1 Działania prewencyjne z zakresu odpowiedzialności zawodowej oraz etyki zawodowej pielęgniarki i położnej ORzOZ Gorzów dn.21.09.2016 Anna Herodowicz

2 Odpowiedzialność to konieczność, obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za swoje czyny i ponoszenia za nie konsekwencji. Odpowiedzialność jest własnością człowieka, który rozróżniając dobro i zło, zawarte w treści spełnionego działania, ma świadomość, że stanowi ona część jego osobowości, a skutkiem jest lub będzie poniesienie konsekwencji związanych z podjętym działaniem. Odpowiedzialność zatem jest pewną cechą postępowania człowieka i stanowi rezultat kierowania własnym postępowaniem w stosunku do innych.

3 Odpowiedzialność zawodowa to obowiązek moralny lub prawny odpowiadania za wykonane osobiście lub zlecone innej osobie czynności zawodowe. Odpowiedzialność zawodowa jest szczególnym rodzajem odpowiedzialności związanym z przynależnością do określonej, samodzielnej, ważnej dla społeczeństwa grupy zawodowej. Wynika z interpretacji przyjętych norm prawnych i deontologicznych traktowanych w systemie prawnym jako ważne uregulowania dopełniające. Podstawowymi celami moralności zawodowej jest sprzyjanie dobremu wykonywaniu zawodu pielęgniarki, wzmacnianie poczucia obowiązku zawodowego, a dzięki temu wzbudzanie zaufania społecznego.

4 Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarek i położnych została uregulowana po raz pierwszy w Ustawie o pielęgniarstwie z 21 lutego 1935 r. Zapisano w niej, że pielęgniarki mają obowiązek zachowania tajemnicy wszystkiego, czego dowiedzą się w związku z wykonywaniem praktyki pielęgniarskiej. Ustawa przewidywała również sankcje pod postacią aresztu lub kary grzywny.

5 Obecnie do odpowiedzialności zawodowej zobowiązuje pielęgniarki i położne ustawa z dnia 01 lipca 2011r. o samorządzie pielęgniarek i położnych. Ustawa ta uregulowała odpowiedzialność zawodową w ten sposób, że zapisano w niej następująco: członkowie samorządu zawodowego, którzy naruszą przepisy dotyczące wykonywania zawodu pielęgniarki i położnej lub/i ich postępowanie jest niezgodne z normami kodeksu etyki zawodowej, podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądem pielęgniarek i położnych.

6 Do zadań samorządu zawodowego należy w szczególności: Sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu przez pielęgniarki i położne Ustalenie i upowszechnianie zasad etyki zawodowej oraz sprawowanie nadzoru nad ich przestrzeganiem Ustalenie standardów zawodowych i standardów kwalifikacji zawodowych Egzekwowanie od swoich członków dostosowania się do ustalonych reguł przez orzekanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej oraz sprawowanie sądownictwa polubownego.

7 ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA, SŁUŻBOWA, CYWILNA, KARNA PIELĘGNIARKI: Pielęgniarki ponoszą odpowiedzialność za cały zakres działalności zawodowej, w tym także za sferę relacji pielęgniarka – pacjent – członkowie zespołu terapeutycznego. Pielęgniarki podlegają regułom prawnym i moralnym funkcjonującym w społeczeństwie na zasadzie powszechności, a za swoją działalność ponoszą odpowiedzialność: - prawną - karną - cywilną - materialna - służbowa - zawodową w tym(etyczną/moralną )

8 Odpowiedzialność pielęgniarki i położnej określają: - przepisy regulujące wykonywanie zawodu pielęgniarki i zawodu położnej - Kodeks Pracy - Kodeks Karny - Kodeks Cywilny - Regulaminy zakładowe - Zakresy obowiązków, uprawnień, odpowiedzialności na stanowisku pracy - Kodeks Etyki Zawodowej Polskiej Pielęgniarki i Położnej.

9 Odpowiedzialność prawna oznacza konieczność ponoszenia konsekwencji przewidzianych przez przepisy prawne. W zależności od kryterium można mówić o odpowiedzialności karnej, służbowej, cywilnej, materialnej.

10 Odpowiedzialność karna związana jest z naruszeniem przez pielęgniarkę zasad zapisanych w prawie obowiązującym społeczeństwo. Konsekwencje i postępowanie w razie naruszenia określa Kodeks Karny. Odpowiedzialność cywilna jest to obowiązek wynagrodzenia wyrządzonej szkody lub straty przez pielęgniarkę. Ma ona charakter majątkowy. W zakresie odpowiedzialności cywilnej orzekają sądy powszechne.

11 Odpowiedzialność materialna określona przez Kodeks Pracy to konieczność ponoszenia przez pielęgniarkę konsekwencji za szkodę wyrządzoną zakładowi pracy. Pielęgniarka ponosi odpowiedzialność materialną za sprzęt, jaki został jej powierzony do realizacji zadań zawodowych wynikających z zakresu obowiązków czy regulaminu pracy. Odpowiedzialność służbowa – stanowi zobowiązanie pracownika do wykonywania zadań określonych przez pracodawcę i ponoszenie odpowiedzialności za działania w tym zakresie. Zadania te są określane w zakresie obowiązków pracownika na danym stanowisku pracy i w ramach określanej funkcji. Za nie wywiązywanie się z powierzonych obowiązków i przyjętych przez pracownika zadań pracodawca może stosować kary dyscyplinarne, zgodnie z Kodeksem Pracy lub regulaminem zakładu pracy.

12 Zawody zaufania społecznego, do których należy pielęgniarstwo, mają do czynienia z wartościami najwyższego rzędu, jak: wolność, prawda, zdrowie, życie, sprawiedliwość, itd. W odniesieniu do tych wartości powstaje wiele konfliktów, które ogólne przepisy prawa nie są w stanie rozwiązać. W związku z tym powstał Kodeks Etyki Zawodowej.

13 Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej RP z dnia 9 grudnia 2003r (IV Krajowy Zjazd) stanowi środek do uzupełnienia przepisów prawnych i służbowych, wykształcenia poczucia odpowiedzialności za następstwa działań, promocji zawodu, umocnienia więzi profesjonalnych, wreszcie uświadomienia sytuacji konfliktowych i ułatwienia decyzji. Kodeks etyczny wskazuje, że reprezentanci zawodu przyjęli zobowiązania i zaufanie, jakim obdarza ich społeczeństwo.

14 W Kodeksie Etyki Zawodowej zapisano, że pielęgniarki i położne przestrzegają praw osób będących pod ich opieką, objętych ich troską. Pacjent ma prawo do: świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej wyrażania zgody lub odmowy na określone świadczenia po uzyskaniu odpowiedniej informacji uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia w zakresie niezbędnym do sprawowania opieki pielęgniarskiej poszanowania jego intymności i godności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych umierania w spokoju i godności.

15 Pacjent w szpitalu ma prawo do: opieki pielęgnacyjnej przez osobę bliską lub przez inną wskazaną osobę kontaktu osobistego, telefonicznego i korespondencyjnego z osobami z zewnątrz opieki duszpasterskiej.

16 CZĘŚĆ OGÓLNA kodeksu etyki zobowiązuje pielęgniarkę i położną do: przestrzegania praw pacjenta i dbania o godność zawodu uznania działalności zawodowej jako świadomego i dobrowolnego podejmowania profesjonalnych działań dbania o prestiż zawodowy swoją postawą osobistą, zawodową i społeczną poprzez czynności zawodowe służenia zdrowiu ludzkiemu, nie powodowania szkody dla zdrowia, poczuwanie się do odpowiedzialności za swoje działania intensywnego działania w stanach zagrożenia życia i zdrowia pacjentów respektowania zasad etyki ogólnej w swojej działalności naukowo-badawczej, edukacyjnej i administracyjno- organizacyjnej.

17 Część szczegółowa podzielona jest na pięć części, w których zawarto podstawowe obowiązki moralne pielęgniarki oraz jej prawa

18 W relacjach między pielęgniarką / położną a pacjentem zwraca się uwagę na konieczność udzielania pacjentom troskliwej opieki, pierwszej pomocy w sytuacjach zagrożenia życia oraz rzetelnej i zrozumiałej informacji o procesie pielęgnowania. Relacje te mają cechować życzliwość, cierpliwość oraz respektowanie praw pacjenta. Mowa jest również o tym, że pielęgniarka nie może żądać od pacjentów dodatkowego wynagrodzenia ani też uzależniać swych usług od uzyskania korzyści materialnych. W ramach praktyki zawodowej i nauki kodeks zobowiązuje pielęgniarkę i położną m. in. do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, dokładnego dokumentowania działalności zawodowej, wykonywania zleceń lekarskich na wyłącznie pisemne zlecenie (z wyjątkiem sytuacji nagłych), zabezpieczania dokumentów i prowadzenia działalności promocyjnej.

19 Ważna jest uwaga, że przekazanie informacji o stanie zdrowia pacjenta członkom zespołu terapeutycznego nie jest naruszeniem tajemnicy zawodowej. W tej części kodeks zaleca szacunek dla historii oraz dbałość o pozytywny wizerunek pielęgniarki i położnej. Obliguje do systematycznego samokształcenia i podejmowania badań naukowych i publikowania ich wyników. Kodeks normuje również relacje pomiędzy pielęgniarką i położną a samorządem pielęgniarskim. Obliguje do wspierania działalności samorządu przez przestrzeganie podjętych uchwał

20 Relacje pielęgniarka / położna a współpracownicy powinna charakteryzować postawa otwarta i koleżeńska: kodeks zaleca dzielenie się doświadczeniem zawodowym zwłaszcza z młodszymi koleżankami, kształtowanie poczucia odpowiedzialności za wykonaną pracę oraz za efekty procesu terapeutycznego. Osobom na stanowiskach kierowniczych nakazuje dbałość o rozwój zawodowy pracowników, gani nieuczciwą konkurencję. Bardzo ważny jest fragment wskazujący na oczekiwane postawy pielęgniarki i położnej wobec społeczeństwa: nakazuje zaangażowanie zwalczanie przejawów patologii społecznej, czynny udział w życiu społecznym i działaniach na rzecz ochrony środowiska, a także przeciwdziałanie praktykom uznanym przez naukę za bezwartościowe i szkodliwe dla zdrowia.

21 Sprawy odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych rozpatrują rzecznicy odpowiedzialności zawodowej i sądy pielęgniarek i położnych przy Okręgowej Izbie Pielęgniarek i Położnych. Skargę do rzecznika odpowiedzialności zawodowej może mogą złożyć: pacjent, rodzina pacjenta, inny pracownik ochrony zdrowia, pracodawca, sąd, prokurator, świadek zdarzenia itp. Rzecznik odpowiedzialności zawodowej obowiązany jest badać i uwzględniać okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść pielęgniarki lub położnej, której dotyczy postępowania.

22 Rzecznik odpowiedzialności zawodowej i członek sądu pielęgniarek i położnych nie może pełnić swojej funkcji w okresie, kiedy przeciw niemu toczy się postępowanie karne lub postępowanie w sprawie odpowiedzialności zawodowej. Rzecznik odpowiedzialności zawodowej wszczyna postępowanie wyjaśniające, jeżeli uzyskał wiarygodną informację o przewinieniu z zakresu odpowiedzialności zawodowej.

23 Rzecznik odpowiedzialności zawodowej przed wszczęciem postępowania wyjaśniającego bada z urzędu, czy nie zachodzą okoliczności wyłączające postępowanie. W przypadku stwierdzenia takich okoliczności, rzecznik odpowiedzialności zawodowej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, które doręcza wraz z uzasadnieniem pokrzywdzonemu i pielęgniarce lub położnej, na którą złożono skargę. Jeżeli okoliczności, o których mowa wyżej wystąpią w toku postępowania wyjaśniającego, rzecznik odpowiedzialności zawodowej wydaje postanowienie o umorzeniu wszczętego postępowania, które doręcza wraz z uzasadnieniem pokrzywdzonemu i pielęgniarce lub położnej, której dotyczy postępowanie

24 Na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wyjaśniającego pokrzywdzonemu przysługuje zażalenie do Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, a jeżeli postanowienie to wydał Naczelny Rzecznik – zażalenie przysługuje do Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych.

25 Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia postępowania lub zebrane w jego toku zawierają ostateczne podstawy do przedstawienia zarzutów pielęgniarce lub położnej, której dotyczy postępowanie, rzecznik odpowiedzialności zawodowej sporządza postanowienie o przedstawieniu zarzutów, ogłasza je niezwłocznie pielęgniarce lub położnej i przesłuchuje ją na okoliczność tych zarzutów. Postanowienie o przedstawieniu zarzutów zawiera: wskazanie pielęgniarki lub położnej, dokładne określenie zarzucanego jej przewinienia zawodowego i uzasadnienie. Na wniosek pielęgniarki lub położnej, której dotyczy postępowanie, jej obrońca może być obecny przy składaniu wyjaśnień.

26 W toku postępowania wyjaśniającego rzecznik odpowiedzialności zawodowej powinien dążyć do wszechstronnego wyjaśnienia sprawy. W tym celu może on przesłuchać pielęgniarkę, której dotyczy postępowanie, świadków, biegłych, jak również wprowadzić inne dowody. Odmowa złożenia wyjaśnień przez pielęgniarkę lub położną, której dotyczy postępowanie, nie wstrzymuje postępowania.

27 Art. 60. 1. „Sąd pielęgniarek i położnych” może orzec jedną z następujących kar: 1) upomnienie; 2) naganę; 3) karę pieniężną; 4) zakaz pełnienia funkcji kierowniczych w podmiotach leczniczych na okres od 1 roku do 5 lat; 5) zakaz pełnienia funkcji z wyboru w organach samorządu na okres od 1 roku do 5 lat; 6) ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu na okres od 6 miesięcy do 2 lat; 7) zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od 1 roku do 5 lat; 8) pozbawienie prawa wykonywania zawodu.

28 Art. 61. 1. W przypadku orzeczenia kar przewidzianych w art. 60 ust. 1 pkt 4–8 sąd pielęgniarek i położnych może zarządzić opublikowanie orzeczenia w biuletynie właściwej okręgowej izby. 2. W przypadku obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej wykonujących czasowo i okazjonalnie zawód pielęgniarki lub położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sąd pielęgniarek i położnych orzeka kary, o których mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1–3. Art. 62. 1. Karę pieniężną orzeka się w wysokości od 1000 zł do 10 000 zł na cel społeczny związany z ochroną zdrowia. 2. Karę pieniężną orzeka się samoistnie lub obok kar wymienionych w art. 60 ust. 1 pkt 4–7.

29 Przyczyny i rodzaje wykroczeń popełnionych przez pielęgniarki i położne w opinii okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej

30 Pielęgniarka w toku nauki i szkolenia zawodowego nabywa prawo do wykonywania czynności medycznych mniej lub bardziej skomplikowanych, samodzielnie lub na zlecenie lekarskie. Jest zobowiązana do poprawności w zakresie czynności wykonywanych samodzielnie i zleconych do wykonania przez innych, jak również do egzekwowania czytelnych i jasnych wpisów w karcie zleceń, prawidłowego i zrozumiałego ich formułowania. Jeśli tego nie zrobi i postąpi nieprawidłowo, weźmie za to odpowiedzialność.

31 W pracy zawodowej pielęgniarki podstawą bezpieczeństwa wykonywanych działań prócz staranności, dokładności i sumienności jest znajomość zagadnień dotyczących wykonywanego zawodu: zakresu obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności. Istotne znaczenie mają również cechy psychospołeczne pielęgniarki. Odmowa wykonania zlecenia źle lub niepoprawnie sformułowanego nie należy do łatwych. Pielęgniarka zajmując takie stanowisko, musi być przekonana o poprawności swojej decyzji, broniąc jej umiejętnie, nie może tworzyć sytuacji konfliktowych.

32 Zdarza się, że lekarz zleci pielęgniarce wykonanie czynności (zabiegu), które wykraczają poza zakres jej kompetencji. W takim przypadku w razie błędu lub nieprawidłowości poniesie za to odpowiedzialność.

33 Przyczyny powstawania błędów medycznych związanych z wykonywanymi przez pielęgniarkę czynnościami zawodowymi dzielimy na; personalne – leżące po stronie pielęgniarki, organizacyjne – leżące po stronie zakładu pracy.

34 Przyczyny personalne nieudokumentowany wpis w kartę zleceń lekarskich ( podstawą wykonania zlecenia lekarskiego przez pielęgniarkę jest wpis w dokumentację medyczną, tzw. kartę zleceń lekarskich, pielęgniarka wykonuje zabieg lekarski zgodnie ze zleceniem, które zawiera nazwę leku, dawkę, postać leku, częstotliwość podania, drogę podania, autoryzację lekarza potwierdzającego zlecenie na daną dobę, jeśli w zleceniu brak jest któregokolwiek z wpisów, pielęgniarka ma prawo odmówić wykonania zlecenia, informując o tym lekarza zlecającego (wyjątek stanowią sytuacje nagłe, interwencje oraz reanimacje określone odrębnymi przepisami).

35 Indywidualna karta zleceń lekarskich jest jedynym dokumentem, na którego podstawie pielęgniarka może wykonać zlecenie, praktyką w szpitalach jest przepisywanie zleceń wpisanych w dokumentację medyczną do różnego rodzaju „pomocników": zeszytów, notesów oraz na karteczki [wpisy te stanowią podstawę wykonywania różnorodnych czynności i zabiegów: od pobierania krwi do badań diagnostycznych, zlecania konsultacji, przetaczania krwi, wykonywania iniekcji dożylnych czy domięśniowych.] Tymczasem przepisywanie zleceń to prosta droga do pomyłek źle udokumentowane, nieczytelne zlecenia lekarskie są zjawiskiem dość częstym, niejednokrotnie akceptowanym przez pielęgniarki, które wykonują zabiegi zlecane przez telefon, zlecenia wydane ustnie, źle lub nieprawidłowo zapisane.

36 Pielęgniarka zgodnie z obowiązującym stanem prawnym jest również uprawniona do wykonywania pewnych czynności medycznych samodzielnie, bez zlecenia lekarskiego, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę lub położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego Niektóre z nich wymagają jednak od pielęgniarki przeszkolenia specjalistycznego.

37 Pielęgniarki niejednokrotnie stają przed dylematami: czy mogą wykonywać niektóre czynność bez przeszkolenia specjalistycznego, mimo zlecenia lekarskiego? Najczęściej je wykonują, bo nie znają zasad i przepisów dotyczących swojego zawodu, niejasne są też zakresy obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności.

38 Do takich czynności można m.in. zaliczyć: wykonywanie szczepień ochronnych, zakładanie prób tuberkulinowych, odczytywanie prób uczuleniowych, podłączanie krwi lub preparatów krwiopochodnych, wykonywanie prób biologicznych, intubowanie pacjentów, obsługiwanie dializatorów.

39 W praktyce pielęgniarskiej największym ryzykiem powstania błędu jest podawanie leków: niewłaściwe odczytanie zlecenia, przeoczenie zlecenia, złe wyliczenie dawki leku, niewłaściwa droga podania leku, podanie leku przeterminowanego, zbyt szybkie podanie leku, podanie innego leku (najczęściej ze strzykawki leżącej obok), zastosowanie innego zamiennika, nieprzestrzeganie zasad aseptyki, pomylenie godzin podania leku, zła technika podania leku.

40 Przyczyny organizacyjne Przyczyny organizacyjne Niezwykle istotnym elementem, niejednokrotnie pomijanym, jest przyjęcie przez szpitale alternatywnych form pracy na wypadek absencji chorobowych i nieobecności pielęgniarek. Brak odpowiednich uregulowań powoduje, że zaczynają się pojawiać błędy w podejmowaniu decyzji organizacyjnych, które mogą skutkować błędami medycznymi. Do takich decyzji należy zaliczyć

41 akceptowanie przez kierownictwo dublowania zmian dyżurowych spowodowanego dodatkowymi zatrudnieniami pielęgniarek, np. łączenie dyżuru dziennego z nocnym, obciążanie personelu pielęgniarskiego zadaniami ze zredukowanych stanowisk pracy, najczęściej pomocniczych. dokonywanie rotacji personelu między oddziałami pozostawianie na dyżurach pielęgniarek niedoświadczonych,

42 niesystematyczny rozkład dyżurów, niewłaściwe dobranie osób w zespołach dyżurowych, wadliwy przepływ informacji w zespole terapeutycznym, nieczytelnie prowadzona dokumentacja medyczna, brak lekarza na dyżurze, nadmierna biurokratyzacja, zbyt rozbudowana dokumentacja pielęgniarska, niewłaściwe wyposażenie stanowisk pracy złe oznakowanie leków i podobne opakowania.

43 zdarza się, że w oddziałach praktykuje się zwyczaj wykonywania zabiegów medycznych przez pielęgniarki z innych oddziałów, ponieważ na oddziale, na którym przebywa pacjent, żadna z pielęgniarek nie ma wymaganych w określonym zakresie uprawnień (np. szczepienia, transfuzja krwi). Takie działania są niepoprawne formalnie i nie powinny mieć miejsca w szpitalach. brak programów adaptacji zawodowej to kolejny czynnik predysponujący do powstawaniu błędów. - młode, niedoświadczone pielęgniarki, pozostawiane na samodzielnych dyżurach, nie należą do rzadkości w szpitalach borykających się z niedostatkami kadrowymi.

44 Błąd związany z działalnością pielęgniarki w znaczeniu prawa jest najczęściej kategorią błędu wykonawczego, polegającego na niepoprawnym wykonaniu zleceń diagnostycznych i terapeutycznych. Tego typu błędy obciążają zwykle pielęgniarkę, która jest zaangażowana w złożony proces diagnozowania i leczenia pacjenta. Liczne czynności pielęgniarskie mogą być przyczyną powstania ryzyka wykonawczego, ponieważ każda czynność medyczna jest obarczona ryzykiem błędu, a więc szkodą chorego. Im bardziej skomplikowany zabieg, tym ryzyko większe.

45 Prewencja wykroczeń zawodowych. Prewencja jest określana w prawie jako zapobieganie przestępstwom. Formy prewencji: ogólna (generalna)– oddziaływanie na społeczeństwo i uświadamianie, że żadne popełnione przestępstwo nie pozostanie bezkarne, kształtowanie właściwych postaw wobec przepisów prawnych, informowanie o tym, co dozwolone i zabronione szczególna (indywidualna) – resocjalizacja ukaranego, w taki sposób aby nie popełnił następnego przestępstwa

46 Przyczyny wykroczeń Przyczynami mającymi istotny wpływ na powstawanie wykroczeń zawodowych w pracy pielęgniarek najczęściej są: brak standardów postępowania brak znajomości procedur działania lekceważenie zasad i procedur działania niesprawność kierowania zespołami pielęgniarskimi ograniczenia liczby pracowników pomocniczych nieprawidłowe funkcjonowanie innych działów organizacji niewłaściwe postawy pracowników itp.

47 Przyczyny wykroczeń Analiza spraw toczących się w organach okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej oraz Naczelnego Rzecznika pozwala na ustalenie pewnych faktów, które przyczyniają się do powstawania wykroczeń zawodowych takich jak :

48 pogorszenie warunków wykonywania pracy w podmiotach leczniczych (zmniejszenie liczby pielęgniarek i personelu pomocniczego ) złożenie ciężaru finansowego związanego z kształceniem i doskonaleniem podyplomowym głównie na barki pielęgniarek, położnych oraz samorządu zawodowego zaniżone od lat wynagrodzenia w grupie pielęgniarek i położnych nieprecyzyjne zakresy obowiązków i odpowiedzialności pielęgniarki i położnej (zlecanie pielęgniarkom pracy zupełnie nie związanej z wykonywaniem zawodu) zła organizacja pracy

49 Działania prewencyjne Dokładne monitorowanie aktualnych i możliwych w przyszłości przyczyn wykroczeń zawodowych pozwoli na sformułowanie planu prewencji zawodowej realizowanego przez samorząd zawodowy.

50 Zapobieganie wykroczeniom zawodowym to między innymi: szkolenia kierowniczej kadry pielęgniarskiej oraz pielęgniarek wykonujących zawód z zakresu odpowiedzialności zawodowej, organizowanych przez okręgowych rzeczników odpowiedzialności zawodowej przynależność do towarzystw naukowych oraz stowarzyszeń działających w związku z wykonywanym zawodem (wymiana doświadczeń) udział w konferencjach tematycznie związanych z pielęgniarstwem (poszerzanie wiedzy) doskonalenie zawodowe i poszerzanie kompetencji zgodnie z wykonywaną pracą

51 przekonanie pracodawcy, że wykonywanie procedur specjalistycznych powinno odbywać się przez pielęgniarki i położne do tego uprawnione i rolą pracodawcy jest zapewnić te uprawnienia (ponieść koszty doskonalenia zawodowego) ścisła współpraca kierowniczej kadry pielęgniarskiej z działem prawnym podmiotu leczniczego w zakresie przekazywania oraz interpretacji ukazujących się nowych aktów prawnych dotyczący realizacji świadczeń medycznych i wykonywania zawodu pielęgniarki (nieznajomość aktów prawnych nie chroni przed skutkami braku ich stosowania w praktyce )

52 Działania prewencyjne Dużą rolę w prewencji wykroczeń odgrywają konsultanci wojewódzcy i krajowi. Konsultantów na poziomie krajowym i wojewódzkim powołuje Minister Zdrowia, (na poziomie województwa i przedstawia kandydaturę Ministrowi Zdrowia). Kandydatury na konsultantów na każdym poziomie są przedstawiane i opiniowane przez samorząd zawodowy.

53 Konsultant wojewódzki sporządza Konsultantowi Krajowemu roczny raport ze stanu pielęgniarstwa w danej dziedzinie w zakresie: potrzeb kadrowych podmiotów leczniczych (ze szczególnym uwzględnienie poziomu niedoborów) potrzeb szkoleniowych w zakresie wszystkich form doskonalenia zawodowego (priorytety szkoleniowe w zakresie specjalizacji pielęgniarskich finansowanych przez Ministro Zdrowia) ocenę realizacji szkolenia podyplomowego pielęgniarek i położnych w danym województwie

54 wydaje opinie o zabezpieczeniu świadczeń pielęgniarskich w swojej dziedzinie przeprowadza kontrole podmiotów leczniczych po uzyskaniu pisemnego upoważnienia od wojewody wystawia zalecenia pokontrolne i uzyskuje informację zwrotną z ich realizacji przez podmiot kontrolowany przeprowadza we współpracy z samorządem zawodowym spotkania szkoleniowe z kierowniczą kadrą pielęgniarską podmiotów leczniczych wydaje zalecenia

55 Trudności w prowadzeniu działalności prewencyjnej przez konsultantów: zbyt mała liczba powołanych konsultantów ograniczone możliwości kontrolowania z powodu wykonywania pracy w wymiarze pełnego etatu w swoich macierzystych zakładach pracy.

56 Odpowiedzialność za zdrowie i życie pacjenta spoczywa na wszystkich pracownikach szpitala, szczególnie zaś na personelu lekarskim i pielęgniarskim. Przejawem tej odpowiedzialności jest podejmowanie działań zapobiegawczych, chroniących pacjenta przed ryzykiem utraty zdrowia lub życia.

57 „Wstań nie skupiaj się na swoich słabościach i wątpliwościach żyj, wyprostowany ! ‘’ Jan Paweł II

58 Dziękuję za uwagę Zapraszam na konferencję 21.10.2016 w bibliotece miejskiej organizowana przez ORzOZ i komicje etyki