1

2 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Woda jaka jesteś i co z tobą będzie ?

3 Woda - tlenek wodoru jest to związek chemiczny składający się z dwóch pierwiastków: wodoru i tlenu. H2OH2OH2OH2O

4 Woda występuje w przyrodzie pod różnymi postaciami, jako składnik : Ilość wody na kuli ziemskiej sięga 2.200.000.000.000.000.000 ton  rzek i jezior  mórz i oceanów  lodowców i chmur  biosfery  atmosfery  litosfery

5 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu

6 Obieg wody w przyrodzie

7 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Właściwości wody: Właściwości wody: jest substancją bezbarwną nie ma smaku, ani zapachu nie ma smaku, ani zapachu w warunkach normalnych jest cieczą w warunkach normalnych jest cieczą jest rozpuszczalnikiem wielu substancji jest rozpuszczalnikiem wielu substancji jej gęstość wynosi 1 kilogram / litr jej gęstość wynosi 1 kilogram / litr

8 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu H O H Cząsteczka wody z budowana jest z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu.

9 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Cząsteczka wody ma budowę polarną, jest dipolem czyli ma dwa bieguny dodatni i ujemny.

10 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Cząsteczki wody ze względu na budowę polarną ulegają asocjacji, tzn. łączą się w większe skupiska. W wodzie występuje najczęściej asocjacja 6 cząsteczek wody.

11 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Woda występuje na kuli ziemskiej we wszystkich trzech stanach skupienia stałym jako lód stałym jako lód ciekłym jako woda ciekłym jako woda gazowym jako para wodna gazowym jako para wodna

12 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu stały stan skupienia stały stan skupienia ma własny kształt i objętość, ponieważ cząsteczki w tym stanie znajdują się bardzo blisko siebie, ułożone są regularnie, ponieważ przyciągają się bardzo silnie, a nie mając swobody ruchu jedynie drgają

13 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu gazowy stan skupienia nie ma własnego kształtu ani objętości, ponieważ cząsteczki w tym stanie poruszają się bardzo szybko, we wszystkich kierunkach, średnie odległości między nimi są bardzo duże, a oddziaływania słabe

14 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu ciekły stan skupienia nie ma własnego kształtu, ale ma objętość, ponieważ cząsteczki w tym stanie poruszają się z ograniczoną swobodą, w niewielkich odległościach od siebie, a ich wzajemne oddziaływanie jest silniejsze niż w gazie, ale słabsze niż w stanie stałym

15 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Stan skupienia wody zależy od jej temperatury 0  C 100  C stan ciekły woda lód para wodna stan stały stan gazowy

16 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu osiągnęła określoną temperaturę Woda może zmienić swój stan skupienia, jeżeli spełnia następujące warunki : wymienia ciepło z otoczeniem

17 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu lódwoda para wodna + Q topnienie parowanie + Q sublimacja resublimacja - Q krzepnięcie - Q skraplanie

18 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Topnienie i krzepnięcie zachodzą w stałej temperaturze zwanej temperaturą topnienia lód woda 0 0 C 0 0 C = 273 K dla wody wynosi ona wynika stąd, że w czasie topnienia lodu temperatura powstającej wody nie rośnie, dopóki lód całkowicie nie stopi się.

19 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Parowanie wody  zachodzi na jej powierzchni, w każdej temperaturze  szybkość parowania wody zależy od wielkości powierzchni parowania oraz od różnicy między temperaturą otoczenia, a temperaturą parującej wody

20 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Wrzenie czyli parowanie całą objętością zachodzi w stałej temperaturze zwanej temperaturą wrzenia; dla wody wynosi ona 100 0 C = 373 K MGŁA jest to jednocześnie temperatura, w jakiej substancja skrapla się: WODA

21 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Skraplanie pary wodnej WODA zachodzi wówczas, gdy temperatura w jej otoczeniu jest mniejsza niż temperatura wrzenia wody para wodna oddaje wtedy ciepło do otoczenia, zamieniając się w wodę.

22 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Dowody obecności pary wodnej w atmosferze: powstawiane szronu

23 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu opady atmosferyczne

24 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu powstawanie mgły

25 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu powstawanie rosy

26 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Higroskopijność – jest to zdolność substancji do pochłaniania pary wodnej lub wody z otoczenia. Dlaczego np. sól, cukier należy przechowywać w szczelnie zamkniętych naczyniach ?

27 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Rola wody w przyrodzie jest substancją, bez której nie istniałoby życie na ziemi, za jej pośrednictwem przebiegają wszystkie procesy życiowe, jest środkiem transportu, decyduje o charakterze klimatu, jest rozpuszczalnikiem dla wielu substancji,

28 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu jest źródłem energii – elektrownie wodne, powoduje wietrzenie skał ( z twardych granitów powstaje piasek ), jako para wodna w atmosferze stanowi osłonę, w dzień przed zbyt mocnymi promieniami Słońca, a w nocy zapobiega nadmiernemu wypromieniowaniu ciepła, jest surowcem do produkcji wielu substancji.

29 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Wyjątkowa rozszerzalność temperaturowa wody

30 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu (ok. 287 - ok. 212 p.n.e ) EUREKA !

31 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Jak głosi legenda, Hieron II, król Syrakuz zamówił dla siebie koronę z czystego złota. Władca nie dowierzał jednak złotnikowi. Posądzał go o to, że koronę wykonał ze srebra i z zewnątrz tylko pozłocił. Zwrócił się wtedy do przebywającego na jego dworze Archimedesa, aby ten sprawdził jego przypuszczenie, nie niszcząc pięknej korony. Archimedes długo myślał nad tym zadaniem, niestety bez skutku. Zastanawiał się nawet nad tym w kąpieli. Siedząc kiedyś w wannie zauważył, że ciała zanurzone w cieczy wydają się lżejsze. W tym momencie przyszło nań olśnienie. Z okrzykiem: eureka! (znalazłem!) Archimedes ponoć wyskoczył z wanny i w stroju mocno nie kompletnym pobiegł przez miasto do swego króla, aby mu zakomunikować o rozwiązaniu problemu. Jeśli więc wierzyć legendzie, to dzięki zadaniu króla Hierona Archimedes odkrył ważne prawo, zwane dziś prawem Archimedesa, które stanowi dziś podstawę teorii pływania ciał.

32 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Ciało zanurzone w cieczy wypiera taką objętość cieczy jaką samo posiada.

33 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Siły parcia działające na ciało zanurzone w cieczy

34 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu

35 Na każde ciało zanurzone w cieczy (lub gazie) działa siła wyporu skierowana pionowo do góry i równa ciężarowi cieczy (gazu) wypartej przez to ciało. F ρgV F wyporu = ρ cieczy ∙ g ∙ V ciała zanurzonego Prawo Archimedesa

36 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Siła wyporu to siła z jaką ciecz wypiera zanurzone w niej ciało ku powierzchni tej cieczy. Powodem wystąpienia siły wyporu jest zależność ciśnienia w cieczy od głębokości. F wyporu = F g w powietrzu – F g w cieczy

37 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Pływanie ciał

38 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu F w > F ciało wypłynie ku powierzchni ρ cieczy > ρ ciała

39 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu F w < F ciało tonie ρ cieczy < ρ ciała

40 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu F w = F ciało pływa, nie tonie i nie wypływa ρ ciała = ρ cieczy

41 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu

42 Do tego, by leżeć na wodzie i czytać gazetę, nie potrzeba dmuchanego materaca. Morze Martwe jest tak słone, że bez trudu unosi na powierzchni nawet największych grubasów.

43 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Jezioro to wykazuje bardzo duże zasolenie - średnio 26%. Na powierzchni zasolenie wynosi ok. 22%, a na głębokości 50 m - 35%.

44 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Zużycie wody w naszych domach

45 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu

46 Źródła zanieczyszczeń wody

47 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu

48 Jak zatruwana jest woda ?

49 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Metody oczyszczania ścieków to: mechaniczne - polegające na usuwaniu zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, tj. ciał stałych i tłuszczów ulegających sedymentacji lub flotacji przy użyciu urządzeń rozdrabniających, cedzących (krat, sit, piaskowników), osadników, odtłuszczaczy;mechaniczne - polegające na usuwaniu zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, tj. ciał stałych i tłuszczów ulegających sedymentacji lub flotacji przy użyciu urządzeń rozdrabniających, cedzących (krat, sit, piaskowników), osadników, odtłuszczaczy; chemiczne - polegające na wytrącaniu niektórych związków rozpuszczalnych lub ich neutralizacji za pomocą takich procesów, jak: koagulacja, sorpcja na węglu aktywnym;chemiczne - polegające na wytrącaniu niektórych związków rozpuszczalnych lub ich neutralizacji za pomocą takich procesów, jak: koagulacja, sorpcja na węglu aktywnym; biologiczne - najważniejsze w technologii oczyszczania ścieków, polegające na zmineralizowaniu zanieczyszczeń dzięki działaniu mikroorganizmów, głównie bakterii tlenowych Głównymi urządzeniami technicznymi są: złoża biologiczne, komory osadu czynnego oraz komory fermentacyjne.biologiczne - najważniejsze w technologii oczyszczania ścieków, polegające na zmineralizowaniu zanieczyszczeń dzięki działaniu mikroorganizmów, głównie bakterii tlenowych Głównymi urządzeniami technicznymi są: złoża biologiczne, komory osadu czynnego oraz komory fermentacyjne.

50 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Aby zawsze była taka czysta !

51 Gimnazjum nr 3 im. Polskich Noblistów w Kaliszu Oszczędzajmy Oszczędzajmy wodę !