1 GERMANIZACJA I RUSYFIKACJAZIEM POLSKICH W XIX WIEKU

2 ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZYKulturkampf- „walka o kulturę ”: represje przeciwko Kościołowi katolickiemu prowadzone przez kanclerza Ottona Bismarcka w latach ; szczególnie uderzyły w ludność polską ; duchowni musieli zdać egzamin z filozofii, historii i literatury niemieckiej; pod karą twierdzy zakazano głoszenia kazań antyrządowych; laicyzacja szkolnictwa , odebrano Kościołowi prowadzenie akt stanu cywilnego; prawo o więzieniu duchownych (arcybiskup Mieczysław Ledóchowski aresztowany na 2 lata); wpływ państwa na obsadę stanowisk kościelnych

3 ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZYwalka z polskością w myśl hasła „ausrotten” (wykorzenić): rugi pruskie 1885r.-wysiedlenia Polaków bez obywatelstwa pruskiego Komisja Kolonizacyjna 1886r.-wykup majątków polskich, osadnictwo niemieckie zniesienie języka polskiego w szkołach; germanizacja nazw i administracji

4 ANTYPOLSKA POLITYKA II RZESZYpreferencje dla urzędników i nauczycieli niemieckich Hakata 1894r.-Związek dla Popierania Niemczyzny w Marchiach Wschodnich ( od nazwisk założycieli Hansemanna, Kennemanna, Tiedemanna). „pruskie ustawodawstwo wyjątkowe” ( ) kanclerza Bernarda Bülowa - nauczanie religii w języku niemieckim, nakaz uzyskania zezwolenia na postawienie domu, „ustawa kagańcowa ”: zgromadzenia publiczne w języku niemieckim

5 WALKA O POLSKOSĆ Nie rzucim ziemi skąd nasz ród, nie damy pogrześć mowy. Polski my naród, polski lud,  Królewski szczep Piastowy.  w literaturze ( Maria Konopnicka, Henryk Sienkiewicz), w malarstwie (Wojciech Kossak) idea pracy organicznej: towarzystwa oświatowe i rolnicze, kółka rolnicze, kasy pożyczkowe, „Bazar” w Poznaniu – Tytus Działyński, Karol Marcinkowski, Hipolit Cegielski, ks. Piotr Wawrzyniak

6 WALKA O POLSKOSĆ towarzystwa śpiewacze („Harmonia”), gimnastyczne („Sokół) gromadzenie pamiątek z przeszłości- biblioteki w Kórniku, Rogalinie budzenie świadomości narodowej postawa Michała Drzymały dzieci we Wrześni- ukarane za odmowę odpowiadania w języku niemieckim na lekcji religii. 

7 REPRESJE W ZABORZE ROSYJSKIM PO 1864r.zlikwidowano resztki odrębności, podporządkowano całą administrację generał- gubernatorowi zależnemu od Petersburga, wprowadzono stan wojenny Rusyfikacja nazw (Kraj Nadwiślański), administracji (urzędy dla Rosjan), szkolnictwa (język rosyjski urzędowy, rosyjski Uniwersytet Warszawski „noc apuchtinowska” –represje wobec młodzieży w latach

8 REPRESJE W ZABORZE ROSYJSKIM PO 1864r.Kościół katolicki podporządkowano Petersburgowi- konfiskata majątków, likwidacja zakonów, krwawe prześladowania wiernych kościoła unickiego represje gospodarcze nasiliły się na ziemiach włączonych do Rosji- zakaz nabywania ziemi przez Polaków, wysokie kontrybucje, brak dostępu do urzędów

9 POLACY WOBEC RUSYFIKACJIpo klęsce 1864r. zmienił się sposób walki z rusyfikacją- praca organiczna (pozytywizm): państwo należało wzmocnić przez oświatę i gospodarkę rozwój szkolnictwa- walka z analfabetyzmem, tajne nauczanie, czytelnie, sieć bibliotek „praca u podstaw”- oświecenie mas chłopskich i praca organiczna były tematem literatury ( Eliza Orzeszkowa, Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus) popieranie rozwoju handlu (Bank Handlowy i Szkoła Handlowa) i przemysłu