1 Fast food – jak to jeść? Prezentację przygotowali: Prezentację przygotowali: Jakub Olszak, Damian Niedziela Gimnazjum nr 11, klasa 2 F

2 Wprowadzenie Prawidłowy sposób odżywiania to odpowiednio zbilansowana dieta pod względem podaży energii, makroskładników i składników mineralnych oraz witamin. Jakość posiłków spożywanych w ciągu dnia oraz ilość spożywanej żywności mają podstawowe znaczenie w bilansowaniu racji pokarmowej. Racja pokarmowa każdego człowieka powinna zawierać różnorodne produkty spożywcze zawarte w piramidzie zdrowego żywienia, aby zapewniać prawidłowy rozwój oraz zapobiegać niedoborom oraz nadmiarom żywieniowym. Prawidłowy sposób odżywiania to odpowiednio zbilansowana dieta pod względem podaży energii, makroskładników i składników mineralnych oraz witamin. Jakość posiłków spożywanych w ciągu dnia oraz ilość spożywanej żywności mają podstawowe znaczenie w bilansowaniu racji pokarmowej. Racja pokarmowa każdego człowieka powinna zawierać różnorodne produkty spożywcze zawarte w piramidzie zdrowego żywienia, aby zapewniać prawidłowy rozwój oraz zapobiegać niedoborom oraz nadmiarom żywieniowym.

3 Wprowadzenie c.d. Obserwowana od szeregu lat zmiana sposobu żywienia, szczególnie ludzi młodych, związana z ogólną zmianą stylu życia spowodowała zastępowanie tradycyjnych posiłków przygotowywanych w domu, produktami gotowymi do spożycia m.in. fast food. Żywność typu fast food Żywność typu fast food (z ang. dosłownie szybka żywność) to rodzaj pożywienia szybko przygotowywanego, podawanego na ciepło i serwowanego na poczekaniu, w dodatku na ogół taniego.

4 Rodzaje posiłków typu fast food Typowe przykłady potraw określanych jako fast food: Burgery (np. hamburger, cheeseburger) Hot dogi Frytki Kanapki (określane często jako sandwiche) Pizza

5 Najbardziej znane sieci fast food w Polsce

6 McDonald’s Przedsiębiorstwo zostało założone 15 maja 1940 roku w San Bernardino w Kalifornii przez braci Richarda i Maurice’a McDonaldów. W roku 1960 przedsiębiorstwo zmieniło nazwę firmy na McDonald’s Corporation. W 2007 roku McDonald’s dysponował 31 tysiącami barów szybkiej obsługi w ponad 119 krajach na całym świecie. Przedsiębiorstwo jest również właścicielem innych marek związanych z gastronomią: Aroma Café, Boston Market i Donatos Pizza. W 2007 roku przychody spółki wyniosły 22,8 mld dolarów, a zyski netto 3,9 mld dolarów.

7

8 KFC Kentucky Fried Chicken (KFC) Kentucky Fried Chicken (KFC) – jedna z największych sieci barów szybkiej obsługi serwujących dania fast food, założona przez Harlanda Sandersa, bardziej znanego jako pułkownik Sanders. Centrala firmy znajduje się w Louisville w stanie Kentucky w USA. Obecnie w całej Polsce funkcjonuje 210 barów KFC, będących samodzielnymi jednostkami oraz do grudnia 2008 funkcjonowało kilkanaście lokali „2 w 1”, zazwyczaj w połączeniu z Pizza Hut, jednak firma zrezygnowała z takich łączonych barów oddzielając obie marki.

9 Czynniki mające wpływ na wybór żywności fast food (wśród grupy młodzieży)

10 Czy warto? 12,7±5,1 g/100g 10,1±2,0g/100g 15,8±3,9g/100g Produkty fast food charakteryzują się wysoką wartością energetyczną oraz zawierają znaczne ilości tłuszczu, nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych. W badaniach prowadzonych w Instytucie Żywności i Żywienia stwierdzono, że przeciętna zawartość tłuszczu w produktach fast food wynosiła 12,7±5,1 g/100g produktu, wahając się od 10,1±2,0g/100g pizzy do 15,8±3,9g/100g frytek. 51,12% 6,42% Frytki ziemniaczane charakteryzują się również wysoką zawartością nasyconych kwasów tłuszczowych (51,12% wszystkich kwasów tłuszczowych) i izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych (6,42% wszystkich kwasów tłuszczowych). Nieco tylko niższe zawartości nasyconych kwasów tłuszczowych stwierdzono w badanych próbkach pizzy, kebabów i hamburgerach.

11 Co zawierają produkty typu fast food? Żywność ta zawiera szkodliwe dla zdrowia kwasy tłuszczowe typu trans i akrylamid. Akrylamid powstaje w wysokoskrobiowych produktach w przebiegu podwyższonego procesu termicznego, powyżej 120°C. Na podstawie badań toksykologicznych, akrylamid sklasyfikowano jako związek m.in. neurotoksyczny i prawdopodobnie rakotwórczy dla człowieka.

12 Sól kuchenna (NaCl) Jest podstawowym źródłem sodu w diecie. Obecnie całkowite spożycie sodu w dobowej diecie przekracza około 10-krotnie zapotrzebowanie fizjologiczne organizmu, co może być przyczyną zwiększonego ryzyka występowania nadciśnienia tętniczego, które z kolei zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. udaru mózgu i zawału serca. 22% 16% Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ocenia, że obniżenie dziennego pobrania sodu o 50mmoli (2,9g soli) będzie skutkowało spadkiem o 22% przypadków zgonów z powodu udaru mózgu i o 16% z powodu niedokrwiennej choroby serca. Nadmierne spożycie soli może być również przyczyną uszkodzenia śluzówki żołądka i pojawienia się metaplazji jelitowej, która może być przyczyną zmian nowotworowych w żołądku. 5g/dzień. Zgodnie z Zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia maksymalne dzienne spożycie soli nie powinno przekraczać 5g/dzień.

13

14 Ze względu na wysoką zawartość soli w produktach fast food oraz częstość spożywania tego typu żywności przez dzieci i młodzież należy podejmować działania na rzecz obniżania zawartości soli w produktach fast food i właściwej edukacji żywieniowej. Ze względu na wysoką zawartość soli w produktach fast food oraz częstość spożywania tego typu żywności przez dzieci i młodzież należy podejmować działania na rzecz obniżania zawartości soli w produktach fast food i właściwej edukacji żywieniowej.

15 Kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone Kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone Kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone charakteryzuje korzystne oddziaływanie prozdrowotne na organizm człowieka, wyrażające się zdolnością zapobiegania rozwojowi chorób. Natomiast spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych i kwasów w konfiguracji trans jest postrzegane jako czynnik ryzyka. Szeroko prowadzone badania wykazały, że spożycie większej ilości izomerów trans kwasów tłuszczowych zwiększa w surowicy krwi poziom szkodliwego cholesterolu LDL i obniża poziom korzystnego dla zdrowia cholesterolu HDL oraz podnosi zawartość lipoproteiny wpływającej na niedokrwienną chorobę serca. Spożywanie dużych ilości utwardzonych kwasów tłuszczowych zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Długotrwałe badania na setkach tysięcy osób wykazały związek pomiędzy objawami niedotlenienia serca spowodowanego zwężeniem naczyń krwionośnych, a wysoką zawartością w diecie kwasów tłuszczowych trans.

16 Izomery trans powodują również Izomery trans powodują również zmniejszenie zawartości tłuszczu w mleku ssaków, zmniejszają rozrodczość przez generowanie nieprawidłowo zbudowanych plemników i skracanie okresu ciąży oraz zaniżanie poziomu hormonów. utlenianiu, hydrolizie, polimeryzacji, cyklizacji, Tłuszcz ulega w procesach kulinarnych (smażenie, pieczenie) przemianom chemicznym np. utlenianiu, hydrolizie, polimeryzacji, cyklizacji, a powstałe związki, do których należą także izomery trans kwasów tłuszczowych, obniżają wartość żywieniową produktów, często są też szkodliwe dla człowieka. Żywieniowcy zalecają ograniczenie spożycia tłuszczów, aby najwyżej 30% energii dostarczonej organizmowi z pożywieniem pochodziło z tego źródła, w tym ze spożycia tłuszczów nasyconych do 10%, a z izomerów trans - poniżej 2%. Z kolei 4-8% energii powinno pochodzić ze spożycia kwasów tłuszczowych n-6, natomiast spożycie kwasów tłuszczowych z grupy n-3 powinno wynosić 2 g/dzień kwasu linolenowego i 200 mg/dzień długołańcuchowych kwasów tłuszczowych.

17 Regulacje prawne Kanada Pierwszym państwem, które wprowadziło obowiązek zamieszczania na etykietach produktów spożywczych informacji o zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych była Kanada. Odpowiedni akt prawny ukazał się w grudniu 2002 roku, a obowiązuje od stycznia 2003 roku. W Europie W Europie nie ma jednolitych uregulowań prawnych dotyczących kontroli zawartości w produktach żywnościowych izomerów trans kwasów tłuszczowych.

18 Cukier w napojach gazowanych Coca-Cola Coca-Cola to najpopularniejszy i najchętniej kupowany bezalkoholowy napój gazowany, jak również najlepiej znany produkt na świecie, ikona kultury masowej XX wieku. Została wynaleziona przez Johna. S. Pembertona, aptekarza z Atlanty, 8 maja 1886 roku. Sukces tego produktu polega na tym, że jest on jedyny w swoim rodzaju. Nikomu nie udało się stworzyć identycznego smaku, choć wielu próbowało i wciąż próbuje tego dokonać. Tajemnica tkwi w unikalnej recepturze Coca Coli, opierającej się na składnikach pochodzenia naturalnego, która nie zmieniła się od przeszło 120 lat.

19 Skład chemiczny Coca Coli Woda Woda Cukier Cukier - zawiera 27g w 500 ml i wg etykiety to aż 29% wskazanego spożycia dla osoby spalającej 2000kcal/dobę. Oznacza to, że wystarczy wypić trzy szklanki "cudownego napoju", aby zaspokoić prawie 87% dziennego zapotrzebowania na cukier. Dwutlenek węgla Dwutlenek węgla dostarczany do ustroju może doprowadzić do kwasicy metabolicznej. Zakwaszenie prowadzi do wzrostu jonów potasu, te z kolei w nadmiarze są niebezpieczne dla serca, co w połączeniu z kofeiną intensyfikuje ten proces. Barwnik - karmel E150d, tzw. karmel amoniakalno-siarczanowy Barwnik - karmel E150d, tzw. karmel amoniakalno-siarczanowy jest brązowym barwnikiem syntetycznym stosowanym w żywności. W wyższych dawkach powoduje zaburzenia trawienia, nadpobudliwość, skurczę mięśni.

20 Regulator kwasowości (kwas ortofosforowy E338) Regulator kwasowości (kwas ortofosforowy E338) - stosowany jest głównie do produkcji nawozów sztucznych, do produkcji fosforanowych(V) powłok ochronnych na metalach, do wytwarzania wielu środków farmaceutycznych, oczyszczania soków w cukrownictwie, odkamieniania armatury w ciepłownictwie, jako płyn do lutowania, w stomatologii, do wyrobu kitów porcelanowych, w lecznictwie i laboratoriach analitycznych. Jest także składnikiem fosfolu - odrdzewiacza do stali. Kwas ten wypłukuje wapń zawartą w szkliwie zębów, a także sole magnezu i cynku co zaburza procesy zachodzące w organizmie i prowadzi do znacznych niedoborów. Naturalne aromaty Naturalne aromaty Kofeina Kofeina - pobudza ośrodkowy układ nerwowy usuwając zmęczenie, polepsza nastrój i koncentrację, ale ma negatywny wpływ na pamięć długotrwałą. Uzależnia fizycznie, niejednokrotnie również psychicznie zwiększając uczucie niepokoju i lęku.

21 Jak wybrać mniejsze zło? Decydując się na fast food, lepiej wybierać znane marki. Takie restauracje jak McDonald’s, KFC czy Burger King na stronach internetowych lub opakowaniach podają ilość kalorii czy tłuszczu, zawartych w daniu. W ulicznych budkach z hamburgerami te informacje nie są dostępne. Posiłek warto skomponować z sałatki z dressingiem typu light i tortilli zamiast dużej kanapki. Do picia najlepiej zamówić wodę albo sok owocowy. Taki zestaw dostarczy ok. 400-500 kalorii, czyli tyle, ile powinien zawierać obiad.

22 Zasady spożywania produktów typu fast food WARTO CZYTAĆ ETYKIETY WARTO CZYTAĆ ETYKIETY - na niektórych opakowaniach hamburgerów, także na stronach internetowych, można znaleźć informacje, ile kalorii, tłuszczu czy cukru zawierają dane produkty. IM MNIEJSZE PORCJE TYM LEPIEJ IM MNIEJSZE PORCJE TYM LEPIEJ - dla zbilansowanej diety najgorszymi produktami są słodkie gazowane napoje. Charakteryzują się wysokim indeksem glikemicznym. SAŁATKA DO KAŻDEGO DANIA SAŁATKA DO KAŻDEGO DANIA - świeże warzywa zawierają enzymy i przeciwutleniacze, które równoważą działanie tłuszczów i cukrów z hamburgera czy smażonego kurczaka. LEPIEJ UNIKAĆ ZESTAWÓW LEPIEJ UNIKAĆ ZESTAWÓW - wtedy często pojawia się kusząca opcja wzięcia większego napoju lub frytek za małą kwotę. Zamiast coli lepiej wybrać wodę, frytki zamienić na sałatkę.

23 Skutki uboczne spożywania produktów typu fast food heat toxicants Ich częste spożywanie może być przyczyną otyłości, chorób sercowo- naczyniowych w tym nadciśnienia, cukrzycy, osteoporozy czy nowotworów. Dodatkowo podwyższa ryzyko powstania niedoborów witaminowo- mineralnych oraz spożywania z dietą związków chemicznych o działaniu niekorzystnym powstających podczas obróbki termicznej żywności tzw. heat toxicants (heterocykliczne aminy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, akryloamid).

24 Zdrowe zamienniki kalorycznych produktów

25 Prezentację przygotowali: Jakub Olszak Damian Niedziela Gimnazjum nr 11, klasa 2 F