1 Energetyka obywatelska a pozytywne skutki zdrowotne Lukasz Adamkiewicz, HEAL Polska 30 Marca 2016, Szczecin Więcej niż Energia – Obywatelska Energetyka Odnawialna dla Pomorza Zachodniego

2 ponad 70 organizacji członkowskich z 30 różnych krajów Promowanie lepszej polityki zdrowia publicznego w Polsce i za granicą Lekarzy Pielęgniarek Pacjentów Instytutów badawczych zdrowia publicznego Organizacji kobiet Organizacji ekologicznych Organizacji młodzieżowych Naukowców Ubezpieczycieli zdrowotnych HEAL – reprezentuje interesy:

3 Agenda 1.Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie 2.Poprawa jakości powietrza a pozytywne skutki zdrowotne – przykłady ze świata 3.Pozytywne skutki zdrowotne energetyki obywatelskiej na przykładzie Szczecina

4 Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie

5 Czy widać zanieczyszczenia powietrza?

6 Efekty zdrowotne ekspozycji na pył Źródło: HEAL 2013, na podstawie APHEKOM 2012, Pope & Dockery 2006

7 Choroby układu oddechowego Długotrwała ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza może powodować przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) oraz wiele innych: Astmę oskrzelową Rozedmę Przewlekłe zapalenie oskrzeli Niewydolność dróg oddechowych Szczególnie groźne dla dzieci, które wdychają więcej powietrza w przeliczeniu na masę ciała

8 Choroby układu naczyniowo - sercowego Większość badań wskazuje, że krótkoterminowa ekspozycja (kilka godzin – kilka dnia), może powodować zgony z powodu chorób układu naczyniowo – sercowego lub zdarzenia niezakończone zgonem: Zawał mięśnia sercowego Niewydolność serca Zaburzenia rytmu serca Udar mózgu

9 Choroby nowotworowe Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) (agenda Światowej Organizacji Zdrowia) 17 września 2013 ogłosiła, że zanieczyszczenie powietrza powoduje raka płuc (grupa 1) i ma związek z nowotworem pęcherza. Inne substancje z grupy 1 IARC: Radon-222, Rad-224 Dym papierosowy Benzo(a)piren

10 Wpływ zanieczyszczeń na umieralność Przedwczesna śmierć spowodowana może być krótkoterminową ekspozycją na wysokie stężenia pyłów Długoterminowa ekspozycja powoduje wzrost umieralności w grupie osób powyżej 30 lat, na choroby uk. oddechowego i naczyniowo – sercowego Wzrost śmiertelności w grupie niemowląt (do 1 roku) w związku z krótko- i długoterminową ekspozycją

11 Wpływ zanieczyszczeń na zachorowalność Zapalenie oskrzeli w grupie do lat 18 Przewlekłe zapalenie oskrzeli w grupie do lat 30 Ataki astmy wszystkie grupy wiekowe Wzrost hospitalizacji osób chorych na schorzenia uk. naczyniowo-sercowego oraz oddechowego

12 Poprawa jakości powietrza = Poprawa jakości zdrowia

13 Dublin Zakaz sprzedaży węgla w Dublinie, Irlandia w 1990 roku Spadek stężenia zanieczyszczeń: Pyłu typu Black Smoke o 71%, Dwutlenku Siarki o 34% Zmniejszenie umieralności o: 7% choroby uk. naczyniowo – sercowego 13% choroby uk. oddechowego 8% ogólna śmiertelność

14 Tasmania Program wymiany starych urządzeń grzewczych w domu Tasmania, Australia 2001 Spadek stężenia Pyłu PM 10 o 38% Zmniejszenie umieralności o: 17,9% choroby uk. naczyniowo – sercowego 22,8% choroby uk. oddechowego 11,4% ogólna śmiertelność Natomiast w okresie zimy: 19,6% choroby uk. naczyniowo – sercowego 22,9% choroby uk. oddechowego

15 Kalifornia Zakaz wykorzystywania paliw stałych w celach grzewczych, Dolina Joaquin Valley, Kalifornia, USA, 2003 Spadek stężenia pyłów PM 2.5 w sezonie grzewczym o 24%-31% Spadek ryzyka względnego umieralność na: Chorobę niedokrwienia serca (zawały) o 4,8% Chorobę naczyń mózgowych (udary) o 5,4%

16 Pozytywne skutki zdrowotne energetyki obywatelskiej na przykładzie Szczecina

17 Metodyka CBA CAFE 1 etap dotyczy określenia poziomu emisji zanieczyszczeń, np. elektrowni, domów, pojazdów 2 etap charakteryzuje wzrost stężeń zanieczyszczeń wynikający z funkcjonowania źródła zanieczyszczeń 3 etap polega na określeniu liczby ludności narażonej na zanieczyszczone powietrza spowodowane przez analizowane źródło 4 etap dotyczy analizy wpływu zanieczyszczeń powietrza na zdrowie, za pomocą funkcji stężenie – odpowiedź 5 etap to monetyzacja skutków zdrowotnych, który jest w obliczeniach zewnętrznych kosztów zdrowotnych

18 Modelowanie jakości powietrza

19 Scenariusze poprawy jakości powietrza w Szczecinie Scenariusz 1 - Efektywność energetyczna. Zamiana 10% domów z najniższego standardu energetycznego do wyższego standardu. Scenariusz 2 - Likwidacja starych kotłów i pieców. Zamiana 10% starych kotłów węglowych na nowsze kotły na biomasę. Scenariusz 3 – Najwyższy standard + PV. Zamiana 10% domów z najwyższym standardem energetycznym na fotowoltaikę.

20 Pozytywne skutki zdrowotne energetyki obywatelskiej na podstawie Szczecina Pozytywne efekty zdrowotne (okres 5 lat) S 1S 2S 2S 3 Dni chorobowe - 4 828 - 5 219 - 457 Zapalenia oskrzeli u dzieci - 992 - 1 045 - 93 Przewklekłe zapelenia oskrzeli u dorosłych - 11 689 - 12 310 - 1 095 Przedczesne zgony - 6 282 - 6 791 - 595

21 Podsumowanie Energetyka obywatelska jest narzędziem do poprawy jakości powietrza Pozytywne efekty zdrowotne wprowadzenia energetyki obywatelskiej są policzalne Energetyka obywatelska musi być dostępna dla wszystkich, nie tylko dla najbogatszych

22 Dziękuję za uwagę Health and Environment Alliance (HEAL) ul. Koszykowa 59/3, 00-660, Warszawa [email protected] +48 792 468 018 www.env-health.org www.facebook.com/HEALPolska www.twitter.com/HEALPolska