1 Hydrauliczne urządzenia ratownicze zasady bezpiecznej pracy i obsługi

2 Zasady bhp UBIÓR: ubranie specjalne, hełm z opuszczoną przyłbicą,rękawice, sprawdzać każdorazowo wyposażenie zabezpieczające czy jest kompletne w razie złego funkcjonowania urządzenia, należy wyłącz go natychmiast i zablokować i usunąć usterki, przewody wężowe nie mogą być obciążane mechanicznie (ciągane, zgniatane itp.), osoby postronne utrzymywać w bezpiecznej odległości (min.5m), w przypadku wycieku oleju natychmiast przerwać pracę, stać na stabilnym gruncie i obsługiwać sprzęt obiema rękami, trzymać narzędzie tylko w miejscach na to przeznaczonych, ustabilizować obiekt, który jest przedmiotem działania

3 Obsługa pompy Upewnić się czy pompa stoi na stałym podłożu ( max przechylenie 20 st). Zapewnić właściwą wentylację. Sprawdzić poziom oleju silnikowego i stan napełnienia zbiornika paliwa. Podłączyć sprzęt ratunkowy. Uruchomić silnik Pompa ma wbudowany zawór nadmiarowy. Zaraz po uruchomieniu silnika zaczyna zwiększanie ciśnienia. Przy otwartym zaworze nadmiarowym ciśnienie przepuszczane jest do zbiornika pompy. Jest to tzw. „mały obieg”. Jeżeli zawór nadmiarowy ustawiony jest w pozycji umożliwiającej pracę narzędzi hydraulicznych, olej powraca do zbiornika, przepływając przez dołączone narzędzie ratownicze.

4 Łączenie narzędzi Każde przyłączane narzędzie do pompy (węże, narzędzia robocze) posiadają na stałe w swym układzie czynnik roboczy, czyli olej hydrauliczny utrzymywany szczelnie dzięki zaworom w szybkozłączach. Dzięki temu wymagana praca narzędzia odbywa się prawie natychmiast po otwarciu zaworu pompy kierującego olej do narzędzi. Pomimo bardzo dużych ciśnień wytwarzanych przez pompy hydrauliczne ich wydajności są niewielkie, a więc i zagrożenie dla użytkownika z powodu nieszczelności układu bardzo małe.

5 Łączenie narzędzi upewnić się czy układ nie jest pod ciśnieniem (zawór przelewowy ustawiony w pozycji neutralnej „mały obieg”). Zdjąć nasadki przeciwpyłowe. przez szybkozłącza do oleju hydraulicznego mogą przedostać się zanieczyszczenia – kurz, piasek, który w konsekwencji może rozszczelnić precyzyjnie wykonane uszczelnienia szybkozłączy i powodować szybsze zużycie pompy hydraulicznej. W celu zminimalizowania ryzyka zabrudzenia, szybkozłącza zaopatrzono w kapturki z tworzywa sztucznego lub aluminiowe, które należy zakładać bezpośrednio po rozłączeniu przewodów. Połączyć łącznik męski z łącznikiem żeńskim Kapturki ochronne połączyć razem.

6 Łączenie narzędzi Łączenie to jest bardzo szybkie i nie wymaga dodatkowego zabezpieczania, co w znacznym stopniu zapewnia, że w trakcie prowadzenia działań ratowniczych urządzenie nie zostanie przypadkowo rozłączone na wskutek nie zablokowania połączenia. Takie rozwiązanie ma na celu wyeliminowanie błędów popełnianych przez człowieka jak również szybkie połączenie narzędzi podczas akcji ratowniczej.

7 Łączenie narzędzi Pompa jest wyposażona w szybkozłącza „żeńskie i męskie”, tak więc zamiana węża ciśnieniowego z powrotnym przy przyłączaniu urządzeń jest niemożliwa. W przypadku pomp przystosowanych do jednoczesnej pracy dwóch narzędzi, gdy przyłączone jest tylko jedno urządzenie, to drugi wąż ciśnieniowy musi być zwarty z drugim wężem powrotnym. Dzięki temu w przypadku niezamierzonego wysterowania zaworu, który nie odpowiada przyłączonemu urządzeniu, zapobiega się powstaniu ciśnienia w wężu. Przy przyłączaniu urządzeń ratowniczych, zamiana elastycznych przewodów ciśnieniowych i powrotnych również jest niemożliwa z powodu jak już wcześniej wspomniałem zróżnicowanych szybkozłączy i odmiennych kolorów.

8 Rozłączenie narzędzi ratowniczych za pomocą szybkozłączek:sprawdzenie i upewnienie się, że układ nie jest pod ciśnieniem, rozłączenie kapturków ochronnych, przekręcenie pierścienia i odciągnięcie do tyłu, zabezpieczenie łączników kapturkami ochronnymi. Należy również pamiętać aby nigdy nie łączyć i rozłączać węży wysokociśnieniowych w czasie pracy pompy, za wyjątkiem przypadków gdy zawór sterujący jest w pozycji neutralnej. Wymiany narzędzia roboczego można również dokonać po zatrzymaniu silnika napędu pompy hydraulicznej. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się wykonanie tej czynności gdy silnik pracuje na "luzie", a zawór roboczy został ustawiony w pozycji neutralnej. Zawór sterujący w pozycji praca można ustawiać tylko w przypadkach rzeczywistego podłączenia do pracy narzędzia roboczego.

9 Uruchomienie silnika pompyprzed uruchomieniem należy zwrócić uwagę na to, czy pompa hydrauliczna i węże są pozbawione ciśnienia, ponieważ silnik spalinowy startuje z trudem. Silnik prądu stałego może być uruchamiany przy obciążeniu ciśnieniowym. celem uruchomienia silnika spalinowego należy: przestawić przełącznik silnika w pozycję” ssanie”. pociągnąć lekko kilka razy za linkę rozruchową (lub wcisnąć kilka razy przycisk rozrusznika). pociągnąć linką aż poczuje się opór, pozwolić by się wycofała i następnie energicznie pociągnąć. Powtórzyć jeżeli silnik nie startuje. wyłączyć ssanie po około 30 sek. gdy silnik jest już rozgrzany. Ustawić dzwignię zaworu nadmiarowego w pozycji praca. Wyłączanie pomp hydraulicznych powinno się odbywać wyłącznie wtedy, gdy zawór nadmiarowy ustawiony jest w pozycji neutralnej, a więc na „małym obiegu”.

10 Pompy hydrauliczne Konserwacja W zależności od rodzaju napędu pompy, konserwacje jednostek napędowych będą się różniły. Bez zmian natomiast pozostaje konserwacja pompy. Firmy zajmujące się produkcją sprzętu zalecają sprawdzenie urządzeń raz w roku przez przeszkolonego technika posiadającego odpowiednią wiedzę i narzędzia. Jednak przy intensywnym wykorzystywaniu sprzętu i/lub jego pracy w wysokich temperaturach, zaleca się stosowanie krótszych okresów między przeglądami.

11 Pompy hydrauliczne Obsługowe czynności podstawowe: sprawdzić stan oleju hydraulicznego, a w razie potrzeby uzupełnić. oczyścić złącza i nałożyć kapturki ochronne. kontrolować szczelność pompy i przyłączy. Olej hydrauliczny wymieniać przynajmniej raz w roku. Po wymianie należy układ odpowietrzyć. W pompach napędzanych silnikami spalinowymi należy: sprawdzić stan oleju silnikowego. uzupełnić ubytki paliwa. okresowo czyścić filtr powietrza. sprawdzać a w razie potrzeby usuwać nagar ze świec zapłonowych.

12 Pompy hydrauliczne Firma HOLMATRO podaje w swych instrukcjach przelicznik godzin pracy do czasookresu dla pomp nie posiadających liczników godzin pracy godzin - 3 miesiące godzin - 6 miesięcy godzin - 12 miesięcy

13 Pompy hydrauliczne Użytkownicy gdy nie wykonają terminowo przeglądów technicznych, to mogą się przyczynić do powstania uszkodzeń pomp hydraulicznych. Na stan techniczny zestawu hydraulicznego składa się wiele czynników, lecz najważniejszym są właśnie przeglądy oraz okresowa wymiana wymaganych mediów i elementów. Bardzo ważna jest wymiana oleju. Większość użytkowników nie zdaje sobie sprawy z faktu, iż zastosowany w układzie hydraulicznym olej jest olejem mineralnym, który ma właściwości higroskopijne. Z biegiem czasu pochłania wodę, która powoduje korozję elementów metalowych.

14 Pompy hydrauliczne Olej stosowany w układzie hydraulicznym nie jest zwykłym olejem mineralnym, lecz jest to specjalnie opracowana substancja o konkretnych właściwościach fizyczno-chemicznych(. Norma ISO 6743). Jednym z ważnych parametrów to rozpuszczalność gazów. Posiada on bardzo niski współczynnik rozpuszczania w sobie gazów, lecz z biegiem czasu traci go. Zbyt długie eksploatowanie oleju może doprowadzić w konsekwencji do powstania pęcherza powietrza w układzie co zablokuje możliwość pracy. Dlatego tak ważne są regularnie wykonywane przeglądy techniczne. Przeglądy takie mogą wykonywać pracownicy, którzy przeszli odpowiednie przeszkolenie w tym celu.

15 Pompy hydrauliczne W pompach napędzanych silnikami elektrycznymi w celu bezpiecznej eksploatacji należy stosować przepisy dotyczące przeglądu urządzenia tak jak dla punktu odbiorczego energii elektrycznej w skład których wchodzą Badanie rezystancji uzwojenia (nie rzadziej niż co dwa lata) Badanie skuteczności działania ochrony przeciw porażeniowej (zerowanie - nie rzadziej niż co dwa lata).

16 Eksploatacja węży hydraulicznychW trakcie używania węży należy zwracać szczególną uwagę na prawidłowe podłączenie by nie dopuszczać do załamania. W tym celu miejsca szczególnie narażone na uszkodzenia często zabezpieczane są poprzez stosowanie sprężyn przeciwzałamaniowych. Sprężyny te chronią krytyczny punkt sztywnego połączenia z elastycznym wężem tzn. ograniczają promień zgięcia węża. Jeśli sprężyna jest na miejscu, wąż jest w stanie wytrzymać zaginanie podczas normalnej pracy i podczas przewidywanego niewłaściwego użycia w terenie.

17 Eksploatacja węży hydraulicznychWęże w czasie pracy nie mogą być naciągnięte. Nie przeginać węży, by nie dopuszczać do załamania Nie narażać na kontakt z ostrymi krawędziami Węże w czasie pracy nie mogą być skręcone wokół własnej osi (po za wężami CORE™) Nie przygniatać i nie przejeżdżać po wężach( mostki) Nie narażać na kontakt z wysokimi temperaturami (stosować zabezpieczenia lub osłony)

18

19 Obsługa nożyc hydraulicznych:Uruchomienie narzędzia odbywa się po otwarciu zaworu w uchwycie sterującym i przytrzymywaniu go w tym położeniu, w zależności od kierunku obrotu noże będą się otwierały lub zamykały. Po zwolnieniu i samoczynnym powrocie rączki sterującej do pozycji neutralnej noże zatrzymują się zapewniając całkowicie funkcję podtrzymania obciążenia.

20 Po zakończonej pracy ramiona nożyc należy zamknąć do pozycji rozstępu równego kilku milimetrów. Taki stan uwalnia narzędzie od sił hydraulicznych i mechanicznych.

21 Obsługa nożyc hydraulicznych:Podczas cięcia noże muszą być ustawione prostopadle względem obiektu ciętego. Aby poprawić parametry cięcia, należy punkt cięcia nożyc utrzymywać możliwie najbliżej zaokrąglonej krawędzi tnącej. Prawy rysunek przedstawia sytuację gdy narzędzie nie jest prawidłowo trzymane. Cięty materiał wygina się między ostrzami i wcina między ostrza, powodując uszkodzenie lub zniszczenie ostrzy. Na ramiona noży nie może być wywierana siła boczna powstająca na wskutek błędnego osadzenia narzędzia. Podczas cięcia ramiona noży nie mogą odchodzić od siebie na ostrzach niż 3 mm. Gdyby wartość ta została przekroczona to czynność cięcia musi być natychmiast przerwana, a urządzenie należy na nowo osadzić. W razie potrzeby centralny sworzeń musi zostać dociągnięty.

22 Obsługa rozpieraków ramionowych:Rozpieranie Przed rozpoczęciem pracy należy upewnić się czy końcówki robocze o profilu przeznaczonym do rozpierania są prawidłowo założone. Im większa jest powierzchnia stykowa między ostrzami, a rozpieranym materiałem tym mniejsze jest niebezpieczeństwo zsunięcia się ramion rozpieracza. Dlatego też ryflowane powierzchnie na zewnętrznych stronach ostrzy powinny być wsunięte możliwie jak najgłębiej w szczelinę między rozginanymi częściami. Jeżeli szczelina pomiędzy elementami jest wystarczająca należy umieścić w niej końcówki i przystąpić do rozpierania.

23 Jeżeli jednak szczelina ta jest zbyt mała należy rozsunąć ramiona, umieścić jedną końcówkę w szczelinie, zamknąć ramiona i odgiąć zaciśnięty materiał. Jeżeli szczelina nadal jest zbyt mała czynność tę należy powtarzać, aż do uzyskania wystarczającego rozwarcia. Należy przy tym pamiętać o tym, aby rozpieracz był ustawiony prostopadle do materiału rozpieranego. Następnie przystąpić do właściwego rozpierania.

24 Pozyskiwanie miejsca Zakładamy końcówki tnące, całkowicie zamykamy ramiona. Przykładamy końcówki tnące do materiału i rozsuwamy ramiona tnąc jednocześnie materiał o grubości do 4 mm, z uwagi na specjalny kształt szczęki tnącej blacha odwija się na zewnątrz. Można w ten sposób wycinać otwory o wymiarach ograniczających maksymalne rozwarcie ramion rozpieraczy.

25 Ciągnięcie Stosowane są najczęściej do działań w wypadkach samochodowych tam, gdzie niezbędne jest zwiększenie przestrzeni celem wydobycia ofiar wypadku. Otwieramy całkowicie ramiona, zdejmujemy końcówki rozpierające i mocujemy bloki do zakładania łańcuchów w taki sposób by otwarcia haków skracających były skierowane do góry. Zakładamy łańcuch na przedmiot ciągnięty w taki sposób by nie rozsunęły się. Zaczepiamy bloki do łańcuchów zawsze ustawiając haki skracające otwarciem do góry, zamykamy ramiona. Długość łańcucha może być zmieniana prawie bezstopniowo. W trakcie ciągnięcia kontrolujemy zachowanie się obciążenia i dbamy o to, aby obciążenie było cały czas podtrzymywane.

26 Jeżeli uzyskana długość uciągu jest niewystarczająca przy jednokrotnym zamknięciu ramion rozpieracza, to należy ponownie otworzyć ramiona rozpieracza, skrócić łańcuchy i ponownie przystąpić do zamykania ramion. Narzędzie pracy musi mieć możliwości swobodnego przesuwania się i pozostawać w prostej linii między przyłączami podczas ciągnięcia.

27 Po każdorazowym użyciu ramiona rozpieracza należy zamknąć do pozycji rozwarcia ostrzy około 15 mm. Dzięki temu urządzenie jest odciążone hydraulicznie i mechanicznie.

28 Obsługa nożyco-rozpieraczyObsługa nożyco-rozpieraczy jest połączeniem obsług nożyc i rozpieraczy. Cięcie narzędziem uniwersalnym ma dwie możliwości. Ostrza o specjalnym uzębieniu nadają się szczególnie do przecinania blach stalowych i prętów profilowanych. Pręty okrągłe przecina się za pomocą ostrza do cięcia materiałów okrągłych. W celu uniknięcia obrotu i zakleszczenia się materiału ciętego między ramionami noży (grozi to uszkodzeniem ramion noży). Wyższe wydajności cięcia uzyskuje się, gdy cięcie jest dokonywane możliwie w pobliżu ostrza do cięcia przekrojów okrągłych.

29 Obsługa nożyco-rozpieraczyCięcie stali sprężynowej (np. piór resorów i drążków kierowniczych pojazdów samochodowych) jest niedopuszczalne ze względu na niebezpieczeństwo odprysków ciętego materiału i związane z tym zagrożenie osoby poszkodowanej i operatora, poza tym uszkodzeniu mogą ulec ramiona noży. W razie użycia narzędzia do podnoszenia przedmiotów w żadnym wypadku nie wolno pracować pod podniesionym ciężarem. Rozpieranie i ciągnięcie narzędziem odbywa się tak samo jak w obsłudze rozpieracza. Po każdorazowym użyciu ramiona należy zamknąć do pozycji rozwarcia ostrzy około 15 mm. Dzięki temu urządzenie jest obciążone hydraulicznie i mechanicznie.

30 Praca rozpieraczami kolumnowymiUrządzenia te wykonywane są przy wykorzystaniu najnowszej techniki oraz z uznanymi powszechnie zasadami techniki bezpieczeństwa pracy. Mimo to w czasie używania mogą wystąpić zagrożenia uszkodzenia ciała oraz zagrożenie życia użytkownika. Dlatego też używać je należy wyłącznie do celów przedstawionych w instrukcji obsługi. Po każdorazowym użyciu głowicę cylindra należy zostawić wysuniętą w odległości ok. 10mm od kołnierza cylindra

31 Praca rozpieraczami kolumnowymiPrzed rozpoczęciem prac ratunkowych położenie przedmiotu wypadku musi zostać ustabilizowane. W czasie wykonywania pracy wskutek działania dużych sił wytwarzanych przez urządzania ratownicze mogą zostać wyrwane części pojazdu. Z tego powodu osoby nie uczestniczące w akcji ratowniczej muszą zachować bezpieczną odległość (wygrodzić teren akcji).

32 Przy zakładaniu rozpieraczy należy koniecznie zapewnić, aby wszystkie szpony (ostrza) zarówno od strony cylindra jak też od strony tłoka dokładnie przylegały. W ten sposób zapobiega się jednostronnemu przeniesieniu siły (obciążenia do cylindra). Podniesione przedmioty muszą zostać zabezpieczone przez mocne podpory, względnie odpowiednią podbudowę. W czasie pracy należy uważnie obserwować rozpieracz jak i przedłużacz, całość musi pracować w jednej osi.

33 Konserwacja narzędzi hydraulicznychOczyścić narzędzia i akcesoria, Oczyścić szybkozłącza i założyć kapturki ochronne. Sprawdzić czy narzędzie nie ma śladów uszkodzeń lub wycieków oleju. Sprawdzić działanie uchwytu sterującego – czy samoczynnie wraca do pozycji neutralnej. Osuszyć narzedzie jeżeli jest mokre lub wilgotne. Lekko nasmarować stalowe części. Sprawdzić czy pierścienie blokujące na sworzniach są na miejscu ( nożyce). Sprawdzić moment dokręcenia śruby zawiasowej(100 Nm dla holmatro).