1 II. STADIA POSTĘPOWANIA KARNEGO ZASADY POSTĘPOWANIA KARNEGOdr Karolina KREMENS, LL.M. Podstawy procesu karnego Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, UWr

2 ZAKRES MATERIAŁU J. Skorupka (red.), Proces karny, Warszawa 2017Rozdział I – 3-5 Rozdział II – 1-5 Rozdział IX – 1 Rozdział X – 1 Rozdział XI – 1 Rozdział XII – 1 Rozdział XIII – 1

3 STADIA PROCESU postępowanie przygotowawczepostępowanie główne (przed sądem I instancji) postępowanie odwoławcze główne + odwoławcze = jurysdykcyjne (sądowe) nadzwyczajna kontrola orzeczeń kasacja wznowienie postępowania

4 STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZEprzygotowanie sprawy zmierzające do ustalenia, czy powinna zostać rozpoznana przed sądem oraz przygotowanie materiału dowodowego dla potrzeb postępowania sądowego prowadzone przez Policję (lub inne organy ścigania) lub prokuratora strony: podejrzany i pokrzywdzony udział sądu w postępowaniu przygotowawczym – strażnik praw i wolności jednostki zasady: działania z urzędu, inkwizycyjności, tajności

5 STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE GŁÓWNE (przed sądem I instancji)prowadzone w celu rozstrzygnięcia głównego przedmiotu procesu – odpowiedzialności karnej oskarżonego za zarzucony mu czyn prowadzone przez sąd strony: oskarżony i oskarżyciel zasada kontradyktoryjności, jawności, skargowości postępowanie międzyinstancyjne! wiele wariantów: m.in. postępowanie uproszczone, przyspieszone, nakazowe, w przedmiocie orzeczenia warunkowego umorzenia postępowanie, środków zabezpieczających

6 STADIA PROCESU POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZEart. 176 ust. 1 Konstytucji – dwuinstancyjność postępowania sądowego rozpatrzenie zaskarżonych rozstrzygnięć, które zapadły w I instancji apelacje i zażalenia nieograniczona możliwość zaskarżania orzeczeń zapadających w I instancji co do winy i kary (art. 444 k.p.k.) ograniczona możliwość zaskarżania innych rozstrzygnięć (zob. art. 459 k.p.k.)

7 INNE RODZAJE POSTĘPOWAŃzasadnicze – rozstrzygnięcie odpowiedzialności karnej incydentalne – rozstrzyga kwestie dotyczące kwestii pojawiających się w toku postępowania zasadniczego, np. tymczasowe aresztowanie uzupełniające – gdy wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia np. w przedmiocie zaliczenia tymczasowego aresztowania lub dowodów rzeczowych pomocnicze – mające na celu usunięcie przeszkód pojawiających się podczas postępowania karnego, np. pomoc prawna krajowa i zagraniczna następcze – rozsztrygające kwestie po zapadnięciu prawomocnego wyroku, np. wyrok łączny

8 TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie pierwsze)z oskarżenia prywatnego (art. 217 k.k.) z oskarżenia publicznego (z urzędu) ścigane z urzędu (bezwnioskowe) ścigane na wniosek (art. 12 k.p.k.) lub zezwolenie bezwzględne (np. art. 190 k.k.) względne (np. art. 278 § 4 k.k.) procedura cofnięcia wniosku (art. 12 § 3 k.p.k.)

9 TRYBY ŚCIGANIA (znaczenie drugie)postępowanie zwyczajne – typowe postępowanie dla danego systemu, które zmierza do rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej postępowanie szczególne – modyfikacja postępowania zwyczajnego (np. odformalizowanie) postępowanie z oskarżenia prywatnego postępowanie nakazowe postępowanie przyspieszone

10 ZASADY PROCESOWE zasada prawdy materialnej (art. 2 § 2 k.p.k.)zasada obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) zasada domniemania niewinności i in dubio pro reo (art. 5 k.p.k.) zasada prawa do obrony (art. 6 k.p.k.) zasada swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) zasada ścigania z urzędu (art. 9 k.p.k.) zasada legalizmu (art. 10 k.p.k.) zasada skargowości (art. 14 k.p.k.) zasada kontradyktoryjności i inkwizycyjności zasada bezpośredniości zasada jawności