2% 0% -2% -5% Klasa B Qmin Qt +5% +2% 0% Qn 0,6 1 1,5 2,5 3,5 6 10 … -2% -5% Qmin – przepływ minimalny Qt – przepływ pośredni Qn – przepływ nominalny Qmax – przepływ przeciążeniowy Klasa C Qmin Qt +5% +2% 0% -2% -5%

6 Części składowe dyrektywyWspółczynnik R oznacza dynamikę pomiaru wodomierza Nowe oznaczenia przepływów wodomierzy: Współczynnik R (Q3/Q1) zastępuje dotychczasowe klasy metrologiczne: A, B, C Zakresy błędów pozostają tak jak dotychczas: - nowe oznaczenia i wartości przepływów Stare (ISO) Nowe (MID) Qmin Q1 Qt Q2 Qn Q3 Qmax Q4

7 Nowe podejście MID R = Q3/Q1 Q3 1 1,6 2,5 4 6,3 10 16 25 40 ….. R 10+5% Q3 jest odróżniającą cechą licznika Q1 Q2 1,6 Q3 +2% wraz z współczynnikiem R = Q3/Q1 Q4 1,25 0% Q4/Q3 zawsze równa się 1,25 -2% -5% Q2/Q1 zawsze równa się 1,6 Q3 1 1,6 2,5 4 6,3 10 16 25 40 ….. R 10 12,5 16 20 25 31,5 40 50 63 80 100 125 160 200 250 315 400 500 630 800 Q1 – przepływ minimalny Q2 – przepływ pośredni Q3 – przepływ ciągły Q4 – przepływ przeciążeniowy

8 Qn Przepływ nominalny  Q3 = Przepływ ciągły

9 Klasa  Dynamika pomiaru  R = Q3/Q1Klasy dokładności Podejście MID Aquarius V3 Altair V3 V4 Q1  przykład dla wodomierza DN15, Q3=2,5 m3/h https://www.youtube.com/watch?v=erk9Fds28mQ

10 Klasa  Dynamika pomiaru  R = Q3/Q1Klasy dokładności Podejście MID Aquila V4 DN50-100 Q1  przykład dla wodomierza DN50, Q3=25 m3/h

11 Porównanie podejść (DN20)Qn = 2,5 / Klasa B Zatwierdzenie typu daje więcej pewności co do wytrzymałości wodomierza ! Stare podejście Błąd (%) Qmax Qn Qmin Qt 50 200 2500 Przepływ (l/h) MID wymaga więcej co do dokładności wodomierza ! Q3 =4 / R = 80 Nowe podejście Błąd (%) Q4 Q3 MID Q1 Q2 50 80 Przepływ (l/h) 4000

12 Części składowe dyrektywyDotychczasowa legalizacja zostanie zastąpiona przez ocenę zgodności Główna cecha legalizacyjna Urzędu Miar albo krajowych stanowisk ekspertyzy nie występuje przy urządzeniach pomiarowych według podejścia MID W celu zabezpieczenia można umieścić naklejkę zabezpieczającą albo zabezpieczenia użytkownika Przykład: QUALITY CERTIFIED

13 Oznakowania LOGO FIRMY NUMER ZATWIERDZENIA TYPU:LNE xxxxx – nr certyfikatu badania typu nadany przez LNE OZNACZENIE TYPU: XXX – grupa/rodzina produktów PODZIAŁKA (m3) PARAMETRY WODOMIERZA: Q3 = xxx m3/h - przepływ ciągły R xxx – dynamika wodomierza PMAxx bar – maksymalne dopuszczalne ciśnienie pracy Txx – klasa temperaturowa KOD DATAMATRIX NUMER SERYJNY: ABCDExxxxxx [x] – zgodnie z IO54 A – kod producenta BC – rok produkcji (np – 16) D – typ wodomierza E – średnica wodomierza (DN) xxxxxx – numer porządkowy [x] – klucz numeru (tworzony automat.) OZNAKOWANIE ZGODNOŚCI: CE = oznakowanie zgodności M xx – rok nałożenia cechy zgodnie z MID (np. 16 = 2016) 0071 – numer jednostki notyfikowanej LNE MODUŁOWOŚĆ LICZYDŁA NAZWA PRODUKTU ROK PRODUKCJI

14 Legalizacja ponowna (wtórna)„Zasady unijne, wyrażone w dyrektywach – zarówno starego jak i nowego podejścia – odnoszą się do fazy przed wprowadzeniem przyrządu pomiarowego do obrotu lub użytkowania. Dotyczą czynności prawnej kontroli metrologicznej – zatwierdzenia typu i legalizacji pierwotnej lub odpowiadających im procedur oceny zgodności. Natomiast faza użytkowania – a więc kontrola okresowa w formie legalizacji ponownej – pozostawiona jest państwom członkowskim do indywidualnych rozstrzygnięć”

15 Legalizacja ponowna (wtórna)Art. 8k ust. 2 punkt 2 oraz ust.3 ustawy Prawo o miarach określa termin w którym wodomierz powinien zostać zgłoszony do pierwszej legalizacji ponownej. Artykuł stanowi: „2. Przyrząd pomiarowy powinien zostać zgłoszony do legalizacji ponownej: 2) przed upływem, określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 9 pkt 4, terminu od dokonania oceny zgodności; 3. Termin, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, liczy się od pierwszego dnia grudnia roku, którego oznaczenie zostało naniesione na przyrządzie podczas dokonywania oceny zgodności.” Oznacza to, że wodomierze z oceną zgodności należy zgłosić do pierwszej legalizacji ponownej lub regeneracji do dnia 30 listopada roku, w którym kończy się ważność nadanego znaku oceny zgodności CE

16 Legalizacja ponowna (wtórna)Dla przykładu: Dla wodomierza zakupionego w 2010 roku pięcioletni okres ważności nadanego znaku oceny zgodności CE rozpoczyna się od dnia 1 grudnia roku w którym naniesiono oznaczenie oceny zgodności (w tym przypadku 1 grudnia 2010 roku) Wodomierz powinien zostać zgłoszony do legalizacji ponownej / regeneracji do dnia 30 listopada 2015 roku.

17 Podsumowanie MID MID obowiązuje od 2006 r. a od 2016 zastąpi całkowicie obecne normy krajowe i europejskie Klasa  współczynnik R = Q3/Q1 Im większe R tym dokładniejszy wodomierz Qn  Q3 (przepływ ciągły) Dotychczasowa legalizacja zostanie zastąpiona przez deklarację zgodności (znak CE)

18