1 Hemostaza

2 Hemostaza zespół procesów fizjologicznych, które zapewniają:hamowanie krwawienia po przerwaniu ciągłości ściany naczynia płynność krwi krążacej (zapobieganie zakrzepicy)

3 Główne elementy hemostazy:* ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy ukł.krzepnięcia  ukł. hemostazy

4 Nienaruszony śródbłonek nie tworzy skrzeplin,Hemostaza krew endotelium błona podstawowa subendotelium nieuszkodzona ściana naczynia Nienaruszony śródbłonek nie tworzy skrzeplin, nie reaguje z płytkami ani z czynnikami krzepnięcia (powierzchnia atrombogenna)

5 Hemostaza W warunkach zachowania ciągłości naczyń i nienaruszonego śródbłonka, aktywacja układu hemostazy nie przekracza fizjologicznie znaczącego progu. Prawdopodobnie proces podprogowej aktywacji odbywa się stale, lecz jest stale hamowany przez mechanizmu antykoagulacyjne.

6 Hemostaza podstawowa krew uszkodzenie ściany naczynia płytki czynnikiendotelium błona podstawowa subendotelium uszkodzenie ściany naczynia naczynie uszkodzone: uwalniają się czynniki tkankowe, warstwa podśródbłonkowa (trombogenna) wyeksponowana jest na działanie płytek i czynników krzepnięcia

7 Hemostaza Hemostaza jest procesem trójfazowym, który obejmuje:hemostazę pierwotną hemostazę wtórną fibrynolizę

8 Hemostaza pierwotna cel: wytworzenie czopu płytkowegotowarzyszy skurcz naczynia - płytki krwi - (leukocyty, erytrocyty) - ściana naczynia krwionośnego

9 Hemostaza wtórna * cel: wzmocnienie czopu płytkowego za pomocą fibryny(czop hemostatyczny) i retrakcja skrzepliny (obkurczenie – wzmocnienie; płytkowa trombosteina) - płytki krwi, - osoczowe czynniki krzepniecia (ukł. krzepniecia)

10 Krzepnięcie (hemostaza pierwotna i wtórna)powstawanie czopu płytkowego + skurcz naczynia (h. pierwotna) konsolidacja czopu płytkowego za pomocą włóknika → czop hemostatyczny (h. wtórna)

11 Fibrynoliza cel: ograniczenie narastania czopu hemostatycznegorozuszczanie fibryny gł. enzym: plazmina powstajaca z plazminogenu

12 Fibrynoliza fibrynoliza rozpuszczenie skrzepu ochrona przed zakrzepicą

13 Główne elementy hemostazy:* ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy ukł.krzepnięcia  ukł. hemostazy

14 Ściana naczyń krwionośnychwarstwa pośródbłonkowa – aktywacja płytek substancje wydzielane z kom. śródbłonka przeciwzakrzepowe prozakrzepowe PAI-1, cz. vW, PAF śródbłonkek pokryty glikokaliksem

15

16 Główne elementy hemostazy:* ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy

17 Płytki krwi bezjądrzaste elementy morfotyczne krwipowstają w szpiku w procesie trombopoezy z megakariocytów przy udziale trombopoetyny, Il-3, 11 czas przeżycia płytek – 8-12 dni (rozpad w ukł. s-ś śledziony i wątroby) wartości prawidłowe PLT PLT = 150 – 400 x 103/ul (x 109/l) poziom hemostatyczny płytek (najmniejsza liczba płytek warunkująca czynność hemostatyczną płytek) PLT = x 103/ul poziom zagrażający życiu PLT poniżej 10 x 103/ul małopłytkowość PLT poniżej 100 x 103/ul nadpłytkowość PLT powyżej 600 x 103/ul

18 Budowa płytki krwi udział w h. pierwotnej, wtórnejbiałka adhezyjne - fibrynogen fibronektyna czynnik V trombospondyna PF4 mitogeny – PDGF PAI-1 białko S ADP, ATP Ca2+, Mg2+, serotonina histamina fosfoinozytole fosfolipidy – PF 3 udział w h. pierwotnej, wtórnej

19 Receptory płytkowe GPIIb/IIIa – fibrynogen GPIb/IX/V – czynnik vWFGPIa/IIa - kolagen

20 Udział płytek w hemostazie pierwotnejaktywacja: aktywacja:

21 Udział płytek w hemostazie pierwotnej1) Adhezja zależna od warunków przepływu krwi w naczyniu oraz od obecności na powierzchni płytek specyficznych receptorów glikoproteinowych

22 Udział płytek w hemostazie pierwotnej1) Adhezja GPIb/V/IX – czynnik vWF GPIa/IIa – kolagen GPIV

23 Udział płytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja Kw. acetylosalicylowy - lecznie ch. wieńcowej, - zabobieganie udarom mózgu

24 Udział płytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: zmiana kształtu płytek - mikrotubule, mikrofilament - udostępnienie fosfolipidów (PF3) - zmiany ekspresji receptorów

25 Udział płytek w hemostazie pierwotnej2) Aktywacja: reakcja uwalniania (degranulacja)

26 Udział płytek w hemostazie pierwotnej3) Agregacja łączenie płytek za pomocą białek adhezyjnych, gł. fibrynogenu (GP IIb/IIIa)

27 Główne elementy hemostazy:* ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy

28 Ukł. krzepnięcia  * sprzężony układ czynników generujący trombinę, która przekształca fibrnogen w fibrynę (hemostaza wtórna) * Osoczowe czynniki krzepnięcia: Synteza genetycznie uwarunkowana, geny kodujące syntezę większości czynników zlokalizowane są na chromosomach autosomalnych, z wyjątkiem genów kodujących cz. VIII i IX – w chromosomie płciowym X

29 Osoczowe czynniki krzepnięciaKofaktory Czynnik VIII Czynnik V Czynnik tkankowy TF (cz. III) Zymogeny proteaz serynowych Czynnik XII Czynnik XI Czynnik IX Czynnik VII Czynnik X Czynnik II Czynnik XIII = transglutaminaza Czynnik I = fibrynogen

30 OSOCZOWE CZYNNIKI KRZEPNIĘCIA KRWI1. CZYNNIKI KONTAKTU 2. CZYNNIKI ZESPOŁU PROTROMBINY 3. CZYNNIKI WRAŻLIWE NA TROMBINĘ

31 1. CZYNNIKI KONTAKTU Białka produkowane w wątrobie, niezbędne do aktywacji krzepnięcia w kontakcie z ujemnie naładowanymi powierzchniami: włókna kolagenu, kaolin,szkło Czynnik XII = cz. kontaktu = cz. Hagemana Prekalikreina = Kalikreinogen = cz. Fletschera – proenzym kalikreiny, aktywator cz. XII i plazminogenu Wielkocząsteczkowy kininogen = cz. Fitzgeralda = HMWK – kofaktor aktywacji cz. XII, XI i kalikreinogenu Czynnik XI = cz. Rosenthala = cz. przeciwhemofilowy- C

32 2. CZYNNIKI ZESPOŁU PROTROMBINYSynteza w hepatocytach przy udziale witaminy K jako kofaktora. Czynnik X = cz. Stuarta-Prowera Czynnik IX = cz. Christmasa = cz. przeciwhemofilowy -B Czynnik VII = Prokonwertyna = cz. stabilny Czynnik II = protrombina

33 3. CZYNNIKI WRAŻLIWE NA TROMBINĘ Synteza w hepatocytach. Czynniki V i VIII są najbardziej labilnymi cz. i szybko ulegają degradacji w próbce krwi przechowywanej w temp. pokojowej lub w podgrzanym osoczu. CCzynnik XIII = czynnik stabilizujący fibrynę, transglutaminaza osoczowa Czynnik VIII = czynnik przeciwhemofilowy A, globulina antyhemofilowa Czynnik V = proakceleryna Czynnik I = fibrynogen

34 Dodatkowe czynniki: Czynnik III = tromboplastyna tkankowa = czynnik tkankowy (TF) - białko integralne błon komórkowych m.in. fibroblastów, monocytów, makrofagów, rec. dla cz. VIIa Czynnik IV - jony Ca2+   Cz.vWillebranda – wyst. w osoczu i w płytkach krwi, ułatwia adhezję płytek; tworząc kompleks z cz. VIII, chroni go przed proteolityczną degradacją przez APC FL- Fosfolipidy błon komórkowych płytek – fosfatydyloseryna

35 Zespoły enzymatyczne układu krzepnięciaZawierają: - kofaktor zakotwiczony w bł. kom. - migrujące w osoczu, zależne od wit. K proteazy serynowe Czynnik tkankowy, VII VIIa Ca2+ IXa VIIIa Ca2+ PF3 Xa Va Ca2+ PF3 zespół cz. tkankowego tenaza protrombinaza Nieczynne formy zymogenów przyłaczają się do kompleksów, są aktywowane, przemieszczają się między kompleksami → przeniesienie sygnału aktywacji

36 * układ kaskadowy *dodatkowo sprzężenia zwrotne i alternatywne ścieżki generacji trombiny

37 Dwa szlaki aktywacji ukł. krzepnięciazewnątrz- pochodny (uszkodzenie tkanki) wewnątrz- pochodny (ujemnie naładowana powierzchnia)

38 Dwa szlaki aktywacji ukł. krzepnięcia* tworzenie kompleksów TF i VIIa uważa się za kluczowy etap procesu krzepnięcia in vivo (szlak zewnatrzpochodny) * fizjologiczne znaczenie wstępnych etapów szlaku wewnątzpochodnego ? → rola w fibrnolizie

39 TFPI

40 Szlaki zewnatrz- i wewnatrzpochodny nie są niezależne* aktywacja cz. IX (szlak wewnątrzpoch.) przez kompleks TF i cz. VIIa (szlak zewnątrzpoch.)

41 uszkodzenie tkanki

42 Aktywacja protrombiny* na powierzchni aktywowanych płytek * wymaga kompleksu protrombinazowego - płytkowe anionowe fosfolipidy (fosfatydyloseryna), - Ca++ - cz. Va (kofaktor) - cz. Xa - protrombina

43 Aktywacja protrombinyPROTROMBINA Xa FRAG. 1, 2 FORMA POŚREDNIA 2 Xa markery generacji trombiny Łań.A Łań.B T TROMBINA FRAG. 1 FORMA POŚREDNIA 1 uwalniana z pow. płytki

44 Tworzenie fibryny Protrombina Trombina Fibrynogen monomery fibryny

45 Fibrynogen (czynnik I)* dimer, sytetyzowany w wątrobie * monomer zbudowany z trzech różnych łańcuchów: A, B,  * forma rozpuszczalna * prawidłowe stężenie 2-3,5 g/l B B B B A A A A

46 Tworzenie fibryny trombina (IIa) B B A A 2 FpA 2 FpB monomer fibryny usunięcie fibrynopeptydów → odsłonięcie miejsc wiązania monomerów fibryny Fp i monomery fibryny – diagnostyka aktywacji ukł. krzepnięcia

47 Tworzenie fibryny rozpuszczalne polimery fibryny Protrombina TrombinaFibrynogen monomery fibryny Monomery fibryny fibryna rozpuszczalne polimery fibryny

48 Wiązania niekowalencyjneWiązanie cząsteczek fibryny Wiązania niekowalencyjne Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

49 Tworzenie skrzepliny Protrombina Trombina Fibrynogen monomery fibrynyXIII XIIIa fibryna

50 Transglutaminaza (cz. XIII)* tiolo-cysteinowa transglutaminaza * obecna w płytkach krwi, megakariocytach i monocytach * zymogen jest konwertowany do postaci aktywnej przy udziale trombiny * odpowiada za tworzenie kowalencyjnych wiązań poprzecznych pomiędzy łańcuchami sąsiadujących oligomerów fibryny

51 wiązania kowalencyjneWiązania krzyżowe fibryny IIa XIII XIIIa SKRZEPLINA wiązania kowalencyjne (krzyżowe) Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

52 Stabilizowana fibryna powiązana wiązaniami krzyżowymi (nie podlegającymi lizie przez plazminę)Skrzeplina fibryna fibryna fibryna

53 Główne elementy hemostazy:* ściana naczyń krwionośnych * płytki krwi * układ krzepnięcia * układ fibrynolizy

54 Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990Fibrynoliza plazmina plazmina plazmina plazmina fibryna Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

55 Plazmina * proteaza serynowa* w osoczu w fomie nieaktywnej – plazminogen * powstaje pod wpływem aktywatorów plaminogenu * fizjologicznie we krwi inaktywowana przez 2- antyplazminę * plazminogen łaczy się z fibrynogenem i fibryną → właczony do skrzepu → powstająca plazmina chroniona przed działaniem 2-antyplazminy

56 Aktywatory plazminogenu* tkankowy aktywator plazminogenu (t-PA) - uwalniany ze sródbłonka pod wpływem uszkodzenia tkanki - rozszczepia plaminogen po związaniu z fibryną (w obrębie skrzepu) - Alteplaza – leczenie udaru niedokrwiennego, zwężenia tętnic obwodowych, zatorowości płucnej. * urokinaza (u-PA) - wywarzana przez monocyty, makrofagi, kom. śródbłonka * streptokinaza - wytwazany przez bakterie - aktywuje zarówno plazminogen w osoczu, jak i zw. w skrzepie - powszechnie wykorzystywana w leczeniu zakrzepicy naczyń wieńcowych

57 Aktywacja fibrynolizyszlak zew.poch. ? SK: Streptokinaza profibrynolityczna aktywność czynników kontaktu

58 Działanie plazminy cz. krzepniecia (XIII, V, VIII) cz. vWglikoproteiny płytkowe

59 fragmenty zawierające D-DIMERPRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNY fibryna D-DIMER E fragmenty zawierające D-DIMER Moseson MW, J Lab Clin Med, 1990

60 PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNYDD DY YY XD XY DXD YXD XX YXY XXD DIC /Martine Migaud-Fressart 1998 60

61 D-DIMERY * MARKERY KRZEPNIĘCIA ZACHODZĄCEGO IN VIVOOBECNOŚĆ D-DIMERÓW W OSOCZU ŚWIADCZY O RÓWNOCZESNEJ AKTYWACJI KRZEPNIĘCIA KRWI I FIBRYNOLIZY

62 D-dimery CHOROBA ZAKRZEPOWO-ZATOROWAstabilizowana fibryna fragmenty D połączone wiąz. krzyżowym przez cz.XIII 1 fragment E tzw. D- dimery CHOROBA ZAKRZEPOWO-ZATOROWA ZESPÓŁ WYKRZEPIANIA WEWNĄTRZNACZYNIOWEGO NOWOTWORY ZAKAŻENIA CHOROBA WIEŃCOWA I ZAWAŁ SERCA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW URAZY I OPERACJE POSOCZNICA CIĄŻA OSOBY STARSZE

63 NAJBARDZIEJ PRZYDATNY MARKER LABORATORYJNY D-DIMER W OSOCZU TO NAJBARDZIEJ PRZYDATNY MARKER LABORATORYJNY DO BADAŃ PRZESIEWOWYCH U OSÓB Z PODEJRZENIEM ZAKRZEPICY ŻYLNEJ LUB ZATOROWOŚCI PŁUCNEJ SZCZEGÓLNIE W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LUB W IZBIE PRZYJĘĆ

64 PRODUKTY DEGRADACJI FIBRYNOGENU (FDP)FDP-X FDP-D FDP-Y FDP-E FDP-D

65 Fibrynogen 2 monomeryczne fragmenty D tzw. FDP 1 dimeryczny fragment Eplazmina Fibrynogen monomeryczne fragmenty D tzw. FDP 1 dimeryczny fragment E Funkcje FDP hamuje trombinę blokuje czynnik tkankowy hamuje funkcję płytek (adhezję, agregację, r. uwalniania) FDP DIC z hiperfibrynolizą Pierwotna hiperfibrynoliza ! (po zabiegach na narządach z t-PA (płuca, macica, stercze)) Zakrzepica żył głębokich Białaczki, nowotwory złośliwe Zawał m. sercowego Zator tętnicy płucnej Leczenie np. Streptokinazą (wynik oznaczenia FDP obejmuje łącznie produkty degradacji fibrynogenu i fibryny)

66 Regulacja fibrynolizytPA fibryna ScuPA F XII, PKK ? PAI-1 DcuPA PAI-1, PAI-2 C1-INH 2-AP, 2-MG plazmina plazminogen HRGP PAI: Inhibitor Aktywatora Plazminogenu C1-inh: C1 inhibitor HRGP: Histidin Rich GlycoProtein 2AP: 2 antyplasmina 2MG: 2 makroglobulina inhibitory

67 Dynamiczna równowaga _ _ + + krzepnięcie trombina fibrynoliza plazminaczynniki krzepnięcia fosfolipidy Ca ++ tPA uPA + + FIBRYNA krzepnięcie trombina fibrynoliza plazmina _ _ AT białko C białko S PAI-1 antyplazmina

68 Ukł. antykoagulacyjny * mechanizmy w obrębie zwyczajowo wyodrębnianych elementów hemostazy - ściana naczyń krwionośnych, - ukł. fibrynolityczny, - osoczowe inhibitory ukł. krzepnięcia

69 Osoczowe inhibitory ukł. krzepnięcia

70 TFPI - inhibitor zewnątrzpochodnego szlaku krzepnięcia- główny fizjologiczny inhibitor krzepniecia - uwalniany ze sróbłonka przez heparynę - białko występujące w osoczu w formie związanej z Lp →  hamuje aktywność cz. Xa → w obecności cz. Xa wiąże i inaktywuje kompleks TF – VII a

71 ANTYTROMBINA 75 % akt. antyrombinowej osocza  - synteza w wątrobie, w mniejszym stopniu w śródbłonku naczyń oraz w megakariocytach  - należy do rodziny serpin inaktywujących proteazy serynowe poprzez ich wiązanie w kompleks stechiometryczny w stos. 1:1 -  kofaktorem AT jest heparyna, która tworząc z nią kompleks przyśpiesza reakcję inaktywacji cz. krzepnięcia 1000 x. AT inaktywuje : trombinę cz. XIIa cz. XI a cz. IX a cz. Xa cz. VIIa 75 % akt. antyrombinowej osocza Pozostałe – gł. a2-makroglobulina, a2-antytrypsyna, kofaktor heparyny II

72 BIAŁKO C (PC Protein C) -         synteza formy nieaktywnej w wątrobie przy udziale witaminy K -         aktywacja białka C uruchamiana jest przez pojawienie się trombiny we krwi trombina wiąże się w kompleks z trombomodulina (pow. śródblonka) inaktywacja cz. VIII a Białko C APC + PS inaktywacja cz. V a   wiązanie PAI (inhibitor fibrynolizy) Niedobór białka C : DIC leczenie L-asparaginazą, doustnymi antykoagulantami

73 Białko S (PS protein S) Paradoks trombiny nieaktywne

74 Białko S Glikoproteina zależna od witaminy KSyntetyzowana w wątrobie, komórkach sródbłonka i megakariocytach Wiązanie wapnia jest warunkiem zmian konformacyjnych białka S i aktywowania przez nie białka C 2 formy w osoczu: wolne(40%) które jest kofaktorem aktywowanego białka C związane z białkiem C4b,funkcjonalnie

75 Inne inhibitory ukł. krzepnięciaKofaktor II heparyny (HCII) - inhibitor "rezerwowy", wzmaga działanie AT - inaktywuje głównie trombinę Neksyna 1 - hamuje trombinę, plazminę, urokinazę Aneksyna V - białko o wysokim powinowactwie do fosfolipidów, - współzawodniczy z czynnikami krzepnięcia o dostęp do fosfolipidów błon komórkowych

76

77 BADANIA PRZESIEWOWE (PODSTAWOWE) ZABURZEŃ UKŁADU HEMOSTAZYI UZUPEŁNIAJĄCE W DIAGNOSTYCE ZABURZEŃ UKŁADU HEMOSTAZY NACZYNIOWE Czas krwawienia metodą Ivy PŁYTKOWE Liczba płytek krwi –PLT Rozmaz krwi obwodowej Badania czynnościowe: Adhezja i agregacja płytek Reakcja uwalniania Ocena zawartości ziarnistości płytek Czas zużycia protrombiny OSOCZOWE Czas kaolinowo-kefalinowy – APTT – (k-k) -czas częściowej tromboplastyny po aktywacji Czas protrombinowy – PT Czas trombinowy – TT Fibrynogen Poszczególne czynniki krzepnięcia: VIII, VII, XIII Krążące antykoagulanty Inhibitory krzepnięcia: Antytrombina Białko C, białko S FIBRYNOLIZY poziom D-dimerów, FDP

78 ZASADY POBIERANIA KRWI DO BADAŃ UKŁADU KRZEPNIĘCIA RANO, NA CZCZO ( lub lekki posiłek beztłuszczowy) W WARUNKACH SPOKOJU, BEZ STRESU  KREW ŻYLNA NA 3,2% CYTRYNIAN SODU (1 cz. cytrynianu - 9 cz. krwi ) BEZ STAZY lub UCISK ok. 30 sek  KREW PO ODRZUCENIU PIERWSZYCH 2-3 ML  PLASTIKOWE PROBÓWKI BARDZO DELIKATNE MIESZANIE KRWI TUŻ PO POBRANIU (3-4 krotne odwrócenie probówki do góry dnem - nie wolno spienić! ) NIEZWŁOCZNIE ODWIROWAĆ PRÓBKĘ KRWI (10 min – 3 tys. obrotów/min) BADANIA WYKONAĆ W CIĄGU MAX. 2 GODZIN OD POBRANIA

79 CZAS KRWAWIENIA Czas od chwili uszkodzenia naczynia do samoistnego ustania krwawienia - jest jednoznaczny z czasem trwania hemostazy pierwotnej - jest miarą: - czasu utworzenia czopu płytkowego - skurczu naczyń - adhezji i agregacji płytek do śródbłonka naczyń - próba czynnościowa płytek krwi zależna częściowo od stanu naczyń, nie zależy od czynników krzepnięcia!        

80 CZAS KRWAWIENIA Wykonanie:na pasek bibuły filtaracyjnej nanosi się co 30 sekund kroplę krwi aż do ustania krwawienia Wynik prawidłowy: 3-8 min prawidłowy czas krwawienia Krople krwi bibuła Nieprawidłowy czas krwawienia

81 CZAS KRWAWIENIA WYDŁUŻENIE- małopłytkowość - pierwotne i wtórne defekty czynnościowe płytek krwi: choroby zakaźne lub toksyczne (uszkodzenie ściany naczyń) choroby wątroby, przewlekła niewydolność nerek białaczki, - niedobór witaminy C - leki (kwas acetylosalicylowy i inne NLPZ)

82 BADANIA UKŁADU KRZEPNIĘCIAPT czas protrombinowy testowanie sprawności szlaku aktywacji uruchomianego przez TF → monitorowanie leczenia doustnymi antykoagulantami, diagnostyka chorób wątroby APTT czas częściowej tromboplasytny po aktywacji testowanie sprawności szlaku aktywacji uruchamianego przez czynniki kontaktu → monitorowanie leczenia heparyną wykrywanie hemofilii TT czas trombinowy testuje sprawność przekształcenia fibrynogenu w włóknik

83

84 PT – ocena zewnątrzpochodnego układu krzepnięciaCzynnik VII Czynnik VII a, cz. tkankowy (TF) Ca 2+ Czynnik X czynnik X a czynnik Va, Ca 2+, FL protrombina trombina fibrynogen fibryna SPOSOBY WYRAŻANIA CZASU PROTROMBINOWEGO tromboplastyna 100 ul osocza 100 ul tromboplastyny 100 ul CaCl2 CZAS PROTROMBINOWY Czas (sekundy) 11 – 13 sek 12 – 16 sek WSKAŹNIK PROTROMBINOWY PT prawidłowy x 100 PT pacjenta 80 – 120 % WSPÓŁCZYNNIK PROTROMBINOWY - R PT prawidłowy 0,85 – 1,15 INR – międzynarodowy współczynnik znormalizowany R ISI ISI – międzynarodowy indeks czułości 0,9 – 1,25

85 CZAS PROTROMBINOWY - SPOSÓB WYRAŻANIA WYNIKUprocentowy wskaźnik czasu protrombinowego - wskaźnik Quicka Norma %, u osób leczonych doustnymi antykoagulantami 35-55 % międzynarodowy współczynnik znormalizowany – INR w celu ujednolicenia wyrażania czasu protrombinowego dla potrzeb monitorowania doustnymi antykoagulantami, wprowadzono INR, który uwzględnia różnice w czułości stosowanych odczynników i aparatury. Norma: 0,9-1,25, osoby leczone doustnymi antykoagulantami 2-3.

86

87

88

89 TT – ocena przejścia fibrynogenu w fibrynę – ocena drogi wspólnejNorma TT – ok. 15 sek Trombina TT zależy od: stęż. Fbg, trombiny, aktywności AT , prawidłowej stabilizacji fibryny

90 TT    Hipofibrynogenemia np. w marskości wątroby, DIC i afibrynogenemii 0 g/l         Dysfibrynogenemia         Obecność inhibitorów trombiny np. leczenie heparyną         Obecność inhibitorów polimeryzacji fibryny np. FDP         Inne: mocznica, gammapatia monoklonalna   TT         Nadkrzepliwość

91 FIBRYNOGEN - FBG Glikoproteina syntetyzowana w wątrobie  niezbędna w procesie krzepnięcia do tworzenia czopu płytkowego (warunkuje agregację płytek) i ostatecznego (tworzenie siatki fibrynowej)  Białko ostrej fazy, którego stęż. rośnie w początkowym okresie infekcji (wpływ na wzrost OB) niezależny czynnik ryzyka choroby wieńcowej, zawału m. sercowego, udaru mózgu (bierze udział w transporcie chol i tworzeniu k. piankowatych, powoduje rozrost mięśni gładkich – zw. miażdżycorodny) wzrost między 3-5 dniem w zawale, stabilizacja w ciągu 20 dni im wyższy fbg, tym gorsze rokowanie w zawale Norma - 2,0 – 5,0 g/l mg/dl

92 Fibrynogen DIC      pierwotna hiperfibrynoliza      wrodzony brak lub niedobór fbg   marskość wątroby i inne uszkodzenia czynności wątroby   ch. hematologiczne (nk aplastyczna) podczas leczenia streptokinazą   hiperfibrynogenemia przemijająca: Hiperfibrynogenemia dłużej trwająca III trymestr ciąży i okres okołoporodowy nowotwory złośliwe   po zabiegach operacyjnych        przewlekłe stany zapalne zakrzepica kolagenozy urazy i ostre stany zapalne, zwłaszcza zapalenie płuc zespół nerczycowy zawał serc

93 Skrzep - powstaje za życia poza naczyniem, a w układzie naczyniowym po śmierci Zakrzep (skrzeplina) - powstaje w świetle układu naczyniowego za życia