1 Hubert Kotarski Uniwersytet RzeszowskiObszary miejskie/ metropolitarne – rola ewaluacji ex-ante w planowaniu rozwoju przestrzeni społecznej i gospodarczej współczesnych miast Hubert Kotarski Uniwersytet Rzeszowski IV REGIONALNA KONFERENCJA EWALUACYJNA RZESZÓW 2011

2 Metropolie rządzą światemManuel Castells

3 Globalna sieć metropoliiŹródło: First ESPON 2013 Synthesis Report

4 Globalna sieć metropoliiŹródło: Globalization and World Cities,

5 Obszary metropolitalne w PolsceŹródło: Raporty i analizy EUROREG 1/2009

6 „Los gospodarczy kraju w którym się znajdują, czy to będą Stany Zjednoczone, czy Chiny zależy od osiągnięć metropolii, niezależnie od prowincjonalnej mentalności otoczenia. Metropolie są nie tylko ośrodkami innowacji kulturalnych i politycznych, ale przede wszystkim węzłami połączeń globalnych sieci”. Manuel Castells

7 Triada współczesnego modelu rozwojuŹródło: Gorzelak G., Smętkowski M., Metropolia i jej region w gospodarce informacyjnej

8 Sieć międzynarodowych firm na obszarach metropolitarnych (1986-2006)Źródło: First ESPON 2013 Synthesis Report

9 Ewaluacja ex-ante Przeprowadzana jest przed wdrażaniem projektu / programu. Ocenia na ile planowana interwencja jest trafna z punktu widzenia potrzeb (sektora, beneficjentów) oraz spójna w zakresie planowanych celów i sposobów ich realizacji. Bada kontekst społeczny, gospodarczy, prawny. Służy identyfikacji potencjalnych trudności. Diagnozuje potrzeby i oczekiwania grupy docelowej.

10 Wykorzystanie ewaluacji ex-ante w planowaniu rozwoju polskiej przestrzeniDiagnoza poziomu rozwoju w następujących obszarach: Kapitał ludzki i kapitał społeczny. Wiedza i innowacje. Potencjał gospodarczy. Zdolność instytucjonalna do zarządzania rozwojem. Typy obszarów rozwojowych polskich miast i obszarów metropolitalnych.

11 Poziom kapitału społecznego

12

13

14

15 Kapitał społeczny a dobrobyt materialny mieszkańców miastŹródło: Diagnoza społeczna 2011

16 Wiedza i edukacja – wyniki egzaminów zewnętrznych

17 PKB per capita (2006) Źródło: First ESPON 2013 Scientific Report

18 Sieć miast objętych kolejowymi jednodniowymi podróżami służbowymiŹródło: First ESPON 2013 Synthesis Report

19 Sieć miast objętych samolotowymi jednodniowymi podróżami służbowymiŹródło: First ESPON 2013 Synthesis Report

20 Sieć miast objętych jednodniowymi podróżami służbowymiŹródło: First ESPON 2013 Synthesis Report

21 Nierówności w przyroście ludności między dzielnicami podmiejskimi a obszarami centralnymi miastŹródło: First ESPON 2013 Scientific Report

22 Podsumowanie Wyzwania dla planowania rozwoju w zakresie ewaluacji:Umiejętność precyzyjnego definiowania celów ewaluacji; Usprawnienie obiegu informacji na temat zakresu oraz wyników ewaluacji projektów i programów; Stworzenie sprawnych mechanizmów absorpcji wyników działań ewaluacyjnych – praktyczne rekomendacje działań; Kumulacja doświadczeń i budowanie potencjału ewaluacyjnego; Współpraca z lokalnym środowiskiem naukowym – wykorzystanie endogennych zasobów.

23 Dziękuję za uwagę Hubert KotarskiInstytut Socjologii Uniwersytet Rzeszowski