1 Edward Lazear Imperializm ekonomicznyAnna Kitka Warszawa 2007

2 Plan prezentacji Główne obszary zainteresowań ekonomistówPojęcie imperializmu ekonomicznego Przykłady zastosowania ekonomii w dziedzinach nieekonomicznych Warszawa 2007

3 Trzy cechy odróżniające ekonomię od nauk społecznychPołożenie nacisku na racjonalność jednostek (maksymalizacja) Występowanie pojęcia równowagi w niemal każdej teorii Poruszenie tematów związanych z efektywnością Warszawa 2007

4 Racjonalność jednostekDotyczy osób lub organizacji Polega na maksymalizowaniu (np. użyteczności, zysków) Pozwala przewidywać zachowanie podmiotów (?) Warszawa 2007

5 Równowaga Badanie zachowania w stanie równowagiDuże zainteresowanie samym stanem równowagi, podobne naukom ścisłym Warszawa 2007

6 Efektywność Ekonomiści dużo pracy wkładająw poszukiwanie efektywnych rozwiązań Szczególne znaczenie ma założenie, że równowaga konkurencyjna jest efektywna Dążenie jednostek do maksymalizacji ich użyteczności pociąga za sobą rozwiązanie optymalne społecznie Warszawa 2007

7 Ekonomia Siłą ekonomii jest oparcie na analizie i dyscyplinaPowoduje to konieczność upraszczania, co zawęża horyzont Utrudnia to stawianie pytań, ale ułatwia udzielanie odpowiedzi Warszawa 2007

8 Imperializm ekonomicznyPolega na rozszerzeniu analizy ekonomicznej poza obszary tradycyjnie przyporządkowane ekonomii, takie jak wybór konsumenta, teoria producenta, badanie rynków, makroekonomia, czy inne, związane z powyższymi. Warszawa 2007

9 Idea Zajrzeć do „czarnej skrzynki”,np. przyglądając się relacjom wewnątrz firmy Imperializm ma sens tylko jeśli przechodzi weryfikację na rynku Warszawa 2007

10 Skład atomu Do części analiz wystarczą klasyczne teorie ekonomiczneImperializm ekonomiczny stosuje się tam, gdzie nie można tłumaczyć zjawisk tradycyjnymi metodami Warszawa 2007

11 Ekonomia gospodarstw domowychFunkcja użyteczności gospodarstwa domowego uzależniona od zasobu czasu i ilości dóbr Inne preferencje osób o różnym poziomie zarobków Warszawa 2007

12 Modelowanie rodziny Dobór par małżeńskich i trwałość związkówmożna modelować Do analizy włączone są dzieci Altruizm wobec dzieci, czyli uzależnienie własnej krzywej użyteczności od ich krzywych użyteczności Warszawa 2007

13 Interakcje społeczne Uzależnienie krzywej użytecznościod zachowania ludzi w grupie odniesienia Interakcje mogą mieć wpływ na wytworzona równowagę rynkową Przydatne np. do modelowania przestępczości Warszawa 2007

14 Demografia Teoria Malthusa- zależność pomiędzy dochodem a dzietnościąNie sprawdzała się w XX wieku Becker- teorie demograficzne właściwe dla zjawisk XX-wiecznych Większy nacisk na wybór wielkości rodziny Warszawa 2007

15 Analiza dyskryminacjiAnaliza dyskryminacji za pomocą krzywych użyteczności Np. czerpanie większej użyteczności z zatrudniania białych niż czarnych Równowaga na rynku i „nadwyżka dyskryminacyjna” Dyskryminacja mimo to utrzymuje się w długim okresie Warszawa 2007

16 Zachowania religijne Różne podejścia ekonomicznedo badania zachowań religijnych: Modelowanie użyteczności Problem niepewności (czy „pójdę do Nieba?”) Warszawa 2007

17 Teoria producenta Analiza wnętrza firmy- badanie zależności pomiędzy agentami Interesujące stają się sposoby maksymalizacji zysku, nie sama maksymalizacja Ważna staje się dogłębna znajomość przedmiotu działalności firmy Warszawa 2007

18 Rola ekonomii w biznesieBiznes jest w dużej mierze oparty na stosunkach międzyludzkich, nie na kalkulacji Nie pozostaje on bez wpływu ekonomii, która często prowokuje określone zachowania (analiza techniczna) Warszawa 2007

19 Zasoby ludzkie Koszt alternatywny czasu poświeconego na naukę jest mniejszy dla osób młodych, co tłumaczy edukację w młodym wieku Edukacja jest rodzajem inwestycji, która ma się opłacać Warszawa 2007

20 Podsumowując Imperializm ekonomiczny polegana tłumaczeniu zjawisk leżących poza tradycyjnymi obszarami zainteresowania ekonomii, przy pomocy rozumowania ekonomicznego Ma to wprowadzić większy porządek i więcej ścisłości w badania Warszawa 2007

21 Wątpliwości Czy można badać działalność nieekonomiczną przy pomocy narzędzi ekonomicznych? Czy upierając się, aby stosować ścisłe metody badania nie tracimy wielu cennych informacji? Czy imperializm ekonomiczny daje dobre rezultaty w prognozowaniu zachowań? Czy tłumaczenie zachowań religijnych lub uczuć na język zysku i straty jest etyczne? Warszawa 2007

22 Dziękuję za uwagę! Warszawa 2007