1 Gospodarka, rozwój, firma państwoJerzy Hausner Gospodarka, rozwój, firma państwo

2 Na początek: dawka optymizmu

3 Relacja polskiego eksportu i importu (%)* w latach 1950-2015

4 Strukturalne słabości polskiej gospodarki (1)Stopniowo wyczerpuje się dotychczasowa formuła rozwoju polskiej gospodarki, oparta na imitacji, wytwarzaniu relatywnie prostych produktów po niskim koszcie; Oszczędności krajowe pozostają na niskim poziomie; Będzie następowało pogorszenie sytuacji demograficznej i zmniejszenie zasobów pracy; Niska jest efektywność publicznego systemu wsparcia dla innowacji i B+R oraz niski poziom innowacyjności przedsiębiorstw;

5 Strukturalne słabości polskiej gospodarki (2)System edukacji wciąż w niewielkim stopniu kształci kadry dla gospodarki opartej na wiedzy i jest mało otwarty na świat; Poziom zużycia majątku trwałego jest wysoki, a wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw niskie; Eksport charakteryzuje nadal niski poziom dywersyfikacji geograficznej oraz niski udział produktów high-tech;

6 Strukturalne słabości polskiej gospodarki (3)Chroniczna niestabilność rozwiązań prawnych, powodująca wysoką niepewność co do wielkości obciążeń fiskalnych i podstawowych składników rachunku kosztów; Niska sprawność i nieprzyjazność administracji publicznej w relacji do podmiotów gospodarczych, co powoduje wzrost ryzyka gospodarczego i kosztów transakcyjnych.

7 Polski eksport na rynkach zagranicznych konkuruje przede wszystkim cenąStrategia konkurowania na rynkach eksportowych (na podstawie zdezagregowanych wartości jednostkowych w 2014 r.) cena jakość OGÓŁEM 75,3 24,7 Produkty rolnictwa, leśnictwa 78,0 22,0 Produkty górnictwa 89,9 10,1 Produkty przetwórstwa przemysłowego 75,2 24,8 artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe 75,6 24,4 wyroby włókiennicze, skórzane, odzież i obuwie 53,3 46,7 wyroby z drewna, papier i wyroby z papieru 76,3 23,7 chemikalia i produkty chemiczne 79,0 21,0 metale i wyroby metalowe aotowe 70,9 29,1 maszyny i urządzenia elektryczne 67,7 32,3 pozostałe maszyny i urządzenia 74,4 25,6 sprzęt transportowy 79,2 20,8 pozostałe produkty przetwórstwa przemysłowego 95,5 4,5 Pozostałe towary 77,4 22,6 Źródło: Obliczenia IE na podstawie danych Eurostatu

8 Wartość dodana w poszczególnych fazach procesu produkcji – przedmiot oddziaływania polityki przemysłowej

9 Udział płac w wartości dodanej przemysłu przetwórczego (2011),a wartość sumarycznego wskaźnika innowacyjności według IUS2013

10 Premier Morawiecki ma dużo racji, ale nie całą rację…

11 Dynamika nakładów inwestycyjnych

12 Roczny strumień BIZ do Polski w latach 2005-2015 (mld PLN)

13 Zapowiadane zmiany przepisów, w tym głównie wzrost podatków, powodują utrzymywanie się zwiększonej niepewności w sektorze przedsiębiorstw Największy wzrost niepewności zanotowano w usługach Wysoka niepewność oraz zmiany przepisów i systemu podatkowego pozostały ważnymi barierami rozwoju. Wzrosły ponadto trudności wynikające z wahań kursu złotego, względnie niekorzystnego z punktu widzenia interesu firmy poziomu kursu Źródło: SM NBP

14

15 Wzrost PKB i poziom długu publicznego w relacji do PKB w latach 2000-2003

16 Wnioski Każde spowolnienie gospodarcze, a są one w gospodarce rynkowej nieuniknione, tak ze względu na czynniki zewnętrzne, jak i zewnętrzne, prowadzi u nas do gwałtownego wzrostu poziomu długu publicznego. Dwa ostatnie spowolnienia wyciągnęły poziom naszego zadłużenia z poziomu niskiego do wysokiego. Po każdym kolejnym spowolnieniu gospodarczym poziom długu pozostaje na nowym znacznie wyższym poziomie i nie udaje się go odczuwalnie obniżyć. Bez naprawy finansów publicznych kolejne spowolnienie gospodarcze doprowadzi do niebezpiecznego poziomu długu publicznego. W następstwie możemy przy niekorzystnym rozwoju sytuacji wpaść w pułapkę zadłużenia. Koszty obsługi długu będą wówczas tak wysokie, że bez gwałtownego obniżenia wydatków publicznych, Polska stanie się niewypłacalna. Od 1989 r. w polskiej gospodarce nie było ujemnego wzrostu gospodarczego, a mimo to nasz dług publiczny ciągle rośnie

17 Ryzyko wzrostu relacji długu publicznego do PKB

18 Bariery realizacji „planu Morawieckiego”Słabość wewnątrzrządowej koordynacji. Niskie bezpieczeństwo obrotu gospodarczego oraz niestabilność i niespójność porządku prawnego. Postępująca centralizacja państwa. Nierównowaga finansów publicznych. Brak lub wadliwe instrumentarium polityki strukturalnej. Zanik dialogu społecznego i politycznego. Międzynarodowa izolacja Polski.

19 GRZECHY GŁÓWNE RZECZYPOSPOLITEJBrak wyobraźni strategicznej i suwerennej myśli rozwojowej Niezdolność posługiwania się różnymi trybami rządzenia Rozmyty ład konstytucyjny Formalistyczny legalizm Destrukcja sfery publicznej Unikanie rządzenia i ucieczka od odpowiedzialności Obywatelska pasywność i roszczeniowość Systemowa niezdolność do kojarzenia bezpieczeństwa i rozwoju

20

21

22

23

24

25

26

27 Dziękuję za uwagę