1 Elastyczność funkcji popytuElastyczność to wrażliwość popytu na własne determinanty

2 Elastyczność funkcji popytuCzynniki wpływające na elastyczność funkcji popytu: 1. cena dobra  Elastyczność cenowa popytu 2. cena dóbr substytucyjnych i komplementarnych  Elastyczność mieszana popytu 3. dochód  Elastyczność dochodowa popytu Eliminujemy czynniki niemierzalne – np. gusta i preferencje

3 Elastyczność cenowa popytu mierzy siłę reakcji popytu na zmianę ceny ceteris paribus.zmiana wielkości popytu zmiana ceny Ep=│ │ : wielkość popytu cena ΔQ ΔP │ │ Ep : = Q P Ep = │% zmiany wielkości popytu : % zmiany ceny│= =│% ΔQ : % ΔP│

4 Współczynnik elastyczności cenowej popytu dla dyskretnych zmian ilości i ceny:Ep= ΔP ΔP ΔQ ΔQ = : : P1+P2 Q1+ Q2 Q1+Q2 P1+P2 2 2 Jest to sposób na obliczanie elastyczności łukowej E1 E1

5 Przykład: Firma X sprzedaje krzesła po 80 zł za sztukę. Roczna wielkość popytu (sprzedaży) wynosi sztuk krzeseł. Gdy cena krzesła spadła do 70 zł, zaś wielkość sprzedaży (popytu) wzrosła do sztuk. Oblicz elastyczność cenową popytu. Zmiana wielkości popytu=4000 – 3000 = 1000 Ep=│1000/3000 : -10/80│=33,3%/- 12,5%│=│-2,67│=2,67 Odp. Zmiana ceny krzeseł prowadzi do 2,67 procentowej zmiany (wzrostu) wielkości popytu.

6 Graficzna interpretacja elastyczności cenowej popytuCena (P) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 ΔP D ΔQ Produkcja (Q) w szt.

7 Wartości współczynnika elastyczności popytuEp>1 popyt jest elastyczny Ep<1 popyt jest nieelastyczny Ep=1 popyt o elastyczności jednostkowej = elastyczność wzorcowa np. wzrost ceny o 10 % powoduje spadek popytu o 10 %. Ep=1/2 jeżeli wzrost ceny o 10 % spowoduje spadek popytu o 5 %. Im bliżej zera tym mniejsza elastyczność. Ep=0 popyt doskonale nieelastyczny, sztywny (linia pionowa), zmiana ceny nie powoduje żadnych zmian popytu Ep=∞ popyt doskonale elastyczny (linia pozioma)

8 D D D2 D1 Przykład: 2. 1. P P Ep= ∞ Ep=0 popyt doskonale nieelastycznyQ popyt doskonale elastyczny 3. Q P P D2 D1 Q Q Krzywa popytu D1 jest bardziej elastyczna niż D2

9 Od czego zależy wrażliwość popytu na zmianę ceny?Osiągalność substytutów - jeśli dobro nie ma substytutów to popyt jest nieelastyczny. Znaczenie danego produktu dla konsumenta –popyt na dobro, które zajmuje większy udział w budżecie konsumenta jest bardziej elastyczny. Poziom ceny towaru - popyt jest bardziej elastyczny przy cenach wysokich). Czas trwania zmiany ceny. Popyt jest bardziej elastyczny w okresie długim niż w okresie krótkim. Rodzaj dóbr – popyt na dobra podstawowe, dobra pierwszej potrzeby jest mniej elastyczny.

10 Przykład: sól, leki, ropa, trumny – brak substytutów - popyt nieelastyczny, (sztywny), linia pionowa

11 Elastyczność cenowa popytuZnając wysokość cenowej elastyczności popytu, przedsiębiorca może z pewnym przybliżeniem skalkulować, jak wpłyną wzrost lub spadek ceny na jego przychód całkowity (wpływy ze sprzedaży) TR (total revenue).

12 Przychód całkowity TR=PxQCena jednostkowa Wielkość popytu Elastyczność popytu EP=ΔQ/Q:ΔP/P Przychód całkowity TR=PxQ 50 45 40 35 30 25 20 15 10 60 70 80 90 100

13 Przychód całkowity TR=PxQCena jednostkowa P Wielkość popytu Q Elastyczność popytu EP=ΔQ/Q:ΔP/P Przychód całkowity TR=PxQ 50 45 40 35 30 25 20 15 10 60 70 80 90 100 5 3 2 1,4 1 0,7 0,5 0,3 - 1000 1350 1600 1750 1800 Firma osiągnie maksymalny zysk gdy P=30, Q=60

14 P 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 EP>1 EP=1 EP<1 D Q

15 TR 1800 1600 1000 Q

16 Elastyczność mieszana popytuElastyczność mieszana popytu – popyt reaguje na zmianę cen dóbr substytucyjnych/komplementarnych Exy= ΔQx/Qx : ΔPy/Py= %ΔQx/%ΔPy Jeśli Exy=0,7 oznacza to, że spadek ceny dobra Y o 1 % powoduje spadek zapotrzebowania na dobro X o 0,7%.

17 Elastyczność mieszana popytuDla dóbr komplementarnych współczynnik elastyczności mieszanej popytu jest zawsze ujemny. Dla dóbr substytucyjnych współczynnik jest dodatni. Elastyczność mieszana jest równa zeru, gdy dobra są niezależne.

18 Przykład Oblicz elastyczność mieszaną popytu na dobro A na podstawie następujących danych: PB QA 80 40 400 200 Czy dobra A i B są dobrami substytucyjnymi czy komplementarnymi? Odpowiedź uzasadnij. Odp. EAB=( )/400 : (40-80)/80 = 1 Elastyczność mieszana popytu = 1, więc dobra A i B są substytutami, gdyż EAB>0

19 Elastyczność dochodowa popytuElastyczność dochodowa popytu mierzy zależność między zmianami popytu a zmianami dochodów ludności. EI=ΔQ/Q:ΔI/I = % ΔQ/% ΔI, gdzie I=dochód Poziom tego współczynnika zależy przede wszystkim od: dostępności substytutów, dóbr komplementarnych, a także od zróżnicowania ich jakości. Stanowi to kryterium klasyfikacji dóbr.

20

21 PRAWA ENGLA: 1. Wraz ze wzrostem dochodów spada udział wydatków na żywność =  dochodowa elastyczność popytu < 1. 2. Udział wydatków na odzież i mieszkanie nie zmienia się gdy rosną dochody = dochodowa elastyczność popytu =1. 3. Wydatki na samochody, meble, podróże, ochronę zdrowia, wypoczynek i biżuterię rosną szybciej od wzrostu tempa dochodów = dochodowa elastyczność popytu >1.

22 PRAWA ENGLA: WNIOSEK: Zmiana dochodu powoduje nie tylko zmianę poziomu ale i struktury wydatków.