1 Final advice Old universities will have to deal with new students. Homo sapiens digitalis will soon change even more through various technological enhancements. Universities should empower their students to be successful in their life, not just professional activities. Education should give students not only knowledge but be based on the ancient Greek paideia ideal: shape the way they learn and think, form their character. Courses in digital wisdom should be developed to help students protect their brains/minds from information overload, dangers of multitasking and lack of attention control. Universities need to develop learning sciences, not just pedagogics.

2 Świat to twór naszej wyobraźni … Chociaż część tego, co postrzegamy dochodzi przez zmysły od obiektów znajdujących się przed nami, inna część (a może to być większa część) zawsze pochodzi z naszej własnej głowy. William James, The Principles of Psychology, 1890

3 W idealnym świecie Troska o rozwój człowieka, od poczęcia do starości, pozwoliłaby na pełny rozwój jego możliwości, teraz w zatrważający sposób marnujemy ludzki potencjał na każdym kroku. Choroby cywilizacyjne zaczynają się coraz wcześniej … dzieci z cukrzycą, poważną otyłością, to efekty złego odżywiania – stąd badanie powiązania chorób cywilizacyjnych z żywnością i środowiskiem. To jest dobra wizja rozwoju. Ale może też być inaczej: pranie mózgu, manipulacja opinią publiczną, wychowywanie fanatyków … przejęcie zdalnej kontroli nad mózgiem osoby, która ma wszczepione elektrody niwelujące ataki padaczki czy kompulsywnych zachowań. To jest zła wizja rozwoju.

4 Innowacyjna edukacja Cel operacyjny I.1. Rozwój innowacyjnej edukacji Rozwój innowacyjnej edukacji „od przedszkola do matury”: w obszarze szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego należy wprowadzić i rozpowszechnić formy nauczania doświadczalnego, które wywołają większe zainteresowanie naukami ścisłymi i w przyszłości przełożą się na wybór studiów na kierunkach technicznych i ścisłych.

5 W idealnym świecie Środowisko stymulowało i monitorowałoby rozwój dziecka tak, by przebiegał on w możliwie najlepszy sposób. Dzieci miałyby odpowiednią motywację, ciekawość i chęć eksploracji świata. Szkoła pomagała by kształtować charakter i rozwijać kreatywność a nie marnować czas … Człowiek rozwijałby się w kierunku mądrości, realizacji celów godnych wysiłku a nie tylko osobistej kariery. Na starość środowisko i społeczeństwo pomagało by utrzymać jak najdłużej wysoką jakość życia.

6 Mnich w skanerze Richard Davison i Matthieu RicardMatthieu Ricard Brain Imaging Laboratory, University of Wisconsin-Madison Szczęścia można się nauczyć! Regulacja woli i emocji jest jedną z istotnych składowych tego procesu. Zdolności do autorefleksji również można się uczyć. Matthieu Ricard, W obronie szczęścia. 2005.

7 WskazówkiWskazówki Energia: glukoza i dotlenienie mózgu. Sen, relaks i nauka oczyszczania umysłu. Większe zaangażowanie => większa aktywacja obszarów mózgu => lepiej zapamiętana informacja: liczy się forma, zainteresowanie, emocje. Motywacja, rola emocji i mechanizmów uwagi w neuroplastyczności: prezentacje przed grupą wzmagają motywacje, stawiać wyzwania. Wzrok angażuje prawie połowę mózgu: kolor, ruch, tekst, infografiki. Język, ruch angażuje drugą połowę mózgu. Muzyka i taniec! Konsolidacja pamięci: przerwy, ćwiczenia fizyczne połączone z mentalnymi. Głębokie kodowanie => zrozumienie, tworzenie różnorakich skojarzeń. Od szkicu do szczegółów, potrzebna jest hierarchiczna struktura informacji. Zmęczenie neuronów: potrzebna jest zmiana aktywnych obszarów mózgu, więc warto przeplatać różne typy aktywności, mieszać znane z nowym.

8 PerspektywyPerspektywy Neuronauki dają na razie edukacja ogólne wskazówki, wiele jeszcze nie wiemy. Neuroplastyczność można regulować, przygotowując mózgi do uczenia i kreatywnego myślenia. Kreatywność i inteligencja mają różne formy, trzeba szukać właściwej. Indywidualne różnice neurodynamiki => wyobraźnia, specyficzny talent. Eksperymentalnie: EEG/ERP do wczesnej diagnostyki problemów (dysleksja, dyskalkulia, pamięć). Neurofeedback i relaksacja jako przygotowanie mózgu do uczenia. Okienka plastyczności: stymulacja mózgu DCS, TMS, raczej nie prędko w edukacji. Farmakologia niezbyt precyzyjna, tylko w zaburzeniach. Zaczynać jak najwcześniej: ciekawość, eksploracja, pamięć robocza … Pedagogika i socjotechnika będą coraz bardziej związane z neurobiologią.

9 Technologie Immanuel Kant: „Suweren chciałby uczynić naród w swym pojęciu szczęśliwym i staje się despotą” Dirk Helbing and Evangelos Pournaras, Nature 527, 33–34 Nervousnet's vision: participatory data collection; decentralized communication services; big-data analytics; real-time measurement and feedback to support self-organizing systems. For example, self-controlled traffic lights responding to local vehicle flows can reduce urban congestion and outperform today's centralized systems. address planetary-scale challenges and opportunities in the 21st century. Specifically, FuturICT will build a sophisticated simulation, visualization and participation platform, called the Living Earth Platform.

10 1975 – konferencja Asilomar – dobrowolne ograniczenia w biologii molekularnej. 2015 – konferencja w Napa Valley, więcej ograniczeń, technika Crispr-Cas9 pozwala na precyzyjną manipulację DNA …

11 Conspiracy in the brain Emotional situations => neurotransmitters => neuroplasticity => fast learning, must be important.Emotional situations => neurotransmitters => neuroplasticity => fast learning, must be important. Fast learning => high probability of wrong interpretation.Fast learning => high probability of wrong interpretation. Traumatic experiences, hopelessness, decrease brain plasticity and leave only strongest association.Traumatic experiences, hopelessness, decrease brain plasticity and leave only strongest association. Conspiracy theories form around associations with frozen brain activities, that become strong attractors channeling thoughts.Conspiracy theories form around associations with frozen brain activities, that become strong attractors channeling thoughts. Simple associations save brain energy and rational arguments cannot change them.Simple associations save brain energy and rational arguments cannot change them. This explanation becomes so obviously obvious … it will appear even in your dreams.This explanation becomes so obviously obvious … it will appear even in your dreams.