1 GNIEZNO HERB MIASTA

2 Historia Gniezna Gniezno (łac. Gnesna, niem. Gnesen) to miasto i gmina w województwie wielkopolskim, w powiecie gnieźnieńskim. Miasto leży na obszarze Pojezierza Gnieźnieńskiego, jest otoczone jeziorami: Jelonek, Świętokrzyskim, Winiary. Gniezno jest szóstym co do wielkości miatem w województwie. Gniezno, to pierwsza Stolica Polski, jedno z najstarszych miast w kraju należy do miejscowości najczęściej odwiedzanych przez turystów z kraju i zagranicy. W latach miasto administracyjnie należało do województwa poznańskiego. Jest siedzibą arcybiskupów gnieźnieńskich. Gniezno to jedna z dawnych stolic Polski. W tym mieście powstało pierwsze arcybiskupstwo. W katedrze można zobaczyć drzwi z brązu z życiem św. Wojciecha.

3 Legenda o Lechu, Czechu i RusieTrzej bracia Lech, Czech i Rus przedzierali się przez puszcze szukając miejsca, gdzie mogliby się osiedlić. Nagle zobaczyli wzgórze, na którym na starym, samotnym dębie w gnieździe siedział orzeł. Wtedy Lech powiedział: "Tego orła białego przyjmuję za godło ludu swego, a wokół dębu zbuduję gród swój i od orlego gniazda Gnieznem go nazwę". Pozostali bracia poszli dalej szukać miejsca dla swoich poddanych; Czech podążył na południe, a Rus na wschód.

4 Zabytki Gniezna Drzwi gnieźnieńskieKatedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gnieźnie kościół św. Wojciecha kościół cmentarny św Krzyża neogotycki z kościół farny św. Trójcy (XV, XVII w.)

5 Drzwi podzielone są na 18 prostokątnych kwaterDrzwi gnieźnieńskie Drzwi Gnieźnieńskie to jeden z najważniejszych zabytków sztuki romańskiej w Europie. Odlane w brązie, zostały prawdopodobnie wykonane w Polsce w ostatniej ćwierci XII w. Drzwi podzielone są na 18 prostokątnych kwater

6 Katedra Wniebowzięcia NMPW podziemiach obecnej katedry zachowały się relikty świątyń powstałych w X i XI w. w formach przedromańskich. W 997 r. złożono w świątyni zwłoki Dobrawy, później znalazły się doczesne szczątki Św. Woj W 1000 r. pierwszym arcybiskupem gnieźnieńskim został Gaudenty, brat Św. Wojciecha. Po 1018 roku wzniesiono trójnawową bazylikę zburzoną przez Brzetysława I czeskiego. Brzetysław wywiózł z Gniezna m. in. relikwie św. Wojciecha. Około 1064 r. odbudowano romańską katedrę. W połowie XIV w. wybitny arcybiskup Jarosław Bogoria Skotnicki zaczął wznosić nową gotycką świątynię. Kilkukrotnie odbudowywana po pożarach przybrała obecną postać po regotyzacji w latach

7 Kościół Św. Wojciecha w GnieźniePrawdopodobnie już w IX wieku (około 100 lat przed przyjęciem Chrztu przez Mieszka I) na Wzgórzu Lecha powstała najstarsza świątynia chrześcijańska (w miejscu kultu pogańskiego), której relikty odkryto w podziemiach obecnej katedry. Około 970 r na miejscu tej świątyni Mieszko I wybudował drugi kościół, w którym złożono zwłoki jego żony - Dąbrówki, po czym wybudowano kolejny kościół w miejscu starego i w 999 r złożono tu ciało Św. Wojciecha. W roku 1000 kościół podniesiono do godności archikatedry, która kilkakrotnie była niszczona bądź to przez pożary, bądź podczas najazdów wrogów. Św. Wojciech

8 Kościół Cmentarny św KrzyżaUfundowany w 1179 przez kanonika gnieźnieńskiego Przecława, który osadził tu bożogrobców z Miechowa, którzy w sprowadzonych 1243 przejęli również szpital na Grzybowie. Obecny kościół wybudowano w latach W 1890 dobudowano wieżę. Cmentarz utworzono na początku XIX w [2]. W latach obok kościoła św. Krzyża mieścił się cmentarz ewangelicki.

9 kościół farny św. TrójcyJednonawowy z prezbiterium wielobocznie zamkniętym i wieżą gotycką z hełmem barokowym z Do nawy od południa dobudowana kaplica Bractwa Literackiego (1611). Wewnątrz wyposażenie głównie z XVIII wieku: późnorenesansowa chrzcielnica, późnobarokowa ambona w kształcie łodzi z 1787 (widać nawet ryby w sieci). W ołtarzu kaplicy Literackiej obraz Koronacji Najświętszej Maryi Panny z I ćw. XVII wieku. Drzwi do zakrystii gotyckie z blachy żelaznej z I poł. XV wieku. Na wieży zainstalowany jest zegar z kurantem. Mieści się przy ul. Farnej.

10 Zjazd Gnieźnieński I Zjazd Gnieźnieński odbył się w marcu 1000 r., kiedy do Gniezna, do grobu św. Wojciecha przybył, zaprzyjaźniony wcześniej z tym biskupem-męczennikiem, cesarz Otton III. Zjazd ten oznaczał przyjęcie Polski do grona państw europejskich. Nałożenie diademu na głowę Bolesława Chrobrego i wręczenie mu włóczni św. Maurycego przez cesarza interpretowane jest jako początek niepodległości i suwerenności państwa polskiego. Wydarzenie to miało zarazem charakter synodu kościelnego. Z cesarzem przybyli kardynałowie z papieskim wysłannikiem na czele. Ogłoszono powstanie pierwszej na ziemiach polskich metropolii ze stolicą w Gnieźnie oraz trzech podlegających jej biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Zjazd ten – poprzez erygowanie metropolii – oznaczał utworzenie samodzielnej, zależnej jedynie od Rzymu, administracji kościelnej na ziemiach polskich

11 Plan Gniezna Kiedyś i Dziś

12 Ciekawostki Pierwsza ilustrowana karta pocztowa wysłana została 16 lipca 1870 roku przez księgarza Augusta Schwartza z Gniezna Książę Bolesław Chrobry przyjmuje w Gnieźnie ówczesnej stolicy Polski cesarza Ottona III. Gall Anonim opisuje świetność powitania w Gnieźnie

13 The End