1 Gałęzie prawa wewnętrznegoArt. 2 Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej.

2 Najważniejsze gałęzie prawa wewnętrznego w PolsceKarne Administracyjne Cywilne Wyróżniamy także: prawo państwowe (konstytucyjne) prawo pracy prawo rodzinne prawo finansowe prawo gospodarcze prawo procesowe

3 Kodeks -> akt normatywny będący logicznie usystematyzowanym zbiorem przepisów regulujących określoną dziedzinę stosunków społecznych W Polsce obowiązują zapisy kodeksu: - celnego -cywilnego -karnego -karnego wykonawczego -karnego skarbowego -morskiego -postępowania administracyjnego -postępowania cywilnego -postępowania karnego -postępowania w sprawach wykroczeń -pracy -rodzinnego i opiekuńczego -spółek handlowych -wyborczego -wykroczeń

4 PRAWO KARNE

5 Najważniejsze przepisy prawa karnegoKodeks postępowania karnego -reguluje postępowanie organów państwowych w procesie karnym oraz określa uprawnienia i obowiązki uczestniczących w nim podmiotów Kodeks Karny Określa czyny stanowiące przestępstwa oraz kary grożące za ich popełnienie Kodeks karny wykonawczy -wskazuje tryb wykonywania kar wymierzonych za dane przestępstwo oraz uprawnienia osób skazanych

6 Zasady prawa karnego Zasada odpowiedzialności za czyn Zasada winy-Odpowiedzialność karna jest konsekwencją popełnionego przez człowieka zabronionego przez ustawę czynu (przestępstwa) Przestępstwa dzielimy na: Zbrodnie Występki Zasada winy -Podstawą pociągnięcia kogoś do odpowiedzialności karnej jest możliwość postawienia tej osobie zarzutu.

7 Reguła odpowiedzialności indywidualnej i osobistej - sankcją podlega tylko osoba, która popełniła zabroniony czyn. Jeśli w przestępstwie wzięło udział kilku sprawców, to każdy z nich odpowiada indywidualnie za własne czyny. Ponadto odpowiedzialności tej nie może przejąć od sprawcy żadna inna osoba Zasada humanitaryzmu -zakłada takie formułowanie przepisów, by ich realizacja nie przekraczała ludzkich możliwości, a kary nie były okrutne ani poniżające

8 Maksyma prawa karnego: nie ma przestępstwa bez ustawyprawo karne musi być spisane w formie ustawy jego przepisy mają określać w sposób maksymalnie dokładny, jaki czyn jest przestępstwem, a także precyzować kary grożące za ich popełnienie prawo karne musi zakazywać stosowania analogii na niekorzyść oskarżonego w razie wprowadzenia nowych zasad odpowiedzialności karnej lub ich zaostrzenia prawo karne nie może działać wstecz

9 Rodzaje kar: -> Pozbawienie wolności (max dożywocie -> Ograniczenie wolności (max 12 miesięcy) -> Grzywna (uszczupla majątek skazanego

10

11 PRAWO CYWILNE

12 Prawo cywilne reguluje:relacje majątkowe i niemajątkowe, w których najważniejszą rolę odgrywa wolna wola podmiotów tryb osądzania cywilnych spraw spornych, właściwości sądów oraz innych organów rozstrzygających

13 Osoba fizyczna: - człowiek będący stroną stosunków cywilnoprawnychOsoba fizyczna: - człowiek będący stroną stosunków cywilnoprawnych. Ma on zdolność prawną, czyli możliwość nabywania określonych praw lub obowiązków. Uzyskuje ją z chwila urodzenia (w pełni z chwilą osiągnięcia pełnoletniości), a traci w momencie śmierci. Osoba prawna: Mianem tym określa się utworzone przez osoby fizyczne organizacje powołane do realizowania wspólnych celów uszczegółowionych w odrębnych aktach, zwanych statutami lub regulaminami (np. stowarzyszenia, partie polityczne) Każda osoba prawna ma zdolność prawną. Może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

14 Podział prawa cywilnegoDział prawa cywilnego Treść

15 PRAWO ADMINISTRACYJNE

16 Prawo administracyjne obejmuje przepisy dotyczące: ->powstawania, organizacji, kompetencji i zasad funkcjonowania aparatu państwowego ->wzajemnych uprawnień i obowiązków organów administracji państwowej oraz obywateli ->postępowania administracyjnego, egzekucyjnego w administracji, w sprawach skarg i wniosków

17 Nawiązanie realizacji prawnych może wynikać z: -mocy samego prawa -jednostronnej decyzji organu -woli i inicjatywy osoby zainteresowanej Do najważniejszych źródeł prawa administracyjnego należą zapisy Kodeksu postępowania administracyjnego oraz ustaw o poszczególnych szczeblach samorządu samorządu terytorialnego.

18 Akt administracyjny- decyzje dotyczące konkretnych osób lub sprawAkt administracyjny- decyzje dotyczące konkretnych osób lub spraw. Są podstawową formą działania administracji państwowej.

19 Podział aktów administracyjnych

20 Pozostałe ważniejsze gałęzie prawa: -> Prawo państwowe (konstytucyjne) -> Prawo finansowe (skarbowe) -> Prawo rodzinne -> Prawo pracy

21 Koniec Paulina Wiśniewska kl. 1C Źródła:Arkadiusz Janicki; „W centrum uwagi”, wyd. Nowa Era, Warszawa 2011 Internet (www.wikipedia.org Koniec Paulina Wiśniewska kl. 1C