1 Gruźlica Lek. med. Małgorzata Szołkowska Zakład PatomorfologiiInstytut Gruźlicy i Chorób Płuc Warszawa

2 Gruźlica - etiologia Mycobacterium = prątekprątki gruźlicze - Mycobacterium tuberculosis - M. bovis prątki niegruźlicze (atypowe) M. avium-intracellulare M. kansasii … MYKOBAKTERIOZA

3 Gruźlica gruźlica popierwotna gruźlica pierwotna reaktywacjapostać postępująca superinfekcja po szczepieniu BCG

4 Gruźlica – drogi zakażeniadroga kropelkowa przez przewód pokarmowy przez układ moczowo-płciowy przez uszkodzoną skórę przez łożysko

5 Gruźlica – najczęstsze objawy kliniczneogólne: stany podgorączkowe i gorączki, osłabienie, nocne poty,  m. c. miejscowe (ze str. ukł. odd.): kaszel z odkrztuszaniem plwociny, bóle w klp. krwioplucie, duszność.

6 Gruźlica - diagnostykabadanie radiologiczne badanie mikrobiologiczne próba tuberkulinowa badanie histopatologiczne badanie genetyczne (PCR)

7 Budowa ziarniniaka gruźliczego1. komórki nabłonkowate 2. komórki olbrzymie Langhansa 3. naciek z limfocytów (T) 4. martwica serowata

8 Gruźlica - ziarniniak

9 Gruźlica - ziarniniaki

10 Gruźlica - wykrywanie prątkówbarwienie Ziehl-Neelsena barwienie auraminą-rodaminą

11 Gruźlica a organizm liczba prątków zjadliwość odporność ustroju

12 Gruźlica główne postacie choroby

13 Gruźlica pierwotna - etapy rozwojuognisko pierwotne (Ghona) zakażenie zespół pierwotny (Ghona/ Rankego) zapalenie wytwórcze zapalenie wysiękowe

14 Zmiany nieodwracalne w gruźlicyserowacenie zmiany wytwórcze (ziarnina gruźlicza)

15 Gruźlica - drogi szerzenia sięprzez implantację drogą limfatyczną przez ciągłość drogą oskrzeli drogą krwionośną

16 Gruźlica główne lokalizacjegruźlica układu oddechowego gruźlica pozapłucna: węzłów chłonnych opłucnej narządów moczowo-płciowych kości i stawów przewodu pokarmowego opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu

17 Gruźlica węzłów chłonnych śródpiersiaGruźlica kręgosłupa

18 Gruźlica węzłów chłonnych szyi skrofuły/zołzy

19 Gruźlica główne postacie morfologicznewytwórcza serowaciejąca włóknisto-jamista uogólniona (prosówka) ostre gruźlicze (serowate) zapalenie płuc - “suchoty galopujące” gruźliczaki i guzy serowate (serzaki)

20 Gruźlica jamista Gruźliczak

21 Gruźlica - postacie uogólnioneprosówka gruźlicza przebieg ostry podostry poronny posocznica gruźlicza (Landouzy)

22 Gruźlica - powikłania włóknienie i zwłóknienie miąższu marskośćrozstrzenia oskrzeli jamy grzybica przetoka oskrzelowo-opłucnowa zapalenie zarostowe i uszkodzenie naczyń krwionośnych (tętniaki Rasmussena) rak (?) skrobiawica

23 Gruźlica - podstawowe różnicowanieinfekcje bakteryjne i grzybicze sarkoidoza; odczyny sarkoidalne ziarniniakowatość Wegenera pylice Rak płuca

24 Gruźlica - leczenie skojarzone minimum 6 miesięcy(rifampicyna, izoniazyd, pyrazynamid, streptomycyna/etambutol); minimum 6 miesięcy

25 Gruźlica - epidemiologia1/3 ludności świata - zakażona prątkiem gruźlicy w Polsce (2002 r.): > 65 r. ż. M:K 2:1 częściej mieszkańcy wsi

26 Gruźlica - epidemiologia c.d.Polska (2002) c. d.: zapadalność: 27.4 umieralność: 0.3% wszystkich zgonów 45,6% zgonów z powodu chorób zakaźnych Norwegia Polska 25 lat...