1 Faktury VAT w świetle najnowszych przepisówWarszawa, 10 marca 2017 r. Samir Kayyali – Doradca Podatkowy, ekonomista, ekspert ds. finansów przedsiębiorstw. Prowadzi kancelarię doradztwa podatkowego, prelegent na konferencjach podatkowych.
2 Istota i znaczenie faktury VAT
3 VAT a Dyrektywa Zgodność przepisów w zakresie fakturowania z prawem unijnym Charakter dostosowawczy zmian w regulacjach VAT do Dyrektywy Harmonizacja krajowych regulacji z prawem unijnym Rekomendacje TSUE oraz sądów administracyjnych 3 3 3
4 Faktura Do końca 2013 r. brak było legalnej definicji Faktury oraz Faktury elektronicznej Kwestie dotyczące fakturowania zawarte były w rozporządzeniach Zwiększenie rangi przepisów oraz ułatwienie dostępu Przeniesienie przepisów do ustawy (art. 106a-106q), a ewentualne trudności legislacyjne Znaczenie definicji dla celów innych podatków 4 4 4
5 Definicja faktury Od 1 stycznia 2014 r. ustawodawca wprowadził do słowniczka VATu nowe definicje: faktura – rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie (art. 2 ust. 1 pkt 31 VATu) faktura elektroniczna – rozumie się przez to fakturę w formie elektronicznej wystawioną i otrzymaną w dowolnym formacie elektronicznym (art. 2 ust. 1 pkt 32 VATu) 5 5 5
6 Faktura Znaczenie faktury w przypadku sporów sądowychSprzeczność treści umowy z wystawioną fakturą Faktura zamiast umowy pisemnej Rola dowodowa Rola gwarancyjna Potwierdzenie wykonania usługi/dostawy towaru Konsekwencje prawne związane z treścią faktury VAT Podpis odbiorcy jako potwierdzenie wykonania usługi/dostawy towaru Konsekwencje wystawienia „nierzetelnej” faktury VAT po stronie nabywcy i sprzedawcy 6 6 6
7 Faktura proforma W przepisach brak jest definicji faktury proformaFaktura proforma nie powoduje żadnych konsekwencji podatkowych: nie niesie żadnych obowiązków po stronie sprzedawcy i nie daje żadnych uprawnień nabywcy Faktura proforma nie jest dokumentem podatkowym ani księgowym – nie ewidencjonuje się jej dla celów podatku VAT ani CIT/PIT Faktura proforma może być potwierdzeniem złożenia zamówienia, przyjęcia oferty czy zlecenia Jest wygodna, gdyż zawiera wszystkie elementy, które zawierać będzie faktura właściwa – jest „symulacją” faktury właściwej Wystawienie faktury proformy nie zwalnia sprzedawcy z obowiązku wystawienia faktury właściwej, gdy do transakcji dojdzie BRAK JAKICHKOLWIEK KONSEKWENCJI ZWIĄZANYCH Z WYSTAWIENIEM FAKTURY PROFORMA ALE CZY NA PEWNO W ŚWIETLE NAJNOWSZEJ DEFINICJI FAKTURY? 7 7 7
8 Podatnik nie odliczy VAT z nierzetelnej, „pustej” faktury!Faktura - nabywca Podatnik ma prawo odliczyć VAT z faktury w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 VATu) Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy (art. 88 ust. 3a VATu): sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący, transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku; wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne: stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności, podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością, faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego; wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności. Podatnik nie odliczy VAT z nierzetelnej, „pustej” faktury! 8 8 8
9 Faktura - wystawca W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Powyższy przepis stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego (art. 108 VATu) Podatnik, który wystawił „pustą” fakturę jest zobowiązany wykazać od niej VAT w deklaracji i wpłacić do US! 9 9 9
10 Do 25 lat więzienia za „puste” faktury!Faktura - wystawca Gdy wartość towarów lub usług wskazanych w fałszywych fakturach przewyższać będzie 10 milionów złotych, sprawcom grozić będzie kara pozbawienia wolności w najcięższych wypadkach nawet na 25 lat więzienia. Dokument wprowadza możliwość łagodniejszego potraktowania sprawcy, poprzez zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary, w wypadku ujawnienia przez niego wszystkich okoliczności przestępstwa oraz wskazania osób współdziałających, a w razie zwrócenia korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa – nawet odstąpienia od wymierzenia kary. Ma to m.in. na celu rozbicie mafijnych powiązań w grupach przestępczych Do 25 lat więzienia za „puste” faktury! 10 10 10
11 Faktura – brak podpisu W obecnym stanie prawnym, faktury nie muszą być podpisane ani przed wystawcę ani przez nabywcę Jednakże warto posiadać podpis nabywcy na fakturze, gdyż upraszcza to egzekwowanie swoich należności Należność może być dochodzona w trybie postępowania nakazowego (art. 485 par. 1 kpc) , które jest bardziej sprawne, wiąże się z niższymi nakładami finansowymi i czasowymi Podpis nabywcy usługi/towaru na fakturze = łatwiejsze dochodzenie należności! 11 11 11
12 Faktura jako środek dowodowyOrdynacja podatkowa nie zawiera definicji “dowodu” Oznacza to, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem (art. 180 ordynacji podatkowej) Katalog dowodów jest otwarty i można do niego zaliczyć w szczególności: ewidencje, księgi podatkowe, deklaracje podatkowe, zeznania świadków, opinie biegłych, informacje podatkowe, a także materiał dowodowy zgromadzony w trakcie postępowania karnego w sprawach o przestępstwa skarbowe, wykroczenie czy też dokumenty zebrane w trakcie kontroli podatkowej czy też czynności sprawdzających Faktura jest dowodem w sprawie, zarówno w postępowaniach podatkowych jak i cywilnych czy karnych Potwierdza ustalenia ustne zawarte między stronami Zwykła forma pisemna zastrzeżona przez ustawę lub umowę stron bez rygoru nieważności ma więc przede wszystkim znaczenie dowodowe Brak konieczności sporządzania umów pisemnych, w szczególności w sprawach „mniejszej wagi” 12 12 12
13 Faktura Art. 106b ust. 1 VATu - Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą: 1) sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem; 2) sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; 3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1; 4) otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4. Reasumując, w obrocie krajowym, brak obowiązku wystawienia faktur, gdy sprzedaż jest dokonywana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (lub niewystępującej w takim charakterze), konsumenta. 13 13 13
14 Faktura do paragonu fiskalnegoArt. 106h ust. 1 VATu W przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż. 14 14 14
15 Dokumenty zrównane z fakturąFaktura dokumentująca przejazd autostradą płatną lub przejazd na odległość nie mniejszą niż 50 km przez podatników uprawnionych do świadczenia usług polegających na przewozie osób: kolejami normalnotorowymi, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami może być wystawiana w formie biletu jednorazowego, o ile zawiera numer i datę wystawienia, imię i nazwisko lub nazwę podatnika, numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, informacje pozwalające na identyfikację rodzaju usługi, kwotę podatku, kwotę należności ogółem. Powyższe dokumenty dla celów podatkowych traktowane są jak faktura! 15 15 15
16 Podmioty uprawnione do wystawiania fakturPoszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do wystawiania faktur Obowiązek wystawiania faktur ciąży na podatnikach zarejestrowanych jako VAT czynni Prawo wystawiania faktur przysługuje również zarejestrowanym podatnikom VAT zwolnionym Prawodawca zdecydował się na poszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do wystawiania faktur. Zgodnie z nowymi regulacjami, obowiązek wystawiania faktur ciąży na podatnikach zarejestrowanych jako VAT czynni. Prawo wystawiania faktur przysługuje natomiast również zarejestrowanym podatnikom VAT zwolnionym, którzy do tej pory zazwyczaj wystawiali rachunki na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. W świetle zmienionych przepisów podatnicy zwolnieni podmiotowo, zarejestrowani jako VAT zwolnieni, mogą dokonać zatem wyboru i dokumentować swoją sprzedaż albo tak jak dotychczas rachunkami, albo fakturami. W tym ostatnim przypadku faktury nie powinny zawierać stawki ani kwoty podatku, powinna na nich natomiast zostać umieszczona podstawa prawna wskazująca na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia.
17 Faktura wystawiona na żądanie klientaZgodnie art. 106b ust. 3 VATu na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. W terminie jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty - fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty; 17 17 17
18 Przyspieszają i usprawniają obrót Faktury uproszczone Przyspieszają i usprawniają obrót Nie muszą zawierać wszystkich danych wymaganych w przypadku zwykłych faktur Mogą być wystawiane jeżeli kwota należności ogółem nie przekracza 450 zł albo 100 euro Istotną zmianą jest wprowadzenie faktur uproszczonych, które przyspieszają i usprawniają obrót. Uproszczenie polega na braku obowiązku zamieszczania na takich fakturach niektórych danych wymaganych na zwykłych fakturach. Faktury uproszczone mogą być wystawiane przez podatników jeżeli kwota należności ogółem nie przekracza 100 euro lub 450 złotych.
19 Faktury uproszczone Na fakturach uproszczonych nie trzeba podawać:imienia i nazwiska ani nazwy oraz adresu nabywcy, miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług, ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto), wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto), stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku Faktury uproszczone powinny jednak zawierać dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku Faktura uproszczona nie jest fakturą „na okaziciela” – zawierać musi bowiem NIP nabywcy! Na fakturach uproszczonych nie trzeba podawać: - imienia i nazwiska ani nazwy oraz adresu nabywcy, - miary i ilości (liczby) dostarczonych towarów lub zakresu wykonanych usług, - ceny jednostkowej towaru lub usługi bez kwoty podatku (ceny jednostkowej netto), - wartości dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartości sprzedaży netto), - stawki podatku, - sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, - kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku Faktury uproszczone powinny jednak zawierać dane pozwalające określić dla poszczególnych stawek podatku kwotę podatku. Faktury uproszczone swoją konstrukcją przypominają zatem paragony z kasy fiskalnej. Szczególnie korzystnym ułatwieniem wydaje się być brak obowiązku zamieszczania danych nabywcy, za wyjątkiem jednak numeru identyfikacji podatkowej, który powinien być na takiej fakturze podany. Należy zwrócić uwagę, że podatnikom przysługuje prawo, a nie obowiązek wystawiania faktur uproszczonych.
20 Treść faktury Minimum treści typowej faktury (dokumentującej sprzedaż na terytorium kraju): datę wystawienia, kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, imiona i nazwiska/nazwy + adresy podatnika i nabywcy towarów (usług) numer rejestracyjny dla celów VAT podatnika i nabywcy (opcjonalnie) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, (jeżeli jest określona i różni się od daty wystawienia faktury, nazwę (rodzaj) towaru lub usługi, miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług, cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto) 20 20 20
21 Treść faktury kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto, wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto), stawkę podatku, sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku, kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku, kwotę należności ogółem; Minimum treści typowej faktury (dokumentującej sprzedaż na terytorium kraju): 21 21 21
22 Odformalizowanie samofakturowania Warunki stosowania samofakturowania:Samofakturowanie Odformalizowanie samofakturowania Warunki stosowania samofakturowania: porozumienie pomiędzy kontrahentami ustalona procedura zatwierdzania faktur przez sprzedawcę Możliwość powierzenie fakturowania osobie trzeciej Kolejną ważną zmianą jest uproszczenie zasad regulujących tzw. samofakturowanie. Przepisy przewidują możliwość powierzenia obowiązku wystawiania faktur nabywcy towarów i usług, który będzie wystawiał te faktury w imieniu i na rzecz sprzedawcy. Po zmianie, jedynymi warunkami stosowania samofakturowania są: - zawarcie porozumienia w tym zakresie pomiędzy sprzedawcą a nabywcą oraz - ustalenie procedury zatwierdzania faktur przez podatnika dokonującego sprzedaży. Prawodawca odstąpił zatem od funkcjonującego wcześniej obowiązku zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o stosowaniu samofakturowania, a także znacznie odformalizował wymogi w zakresie porozumienia między sprzedawcą a nabywcą co do wystawiania faktur przez nabywcę. Nowa regulacja przewiduje również możliwość upoważnienia przez sprzedawcę do wystawiania faktur w jego imieniu i na jego rzecz osoby trzeciej, w szczególności przedstawiciela ustawowego.
23 Egzemplarze faktury zamiast kopii i oryginału fakturyFaktura nie musi zawierać oznaczeń „kopia” / „oryginał” Prawodawca zdecydował się na definitywne zerwanie z rozróżnieniem pomiędzy oryginałami i kopiami faktur. Obecnie w obrocie funkcjonują po prostu egzemplarze faktur. Wprawdzie obowiązek oznaczania faktur wyrazami „kopia” / „oryginał” został zniesiony dużo wcześniej, należy jednak uznać, że od 1 stycznia 2013 r. faktury nie tylko nie muszą, ale wręcz nie powinny być oznakowane w ten sposób. Zmiany nie należy jednak rozumieć w ten sposób, że od 1 stycznia 2013 r. poszczególne egzemplarze faktur powinny być numerowane. Poszczególne egzemplarze faktur są w zasadzie nieodróżnialne od siebie.
24 Brak konieczności stosowania oznaczenia „Faktura VAT” Szczególne oznaczenia faktur obowiązujące od 1 stycznia 2013 r.: „metoda kasowa” „samofakturowanie” „procedura marży dla biur podróży” „procedura marży - towary używane” „procedura marży - dzieła sztuki” „procedura marży - przedmioty kolekcjonerskie i antyki” „odwrotne obciążenie” Od 2013 r. podatnicy nie mają również obowiązku oznaczania faktur wyrazami „Faktura VAT”. Jeżeli jednak podatnicy wyrażają taką chęć, mogą oczywiście nadal to oznaczenie stosować. Każdy dokument zawierający wymagane przez prawodawcę dane i wprowadzony do obrotu jako faktura jest fakturą. Faktura oprócz danych wymaganych przez przepisy, może jednak zawierać różne dodatkowe elementy. Należy zwrócić dodatkowo uwagę, że od 1 stycznia 2013 r. obowiązują nowe oznaczenia faktur w przypadku procedur szczególnych. Są to następujące oznaczenia: - „metoda kasowa” – w przypadku faktur wystawianych przez małych podatników - „samofakturowanie” – w przypadku powierzenia fakturowania nabywcy lub osobie trzeciej - „procedura marży dla biur podróży” – w przypadku usług turystycznych rozliczanych według marży - „procedura marży - towary używane” – w przypadku sprzedaży towarów rozliczanej według marży - „procedura marży - dzieła sztuki” - w przypadku sprzedaży dzieł sztuki rozliczanej według marży - „procedura marży - przedmioty kolekcjonerskie i antyki” - w przypadku sprzedaży przedmiotów kolekcjonerskich i antyków, rozliczanej według marży - „odwrotne obciążenie” – w przypadku, gdy podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku jest nabywca
25 Kiedy warto jednak umieszczać te numery?Faktury paliwowe Podatnicy nie mają obowiązku umieszczania na fakturach dokumentujących zakup paliw silnikowych benzynowych, oleju napędowego oraz gazu do samochodu numeru rejestracyjnego samochodu Kiedy warto jednak umieszczać te numery? Zmianą wartą odnotowania jest likwidacja ciążącego do końca 2012 r. na podatnikach obowiązku umieszczania na fakturach dokumentujących zakup paliw silnikowych benzynowych, oleju napędowego oraz gazu do samochodu numeru rejestracyjnego samochodu. Należy jednak zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach nanoszenie na faktury oznaczeń identyfikujących poszczególne pojazdy może okazać się korzystne, a wręcz konieczne w celu ustalenia, czy dana faktura dotyczy zakupu paliwa do pojazdu w odniesieniu do którego przysługuje prawo do odliczenia VAT z takiej faktury. Odpowiednie oznaczenie faktury może jednak być nanoszone w ramach opisu faktury przez samego nabywcę.
26 Numerowanie faktur Faktury powinny zawierać kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę Podatnik może przyjąć dowolny system numerowania faktur, musi jednak pamiętać o tym, aby: numeracja była zgodna z kolejnością wystawiania faktur, każda faktura miała unikalny numer. Prawodawca wskazał ponadto, że faktury powinny zawierać kolejny numer, nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę W świetle tych reguł podatnik może przyjąć dowolny system numerowania faktur, musi jednak pamiętać o tym, aby: - numeracja była zgodna z kolejnością wystawiania faktur, każda faktura miała unikalny numer. Prawodawca wprost przewidział możliwość nadawania numerów fakturom w ramach jednej lub kilku serii, należy jednak przyjąć, że było to dopuszczalne również wcześniej.
27 Brak konieczności wystawiania fakturEliminacja konieczności wystawiania faktur wewnętrznych od r Brak konieczności wystawiania faktur wewnętrznych dla: Nieodpłatnych dostaw towarów zrównanych z odpłatnymi, Nieodpłatnych świadczeń usług zrównanych z odpłatnymi, Wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, Świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca Dostawy towarów, dla których podatnikiem jest nabywca Dostosowanie do Dyrektywy – brak w niej zagadnienia faktur wewnętrznych 27 27 27
28 Faktura poza terytorium kraju (UE)Art. 106e ust. 1 pkt 18 i 24 VATu Gdy krajowy podatnik wykonuje transakcję opodatkowaną na terytorium innego kraju unijnego, podatek z tytułu wykonania transakcji zobowiązany jest rozliczyć nabywca towaru/usługi zgodnie z przepisami swojego kraju, a pomiędzy pomiotami nie zawarto umowy o samofakturowaniu, czynność ta powinna być udokumentowana zgodnie z krajowymi przepisami Faktura taka może nie zawierać Kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto Stawki podatku Sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku Kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku Musi zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”
29 Faktura poza terytorium kraju (kraje trzecie)Art. 106e ust. 5 pkt 2 i ust. 1 pkt 18 VATu Gdy krajowy podatnik wykonuje transakcję opodatkowaną na terytorium państwa trzeciego, podatek z tytułu wykonania transakcji zobowiązany jest rozliczyć nabywca towaru/usługi zgodnie z przepisami swojego kraju, czynność ta powinna być udokumentowana zgodnie z krajowymi przepisami Faktura taka może nie zawierać Stawki podatku Sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku Kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku Numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku pod którym otrzymał on towary lub usługi Musi zawierać wyrazy „odwrotne obciążenie”
30 Do 7. dnia od daty sprzedażyTerminy wystawiania faktur – zasady ogólne Terminy wystawiania faktur VAT po nowelizacji 2013 r. 2014 r. ”Stare” zasady Do 7. dnia od daty sprzedaży Do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu sprzedaży Termin wystawienia faktury VAT oderwany od daty sprzedaży 30 30 30
31 Terminy wystawiania faktur – zasady szczególneArt. 106i ust. 3 VATu - Fakturę wystawia się nie później niż: 1) 30. dnia od dnia wykonania usług – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a (świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych) 2) 60. dnia od dnia wydania towarów – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b, z zastrzeżeniem ust. 4 (dostawy książek – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych) 3) 90. dnia od dnia wykonania czynności – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. c (czynności polegających na drukowaniu książek – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów) 4) z upływem terminu płatności – w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 (dostawy energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, świadczenie usług: – telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, – wymienionych w poz. 140–153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, – najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, – ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, – stałej obsługi prawnej i biurowej. – dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego)
32 Faktura zaliczkowa Wystawienie faktur z tyt. zaliczek, przedpłat, zadatków od r. Uchylenie obowiązującego art. 106 VATu Nowy blok przepisów w art. 106a-106q VATu Zgodnie z art. 106i ust. 2 - Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy. 32 32 32
33 Wystawienie faktury przed sprzedażąZgodnie art. 106i VATu Ust. 7 Faktury nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed: 1) dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi; 2) otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. Powyższy przepis nie dotyczy wystawiania faktur w zakresie dostawy towarów i świadczenia m. in. usług ciągłych, jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy. dostawa energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego świadczenie usług: telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej, dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego 33 33 33
34 Faktura elektronicznaDefinicja faktury elektronicznej Art. 2 pkt 32) Ustawy o VAT od r. rozumie się przez to fakturę w formie elektronicznej wystawioną i otrzymaną w dowolnym formacie elektronicznym.
35 Faktura elektronicznaArt. 106m VATu 1. Podatnik określa sposób zapewnienia autentyczności pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. 2. Przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury. 3. Przez integralność treści faktury rozumie się, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna zawierać faktura. 4. Autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury można zapewnić za pomocą dowolnych kontroli biznesowych, które ustalają wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług.
36 Faktura elektronicznaArt. 106m VATu 5. Poza wykorzystaniem kontroli biznesowych, określonych w ust. 4, autentyczność pochodzenia i integralność treści faktury elektronicznej są zachowane, w szczególności, w przypadku wykorzystania: 1) bezpiecznego podpisu elektronicznego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub 2) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa dotycząca tej wymiany przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność pochodzenia faktury i integralność jej danych.
37 Faktura elektronicznaArt. 106n ust. 1. Stosowanie faktur elektronicznych wymaga akceptacji odbiorcy faktury. 2. W przypadku przesyłania lub udostępniania temu samemu odbiorcy jednocześnie więcej niż jednej faktury elektronicznej dane wspólne dla poszczególnych faktur mogą zostać podane tylko raz, o ile dla każdej faktury są dostępne wszystkie te dane Akceptacja nie musi być pisemna, może być ustna lub dorozumiana
38 Faktura elektronicznaArt. 112 VATu - Podatnicy są obowiązani przechowywać ewidencje prowadzone dla celów rozliczania podatku oraz wszystkie dokumenty, w szczególności faktury, związane z tym rozliczaniem do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Art. 112a ust. 1 VATu - Podatnicy przechowują: 1) wystawione przez siebie lub w swoim imieniu faktury, w tym faktury wystawione ponownie, 2) otrzymane faktury, w tym faktury wystawione ponownie - w podziale na okresy rozliczeniowe, w sposób zapewniający łatwe ich odszukanie oraz autentyczność pochodzenia, integralność treści i czytelność tych faktur od momentu ich wystawienia lub otrzymania do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. 2. Podatnicy posiadający siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju są obowiązani do przechowywania faktur na terytorium kraju. 3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, jeżeli faktury są przechowywane poza terytorium kraju w formie elektronicznej w sposób umożliwiający organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, za pomocą środków elektronicznych, dostęp on-line do tych faktur. 4. Podatnicy zapewniają organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej na żądanie, zgodnie z odrębnymi przepisami, bezzwłoczny dostęp do faktur, o których mowa w ust. 1, a w przypadku faktur przechowywanych w formie elektronicznej - również bezzwłoczny ich pobór i przetwarzanie danych w nich zawartych
39 Faktura elektronicznaPytanie podatnika: Czy dzień otrzymania przez Wnioskodawcę za pomocą wiadomości wysłanej pod wskazany przez niego adres skrzynki elektronicznej powiadomienia o wystawieniu i udostępnieniu e-faktury w serwisie stanowi moment doręczenia faktury VAT, w myśl przepisów ustawy o podatku od towarów i usług? Czy okresem, w którym Wnioskodawcy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na e-fakturze, jest okres, w którym otrzymał powiadomienie o wystawieniu i udostępnieniu e-faktury w serwisie bądź dwa następne okresy rozliczeniowe? Stanowisko podatnika MF uznał za prawidłowe (Interpretacja indywidualna z 16 maja 2013 r., sygn. IPPP2/ /13-3/JW - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie)
40 Faktura elektronicznaPytanie podatnika: Czy w myśl przepisów obowiązujących od r. (art. 2 pkt 31 i 32 ustawy z dnia r. o podatku od towarów i usług) Wnioskodawca może pomniejszyć podatek VAT należny o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach od dostawców otrzymanych pocztą elektroniczną bądź też faxem w postaci zeskanowanego dokumentu (w formacie PDF) nie opatrzonego bezpiecznym (certyfikowanym) podpisem elektronicznym oraz wygenerowane w formacie PDF i przesłane mailem jako załącznik w myśl pkt 32 nowelizowanej ustawy VAT Stanowisko podatnika MF uznał za prawidłowe (Interpretacja indywidualna z 10 grudnia 2013 r., sygn. IPTPP4/ /13-5/ALN. - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi)
41 Faktura korygująca Art. 106j ust. 1 VATuW przypadku gdy po wystawieniu faktury: 1) udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1, 2) udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1, 3) dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, 4) dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, 5) podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury - podatnik wystawia fakturę korygującą. 41 41 41
42 Treść faktury korygującejArt. 106j ust. 2 VATu Faktura korygująca powinna zawierać: 1) wyrazy "FAKTURA KORYGUJĄCA" albo wyraz "KOREKTA"; 2) numer kolejny oraz datę jej wystawienia; 3) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca: a) określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6, b) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą; 1) datę wystawienia 2) kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy 4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku 5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b 6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury 42 42 42
43 Treść faktury korygującejArt. 106j ust. 2 VATu 2. Faktura korygująca powinna zawierać: 4) przyczynę korekty 5) jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej 6) w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji. 43 43 43
44 Faktura korekta zbiorczaZbiorcza faktura korygująca - art. 106j ust. 3 VATu W przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca: 1) powinna zawierać dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka 2) może nie zawierać danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 5 i 6 oraz nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą. 5) numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi 6) datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury 44 44 44
45 Brak konieczności odbioru faktury korygującej przez nabywcęObniżenie obrotu - potwierdzenie odbioru Brak konieczności odbioru faktury korygującej przez nabywcę Art. 29a ust. 15 Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku: 1) eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów 2) dostawy towarów i świadczenia usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju 3) sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych 4) gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej. 45 45 45
46 Anulowanie faktury Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 maja 2009 r., sygn. ILPP2/ /09-2/ISN „Należy tutaj zauważyć, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani rozporządzeń wykonawczych do niej, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. Jednakże w praktyce, w przypadku, gdy wystawiona faktura VAT nie została wprowadzona do obrotu prawnego dopuszczalne jest anulowanie dokumentów (oryginału i kopii faktury). Dokumenty tej operacji księgowej opatrzone odpowiednią adnotacją powinny być zachowane w dokumentach Zainteresowanego, bez konieczności wprowadzenia ich do ewidencji (…) Należy zaznaczyć, iż anulowanie faktury VAT powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i wykorzystywane tylko w przypadku zaistnienia takiej konieczności. Ponadto podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych.” 46 46 46
47 Noty korygujące Noty korygujące nie zostały zlikwidowane i nadal mogą być wystawiane przez nabywcę w razie stwierdzenia pomyłki w tych elementach faktury, które nie mają bezpośredniego wpływu na wysokość odprowadzanego przez sprzedawcę podatku (np. w nazwie, w numerze identyfikacji podatkowej czy w adresie) Akceptacja noty korygującej przez sprzedawcę może zostać wyrażona w dowolnej formie, nie tylko przez umieszczenie podpisu Wbrew wcześniejszym zapowiedziom, Noty korygujące nie zostały zlikwidowane i nadal mogą być wystawiane przez nabywcę w razie stwierdzenia pomyłki w tych elementach faktury, które nie mają bezpośredniego wpływu na wysokość odprowadzanego przez sprzedawcę podatku (np. w nazwie, w numerze identyfikacji podatkowej czy w adresie) Zmieniły się natomiast zasady akceptowania noty przez sprzedawcę. Akceptacja noty korygującej może zostać wyrażona w dowolnej formie, nie tylko przez umieszczenie podpisu
48 Noty korygujące Art. 106k VATu1. Nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą. 2. Faktura, o której mowa w ust. 1, wymaga akceptacji wystawcy faktury. 3. Faktura, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać: 1) wyrazy "NOTA KORYGUJĄCA"; 2) numer kolejny i datę jej wystawienia; 3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej; 4) dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura, o której mowa w ust. 1, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6; 5) wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej. 4. Przepisy ust. 1-3 nie naruszają przepisów dotyczących wystawiania faktur korygujących. 8) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług; 9) cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto); 10) kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto; 11) wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto); 12) stawkę podatku; 13) sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku; 14) kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku; 15) kwotę należności ogółem; 48 48 48
49 Dziękujemy za uwagę 49