1 I KONGRES NAUK ROLNICZYCH „Nauka – praktyce” Puławy 14 – 16 maja 2009I KONGRES NAUK ROLNICZYCH „Nauka – praktyce” Puławy 14 – 16 maja Sesja Rola nauk rolniczych w budowie innowacyjnego sektora rolno – spożywczego
2 Bariery wprowadzenia do praktyki w sektorze rolno-spożywczym nowoczesnych technik i technologiiTadeusz Trziszka Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności Czesław Nowak Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Katedra Rolnictwa Światowego i Doradztwa Eugeniusz K. Chyłek Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Przedstawiciel Polski w Stałym Komitecie ds. Badań w Rolnictwie przy DG RTD Komisji Europejskiej
3 Przemysł żywnościowy w PolsceWartość sprzedaży ponad 20% ( w stos. do całego przemysłu ) Liczba zakładów przem. rolno-spożywczego - ok. 28 tys. Poziomu zatrudnienia 411 tys. osób, tj. 8,4% ogółem zatrudnionych w gospodarce, ok. 16% zatrudnionych ogółem w przemyśle. Polskie rolnictwo; trzecie wśród krajów UE - areał ziemi uprawnej 18,5 mln. ha (13,4% użytków rolnych UE ) Udział gospodarstw rolnych ponad 40% Wytworzona przez polski przemysł żywnościowy wartość stanowi ok. 6% produktu krajowego brutto. (Materiały MRiRW 2006).
4 Aktualne najważniejsze problemy:- niedobory kapitału rodzimego; funkcjonowanie wielu zakładów w warunkach nieustabilizowanej bazy surowcowej - brak silnych ugrupowań producentów i mnogie, słabe związki branżowe, brak poczucia konieczności zrzeszania się, integrowania, a przez to słaba konkurencyjność. trudny dostęp do źródeł finansowania i uciążliwe procedury ich pozyskiwania ( w tym np. środków unijnych itp.),
5 c.d. - brak współpracy firm sektora rolno-spożywczego oraz zainteresowania banków w zakresie wdrażania postępu technologicznego, - priorytety regionalne w zakresie innowacyjności pozostają często w sferze zapisów w strategiach i programach, - brak (niedobór) jednostek konsultingowych pracujących na rzecz postępu technicznego, - brak odpowiedniego systemu informacyjnego. Globalizacja przy nowych kryteriach prawnych w łańcuchu produkcji żywności - wymagania formalnoprawne traceability, systemy RASFF i REACH
6 Jesteśmy w stanie produkować żywność zgodną z oczekiwaniami konsumentów, w tym także nowej generacji i biosuplementy diety z wszelkimi walorami prozdrowotnymi i proekologicznymi, z czym nie będą w stanie konkurować najwięksi producenci żywności świata globalnego Należy podkreślić, że produkcja nowoczesnej żywności generuje postęp technologiczny w wielu dziedzinach gospodarki, w tym: przemyśle chemicznym, maszynowym, elektronicznym, informatycznym, opakowaniowym, farmaceutycznym, transportowym itp.
7 Miejsce Polski w poszukiwaniu markiInstytut Marki Polskiej i Krajowa Izba Gospodarcza wraz z grupą ekspertów poszukują adekwatnej formulacji ‘’MARKA DLA POLSKI’’ Cel to położenie fundamentu narodowej strategii promocyjnej na 25 lat, tj. cyklu trwania wizerunku narodowego
8 CREATIVE TENSION Twórcze napięcie Twórczy niepokój Twórcze pobudzenieTwórcze ciśnienie Twórczy dynamizm Twórcza przekora
9 CREATIVE TENSION Wyraża fundamentalną prawdę, że Polska czerpie swoją osobowość, siłę i niepowtarzalną witalność z bogactwa pozornie przeciwstawnych cech, które są własne i „oswojone”. jest częścią zachodu i rozumie wschód idealizm i finezja wobec praktyczności i zaradności romantyzm i pozytywizm cnotliwość i grzeszność wielkoduszność i małostkowość osiąganie rzeczy prawie niemożliwych
10 Główne bariery rozwoju agrobiznesu:- decyzje polityczne; brak wiedzy merytorycznej w społeczeństwie o wartości żywności, zwłaszcza naszej rodzimej; niezbędne środki na powszechną edukację Wykształcone i zdrowe społeczeństwo skupia się na profilaktyce zdrowotnej uwzględniającej wysokiej jakości żywność, w tym prozdrowotną i funkcjonalną.
11 Bariery wprowadzania innowacyjnych rozwiązań do praktyki rolniczej-Transfer wiedzy z zaplecza naukowo-badawczego do systemów gospodarczych; - Rola uniwersytetów w doradztwie; - Problem słabych powiązań producentów, problem grup producenckich (około 380); - Ciągłe zmiany zasad w ARiMR / bariera w pracy ośrodków doradztwa rolniczego i przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego, w tym dla rolników /. W Polsce z dopłat bezpośrednich korzysta prawie 1,5 mln gospodarstw. Na Słowacji 16,5 tys., a więc tyle ile np. w powiecie tarnowskim.
12 Programy edukacyjne uczelni - BARIERYProgramy nauczania studentów na uczelniach polskich są podporządkowane pensom dydaktycznym i związane z lansowanymi modami i formami nacisku na rzecz aspiracji często słabych uczonych. „Taylor made” „Taylor made”, (szyte na miarę) stosowane w USA dopasowuje program edukacyjny do potrzeb gospodarki i potencjalnych pracodawców, w tym przedstawicieli agrobiznesu, instytucji otoczenia rolnictwa itp. bowiem oni będą oczekiwać określonej wiedzy od absolwenta danej uczelni, którego będą chcieli zatrudnić.
13 PRZYKŁAD W USA doradztwo rolnicze wchodzi w zakres obowiązków pracy pracowników naukowych uniwersytetów, podobnie jak badania naukowe i dydaktyka. Struktura zasad finansowania tamtejszych uczelni: ok. 20% funduszy pochodzi z funduszy federalnych, 40% stanowych, 25 z powiatowych (countries) i 15% z innych. Konsekwencją takiego schematu finansowania jest regionalizacja zadań przy federalnie ustalanych priorytetach. Czy podobnie nie może być w Polsce !!! ?
14 UWZGLĘDNIAJĄCE DOŚWIADCZENIAKONIECZNOŚĆ ZMIAN NOWE PODEJŚCIE UWZGLĘDNIAJĄCE DOŚWIADCZENIA AMERYKAŃSKIE, EUROPEJSKIE I NASZE POLSKIE
15 NOWE INICJATYWY EUROPEJSKIEINICJATYWY KOMISJI EU EUROPEAN CLUSTER OBSERVATORY EUROPEAN CLUSTER ALLIANCE EUROPEAN CLUSTER POLICY GROUP XI. CLUSTER – IP INNOVA (Europejska Informacyjna Platforma Klastrowa ) NOWE INICJATYWY EUROPEJSKIE EXCELLENCE OF CLUSTER ORGANISATION – dot. ciągłego doskonalenia klastrów EUROPEAN CLUB OF CLUSTER MANAGEMENT - dążenie do utworzenia europejskiego stowarzyszenia i podnoszenia jakości
16 CEL = PODNOSZENIE KONKURENCYJNOŚCI ZGODNIEPRIORYTET UE I PL = GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY CEL = PODNOSZENIE KONKURENCYJNOŚCI ZGODNIE ZE STRATEGIĄ LISBOŃSKĄ NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE = KLASTRY WSPARCIE FINANSOWE I POLITYCZNE TRANSFER WIEDZY ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA OŚRODK NAUKI GOSPODARKA
17 Innowacje Rozwój nowych technologii i metod analitycznychTransfer wiedzy Centra naukowe/gospodarka/MŚP * Tworzenie firm technologicznych, spin off, start up Tworzenie nowych produktów i lokowanie ich na rynkach globalnych
18 UNIWERSYTETY, INSTYTUTY NAUKOWO-BADAWCZE, CENTRA BADAWCZO-ROZWOJOWE, TO GENERATORY WIEDZYALE ICH WYKORZYSTANIE TO ZALEDWIE KILKA PROCENT!!!?
19 Procedura wdrożenia jest kosztowna Wartościowe wyniki żmudnych badań pozostają często nieznane, nawet po ich opublikowaniu bowiem Procedura wdrożenia jest kosztowna NAUKI STOSOWANE MUSZĄ BYĆ PRZEORIENTOWANE NA GOSPODARKĘ W tym KLASTRY
20 NUTRIBIOMED [NBM] INTERREGIONALNY KLASTERŻYWNOŚĆ, NOWE TECHNOLOGIE, BIOTECHNOLOGIA, BIOMEDYCYNA, PROFILAKTYKA BUDOWANIE MARKI DLA PRODUKTÓW
21
22 KLASTER NUTRIBIOMED INWESTORZY RYNEK ŻYWNOŚCI SPECLALNEJ,Procesy wsparcia Procesy wsparcia RYNEK ŻYWNOŚCI SPECLALNEJ, SUPLEMENTÓW DIETY I NUTRACEUTYKÓW SEGMENT WYSOKICH TECHNOLOGII BAZA SUROWCOWA PARK TECHNOLOGICZNY INWESTORZY Spółki SPIN OFF CENTRA BIOMEDYCZNE I REWITALIZACJI Pompa Ssąco - tłocząca
23 Zadaniem Klastra (konsorcjum) jest stworzenie mocnej pozycji Polski w Europie w oparciu o transfer wiedzy z ośrodków naukowych do gospodarki w celu rozwijania innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności TRANSFER WIEDZY NUTRIBIOMED
24 Konsorcjum NUTRIBIOMED w swojej głównej działalności ukierunkowane jest na produkcję żywności nowej generacji, w tym suplementów diety wytworzonych na bazie naturalnych surowców oraz produkcję biokonserwantów. Podstawa to przestrzeganie zasad dobrych praktyk, etyki i prawa europejskiego.
25 Klaster NUTRIBIOMED w swojej strukturze jest innowacyjnym konsorcjum 34 firm, w tym 6 uczelni wyższych, składającym się z obszaru: produkcji surowców pochodzenia rolniczego, przedsiębiorstw przetwórczych, firm wysokich technologii, systemów dystrybucji, innych jednostek wspierających
26 UCZELNIE, BIZNES, ADMINISTRACJAKONCEPCJA SUKCESU PROJEKTY NOWE PRODUKTY WPT SA NUTRIBIOMED JEDNOSTKI FINANSUJĄCE FUNDUSZE UE, PL UCZELNIE, BIZNES, ADMINISTRACJA
27 Aktualne działania na rzecz klastra PROJEKTYDZIAŁANIE 1.3.1 Tytuł „Innowacyjne technologie produkcji biopreparatów na bazie nowej generacji jaj” Działania 5.1. Dyfuzja Innowacji, TYTUŁ „Rozwój powiązań kooperacyjnych Klastra NUTRIBIOMED zmierzających do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań”. W projekcie będzie uczestniczyć ok. 16 podmiotów klastra.
28 ABY STWORZYĆ WIELKIE PRZEDSIĘWZIĘCIE DLA BIOBIZNESUPO CO NAM KLASTER ? ABY URUCHOMIĆ MOŻLIWOŚCI RZECZYWISTREGO TRANSFERU WIEDZY NA RZECZ POLSKIEJ GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ ABY STWORZYĆ WIELKIE PRZEDSIĘWZIĘCIE DLA BIOBIZNESU *
29 MARKA, KTÓRA PODBIJE ŚWIAT KLASTER
30 Klastry, w tym NUTRIBIOMED/ NBMKooperacja Grupy akademickie Park Technologiczny Przedsiębiorstwa Klastry, w tym NUTRIBIOMED/ NBM Rozwój gospodarki Sukces TRANSFER WIEDZY
31
32
33 DO OSIĄGNIĘCIA SUKCESU !!!PATRZMY W PRZYSZŁOŚĆ Z PEŁNYM OPTYMIZMEM DO OSIĄGNIĘCIA SUKCESU !!!
34 WNIOSKI
35 Należałoby uznać, że powiązania kooperacyjne i platformy technologiczne w tym klastry stają się najważniejszym kierunkiem innowacyjnego rozwoju w agrobiznesie Europejska Platforma Technologiczna Food for Life (Żywność dla życia). Koncepcja przedmiotowej platformy obejmuje wdrażanie prozdrowotnych produktów żywnościowych, promowanie prozdrowotnych zmian w diecie i stylu życia z przesłaniem poprawy zdrowia publicznego oraz jakości życia obywateli
36 Zidentyfikowane bariery wskazują, że:-konieczna jest pełna synchronizacja polityki naukowej i naukowo-technicznej z polityką rolną; -konieczne jest ustalenie priorytetowych obszarów badań w sektorze rolno-spożywczym i bezwzględne dostosowanie finansów państwa do ich realizacji; -konieczne jest przygotowanie i uchwalenie przez Parlament RP ustaw umożliwiających wsparcie prawne i ekonomiczne procedur wdrażania innowacji, w tym również w rozproszonym sektorze rolno-spożywczym;
37 c.d. -konieczne jest udrożnienie systemu integracji poziomej i pionowej wśród przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego; -konieczne jest systemowe zespolenie struktur zaplecza naukowo-badawczego oraz ich trwałe powiązanie ze strukturami instytucji doradztwa rolniczego;
38 -konieczne jest wprowadzenie systemowych rozwiązań stymulujących działalność platform technologicznych i klastrów wdrażających innowacje; -konieczna jest modernizacja infrastruktury i aparatury naukowej zaplecza naukowo-badawczego; -konieczne jest dostosowanie systemu nauki i edukacji do przyszłych rozwiązań aplikacyjnych wspierających realizację polityki rolnej;
39 INNOWCYJNOŚĆ Ferma niosek S. Gajewski Dziękuję za uwagę