1 Ekocertyfikaty i ich rola we wzmacnianiu atrakcyjności ofert agroturystycznych – przegląd certyfikatów i ecolabellingu w Europie VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Dzień Ekspercki POT „Turystyka zrównoważona kluczem do sukcesu usług agroturystycznych” 12 kwietnia 2014, Kielce

2 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Rynek ekocertyfikatów w Europie  Wg Światowej Organizacji Turystyki (WTO) w latach 1992-2002 powstało ponad 60 dobrowolnych systemów certyfikacji branży turystycznej. *  78% z nich było inicjatywami Europejskimi, 17% utworzono poza Europą, a 5% stanowiły systemy o międzynarodowym zasięgu. *  Szacuje się, że w roku 2011 istniało ok. 40 ekoetykiet dedykowanych wyłącznie hotelom. **  Duża liczba certyfikatów powoduje jednak dezorientację zarówno wśród turystów jak i samej branży turystycznej.  Brak głębszego zrozumienia czym jest turystyka zrównoważona i ekoturystyka. *Comparing Environmental Benchmarking and Certification Programs źródło: http://www.tq.com.au/fms/tq_corporate/industrydevelopment/Factsheet%204_2%20Benchmarking%20and%20Certification%20Programs.pdf ** Energia w obiekcie turystycznym, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2011, s. 8. 2

3 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Rynek ekocertyfikatów w Europie  Światowa Rada Turystyki Zrównoważonej (GSTC) zrzeszająca m.in. takich członków jak WTO, UNEP czy Rainforest Allianace wprowadziła w 2010 tzw. Globalne Kryteria dla Turystyki Zrównoważonej w celu ujednolicenia standardów dla turystyki zrównoważonej na poziomie światowym.  GSTC w ramach swoich działań akredytuje programy certyfikujące pod względem ich wiarygodności i utrzymywanych standardów jakości.  Choć część ekocertyfikatów okazuje się zbyt jednokierunkowa i nie odpowiada w pełni holistycznym zasadom zrównoważonego rozwoju to jednak istnieje wiele dobrych przykładów potwierdzających skuteczność ekocertyfikatów w sferze ochrony środowiska i poszerzenia oferty turystycznej skierowanej do osób zorientowanych na życie w stylu „eko”.  Wiele przesłanek wskazuje na to, że właściwie dobrany ekocertyfikat stanowi dobre narzędzie promocyjne dla branży turystycznej. 3

4 Wybrane ekocertyfikaty

5 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ekopreferencje turystów  Turyści są zainteresowani ofertami umożliwiającymi pogłębienie wiedzy o przyrodzie w miejscu pobytu.  Co roku Parki Narodowe w Polsce odwiedza 11 milionów turystów. *  Wg badania Instytutu na rzecz Ekorozwoju „Świadomość ekologiczna turystów” z 2011 roku przeprowadzonych pod kierunkiem p. Jolanty Kamienieckiej wynika, że 41% respondentów chętnie skorzystałoby z usług profesjonalnego interpretatora przyrody występującego w roli przewodnika turystycznego.  Ponadto badanie to wskazuje także, że 35% respondentów zwraca uwagę na certyfikat ekologiczny obiektu zakwaterowania.  Turyści w wieku 50 lat i więcej zwracali uwagę na ekocertyfikat dwukrotnie częściej niż ci do 34. roku życia. *wg Ministerstwa Środowiska źródło: https://www.mos.gov.pl/artykul/2236_parki_narodowe/311_parki_narodowe.html 5

6 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ekopreferencje turystów  W badaniu przedstawionym w Kwartalniku Cornell Hospitality * wykazano, że z podanych proekologicznych aktywności podejmowanych przez hotele i kwaterodawców najbardziej pożądanym elementem „eko” okazał się certyfikat potwierdzający, że usługi świadczone są z odpowiedzialnością środowiskową i mają odpowiednią jakość.  Grupie 571 turystów: biznesowych (284) i indywidualnych (287) przedstawiono 7 aspektów z grupy proekologicznych inicjatyw i poproszono o uszeregowanie ich według ważności. *M. Millar, S. Baloglu, Hotel Guests’ Preferences for Green Guest Room Attributes, Cornell Hospitality Quarterly, 52(3) 302–311, 2011. 6

7 Ekopreferencje turystów TURYŚCI BIZNESOWI TURYŚCI INDYWIDUALNI CECHA%RANKING% GOSPODARKA ODPADAMI (RECYKLING) 11,15610,637 PRZYBORY TOALETOWE W ZBIORCZYCH DOZOWNIKACH 14,82414,095 KONTROLOWANY SYSTEM OŚWIETLENIA 10,75712,356 ENERGOOSZCZĘDNE ŻARÓWKI 14,81514,734 WYMIANA RĘCZNIKÓW NA ŻYCZENIE 15,31315,783 WYMIANA BIELIZNY POŚCIELOWEJ NA ŻYCZENIE 15,65215,602 EKOCERTYFIKAT suma 100

8 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ekopreferencje turystów Certyfikaty odpowiedzialności społecznej i ekologicznej w polskich przedsiębiorstwach i obiektach turystycznych nie są jeszcze popularne, ale jak wskazują powyższe badania ich implementacja może przyciągnąć turystów i stać się opłacalna nie tylko pod względem ekologicznym, ale i ekonomicznym. 8

9 DOBRE PRZYKŁADY

10 Ecolabel – Wspólnotowe Oznakowanie Ekologiczne

11 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ecolabel – Wspólnotowe Oznakowanie Ekologiczne  O ekocertyfikat mogą wystąpić: hotele, pensjonaty, domki górskie, gospodarstwa agroturystyczne, kempingi, prywatni kwaterodawcy.  Wymagania dotyczą w szczególności: właściwej gospodarki odpadami, energo- i wodooszczędności, minimalizowania stosowania chemikaliów. 11

12 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ecolabel – Wspólnotowe Oznakowanie Ekologiczne  Dodatkowo premiuje się np.: pomoc obsługi hotelowej gościom w korzystaniu z lokalnego systemu transportu, rowery oferowane są gościom bezpłatnie w celu zwiedzania przez nich okolicy, oszczędności poczynione na energii odzwierciedlają się w niższych rachunkach płaconych przez gości. 12

13 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Dlaczego warto mieć certyfikat Ecolabel? Według artykułu Why to go for the European Ecolabel zamieszczonego na stronie projektu Sustainable Hotels for the Mediterranean (SHMILE2 Project) www.shmile2.eu:  Co najmniej 50 % ankietowanych turystów bierze pod uwagę posiadany przez obiekt ekocertyfikat podczas wyboru miejsca zakwaterowania.  87% turystów we Francji wierzy, że ekocertyfikaty gwarantują, że ich urlop odbędzie się z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.  30% hoteli posiadających certyfikat Ecolabel zauważa jego istotny wpływ na liczbę gości.  22% obiektów sygnowanych logo Ecolabel zapewniających nocleg turystom zauważa wzrost liczby powracających klientów.  Na 1357 wydanych certyfikatów Ecolabel 356 stanowiły certyfikaty dla usług turystycznych (dane na styczeń 2012). * * http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/facts-and-figures.html 13

14 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Ecolabel – Wspólnotowe Oznakowanie Ekologiczne Przykłady miejsc odznaczonych certyfikatem Ecolabel: Agriturismo Cascina Martina, Włochy Źródło: http://www.cascinamartina.net/ B&B Bagilo Case Colomba, Włochy Źródło: http://www.casecolomba.com/ Więcej przykładów w The European Eco-label for tourist accommodation service na: http://www.turismdurabil.ro/literatura/cp/CP-in-Hotels/e_bat_EU_Eco-label-for-Tourist-Accommodation-Service.pdf 14

15 Europejskie Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Turystyki

16 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Europejskie Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Turystyki  ECETA Polska działa od ponad 20 lat i jest częścią sieci ECETA International zrzeszającej członków z 20 państw Europy.  Stowarzyszenie działa na rzecz ochrony środowiska naturalnego, zachowania tradycji i kultury polskiej wsi.  Głównym celem i zadaniem organizacji jest przede wszystkim:  promocja rolnictwa ekologicznego poprzez turystykę w gospodarstwach ekologicznych,  edukacja w zakresie proekologicznych działań w środowisku wiejskim, głównie wśród dzieci i młodzieży.  W działania ECETA Polska zaangażowanych jest aktualnie ponad 1200 gospodarstw. 16

17 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Europejskie Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Turystyki  ECETA Poland podjęła się realizacji m.in. takich projektów jak:  Wzmocnienie sytuacji społeczno-ekonomicznej kobiet prowadzących lub współprowadzących gospodarstwo – celem było wsparcie turystyki i gospodarstw rolnych w regionie Beskidów.  Ekoedukacja szansą rozwoju lokalnego – przeszkolono właściieli gospodarstw rolnych do prowadzena ekoedukacji dla dzieci i młodzieży.  Turystyka zrównoważona jako nowa forma współpracy polskich i holenderskich miast partnerskich – rezultatem było przygotowanie podręcznika nt. turystyki zrównoważonej dla małych przedsiębiorców tj.: właścicieli pensjonatów, kempingów i innych obiektów noclegowych.  Uczymy się ekoturystyki – efektem było opracownie i wdrożenie kursu online dla osób mieszkających na terenach wiejskich dotyczącego prowadzenia działalności ekoturystycznej. 17

18 Certyfikat Blue Flag

19 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Certyfikat Blue Flag Certyfikat przyznawany jest kąpieliskom, marinom i właścicielom jachtów/łodzi spełniającym kryteria w zakresie:  jakości wody  działań na rzecz edukacji ekologicznej  zarządzania ekologicznego  bezpieczeństwa oraz jakości prowadzonych usług. Blue Flag nie ogranicza się tylko do wymagań związanych z minimalizacją wpływu na środowisko. Obowiązkowe w ramach programu działania na rzecz edukacji ekologicznej stanowią wartość dodaną wpływającą na zwiększenie atrakcyjności ofert. 19

20 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Certyfikat Blue Flag Przykładowe działania (1): PUNKTY INFORMACYJNE działające na plażach w których turyści dowiedzą się i otrzymają ulotki dotyczące przyrody która ich otacza w miejscu pobytu, gatunków chronionych, ścieżek przyrodniczych, lokalnej kuchni, dla dzieci przygotowane są puzzle, układanki, krzyżówki edukacyjne. Źródło: http://www.charterworld.com/news/environmental-day-marina-port- de-mallorca-resounding-success/environmental-day-at-marina-port-de-mallorca 20

21 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Certyfikat Blue Flag Przykładowe działania (2): NOC NA PLAŻY wieczorne podziwianie nieba, legendy i opowieści o gwiazdach, nauka nawigacji z gwiazd. STWÓRZ WŁASNE AKWARIUM zabawa dla dzieci, rozpoznawanie gatunków żyjących w płytkich wodach słonych. Źródło: http://www.blueflag.org/materiale/publication-downloads/eea- handbook-2013-final-book 21

22 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Certyfikat Blue Flag Przykładowe działania (3): SADZENIE TRAW uczestnicy uczą się o znaczeniu wydm dla nadmorskich siedlisk i ochrony krajobrazu, poznają zjawisko erozji i uczestniczą w nasadzaniu traw i poznają gatunki flory i fauny. Źródło: http://www.blueflag.org/materiale/publication-downloads/eea- handbook-2013-final-book 22

23 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Certyfikat Blue Flag  Agroturystyka nadwodna może i powinna informować turystów o bliskości plaż wyróżnionych Blue Flag.  Kwaterodawcy powinni wzmacniać swoje oferty poprzez informowanie gości o inicjatywach podejmowanych w ramach programu Blue Flag.  Zdobycie Indywidualnej Błękitnej Flagi przez właściciela łodzi lub jachtu jest prestiżowym wyróżnieniem stanowiącym doskonały element zwiększający atrakcyjność danej oferty turystycznej.  Certyfikat Blue Flag jest jednym z najlepiej rozpoznawalnych ekoznaków na świecie, który cieszy się zaufaniem turystów.  Liczba wydanych certyfikatów w Polsce i na świecie co roku rośnie.  Aktualnie Blue Flag przyznaje wyróżnienia w 46 państwach. 23

24 Certyfikat Blue Flag w Polsce lata 2005-2013 Na podstawie danych zebranych z blueflag.org.pl

25 Certyfikat Blue Flag na Świecie Na podstawie danych zebranych z blueflag.org.pl

26 VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Podsumowanie  Turyści zwracają uwagę na posiadany przez obiekt ekocertyfikat i uwzględniają ten czynnik podczas wyboru zakwaterowania.  Liczba podmiotów zainteresowanych ekocertyfikatami takimi jak Ecolabel, Blue Flag, Green Key, ISO 14001 i in. stale rośnie.  Ekocertyfikaty przynoszą korzyść branży turystycznej wzmacniajac jej dobry wizerunek i informując turystów o jakości oferowanej usługi.  Kryteria ekocertyfikatów wskazują aktywności jakie powinien podjąć obiekt by zminimalizować wpływ na środowisko stając się np. bardziej wodo- czy energooszczędnym i tym samym zmniejszyć koszty.  Ekocertyfikaty obligują do podjęcia inicjatyw w zakresie edukacji ekologicznej i oferowania aktywności zorganizowanych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju co wzbogaca ofertę turystyczną. 26

27 Dziękuję za uwagę VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014 Dzień ekspercki POT „Turystyka zrównoważona kluczem do sukcesu usług agroturystycznych” 12 kwietnia 2014, Kielce