1 Godzenie ról rodzinnych i zawodowych : Jaka rola dla Polityki¹Profesor dr filozofii Janne Haaland Matlary, Uniwersytet w Oslo; wcześniej deputowany minister Spraw Zagranicznych Warszawa, 9-10 marca, 2010r.

2 Kobiety: Zagadnienia Jak mogę pogodzić posiadanie dzieci i karierę zawodową? Jak mogę rozwiązać „kurczenie się czasu” kiedy dzieci są małe a ja rywalizuję o awans? Jak mogę sprawić, żeby mężczyźni zrozumieli, że są w 50% odpowiedzialni za dziecko i rodzinę, włączając w to prace domowe? Jak mogę sprawić, żeby pracodawcy zrozumieli to samo?

3 Społeczeństwo: ZagadnieniaNiewielu polityków obchodzą „sprawy kobiet”, np. polityka rodzinna, a jeszcze mniej zagadnienia „feministyczne” W szczególności dotyczy to południowej i wschodniej Europy We Włoszech i Hiszpanii spada liczba urodzeń Dotyczy to również Japonii W Niemczech, 30% kobiet w wieku pomiędzy 30. a 40. rokiem życia nie ma dzieci Problem zaczyna być w końcu rozpatrywany, ale ze względów ekonomicznych

4 Dzieci i życie rodzinne: ZagadnieniaMiłość jest naturalną potrzebą, nie przedmiotem użytkowym dla państwa czy rynku: Rodzina jako instytucja naturalna Dziś: egoistyczny indywidualizm; ”prawo” do dzieci – ”dzieci na zamówienie” Dzieci są uprzedmiotowiane, służą egoistycznym potrzebom dorosłych Politycy nie ośmielają się mówić o rodzinie naturalnej jako podstawowej komórce społeczeństwa

5 Jakie kierunki działań istnieją, i dlaczego?Kraje nordyckie: Doskonałe systemy urlopów macierzyńskich, hojna polityka społeczna, przeciętna do dobrej proporcja urodzeń, wiele kobiet zatrudnionych w sektorze publicznym 70-80% pracuje na pełen etat Przedszkole dobrem społecznym Dzieci przebywają w przedszkolu lub z nianią Bardzo niewiele matek zostaje w domu, nie jest to rozważane jako opcja Ojcowie również opiekują się dziećmi, dzielą obowiązki domowe, urlop ojcowski do 4 miesięcy

6 W pozostałych krajach EuropyW zależności od tego czy rodzina jest postrzegana jako sprawa prywatna czy społeczna W wielu krajach kobiety są niewidoczne w życiu publicznym (Włochy) Nie są równouprawnionym partnerem w miejscu pracy Rzeczywista obawa przed utratą pracy oznacza, że nie mają one dzieci We WSZYSTKICH krajach europejskich, rzadko zdarza się, aby kobieta doszła do stanowiska kierowniczego w biznesie W wielu krajach nie mają one wpływów politycznych

7 Co powinno zostać zrobione?Krytyczny czas w życiu dla zrównoważenia rodziny/pracy jest najczęściej pomiędzy 25 a 40 rokiem życia (obecnie większość kobiet rodzi dzieci w wieku około 30 lat) Są to lata kiedy, zarówno mężczyźni jak i kobiety, zdobywają swoje pozycje zawodowe Jaka jest w tym rola państwa? Jaka jest w tym rola pracodawców? Łatwo jest kierować etatami w sektorze publicznym, ale obecnie prywatyzacja oznacza, że ten sektor staje się mniej istotny

8 Zadaniem Państwa jest zapewnienie:Równości kobiet i mężczyzn wobec istniejących możliwości, co oznacza, Że macierzyństwo powinno być traktowane w sposób specjalny, mężczyźni i kobiety nie są identyczni. Ciąża, karmienie piersią zajmuje 9 plus 9 miesięcy na każde dziecko Urlop macierzyński i ojcowski – należy dzielić obowiązki kiedy jest to naturalne Dyskryminacja w miejscu pracy: prawo przeciwko dyskryminacji kobiet ciężarnych i matek

9 Zadanie pracodawcy: Pomoc w zrównoważeniu ról zawodowych i rodzinnych, poprzez ocenę osiągnięć, a nie czasu spędzonego w biurze Elastyczny czas pracy oszczędza czas spędzony na dojazd do pracy i jest bardzo dobrym rozwiązaniem; obecnie wszyscy mają internet W Norwegii, wiele osób pracuje w domu. Dlatego między innymi USA bije Europę na głowę jeśli chodzi o kobiety obecne w biznesie Czy europejscy pracodawcy są staroświeccy?

10 Nordycka charakterystyka miejsca pracyGlobalizacja wymaga elastycznych, łatwo dostępnych i przejrzystych postaci – zarówno w biznesie jak i w polityce Globalna firma musi być zyskowna, ale również musi być dobrym „członkiem społeczeństwa”, potrafić się dywersyfikować i zmieniać oraz mieć dobrą reputację Zarządzanie na sposób nordycki charakteryzuje się istnieniem sieci komputerowych, płaskich struktur, nieformalności, egalitaryzmu, etc. Ogólnie przydatne? Globalizacja oznacza koniec zarządzania hierarchicznego i tradycyjnego

11 Wskaźniki Nordyckie: Większy wzrost GDP dla wszystkich NordykówRanking rywalizacyjności: Ranking wzrostu; Finlandia, Szwecja, Dania; Rywalizacyjność w biznesie: Finlandia, Szwecja, Dania Raport ONZ na temat rozwoju ludzkości: Jakość życia, Norwegia na pierwszym miejscu przez ostatnie lata Tak więc, pomimo wysokich pensji i wysokich podatków, Nordycy mają dobrą pozycję w rywalizacji globalnej

12 Główne czynniki polityczne i społeczne:Dobrze wykształcona kadra pracownicza, również pracownicy fizyczni Wysoki procent wykształcenia ogólnego powyżej szkoły średniej „Płaska” struktura klasowa; etos egalitarny, który nie patrzy na tytuły, rangę czy klasę społeczną. Naturalne jest to, że każdy może osiągnąć najwyższe stanowiska Dogłębna wiedza informatyczna; korzystanie z kanału szerokopasmowego również w domu Kobiety w kadrze pracowniczej: % we wszystkich krajach Nordyckich

13 Cd. Kobiety w parlamentach, polityce: 45-50%, łącznie z rządamiAle najwyższy wskaźnik urodzeń w Europie stały – rola mężczyzn ma znaczenie w życiu rodzinnym. Mężczyźni zajmujący wysokie stanowiska w biznesie także zajmują się dziećmi Polityka socjalna popiera rodzinę oraz równość płci Nowe prawo w Norwegii, aby we wszystkich zarządach było 40% kobiet – kontrowersyjne

14 Mężczyźni a Praca W czasach globalizacji, pracodawcy i kapitaliści mają dużo większą władzę niż pracownicy, zarówno kobiety jak i mężczyźni Jedynie ci pracownicy, którzy są atrakcyjni, otrzymają pomoc w zrównoważeniu ról rodzinnych i zawodowych Specjalizacja i globalna logika zagrażają rodzinom ze „zwykłą pracą” Jedynie odzyskanie władzy politycznej może pomóc…i jeśli wszystcy politycy skoncentrują się na tym

15 Wracamy do polityki: Jeśli obecne trendy utrzymają się, nie będzie komu utrzymać starszego pokolenia w Europie Wydaje się, że jest to jedyne założenie liczące się politycznie Ale są to rozważania czysto instrumentalne, ekonomiczne Rodzice muszą domagać się polityki popierającej równowagę pomiędzy rodziną i pracą Zdrowe i normalne społeczeństwo to takie, które ma dzieci Prawa człowieka jako tego wytyczne

16 Podsumowanie Przywrócić rodzinę, obowiązki i prawa rodzicówRodzina jest przede wszystkim naturalną komórką każdego społeczeństwa, państwo nie ma prawa manipulować nią Subsydiarność a prawa człowieka Rola państwa w popieraniu rodziny, a w szczególności macierzyństwa, lecz czy państwo stać na to? Jest to kwestia politycznego priorytetu, niczego więcej

17