1 Efektywna praca zespołów nauczycielskichAgnieszka Pustelnik Danuta Raczkowska - Łogin

2 Podstawy prawne funkcjonowania zespołówPraca zespołowa w szkole to wymóg prawny Podstawą prawną funkcjonowania zespołów zadaniowych w szkole jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U z 2001 r. Nr 61, poz. 624, ze zm.) Ten akt prawny stanowi, że zadania zespołów nauczycielskich określa statut szkoły.

3 Podstawy prawne funkcjonowania zespołówRozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U poz. 1214) Wymagania wskazują, że w ewaluacji pozyskiwane będą informacje na temat zespołowego działania nauczycieli: 7.Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Wbrew pozorom te dwa określenia to nie synonimy. Współdziałanie oznacza wspólne z kimś działanie lub branie w czymś udziału – przykładem może być wspólne realizowanie przez nauczycieli celów szkoły i programów nauczania podczas prowadzenia zajęć. Współpraca z kolei oznacza wspólne z kimś wykonywanie pracy – tutaj najlepszy przykład stanowi właśnie praca we wszelkiego rodzaju zespołach. O zespole mówimy najczęściej w kontekście współpracującej grupy, którą charakteryzują osobiste kontakty wszystkich jego członków i posiadanie wspólnych celów. Zwykle zespoły są formalnie powoływane przez dyrektora do realizacji określonych zadań; niekiedy mogą jednak powstawać także grupy nieformalne.

4 Podstawy prawne funkcjonowania zespołówRozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 maja r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno ‐pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 0, poz. 532) w § 20 ust. 1 zawiera zapis: W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej w przedszkolu, szkole i placówce, której mowa w art. 2 pkt 5 ustawy, w tym ustalenie dla ucznia form udzielania tej pomocy, a w przypadku form, o których mowa w § ust. 1 pkt 1-5 i ust. 2 pkt 1 i 2 – także okres ich udzielania oraz wymiar godzin, w których poszczególne formy będą realizowane, jest zadaniem zespołu, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 2 i 3 ustawy…..

5 Zasady – warunki budowania zespołówZespół - zbiór co najmniej trzech lub więcej osób: między którymi istnieją bezpośrednie interakcje, aktywność; które łączy dążenie do osiągnięcia wspólnego celu; które w swych dążeniach podporządkowują się istniejącym i wytworzonym wspólnie normom; które wobec siebie zajmują określone pozycje (pełnią role).

6 Zasady – warunki budowania zespołówokreślenie zasobów – należy zastanowić się, czy szkoła/placówka dysponuje chętnymi do pracy i kompetentnymi ludźmi, infrastrukturą, czasem i informacjami na koniecznym poziomie; jeśli trzeba można opracować sposoby pozyskania brakujących zasobów, określenie sposobu pracy zespołu – należy określić, czy działalność zespołu ma być ciągła, czy czasowa? Jak często i gdzie mają odbywać się spotykania? W jaki sposób komunikować się będą członkowie zespołu? Jak organizować pracę, kiedy członkowie zespołu będą pracować także w innych zespołach?

7 Zasady – warunki budowania zespołówokreślenie sposobów motywowania – podstawą sukcesu zespołu jest dobra motywacja. Dbałość o nią to główne zadanie lidera, wspieranego przez członków zespołu. W szkole/placówce trudno o czynnik motywujący, jakim jest gratyfikacja materialna, środki są zazwyczaj ograniczone. Pewne możliwości wynagradzania pracy szczególnie zaangażowanych i skutecznych liderów czy członków zespołu daje system dodatków motywacyjnych czy nagród. Dlatego szczególnie ważne są inne sposoby: docenienie, uznanie, pozytywna informacja zwrotna, a przede wszystkim zintegrowanie zespołu wokół celu, określenie składu grupy – nie może on być przypadkowy, wymuszony ani narzucony – kryteria doboru członków powinny wynikać z zadań stawianych zespołowi oraz osobistych predyspozycji i posiadanych kompetencji,

8 Zasady – warunki budowania zespołówwybór lidera – skuteczne działanie wymaga przywódcy, który będzie koordynował pracę delegował zadania, rozładowywał konflikty, dostarczał informacji. Rola lidera, tak jak każda funkcja w zespole, powinna przypaść odpowiedniej osobie – posiadającej cechy, które przyczynią się do szybkiej integracji grupy. Lider może być wyznaczony lub wyłoniony. Ustalenie powyższych warunków istnienia zespołu stanowi punkt wyjścia do jego właściwego organizowania. Podczas pierwszych spotkań członkowie grupy poznają się, dokonują podziału ról i obowiązków, wypracowują metody działania – jest to czas na ustalenie sposobu komunikacji, norm regulujących pracę oraz ukierunkowanie działań.

9 Warunki działania zespołówTerminy spotkań są zaplanowane, a uczestnicy zawiadomieni o spotkaniu z wyprzedzeniem. Spotkania mają z góry ustalony i znany uczestnikom program. Prowadzący zawiadamia uczestników o celu spotkania i o planowanej godzinie jego zakończenia. Spotkania zaczynają się i kończą punktualnie. Na początku spotkania warto podsumować co zostało zrobione od ostatniego spotkania. Każdy z uczestników zdaje relację z przeprowadzonych działań. Czas wypowiedzi uczestników spotkania jest określany. Każdy członek zespołu, bez względu na status (dyrektor, nauczyciel, rodzic, uczeń), powinien mieć możliwość przedstawienia własnych opinii i pomysłów rozwiązania problemowych sytuacji. Sprawozdawca zapisuje wnioski z dyskusji i podjęte decyzje. Protokół zebrania jest dokumentem, który służy członkom zespołu. Zespół konsultuje swoje cele i działania z radą pedagogiczną i informuje ją o przebiegu prac. Członkowie zespołu określają terminy wykonania zadania i sposób monitorowania działań. Czynniki, które wpływają na dobrą pracę zespołu, to: właściwa organizacja spotkań, ustalenie zasad współpracy, wypracowanie i podział zadań, ich realizacja, monitoring i ewaluacja. Planując terminarz spotkań, warto pamiętać, że w zależności od celu, który ma osiągnąć zespół, spotkania mogą się odbywać systematycznie (np. w każdy ostatni wtorek miesiąca). Czasami jednak nie ma takiej potrzeby, więc poza pierwszym nie wyznacza się z góry pozostałych spotkań. Życie samo podpowie, czy istnieje potrzeba rozmowy, podjęcia decyzji, udzielenia komuś rady czy pomocy. Lider na co dzień tak koordynuje działania, żeby bieżące problemy rozwiązywane były w gronie tych, którzy mogą im zaradzić. Nie zawsze bowiem pojawiająca się sprawa dotyczy wszystkich nauczycieli. W przypadku gdy nie ustalono stałych terminów, zwołując spotkania w pełnym składzie, lider uwzględnia fakt, że nauczyciele mają zróżnicowany plan zajęć. Rzadko zdarza się sytuacja, aby wszyscy mieli czas wolny o tej samej porze – część osób musi zaczekać na inne. Należy więc tak zaplanować terminy spotkań, aby oczekującymi nie byli zawsze ci sami. Ważne jest określenie ról i funkcji poszczególnych członków zespołu. Warto, aby zespoły nauczycielskie konsultowały swoje cele i działania z radą pedagogiczną i informowały ją o przebiegu prac. Zasadne wydaje się więc wybranie osoby, która kontaktowałaby się z radą, oraz ustalenie sposobu konsultowania i wymiany informacji. Istotna jest też rola sekretarza, który dokumentuje prace zespołu. W zależności od potrzeb wybierane też są osoby do pełnienia innych funkcji, np. odpowiedzialne za przygotowanie sprzętu audiowizualnego czy sali.

10 Warunki działania zespołówPrzykładowy zestaw reguł: Wywiązujemy się ze swoich zadań w określonym terminie. Szanujemy pomysły innych. Pilnujemy kolejności zabierania głosu i czasu wypowiedzi. Dbamy o dobrą atmosferę pracy, właściwie formułując informację zwrotną. Doceniamy wysiłek i zaangażowanie innych. Wszyscy angażujemy się w pracę i jesteśmy odpowiedzialni za jej wyniki. Przestrzegamy zasad skutecznego porozumiewania się. Dbamy o sprawny obieg informacji. ………………………………………… W przypadku powstania nowego zespołu ustalenie zasad współpracy pomiędzy nauczycielami ma charakter priorytetowy. Reguły współpracy dotyczą między innymi sposobu prowadzenia zebrań, dyskusji oraz organizowania wszystkich kontaktów między członkami zespołu. To sami członkowie zespołu powinni ustalić te zasady i wszyscy zgodzić się na ich wprowadzenie. Należy zatem przeprowadzić dyskusję na temat zasad współpracy, rozważając każdą z propozycji, potem przede wszystkim ich przestrzegać, a w razie konieczności modyfikować.

11 Warunki działania zespołówWarunkiem skutecznej realizacji zadań jest wspólne ustalenie przez Zespół: priorytetów i tworzenie krótkoterminowych i długoterminowych planów pracy dla całego zespołu i każdego członka. Pracę należy tak dzielić, aby całość mogła powstać z cząstkowych zadań –zwiększa to zaufanie w zespole, zadań szczegółowych(co chcemy zrobić?), a następnie do każdego z nich sposób realizacji (w jaki sposób to zrobimy?), czasu na wykonanie poszczególnych działań, osób odpowiedzialnych za nie, terminów i sposobów monitorowania.

12 Warunki działania zespołówW fazie planowania pracy zespołu powinny być ustalone sposoby i terminy monitorowania prac. Warto też wyznaczyć członka/członków zespołu, którego zadaniem będzie monitoring. Sposoby monitoringu powinny przede wszystkim służyć zespołowi, nie powinny być nadmiernie pracochłonne i/lub wymagające używania specjalistycznych narzędzi. Najważniejsze jest, aby zespół wiedział, co na danym etapie działania udało się, co się nie powiodło, co należy zmienić lub zmodyfikować. Monitoring Jest niezbędnym elementem pracy zespołu. Cykliczny monitoring pozwala na efektywną realizację zadań założonych na etapie planowania. Zgromadzone dane umożliwiają identyfikację problemów, analizę zaistniałych nieprawidłowości oraz wypracowanie rozwiązań naprawczych dla pozostałych etapów realizowanego projektu

13 Warunki działania zespołówPrzy dokonywaniu ewaluacji mogą być pomocne następujące pytania: • Co nam się udało? • W jakim stopniu osiągnęliśmy postawione cele? • Dlaczego nie wszystko się udało? • Co można było zrobić inaczej i jak? Sposób ewaluacji jest wcześniej opracowany i znany członkom zespołu przed rozpoczęciem prac. Najlepiej, aby ewaluowali członkowie zespołu. Forma ewaluacji nie musi być nadmiernie sformalizowana. Najważniejsza jest refleksja zespołu dotycząca stopnia osiągnięcia celów, jakości działań, współpracy, trudności i sposobów radzenia sobie z nimi. Ewaluacji warto poddać nie tylko efekty pracy zespołu, ale także indywidualną pracę jego członków. Najlepszą formą będzie tu samoocena lub informacja zwrotna od członków zespołu.

14 Obszary pracy zespołów nauczycielskichZespoły przedmiotowe – Zasadne jest wspólne organizowanie różnych wydarzeń sprzyjających rozwojowi wychowanków jak wprowadzenie ciekawych, nowych metod nauczania, realizacja projektów, organizacja wydarzeń artystycznych, sportowych, konkursów, kształtowanie świadomych postaw patriotycznych i obywatelskich, wypracowanie w placówce autorskich, innowacyjnych i eksperymentalnych programów nauczania ,

15 Obszary pracy zespołów nauczycielskichZespoły zadaniowe – obszar ich działania może być bardzo zróżnicowany i zależny jest od celów wyznaczonych przez szkołę/placówkę w różnej perspektywie czasowej lub od doraźnych potrzeb, np. zespół ds. ewaluacji wewnętrznej; zespół ds. wewnątrzszkolnego doskonalenia nauczycieli planującego i organizującego szkolenia dla rady pedagogicznej czy określonych grup nauczycieli; zespół przygotowujący wnioski do programów pomocowych UE lub innych instytucji „grantodawczych”. szczególnym rodzajem zespołu zadaniowego są zespoły samokształceniowe, w których nauczyciele, często nieformalnie, spotykają się, aby doskonalić swój warsztat pracy, wspierać w nauczaniu, rozmawiać o tym, czego i jak uczyć „Zespół refleksyjnych praktyków, którzy badają własną pracę i w dialogu konstruują i doskonalą swój warsztat pracy”. tworzone są do wykonania określonego zadania, najczęściej na krótszy czas i po jego wykonaniu mogą przestać istnieć.

16 Identyfikacja siebie jako członka zespołuĆwiczenia Moje cechu charakteru Moje słabe punkty Moje cechy pozytywne TYP ROLI

17 Role w zespole teoria ról zespołowych belblinaTendencja do przejawiania określonych zachowań, wnoszenia określonego potencjału w działania zespołu oraz nawiązywania specyficznych interakcji z innymi jego członkami s s s Perfekcjonista s Człowiek kontaktów Człowiek akcji Sędzia s Naturalny lider s Człowiek grupy s Praktyczny organizator s Siewca

18 Role w zespole Naturalny lider -prezesSprawuje pieczę i kontrolę nad sposobem, w jaki grupa stara się osiągnąć cele. Potrafi efektywnie wykorzystać zasoby zespołu, rozpoznaje gdzie tkwią zalety, a gdzie słabości grypy; potrafi wykorzystać potencjał grupy. Cechy: , zrównoważony, dominujący, ekstrawertyk. Charakteryzuje go raczej zdrowy rozsądek, aniżeli rozważania intelektualne, w kierowaniu nie jest agresywny

19 Role w zespole Człowiek akcjiKształtuje sposób w jaki wykorzystywany zostanie wysiłek grupy, kieruje swoją uwagę bezpośrednio na ustalenie celów i priorytetów; pragnie wywierać wpływ na kształt lub wzorzec dyskusji grupowej i na aktywność grupową Cechy: niespokojny dominujący, ekstrawertyk, impulsywny, łatwo się irytuje. Chce szybko wiedzieć rezultaty. Rywalizuje i bywa arogancki, ale dzięki niemu „coś się rzeczywiście dzieje”

20 Role w zespole Praktyczny organizatorZamienia koncepcje i plany na praktyczne działania i realizuje uzgodnione plany - założenia, w sposób systematyczny i efektywny. Cechy: zrównoważony i zdyscyplinowany. Dzięki niemu następuje praktyczne wdrożenie projektów i planów rozwiązań. Pragnie konkretów i nie lubi zmienności planów.

21 Role w zespole Siewca – człowiek ideiWysuwa nowe pomysły i strategie ze szczególnym uwzględnieniem najistotniejszych problemów i próbuje „przedzierać się” ze swoją wizją przez grupowe podejście do problemu na zasadzie konfrontacji, Cechy: dominujący, inteligentny, introwertyk. Może „gubić” szczegóły i robić błędy, a także krytykować pomysły innych. Uważa, że dobre pomysły mogą na początku wydawać się dziwne i nieprawdopodobne. Roztacza wokół siebie aurę „geniusza”

22 Role w zespole człowiek kontaktówBada, analizuje i przytacza informacje na temat pomysłów, stanu wiedzy i działań na zewnątrz grupy; nawiązuje kontakty zewnętrzne, które mogą być użyteczne dla zespołu; potrafi prowadzić niezbędne negocjacje. Cechy: zrównoważony, dominujący ekstrawertyk. Popiera innowacje i jest dobrym improwizatorem. Trochę cyniczny w poszukiwaniu zysku dla grupy- często mawia: „nowe możliwości powstają w wyniku błędu innych”

23 Role w zespole krytyk wartościujący - sędziaAnalizuje problem, ocenia pomysły i sugestie, dzięki niemu grupa startuje z lepiej przygotowanej pozycji do podjęcia wyważonej decyzji. Cechy: inteligentny zrównoważony, introwertyk. Jest najbardziej obiektywny, bezstronny i niezaangażowany emocjonalnie, lubi mieć czas do namysłu, czasami brak mu entuzjazmu, ale jego spokój pozwala na podjęcie wyważonych decyzji.

24 Role w zespole CZŁOWIEK GRUPYWspiera członków grupy, wspiera morale grupy, jeśli są jakieś niedociągnięcia i braki, potrafi zapobiegać konfliktom, kształtuje „ducha” grupy, wzmacnia współpracę i lepszą komunikację, jest lojalny wobec zespołu. Cechy: ekstrawertyk, zrównoważony, niskie pragnienie dominacji i rywalizacji, zdolność empatii. Może jego wykład nie jest zbyt wyraźny ale nieoceniona jest jego lojalność i oddanie wobec grupy, nie lubi konfrontacji.

25 Role w zespole perfekcjonista – skrupulatny wykonawcaNastawiony na konkretny efekt, na zakończenie zadania w określonym czasie i zapewnienie mu jak najwyższego standardu wykonania; może być trudny w kontaktach ze względu na to, że jest wrogiem przypadku i grzęźnie w szczegółach, które nie są najistotniejsze dla ukończenia zadania, zawsze świadomy celu. Cechy: niespokojny, napięty, introwertyk, zdyscyplinowany.

26 Zadania i kompetencje lideraZarządzanie informacją (pozyskiwanie, wykorzystywanie, udostępnianie przekazywanie informacji) znajomość wewnętrznych i zewnętrznych aktów prawnych regulujących funkcjonowanie szkoły postępowanie zgodnie z nimi tworzenie i udostępnianie biblioteczki zespołu (literatura psychologiczno – pedagogiczno - metodologiczna, czasopisma, akty prawne, oferty placówek doskonalenia, publikacje dotyczące WDN i zespołów zadaniowych współpraca z konsultantami i doradcami metodycznymi z placówek doskonalenia znajomość aktualnych trendów pedagogicznych, priorytetów MEN, organu nadzoru pedagogicznego i organu prowadzącego dbałość o przepływ informacji we wszystkich kierunkach, zarówno w zespole jak i w szkole/placówce (między wszystkimi podmiotami)

27 Zadania i kompetencje lideraDiagnozowanie zasobów i potrzeb zespołu poznanie predyspozycji, możliwości i ograniczeń członków zespołu i samego zespołu rozpoznawanie i identyfikowanie potrzeb rozwojowych indywidualnych i potrzeb grupy ustalanie problemów istotnych dla szkoły/placówki, zespołu i realizacji zadań analizowanie i kontrolowanie czynników warunkujących funkcjonowanie zespołu pozyskiwanie sprzymierzeńców (spoza zespołu), informacji, materiałów i innych elementów „zaplecza” niezbędnych do działalności zespołu

28 Zadania i kompetencje lideraPlanowanie pracy zespołu uświadamianie zespołowi potrzeby ustalenia zasad funkcjonowania, określenia kierunków działań i opracowania planu pracy wytyczenie celów, ustalenie priorytetów dla siebie, zespołu i poszczególnych członków sporządzenie planu działań zespołu (długoterminowego i krótkoterminowego) przydzielanie zadań członkom zespołu zgodnie z ich predyspozycjami, możliwościami i zainteresowaniami podejmowanie decyzji z uwzględnieniem opinii grupy oraz istniejących warunków zewnętrznych (poza zespołem) i wewnętrznych (w zespole) w celu zaspokojenia potrzeb i realizacji planu pracy argumentowanie podjętych decyzji i uświadamianie korzyści z nich płynących przewidywanie potencjalnych zagrożeń i trudności związanych z podjętymi decyzjami

29 Zadania i kompetencje lideraWyzwalanie zaangażowania w zespole oraz inspirowanie i motywowanie do aktywności zawodowej kreowanie nowych, ciekawych inicjatyw, pomysłów rozwiązań zachęcanie i wprowadzanie zmian wywierających korzystny wpływ na wyniki pracy całego zespołu mobilizowanie wszystkich członków grupy do pracy indywidualnej i zespołowej zorientowanej na osiąganie sukcesów indywidualnych i grupowych tworzenie warunków i dbałość o klimat pracy sprzyjający efektywnemu wykorzystaniu potencjału wszystkich członków zespołu przekonywanie członków zespołu do zmian, udzielanie wsparcia w ich wrażaniu godzenie potrzeb i interesów członków zespołu i całego zespołu z potrzebami szkoły/placówki zainteresowanie problemami grupy i jej członków oraz pomoc w ich rozwiązywaniu udzielanie pomocy nauczycielom w programowaniu indywidualnego rozwoju zawodowego sprawowanie szczególnej opieki nad nauczycielami o krótkim stażu

30 Zadania i kompetencje lideraOrganizowanie i koordynowanie działalności zespołu tworzenie zaplecza szkoleniowego dla zespołu trafne wykorzystywanie różnorodności ról pełnionych w zespole do stymulowania samodzielności jego członków stwarzanie sytuacji sprzyjających uczeniu się indywidualnemu i grupowemu przydzielanie zadań zgodnie z możliwościami i predyspozycjami członków zespołu koordynowanie prac zespołu i realizacji planu wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za efektywność i współpracę monitorowanie realizacji zadań, kontrolowanie zakresu i terminowości ich realizacji twórcze rozwiązywanie problemów angażowanie wszystkich do generowania i wdrażania pomysłów usprawniających działania dostosowywanie organizacji pracy do zmieniających się warunków efektywne zarządzanie czasem własnym i zespołu

31 Zadania i kompetencje lideraAnaliza realizacji przedsięwzięć i projektowanie dalszego rozwoju dokonywanie ewaluacji działań podejmowanych przez zespół analizowanie jakości i efektywności realizowanych zadań obiektywne i bezstronne ocenianie efektów pracy grupy i jej poszczególnych członków mobilizowanie i zachęcanie członków grupy do samodoskonalenia wspieranie nauczycieli nabywających nowe kwalifikacje i doskonalących kompetencje prowadzenie dokumentacji analityczno – sprawozdawczo – oceniającej

32 Zadania i kompetencje lideraUpowszechnianie działań zespołu i ich efektów propagowanie wśród członków rady pedagogicznej działań realizowanych przez zespół prezentacja osiągnięć nauczycieli - członków zespołu w szkole i poza nią, np.: we współpracy z placówkami doskonalenia zawodowego nauczycieli gromadzenie i upowszechnianie dokumentów świadczących o znaczących osiągnięciach zespołu jako całości lub jego członków udostępnianie materiałów opracowywanych w zespole i przez zespół (scenariuszy wewnętrznych spotkań szkoleniowych, konspektów i scenariuszy zajęć, kart pracy, przykładowych pomocy dydaktycznych, itp.

33 TECHNIKI PRACY ZESPOŁOWEJĆwiczenia Proszę w grupach zapoznać się technikami pracy zespołowej Wybrać technikę, dokonać prezentacji techniki pracy zespołowej

34 TECHNIKI PRACY ZESPOŁOWEJDyskusja konferencyjna Dyskusja wielokrotna Dyskusja okrągłego stołu Dyskusja panelowa Debata Technika „6-6-6 (lub 3X 6) Technika „6-3-5” Technika śnieżnej kuli ( piramidy) Burza mózgów Technika grup nominalnych Technika linii czasu Metaplan Drzewo decyzyjne ZWI- zalety, wady , to co nas interesuje Technika delficka 15 technik

35 Dlaczego nauczyciele niechętnie pracują zespołowo?mogą być znużeni dotychczas stosowanym, rutynowym schematem współpracy; mogą cierpieć z powodu wypalenia zawodowego – wówczas każdy nowy obowiązek i konieczność podjęcia wysiłku pogorszy ich samopoczucie, obniżając tym samym ich motywację i efektywność pracy; pracę zespołową mogą postrzegać w kategorii przymusu, szczególnie jeśli w skład zespołu wchodzą tylko niektórzy nauczyciele, a pozostali nie mają żadnych dodatkowych obowiązków. Taka sytuacja może być przez członków zespołu postrzegana jako niesprawiedliwa; w konsekwencji zespół może mało angażować się w pracę, poświęcać jej niewiele czasu i zadowalać się pierwszym lepszym wynikiem; obawiają się, że ich praca w zespole będzie mniej doceniona niż wówczas, gdy sami pracują na jej efekt; nie lubią być stawiani w sytuacji, w której musieliby krytykować pomysły lub efekty pracy innych – jeśli więc nie muszą, nie angażują się we współpracę, a jeśli już się angażują, nie formułują krytyki, co powoduje, że efekt jest mniej wartościowy niż wtedy, gdyby zastosowano konstruktywną krytykę i wyciągnięto z niej wnioski.

36 Dlaczego nauczyciele niechętnie pracują zespołowo?wymaga ona zmiany dotychczasowego sposobu działania, który stał się już rutyną i który jest sprawniejszy i łatwiejszy niż nowe zasady, jakich dopiero trzeba się wyuczyć; wiąże się ona z poświęcaniem pracy dodatkowego czasu; budzi obawy, że w trakcie pracy może wyjść na jaw ich niekompetencja w jakiejś dziedzinie; może ona być kojarzona z pozorowaniem demokratyzacji życia szkoły/placówki przez dyrektora, ulegającego presji swoich zwierzchników. W takim wypadku nauczyciele mogą dojść do wniosku, że ich wspólna praca nie będzie traktowana poważnie i sami w efekcie jej tak nie potraktują; mogą się obawiać, że w trakcie pracy wyłoni się nowy, nieformalny lider. Oczywiście może to mieć pozytywne skutki; jeśli lider taki sprzyja dyrektorowi oraz jest w dobrych relacjach z koleżankami i kolegami, to − o ile ma kompetencje − będzie usprawniał działania zespołu, pomagając efektywnie organizować pracę. Niestety, jeśli te warunki nie zostaną spełnione, istnieje ryzyko poważnych konfliktów zarówno w samym zespole, jak i na linii zespół – dyrektor;

37 Korzyści pracy zespołowejumiejętności i wiedza członków grupy, sumując się i wzmacniając, powodują efekt synergii umożliwiający wykorzystanie potencjału zespołu dla poprawy jakości nauczania, wychowania, organizacji pracy; zwiększa się efektywność pracy jednostki poprzez ograniczenie ryzyka indywidualnych błędów i pomoc tym, którzy mają trudności w wykonywaniu zadania; członkowie zespołu doskonalą umiejętność prowadzenia dialogu, która ułatwia współdziałanie i otwartą komunikację umożliwiającą wykonywanie tego, co ludzie potrafią najlepiej na rzecz wspólnego dobra, oraz wzmacnia więź pomiędzy nauczycielami i integruje środowisko; działa zasada „co dwie głowy, to nie jedna” – w czasie dyskusji rodzą się pomysły będące często oryginalnymi rozwiązaniami problemów uczniów lub nauczycieli; jest szansa na wymianę doświadczeń, rozwój jednostki i zespołu; przyczynia się do poczucia bezpieczeństwa, zaspokaja potrzebę przynależności.

38 Korzyści pracy zespołowejprzyczynia się do poczucia bezpieczeństwa, zaspokaja potrzebę przynależności. ułatwia wykonanie zadań stojących przed szkołą/placówką i nauczycielami, a jednocześnie zwiększa skuteczność działania, integruje nauczycieli, umożliwia doskonalenie umiejętności indywidualnych i rozwój szkoły/placówki, zapewnia nauczycielom pracującym w zespołach bezpośredni wpływ na podejmowane decyzje, ustalanie celów związanych z wykonywaną pracą i sposobów ich realizacji. To powoduje wzrost odpowiedzialności i identyfikowanie się z celami szkoły/placówki, które nabierają większego znaczenia wraz z możliwością realizacji własnych pomysłów i idei;

39 Dyrektor A zespół nauczycieliWłaściwie dobiera członków zespołu pod kątem: - odgrywanych ról - realizowanych zadań. Monitoruje postępy lub pomaga rozwiązywać problemy. Okazuje zainteresowanie i udziela pomocy. W razie konfliktów podejmuje role mediatora – merytorycznie odnosząc się przedmiotu sporu, a nie do członków zespołu w którym toczy się spór.

40 Dyrektor A zespół nauczycieliStwarza sytuację, w której i dokonania i niedociągnięcia członków zespołu oceniane są indywidualnie i sprawiedliwie. Docenia osiągnięcia zespołu ! Nagradza jakość pracy każdego członka zespołu. Jeśli cały zespół zasłużył na pochwałę, wymienia każdego członka zespołu.

41 Dziękujemy za uwagę