1 FIZYKA KLASA I F i Z Y k A

2 Astronomia i grawitacjaDział I

3 Z bliska i z daleka Podstawowa jednostka odległości w układzie SI to METR W praktyce stosowane są jednostki większe niż 1 metr – wielokrotności W praktyce stosowane są również jednostki mniejsze niż 1 metr – podwielokrotności Andrzej Kulka

4 Z bliska … Andrzej Kulka

5 Z bliska … Andrzej Kulka

6 Z bliska … Jednostka astronomiczna (j.a.), odpowiada średniej odległości Ziemi od Słońca i wynosi około 150mln km. Andrzej Kulka

7 I z daleka Andrzej Kulka

8 I z daleka Andrzej Kulka

9 I z daleka Andrzej Kulka

10 Z bliska i z daleka Jednostka astronomiczna (j.a.), odpowiada średniej odległości Ziemi od Słońca i wynosi około 150mln km. 1 rok świetlny (1r. św.) - jest to odległość jaką światło, poruszające się z prędkością km/s, przebędzie w ciągu jednego roku. 1 rok świetlny = 9500 mld km prędkość światła Andrzej Kulka

11 1000 km 1x Polska

12 km 2x Ziemia

13 km 3x km orbita satelity geostacjonarnego

14 1 mln km 4x km orbita Księżyca

15 8x 10 mld km Układ Słoneczny 8x Układ Słoneczny

16 10 lat świetlnych (lś) 12x 4,2 lś najbliższa gwiazda Alfa Centauri12x Alfa Centauri 4,2 lś Słońce najbliższa gwiazda Andrzej Kulka

17 Układ Słoneczny Mechanika ciał układu planetarnegoRys. Układ geocentryczny Ptolemeusza II w. n.e. Andrzej Kulka

18 Układ Słoneczny Mechanika ciał układu planetarnegoRys. Układ heliocentryczny Kopernika. Andrzej Kulka

19 Planety Układu SłonecznegoAndrzej Kulka

20 100 000 lś 16x 30 000 lś Droga Mleczna Słońce 16x lś Słońce Droga Mleczna Andrzej Kulka

21 10 mln lś 18x 2 mln lś Grupa Lokalna Droga Mleczna galaktyka Andromedy 18x Droga Mleczna 2 mln lś galaktyka Andromedy Grupa Lokalna Andrzej Kulka

22 1 mld lś 20x zakres obserwowanego wszechświata Andrzej Kulka

23 Planety Planety to stosunkowo duże ciała niebieskie, obiegające Słońce lub inne gwiazdy. Są ciałami „zimnymi’’, nie emitują własnego światła i są widoczne dzięki oświetleniu przez gwiazdę, wokół której krążą. Posiadają atmosferę, a materia występuje na ich powierzchni jednocześnie w trzech stanach skupienia. Andrzej Kulka

24 Aleksander Wolszczan odkrywca egzoplanetW 1990 roku za pomocą radioteleskopu w Arecibo (Portoryko) odkrył pierwsze trzy planety poza Układem Słonecznym, krążą one wokół pulsara PSR Andrzej Kulka

25 Księżyc – towarzysz ZiemiFazy Księżyca nów sierp pierwsza kwadra niepełna tarcza pełnia ostatnia kwadra Andrzej Kulka

26 Księżyc – towarzysz Ziemipierwsza kwadra sierp światło słoneczne niepełna tarcza nów pełnia sierp niepełna tarcza ostatnia kwadra Andrzej Kulka

27 Księżyc – towarzysz ZiemiZaćmienie Księżyca Podczas zaćmienia Księżyca jest on niewidoczny, ponieważ Ziemia zasłania Księżycowi światło Słoneczne. Jest on w cieniu Ziemi. Gdy Ziemia znajdzie się między Słońcem a Księżycem w jednej linii. Andrzej Kulka

28 Księżyc – towarzysz ZiemiAndrzej Kulka

29 Księżyc – towarzysz ZiemiZaćmienie Słońca Podczas zaćmienia Słońca jest ono niewidoczne (tylko w części powierzchni Ziemi), ponieważ zasłania je Księżyc. Gdy Księżyc znajdzie się między Słońcem a Ziemią w jednej linii. Andrzej Kulka

30 Księżyc – towarzysz ZiemiAndrzej Kulka

31 Gwiazdy i galaktyki Gwiazdy to rozżarzone kule gazowe. Temperatura we wnętrzu gwiazd sięga milionów stopni. Najbliższą nam gwiazdą jest Słońce. Za pomocą naszego wzroku możemy dostrzec w nocy ok gwiazd. Andrzej Kulka

32 Gwiazdy i galaktyki Słońce jest gwiazdą podobną do wielu innych tego typu obiektów w kosmosie, ale jedyną w układzie słonecznym. Widzimy je wyraźnie, ponieważ znajduje się najbliżej Ziemi. Galaktyki to skupiska (układy) złożone nawet z miliardów gwiazd. Siły grawitacji powodują, że gwiazdy tworzą takie układy. Andrzej Kulka

33 Andrzej Kulka

34 Wielki Obłok Magellana Andrzej Kulka

35 Hickson 44 – zwarta grupa galaktyk Andrzej Kulka

36 Wielkość gwiazd http://en.wikipedia.org/wiki/File:Star-sizes.jpgAndrzej Kulka

37 Cykl życia słońca http://apod.nasa.gov/apod/archivepix.htmlAndrzej Kulka

38 Zjawisko paralaksy – ideatło P – obserwowany przedmiot b – baza (odległość między oczami) d – odległość do przedmiotu – kąt paralaksy 1 i 2 – położenie na tle obserwowanego przedmiotu (widziane jednym i drugim okiem) Andrzej Kulka

39 Paralaksa geocentrycznaKsiężyc na tle gwiazd Ziemia Andrzej Kulka

40 Paralaksa heliocentrycznaobserwowana gwiazda tło - gwiazdy odległe Ziemia Słońce Ziemia Andrzej Kulka

41 Parsek Gwiazda znajduje się w odległości jednego parseka (1pc) od Słońca, jeżeli jej paralaksa heliocentryczna wynosi 1 sekundę łuku (1’’). 1 pc = 30,9 bln km = 3,26 lś Gwiazda znajdująca się 2 razy dalej będzie miała paralaksę dwukrotnie mniejszą (wielkości te są odwrotnie proporcjonalne). Andrzej Kulka