1 Dyskontowanie społeczne a inteligencja płynnaNa podstawie – J. Osiński, P. Ostaszewski, A. Karbowski, Social discounting rate is negatively correlated with fluid intelligence, Personality and Individual Differences, 2014, vol. 59,

2 Dyskontowanie społeczne oznacza spadek subiektywnej wartości zasobu związany z koniecznością podzielenia się nim z inną osobą lub osobami Inteligencja płynna to ogólny potencjał intelektualny osoby uwarunkowany biologicznie (Matczak, 2009) Inteligencja skrystalizowana to ogół zdolności osobniczych uwarunkowanych doświadczeniem (Matczak, 2009)

3 Hipoteza stanowiąca punkt wyjścia:Dzielenie się zasobami powinno być mniej kosztowne (w ujęciu ewolucyjnym) dla osobników bardziej inteligentnych Wysoka inteligencja może kompensować utratę części zasobów Dzielenie się zasobami może być traktowane przez odpowiednio inteligentne osobniki jako inwestycja Wsparcie empiryczne wyjściowej hipotezy: Osoby podejmujące decyzje altruistyczne (public goods experiments) osiągają wyższe wyniki w testach inteligencji (Millet i DeWitte, 2007) Studenci podejmujący decyzje altruistyczne w grach o strukturze dylematu dóbr publicznych mają średnio wyższe oceny od studentów podejmujących w tego typu grach decyzje egoistyczne (DeWitte i De Cremer, 2005) Dodatnia korelacja między wynikami w testach inteligencji a stosowaniem strategii współpracy w iterowanym dylemacie więźnia (Segal i Hershberger, 1999)

4 Zachowania altruistyczne (npZachowania altruistyczne (np. dzielenie się zasobami) jako kosztowne sygnały (por. teoria kosztownego sygnalizowania Zahaviego, 1975) Kosztowny sygnał to taki, na który pozwolić może sobie jedynie osobnik o wysokiej jakości genetycznej (wysyłanie takiego sygnału ma podnieść atrakcyjność seksualną i społeczną osobnika) Strategia altruistyczna podnosi seksualną i społeczną atrakcyjność osobnika (stosowne badania cytowane są w artykule), jednak ze względu na wysoki koszt jej stosowania powinna być preferowana przez osoby bardziej inteligentne

5 Wymiar decyzji „egoizm – altruizm” a dyskontowanie w czasieUtrata subiektywnej wartości zasobu w czasie ujemnie skorelowana z wartością „wpłat do wspólnej kasy” w grach o strukturze dylematu dóbr publicznych oraz liczbą wyborów kooperacyjnych w iterowanym dylemacie więźnia (Curry i in., 2008; Harris i Madden, 2002) Wyjaśnienie (Millet i DeWitte, 2007): osoby o wyższej inteligencji postrzegają korzyści i koszty w dłuższej perspektywie czasowej, dlatego łatwiej jest osobom bardziej inteligentnym „oprzeć się” natychmiastowej gratyfikacji związanej z egoistycznym wyborem Jeżeli więc istnieje związek między inteligencją (płynną) osoby a dyskontowaniem w czasie, …

6 Pytanie badawcze Czy istnieje związek między inteligencją płynną osoby a stopą dyskontowania społecznego? Paralela: dyskontowanie w czasie to niejako wybór między „mną dziś” a „mną jutro” dyskontowanie społeczne to niejako wybór między mną a innymi

7 Nasze oczekiwania Osoby bardziej inteligentne powinny charakteryzować się niższymi stopami dyskontowania społecznego niż osoby mniej inteligentne, tj. powinna istnieć dodatnia korelacja między poziomem inteligencji osoby a subiektywną wartością zasobu dzielonego z innymi

8 Metoda badawcza Uczestnicy – 60 studentów (44 UW, 16 SGH), lat (21,25 średnia; 2,35 o.s.), 30 kobiet i 30 mężczyzn Materiały – program komputerowy – uczestnicy byli proszeni o: A. (moduł dyskontowania społecznego) dokonanie wyboru pomiędzy wariantem A (mniejsza nagroda pieniężna wyłącznie dla danej osoby) a wariantem B (większa nagroda pieniężna do podziału po równo z jeszcze 1, 3, 9 albo 19 osobami); nagroda pieniężna w wariancie B stała, w wariancie A zmienna zgodnie z algorytmem titration (Holt, Green i Myerson, 2003); wartość w wariancie A po szóstym wyborze uczestnika była traktowana jako przybliżenie subiektywnej wartości nagrody dzielonej z innymi (łącznie 4 serie po 6 wyborów, manipulacje: „duże pieniądze – małe pieniądze”, „krewny – obcy”)

9 Metoda badawcza Materiały – program komputerowy – uczestnicy byli dalej proszeni o: B. (moduł dyskontowania w czasie) dokonanie wyboru pomiędzy wariantem A (zmienna nagroda pieniężna dostępna natychmiast) a wariantem B (stała nagroda pieniężna dostępna po 1 miesiącu, 6 miesiącach, 12 miesiącach, 60 miesiącach) C. (test inteligencji RPM) – wypełnienie testu inteligencji Ravena z ograniczeniem czasowym (20 minut)

10 Metoda badawcza

11 Wyniki Stopa dyskontowania (społecznego i w czasie) obliczona metodą Myersona i innych (2001) – obliczenie pola powierzchni pod krzywą powstałą po połączeniu kolejnych punktów reprezentujących oszacowania subiektywnej wartości nagrody pieniężnej dla wzrastającej liczby osób, z którymi należy podzielić się nagrodą (dyskontowanie społeczne) albo dla coraz dłuższego odroczenia nagrody (dyskontowanie w czasie) Stopa dyskontowania jest odwrotnie proporcjonalna do opisanej wyżej powierzchni pod krzywą (w skrócie – PPK)

12 Wyniki Zaobserwowano dodatnią (statystycznie istotną) korelację pomiędzy PPK a wynikiem w teście inteligencji Ravena dla nagród pieniężnych dzielonych z krewnymi (bez znaczenia była tu wartość nagrody) – stopa dyskontowania społecznego ujemnie skorelowana z inteligencją płynną dla nagród pieniężnych dzielonych z krewnymi Nie zaobserwowano statystycznie istotnej korelacji w przypadku nagród dzielonych z osobami niespokrewnionymi Nie zaobserwowano statystycznie istotnej korelacji pomiędzy stopą dyskontowania w czasie a wynikiem w teście inteligencji Ravena

13 Wyniki Wyniki zgodne z początkowymi oczekiwaniami, tj. istnieje dodatnia korelacja między poziomem inteligencji płynnej a subiektywną wartością nagrody pieniężnej dzielonej z innymi Interesujący jest jednak fakt, że powyższa korelacja dotyczy jedynie dzielenia się z krewnymi – por. teoria dostosowania łącznego Hamiltona (1964)