1 Fundacja Aktywnej Rehabilitacji Aleksandra JaźwińskaBezpieczny sport i wypoczynek- urazy rdzenia kręgowego jako skutek brawury wakacyjnej Fundacja Aktywnej Rehabilitacji Aleksandra Jaźwińska

2 KRĘGOSŁUP I RDZEŃ KRĘGOWY BUDOWACzęść ośrodkowego układu nerwowego 8 kręgów szyjnych 12 kręgów piersiowych 5 kręgów lędźwiowych 5 kręgów krzyżowych (kość krzyżowa) 1 krąg guziczny (kość ogonowa)

3 KRĘGOSŁUP- FUNKCJE Ochrona rdzenia kręgowego Rola podporowo- statycznaRola ruchowo- dynamiczna Amortyzator (krzywizny kręgosłupa)

4 RDZEŃ KRĘGOWY- FUNKCJEPrzewodzenie impulsów odnoszących się do czucia, bólu i motoryki (interpretacja i źródło impulsów wywołujących ruch) Rdzeń przedłużony- m.in. ośrodek oddychania, połykania, wymiotny, naczynioruchowy…

5 URAZY KRĘGOSŁUPA BY DOSZŁO DO USZKODZENIA KRĘGOSŁUPA MUSZĄ ZADZIAŁAĆ STOSUNKOWO DUŻE SIŁY PRZEKRACZAJĄCE JEGO ZDOLNOŚCI AMORTYZACYJNE (CHYBA, ŻE NIEWIELKA SIŁA NAKŁADA SIĘ NA ISTNIEJĄCY WCZEŚNIEJ DEFEKT) NARAŻONE ODCINKI KRĘGOSŁUPA CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ DUŻĄ RUCHOMOŚCIĄ FIZJOLOGICZNĄ- ODCINEK SZYJNY I LĘDŹWIOWY, GŁÓWNIE Th12-L1

6 URAZY KRĘGOSŁUPA Złamanie kompresyjne- uraz w osi kręgosłupa (skoki do wody, uderzenie w głowę spadającym ciężarem, upadek na głowę). Najczęściej są to złamania stabilne. Złamanie wybuchowe- większe siły działające na oś kręgosłupa. Występuje uszkodzenie więzadeł kręgosłupa oraz duża ilość odłamów kostnych. Złamanie niestabilne- zagrożenie życia.

7 URAZ KRĘGOSŁUPA NIE JEST RÓWNOZNACZNY Z URAZEM RDZENIA KRĘGOWEGOURAZ KRĘGOSŁUPA NIE JEST RÓWNOZNACZNY Z URAZEM RDZENIA KRĘGOWEGO! DOPIERO URAZ RDZENIA KRĘGOWEGO DAJE SKUTKI NEUROLOGICZNE.

8 URAZY TOWARZYSZĄCE URK:Urazy czaszkowo- mózgowe Stłuczenia płuc z powikłaniami Złamania kończyn dolnych i kończyn górnych Złamania w obrębie miednicy Urazy wielonarządowe ZNIESIENIE CZUCIA!

9 URK Uszkodzenie pierwotne- przerwanie, przecięcie, zmiażdżenie rdzenia lub przerwanie ukrwienia rdzenia. Uszkodzenie wtórne- wynik uszkodzenia naczyń krwionośnych, obrzęku lub ucisku, jaki wywiera na rdzeń zbierająca się w kanale rdzeniowym krew- NAJCZĘŚCIEJ.

10 KAŻDY URAZ RDZENIA MA BARDZO INDYWIDUALNY PRZEBIEGNASTĘPSTWA URK: C1-C5- porażenie wszystkich mięśni kończyn górnych, tułowia i kończyn dolnych Poniżej C5- porażenie kończyn dolnych i tułowia, z zachowaniem funkcji zginacza łokci Poniżej C7- zachowanie funkcji ręki Odcinek piersiowy- porażenie kończyn dolnych, częściowo tułowia, pęcherza i odbytu Odcinek lędźwiowy- porażenie wiotkie kończyn dolnych, zaburzenia w procesach wydalania moczu i stolca KAŻDY URAZ RDZENIA MA BARDZO INDYWIDUALNY PRZEBIEG

11 NASTĘPSTWA URK: Wstrząs rdzeniowy SpastycznośćZaburzenia wydolności oddechowej Zaburzenia w układzie krążenia Zaburzenia termoregulacji Dysrefleksja autonomiczna Skostnienia okołostawowe

12 NASTĘPSTWA URK: Zaburzenia w wydalaniu stolca Zaburzenia urologiczneOdleżyny Zaburzenia sfery seksualnej Wózek inwalidzki Śmierć Następstwa psychospołeczne

13 PRZYCZYNY URK: Skoki do wody (alkohol, narkotyki, brawura…)Wypadki samochodowe (brak pasów, brak zagłówka, nadmierna prędkość, nieodpowiedzialne zachowanie na drodze, alkohol, narkotyki)

14 PRZYCZYNY URK: Wypadki motocyklowe i na rowerze (brak kasku, niezapięty kask, brak ochrony tułowia) Upadki z wysokości (skok z okna, wypadki na budowie, upadek z konia) Maszyny rolnicze

15 FUNDACJA AKTYWNEJ REHABILITACJIOd 1988 roku kompleksowy program aktywizacji społecznej i zawodowej dla osób po urazie rdzenia kręgowego, poruszających się na wózkach inwalidzkich Uczymy samodzielności i niezależnego, aktywnego życia

16 FUNDACJA AKTYWNEJ REHABILITACJIInstruktor- wzorzec osobowy (osoba poruszająca się na wózku) „Pierwszy kontakt” Obozy aktywnej rehabilitacji Obozy specjalistyczne Polska Liga Rugby na Wózkach Obozy dziecięce, młodzieżowe, kobiece Szkolenia dla rodziców, szkolenia personelu medycznego

17 Dziękujemy za uwagę!