1 i zasady gospodarowaniaLiczebność i zasady gospodarowania populacją łosia Autor: Jan Goździewski

2 w nadleśnictwach i parkach narodowych.Liczebność łosia w nadleśnictwach i parkach narodowych. Stan na dzień 31 marca 2007r.

3 Stan łosia w pn-wsch Polsce

4 Stan i pozyskanie łosia na obwodach kół łowieckich

5 Straty w populacji łosia w Biebrzańskim Parku NarodowymW roku Razem 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 w szt. w % W kolizjach drogowych 2 1 3 4 21 10,7 Zagryzienia przez wilki 5 11 9 41 20,8 Utopienia 7 6 8 34 17,3 Kłusownictwo 3,0 Ubytki naturalne 22 20 12 16 95 48,2 razem sztuk 15 42 29 23 25 197 100 Średnie roczne straty w populacji sięgały 3-6% stanów wiosennych, z tego 48,2% to ubytki naturalne spowodowane śmiercią osobników starszych i chorych.

6 populacji winna wynosić: 1:1 do 1:1,5 na korzyść klępStruktura płci populacji winna wynosić: 1:1 do 1:1,5 na korzyść klęp Przyrost zrealizowany Nie powinien być ustalany na poziomie powyżej 20% wiosennego stanu populacji, tj. powinien kształtować się na poziomie średniego przyrostu zrealizowanego. Proporcja ta może być korygowana jedynie w przypadku dysponowania dla lokalnych populacji szczegółowymi danymi o wielkości realnego przyrostu w danym roku.

7 Zagęszczenie Za zagęszczenie pozwalające na prowadzenie właściwej gospodarki łosiem przyjmuje się zagęszczenie wynoszące ok. 5 osobników na 1000 ha powierzchni leśnej i bagiennej rejonu hodowlanego

8

9 Struktura pozyskania powinna wynosić:w grupach płciowo - wiekowych - Byki około 40 % - Klępy około 40 % - Łoszaki do 20 % Przy strukturze płci populacji na poziomie 1:1,5 należy bezwzględnie zachować równowagę ilościową byków i klęp w odstrzale. b) w klasie wieku byków Wyróżnianie klas wieku, jak to ma miejsce np. u jeleni, w przypadku łosi jest nieuzasadnione ze względu na brak wiarygodnych kryteriów morfologicznych i trudności w precyzyjnym rozpoznaniu wieku byków na podstawie sylwetki zwierzęcia

10

11

12

13 Łosie – byki selekcyjneOpis poroża Ocena szpicaki, szydlarze, widłaki i szóstaki nieregularne wszystkie regularne szóstaki w typie badylarza oraz silniejsze badylarze z porożem szóstaka na jednej tyce półłopatacze i łopatacze oraz badylarze o porożu regularnym powyżej szóstaka

14 Łosie – byki łowne Opis poroża Ocenasilne badylarze powyżej regularnego szóstaka oraz byki o porożu typu łopatacza

15 Selekcja klęp i łoszakówPozyskanie klęp i łoszaków należy prowadzić w pierwszej kolejności poprzez odstrzał sztuk chorych i cherlawych, o masie tuszy mniejszej niż przeciętna oraz klęp starych i prowadzących słabe potomstwo. Klępy prowadzące bliźnięta oraz łoszaki – bliźnięta powinny być oszczędzane.

16 ŁOŚ Łosie byki populacji północno wschodniej Polski zwykle przybierają formę badylarza rzadziej łopatacza Za poroże przyszłościowe uważa się wszystkie formy powyżej regularnego szóstaka. Wszystkie szpicaki, szydlarze, widłaki i szóstaki nieregularne uważa się za poroże selekcyjne. Byk łowny to stary osobnik poroże którego znajduje się jeszcze w szczytowej formie rozwoju i formie powyżej nieregularnego szóstaka bądź łopatacza.

17 Schematyczny rozwój porożałopatacza i badylarza

18 Łoś w okolicach krtani ma charakterystyczna „brodę” o długości około 20 cm – narośl poszyta długim włosem. Najwcześniej rozwinięta jest w wieku 4-5 lat. Łoszak Byk w wieku 2-3 lat Dorosły byk

19 Poroże przyszłościoweBadylarz – szóstak regularny Łopatacz

20 Poroże selekcyjne Szpicak Widłak nieregularny

21 Poroże selekcyjne Widłak z uszkodzonym możdżeniem Widłak regularny

22 Byk łowny Badylarz - ósmak regularny Łopatacz