1 GMES i Galileo – Europejskie programy kosmiczne w praktyceMarek Banaszkiewicz CENTRUM BADAŃ KOSMICZNYCH Polskiej Akademii Nauk 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

2 Aktywność związana z przestrzenią kosmiczną7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

3 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychFakty 55 lat historii: pierwszy sztuczny satelita Ziemi – 1957 r Liczba satelitów na orbicie: około 1000 Państwa zdolne do wynoszenia satelitów: USA, Rosja, ESA, Japonia, Chiny, Indie, Brazylia, Ukraina, Izrael Roczne przychody światowego sektora kosmicznego: 280 mld $ Główne kierunki działalności: badania naukowe, eksploracja, ochrona infrastruktury kosmicznej, aplikacje: telekomunikacja, nawigacja, obserwacje Ziemi Infrastruktura satelitarna jest integralną częścią globalnej cywilizacji – jesteśmy od niej zależni 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

4 Europejska działalność kosmicznaEuropejska Agencja Kosmiczna: 19 członków (Rumunia od 2011), Polska stara się o członkostwo. Europejski budżet kosmiczny: około 7 mld Euro; Francja mln, Niemcy mln, Włochy mln, Wlk Brytania 400 mln, Hiszpania 250 mln, Polska 20 mln. Europejski Program Kosmiczny, Traktat Lizboński, aktywność kosmiczna jako źródło innowacyjności. Role głównych interesariuszy: KE – tworzenie strategii kosmicznej EU, finansowanie programów flagowych (Galileo, GMES) i badań; ESA – utrzymania i rozwój infrastruktury technicznej; państwa UE – programy narodowe (w tym wojskowe); EUMETSAT 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

5 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychPolska w kosmosie Pierwszy eksperyment rakietowy – 1972 Przyrząd satelitarny: Interkosmos Kopernik 500 – 1975 Powstanie CBK Lot gen. Hermaszewskiego – 1978 Udział w misji ESA – 1990 (Cassini/Huygens) Umowa PECS z ESA Pierwszy polski satelita (PWSat) Rozwinięty sektor badawczo-rozwojowy: CBK, PW, CAMK, PWr, IGiK, WAT, …. Około 50 firm ocenianych przez ESA jako część przemysłowa polskiego sektora kosmicznego (2012) 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

6 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychPROGRamy Europejskie 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

7 Programy europejskie: ESAStruktura wydatków ESA (budżet 3 mld €) Proporcja ESA/programy narodowe = 55/45 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

8 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychŁańcuch przychodów 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

9 Programy europejskie: GalileoRozpoczęty w 1995 Pierwszy flagowy program europejskiego programu kosmicznego 30 satelitów z zegarami atomowymi na pokładzie, 2 satelity na orbicie Duży segment naziemny: utrzymanie precyzyjnej skali czasu, kontrola satelitów, wyznaczanie orbit i propagacji sygnału EGNOS: europejski system korzystający z GPS i poprawiający jego dokładność Resort wiodący w Polsce: Min Cyfryzacji i Informatyzacji 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

10 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychUsługi Galileo 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

11 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychNowe technologie: PPP PPP: Precise Point Positioning Źródło: FUGRO Źródło: FUGRO Dokładność pozycjonowania 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

12 Polskie odbiorniki transferu czasuKonstrukcja dr. Jerzego Nawrockiego z Obserwatorium CBK w Borowcu Używane przez wszystkie renomowane laboratoria czasu na świecie 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

13 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

14 Programy europejskie: GMESDrugi flagowy program europejskiego programu kosmicznego Rozwijany od końca lat 90-tych Koordynowany przez KE (DG Enterprise), przy udziale państw członkowskich (GMES Committee), technicznie nadzorowany przez ESA, EEA i EUMETSAT, realizowany przez przemysł UE i jej sferę badawczą Polski udział: wiele instytucji w projektach 6 i 7 PR, kilka przedsiębiorstw w PECS Resort wiodący w Polsce: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

15 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychZ dokumentów KE … GMES to inicjatywa UE, która dotyczy obserwacji Ziemi. Europa postanowiła rozwijać własną operacyjną zdolność obserwacji Ziemi, odzwierciedlającą rosnącą odpowiedzialność UE zarówno na scenie europejskiej, jak i światowej. Stworzenie takiego systemu oznacza strategiczny wybór UE o trwałych skutkach dla dalszego politycznego, gospodarczego, społecznego i naukowego rozwoju UE Ogólne cele GMESu Stworzenie podstaw do trwałych usług obserwacji Ziemi dostosowanych do potrzeb użytkowników (w tym decydentów) Zapewnienie trwałości infrastruktury obserwacyjnej niezbędnej do świadczenia usług GMES Stworzenie możliwości dla szerszego wykorzystywania źródeł informacji przez sektor prywatny (głównie MŚP) 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

16 Struktura programu GMESKomponent usługowy zapewniający dostęp do informacji obejmujących następujące obszary tematyczne: Monitoring obszarów lądowych Zarządzanie kryzysowe Bezpieczeństwo Monitoring środowiska morskiego Monitoring atmosfery Dostosowanie się do zmian klimatu i łagodzenia ich skutków Komponent kosmiczny zapewniający trwałe obserwacje z misji satelitarnych Komponent in-situ zapewniający trwałe obserwacje z instalacji powietrznych, morskich oraz naziemnych 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

17 Harmonogram wdrażania GMESuProgramy ESA i 6 PR (200 MEuro) Program 7 PR + ESA + EEA (2 BEuro) Początkowe operacje GMESu (GIO) +107 MEuro Pełna operacjonalizacja usług GMESu > 1BEuro/rok Druga dekada operacyjnego działania GMESu ??? 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

18 Komponent satelitarny GMESSeria satelitów Sentinel (kilka generacji) Sentinel 1 ; radarowy w pasmie C Sentinel 2 ; optyczny wielospektralny MR (> 20 m) Sentinel 3 ; optyczny wielospektralny LR (> 300 m) Sentinel 4 ; atmosferyczny, EUMETSAT MTG Sentinel 5 ; atmosferyczny, EUMETSAT MetOp-SG Satelity narodowe

19 Monitorowanie lądów Mapy pokrycia terenu

20 Monitorowanie lądów Atlas miejski Dedykowany projekt PECS: UrbanSat

21 Monitorowanie lądów

22 Wysokorozdzielcza klasyfikacja pokrycia terenuZadanie SATChMo projektu geoland2: CBK, IGiK + 11 partnerów z UE; 114 zdjęć 1m –pixel z całej UE Włochy Polska 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

23 Biznes związany z KOsmosem7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

24 Szanse i wyzwania dla polskich przedsiębiorcówSzacowane przychody sektora związanego z nawigacją: 200 – 400 mld € w dekadzie Szacowana wartość rynku GMES ( ): 30 mld € Multiplikacja obrotów: 1 $ zainwestowany w działalność kosmiczną przynosi od 4,8 $ (N) do 7 $ (USA) przychodów w działalności pozakosmicznej Oszacowania dot. GMES: 1 € włożony w program przyniesie korzyści rzędu 10 € Bariery: wysoki poziom inwestycji początkowych w technologie i trening => program narodowy i współpraca z sektorem badawczym dostęp do najnowszych technologii => członkostwo PL w ESA 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych

25 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznychDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 7 maja 2012 Przedsiębiorco, korzystaj z technik kosmicznych