1 Ekonomia i Pieniądz Zrozumieć współczesny świat Wojciech St. Mościbrodzki [email protected] Polsko-Japońska Akademia TK w Gdańsku
2 Spis rzeczy Porozmawiajmy o pieniądzach Skąd się biorą pieniądze? Dlaczego pieniędzy jest tak mało (albo tak dużo?!) Jakie są funkcje pieniądza Jak pieniądze, to (niestety?) podatki Skąd się wzięły podatki? Czy i po co je płacić? Kto decyduje o podatkach? Po co pieniądze są potrzebne państwu Na co państwo wydaje? Czy państwo powinno wydawać „nasze” pieniądze? Co państwo robi, gdy pieniędzy brakuje? Banki i banksterzy Po co są banki? Czy banki są dobre, czy może złe? Euro
3 Pieniądze
4
5
6
7
8 Wartość Jak mierzyć wartość dóbr? wartość pieniężna, wartość wymienna Czy dobra mają określoną (obiektywną) wartość? paradoks wody i diamentu wartość nominalna i wartość realna factoring Skąd się bierze wartość? Marks: wartość bierze się z pracy robotników Czy wartość może być probabilistyczna? wartość kuponu loterii, wartość w warunkach niepewności Czy wartość można dyskontować? obligacje i weksle
9 Pieniądz Czym jest pieniądz: ekwiwalent towarów i usług w gospodarce Jakie są funkcje pieniądza: transakcyjna (środek wymiany dóbr) obrachunkowa (wyznacznik wartości) płatnicza (oddzielenie w czasie transakcji i przepływu dóbr) tezauryzacyjna (gromadzenie wartości) motywacyjna (wpływ na zachowanie) państwotwórcza (denar Mieszka I) unifikująca (euro!)
10 Krótka historia pieniądza Rozwój pieniądza: pieniądz pierwotny – wymiana barterowa pieniądz kruszcowy – pieniądz metaliczny (złoto, srebro) pieniądz monetarny (poświadczona autorytetem państwa moneta) pieniądz papierowy ("bank note") – pieniądz zobowiązaniowy pieniądz bankowy – pieniądz wirtualny (mnożnik pieniądza) pieniądz niewymienialny na złoto pieniądz elektroniczny
11 Podatki
12
13
14
15 Państwo i pieniądze
16
17 Jak państwo może (lub: musi) pożyczać pieniądze?
18
19 Pieniądze na świecie i Euro
20
21 Dziękuję za uwagę Wojciech St. Mościbrodzki Wydział Sztuki Nowych Mediów PJATK Gdańsk www.wojmos.com [email protected]