1 Filozofia Asia Koper, 1A

2 Co to jest filozofia? Słowo filozofia pochodzi od matematyka i filozofa Pitagorasa żyjącego w VI wieku p.n.e. Pierwotnie miało sens dosłowny i oznaczało poszukiwanie, umiłowanie mądrości lub posiadanie mądrości (sophia – mądrość). Słowo filozofia pochodzi od matematyka i filozofa Pitagorasa żyjącego w VI wieku p.n.e. Pierwotnie miało sens dosłowny i oznaczało poszukiwanie, umiłowanie mądrości lub posiadanie mądrości (sophia – mądrość). W uproszczeniu można powiedzieć, że filozofia zajmuje się ogólnymi, podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi natury świata i człowieka. W uproszczeniu można powiedzieć, że filozofia zajmuje się ogólnymi, podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi natury świata i człowieka.

3 Filozofia w średniowieczu Średniowiecze było okresem rozkwitu filozofii chrześcijańskiej. Średniowiecze było okresem rozkwitu filozofii chrześcijańskiej. Światopogląd organizujący średniowieczną filozofię to teocentryzm: przekonanie, że Bóg stoi w centrum zainteresowania człowieka i tworzonej przez niego kultury. Uznawano Boga za najwyższą doskonałość i najważniejszą wartość - całe ludzkie życie było Mu podporządkowane. Ówczesna filozofia pytała o rolę i miejsce człowieka wobec Boga i na ziemi. Światopogląd organizujący średniowieczną filozofię to teocentryzm: przekonanie, że Bóg stoi w centrum zainteresowania człowieka i tworzonej przez niego kultury. Uznawano Boga za najwyższą doskonałość i najważniejszą wartość - całe ludzkie życie było Mu podporządkowane. Ówczesna filozofia pytała o rolę i miejsce człowieka wobec Boga i na ziemi.

4 Teocentryzm TEOCENTRYZM - to termin określający ówczesną myśl o świecie. "Bóg w centrum" - jako najwyższa władza, najwyższa wartość, ośrodek wszelkich działań. Wg. nauk św. Augustyna - jedynym celem życia człowieka jest dojście do Boga, byt doczesny ma jedynie przygotować do przyszłego życia. Pogląd ten był niezwykle popularny w średniowieczu - był osią, wokół której formowały się wszystkie doktryny filozoficzne. TEOCENTRYZM - to termin określający ówczesną myśl o świecie. "Bóg w centrum" - jako najwyższa władza, najwyższa wartość, ośrodek wszelkich działań. Wg. nauk św. Augustyna - jedynym celem życia człowieka jest dojście do Boga, byt doczesny ma jedynie przygotować do przyszłego życia. Pogląd ten był niezwykle popularny w średniowieczu - był osią, wokół której formowały się wszystkie doktryny filozoficzne.

5 Teocentryzm c.d Teocentryzm w różnych dziedzinach: Teocentryzm w różnych dziedzinach: - Teocentryzm widać także w sztuce średniowiecznej, szczególnie gotyckiej. Rzeźby przedstawiają sceny i postacie biblijne, na przykład Pieta z kościoła w Lubiążu, Madonna z Krużlowej. Sztuka malarska także podporządkowana jest religii: przewija się scena sądu ostatecznego, np. obraz Memlinga "Sąd Ostateczny"; męki Pańskiej, np. obraz Giotto di Bondone "Ukrzyżowanie". - Teocentryzm objawiał się także w specyficznym, alegorycznym sposobie myślenia i postrzegania świata przez ludzi epoki średniowiecza. W rzeczywistym świecie, w rzeczach, działaniach doszukiwano się znaków świata niewidzialnego.

6 Zasada anonimowości W sztuce średniowiecza obowiązywała zasada anonimowości. Twórcy nie podpisywali swoich dzieł, ponieważ ponad sławę autora stawiano samo dzieło, które służyło jako pochwała Boga i Jemu miała przysparzać chwałę. W sztuce średniowiecza obowiązywała zasada anonimowości. Twórcy nie podpisywali swoich dzieł, ponieważ ponad sławę autora stawiano samo dzieło, które służyło jako pochwała Boga i Jemu miała przysparzać chwałę. Za przykład posłużyć mogą anonimowe dzieła literackie takie jak "Bogurodzica", "Posłuchajcie, bracia miła", "Rozmyślania przemyskie" czy drzeworyt "Święty Aleksy leżący pod progiem domu rodzinnego". Za przykład posłużyć mogą anonimowe dzieła literackie takie jak "Bogurodzica", "Posłuchajcie, bracia miła", "Rozmyślania przemyskie" czy drzeworyt "Święty Aleksy leżący pod progiem domu rodzinnego".

7 Kim był Tomasz z Akwinu? Tomasz z Akwinu był filozofem scholastycznym, teologiem, członkiem zakonu dominikanów. Był jednym z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. Święty Kościoła katolickiego, jeden z doktorów Kościoła, który nauczając przekazywał swoje przemyślenia. Tomasz z Akwinu był filozofem scholastycznym, teologiem, członkiem zakonu dominikanów. Był jednym z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. Święty Kościoła katolickiego, jeden z doktorów Kościoła, który nauczając przekazywał swoje przemyślenia.

8 Wstęp System filozoficzny Tomasza można najkrócej scharakteryzować jako konsekwentne przystosowanie klasycznych poglądów Arystotelesa do treści zawartych w teologicznej doktrynie chrześcijańskiej. System filozoficzny Tomasza można najkrócej scharakteryzować jako konsekwentne przystosowanie klasycznych poglądów Arystotelesa do treści zawartych w teologicznej doktrynie chrześcijańskiej. Według św. Tomasza nie jest bezpośrednio znany umysłowi ludzkiemu ani Bóg, ani dusza, ani żadne prawdy ogólne. Człowiek rodzi się bez żadnej wiedzy i zdobywa ją dopiero w czasie życia. Według św. Tomasza nie jest bezpośrednio znany umysłowi ludzkiemu ani Bóg, ani dusza, ani żadne prawdy ogólne. Człowiek rodzi się bez żadnej wiedzy i zdobywa ją dopiero w czasie życia.

9 5 dowodów Jedynie z istoty Boga wynika to, że musi On istnieć, nie znamy jednak Boskiej istoty i dlatego należy dowieść rozumem Jego istnienia. Tomasz z Akwinu podał 5 takich dowodów: 1) "z ruchu" (jeżeli świat jest w ruchu, musi istnieć Pierwszy Poruszyciel), 2) "z niesamoistności świata" (nic nie istnieje samo z siebie, musi więc istnieć jakiś Byt samoistny), 3) "z przypadkowości rzeczy" (jeżeli wszystko jest przypadkowe, musi być Istota konieczna), 4) "z różnic w doskonałości" (w hierarchii doskonałości jest Istota Najdoskonalsza), 5) "z celowości przyrody" (Bóg ustanawia cele). Wg Tomasza z Akwinu Bóg jest czystym aktem istnienia, świat został stworzony z niczego (ex nihilo), wprost przez Boga, aktem Jego woli i ma budowę hierarchiczną. Jedynie z istoty Boga wynika to, że musi On istnieć, nie znamy jednak Boskiej istoty i dlatego należy dowieść rozumem Jego istnienia. Tomasz z Akwinu podał 5 takich dowodów: 1) "z ruchu" (jeżeli świat jest w ruchu, musi istnieć Pierwszy Poruszyciel), 2) "z niesamoistności świata" (nic nie istnieje samo z siebie, musi więc istnieć jakiś Byt samoistny), 3) "z przypadkowości rzeczy" (jeżeli wszystko jest przypadkowe, musi być Istota konieczna), 4) "z różnic w doskonałości" (w hierarchii doskonałości jest Istota Najdoskonalsza), 5) "z celowości przyrody" (Bóg ustanawia cele). Wg Tomasza z Akwinu Bóg jest czystym aktem istnienia, świat został stworzony z niczego (ex nihilo), wprost przez Boga, aktem Jego woli i ma budowę hierarchiczną.

10 Ciekawowstki Memento mori „Pamiętaj o śmierci”- jedno z najważniejszych zdań średniowiecza, przypominające o umieraniu i o tym, że życie doczesne jest tylko chwilą w porównaniu z życiem wiecznym. Memento mori „Pamiętaj o śmierci”- jedno z najważniejszych zdań średniowiecza, przypominające o umieraniu i o tym, że życie doczesne jest tylko chwilą w porównaniu z życiem wiecznym. Krzyż i miecz - te dwa symbole średniowiecza stoją wobec siebie w opozycji. Symbolizują walkę dwóch sił - papiestwa i cesarstwa - o władzę nad ludźmi. Krzyż jest symbolem teocentryzmu, który był najważniejszym nurtem ideowym epoki, a także symbolem ascezy - drogi do świętości. Miecz - atrybut władzy i wojownika wyznacza teren ziemskich zainteresowań i realizacji doczesnych celów. Krzyż i miecz - te dwa symbole średniowiecza stoją wobec siebie w opozycji. Symbolizują walkę dwóch sił - papiestwa i cesarstwa - o władzę nad ludźmi. Krzyż jest symbolem teocentryzmu, który był najważniejszym nurtem ideowym epoki, a także symbolem ascezy - drogi do świętości. Miecz - atrybut władzy i wojownika wyznacza teren ziemskich zainteresowań i realizacji doczesnych celów.

11 Dziękuję za uwagę.