1

2 Idea Świata jako Teatru gdzie człowiek jest aktorem a bóg dramaturgiem pochodzi z filozofii stoickiej pierwszy pisał o niej Seneka rozwijali ją później Epiktet, oraz już w duchu Chrześcijańskim: Augustyn z Hippony i Święty Jan Chryzostom. W literaturze Hiszpańskiej rozpropagowany zapewne za pośrednictwem Erazma z Rotterdamu w XVI wieku. Pierwszą próbą prezentacji owego toposu na scenie było Lo fingo verdadero (Prawdziwe zmyślenie) Lope de Vegi. Od pierwszego sformułowania propagatorzy idei teatru świata, podkreślali zawsze różnorodność ról jakie grają ludzie i to, że ocena człowieka nie zależy od roli, ale od tego, czy gra ją dobrze. 

3  Człowiek jako aktor w teatrze świata to motyw często powtarzający się w literaturze różnych epok. Jako jeden z pierwszych problem ten przedstawił w swoim utworze Platon pisząc: "Marionetkami bowiem są ludzie z większości upadków i rzadko kiedy tylko mają coś wspólnego z prawdą." Tą samą myśl kontynuował w swoich "Rozmyślaniach" Marek Aureliusz. W utworze tym porównuje on życie do spektaklu, a człowieka do aktora biorącego w nim udział. Bóg jest reżyserem tego widowiska, który biernie przygląda się ludzkim poczynaniom na scenie. Wszelkie nieporozumienia i konflikty Aureliusz przedstawia jako pomyłki aktora w swojej kwestii. Bóg jako kierownik decyduje, kiedy aktor kończy swoja kwestię i schodzi ze sceny, czyli umiera.

4 Teoria teatru mundi charakteryzowała także twórczość Williama Szekspira. W jednym ze swoich dramatów -"Makbecie"- autor wplata w losy głównego bohatera wątki oparte na temacie teatru świata. Tytułowy Makbet na wieść o samobójczej śmierci żony nie rozpacza, lecz wygłasza kwestię: "Życie jest tylko przechodnim półcieniem, Nędznym aktorem. Który swoją rolę Przez parę godzin wygrawszy na scenie, W nicość przepada-powieścią idioty, Głośną, wrzaskliwą, a nic nie znaczącą.„  Szekspir jako kolejny artysta pragnie uświadomić nam i sobie, że to, co dla człowieka wydaje się ważne, jest jedynie błahostką w ogromnym teatrze świata.

5 E. Stachury pt. "Życie to nie teatr" R. Wojaczka pt. "Prośba".  Oba wiersze są wyrazem buntu przeciwko rzeczywistości. Zdaniem podmiotów lirycznych świat, który nas otacza jest teatralny i zakłamany. Nie ma w nim miejsca na prawdziwe uczucia, nawet prawda schowana jest pod kurtyną fałszu. Widać, ze te okropne realia, w których przyszło żyć autorom wierszy, są dla nich nie do zniesienia.

6  W wierszu Edwarda Stachury, mamy do czynienia z polemiczna koncepcja pojmowania życia. Poeta, nawiązuje do popularnego motywu: theatrum mundi, jednak już po przeczytaniu tytułu, dowiadujemy się, że jego zdaniem: "Życie to nie teatr". Wiersz jest niejako zaprzeczeniem antycznego toposu. Motyw ten wywodzi się ze starożytności a za jego głównego wyznawcę uważa się Williama Szekspira. Ten sławny dramaturg, podobnie jak Stachura, ukazuje teatralność świata, blichtr dekoracji i znikomą wartość odgrywanych przez nas (nie zawsze świadomie) ról.

7 James Ensor „Intryga ‘’ Oto tłumek ludzi sprawiających na nas raczej upiorne wrażenie – mężczyzna o rysach półinteligenta w cylindrze, dwie przerysowane kobiety, z których jedna udziela wszystkim reprymendy, a druga trzyma protekcjonalnie rękę na ramieniu mężczyzny. Pozostali ludzie równie brzydcy stoją ściśnięci z grymasem na twarzach-maskach. Nikt tu nie wygląda normalnie, nawet dziecko przelewające się kobiecie przez ramię przypomina bardziej lalkę niż żywe stworzenie. Zdeformowane ludzkie kształty i twarze w maskach to wizja artysty, który nikomu nie ufał i uważał, że wygląd jest zwodniczy. Ludzie, których widzimy, są aktorami nieznanego nam przedstawienia. Jeśli założymy, że życie to teatr, zauważymy, że wszyscy gramy jakieś role, mniej lub bardziej przyjazne światu.

8 Edgar Degas Café-Concert Widzimy kobietę z rozłożonymi rękami, wychyloną w stronę widowni, za nią stoją pozostałe aktorki. Wyrazista linia światła kreśli podłogę, na której odbywa się koncert czy też przedstawienie. Na pierwszym planie rysują się postacie z widowni i muzycy. Dzięki ciepłym półtonom został zbudowany nastrój teatralnego wydarzenia.

9 Topos teatru świata, tak popularny w renesansie i baroku, nie był jednak nowością a tylko odkryciem. Jak podaje Jadwiga Kotarska: ”Bezsporne jest natomiast platońskie podłoże toposu theatrum mundi”. Koncepcję Platona rozwinął potem Plotyn. W starożytności do tej metafory świata sięgali również: Swetoniusz, Horacy, Seneka. Bogowie, obserwujący nasze życie jako przedstawienie służące ich przyjemności, pojawiają się również w „Iliadzie” Homera. Ludzie średniowiecza zmienili tę ideę o tyle, że to Bóg jest według nich reżyserem tej sztuki – życia, w której my, ludzie gramy.

10 Kaliber 44 -jest najbardziej lirycznym zespołem hip - hopowym w Polsce. W tekstach jest wiele metafor, przenośni, porównań...jednym słowem dopowiedzieć można sobie dużo-i o to chodzi. Interpretacji tekstów K44 uczą już od dawna w szkołach. W ich piosence „Moja obawa [bądź a klęknę] „ możemy zauważyć wyraźne nawiązanie do toposu teatru świata.