1 III warsztaty szkoleniowo-informacyjne w ramach projektu „Rzemiosło w EFS” marca 2017, Katowice Katowice, r. Mgr Magdalena Kutak Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

2 PLAN WYSTĄPIENIA 1. Omówienie wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata Omówienie wytycznych w zakresie ewaluacji polityki spójności na lata Omówienie wytycznych wykorzystania środków pomocy technicznej na lata Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

3 Omówienie wytycznych w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

4 PODSTAWA PRAWNA Akty prawa UE:Wytyczne w zakresie realizacji przedsięwzięć z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego w obszarze edukacji na lata , zwane dalej „Wytycznymi”, zostały opracowane na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 217), zwanej dalej „Ustawą” Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

5 PODSTAWA PRAWNA Warunki i procedury określone w Wytycznych wynikają w szczególności z: a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 320, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem ogólnym”; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

6 PODSTAWA PRAWNA Warunki i procedury określone w Wytycznych wynikają w szczególności z: b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1081/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z , str. 470, z późn. zm.); c) dokumentu Programowanie perspektywy finansowej Umowa Partnerstwa, zwanego dalej „Umową Partnerstwa”; d) Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020; e) dokumentu Zalecenia Rady w sprawie krajowego programu reform Polski z 2012 r. oraz zawierające opinię Rady na temat przedstawionego przez Polskę programu konwergencji na lata Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

7 PODSTAWA PRAWNA Dokumenty krajowe:Wytyczne należy stosować w oparciu o odpowiednie przepisy ustawodawstwa krajowego i unijnego, a w szczególności w oparciu o ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.), zwaną dalej „ustawą o systemie oświaty”, oraz ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191, z późn. zm.). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

8 CEL WYTYCZNYCH Wytyczne określają warunki i procedury realizacji projektów w obszarze edukacji w ramach PO WER i RPO współfinansowanych ze środków EFS w latach 2014 – Wytyczne służą zapewnieniu niezbędnej koordynacji działań podejmowanych w całym kraju z wykorzystaniem środków EFS w celu tematycznym 10 Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie. Wytyczne wyznaczają jednolite warunki i procedury realizacji interwencji EFS w ramach RPO, w zakresie usług edukacyjnych, zarówno w obszarze edukacji przedszkolnej, kształcenia ogólnego, kształcenia i szkolenia zawodowego, edukacji osób dorosłych, jak i szkolnictwa wyższego. Niniejszy dokument ma zapewnić zgodność działań podejmowanych w celu tematycznym 10 z udziałem środków EFS z polityką krajową w obszarze edukacji, której warunki zostały określone w krajowych dokumentach strategicznych i programowych, a także spójność między interwencją EFS na poziomie krajowym i regionalnym oraz komplementarność interwencji EFS i EFRR. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

9 SŁOWNIK POJĘĆ Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego (CKZiU) – zespół szkół lub placówek systemu oświaty, o którym mowa w art. 62a ustawy o systemie oświaty; certyfikacja – procedura, w wyniku której osoba ucząca się otrzymuje od upoważnionej instytucji formalny dokument, stwierdzający, że osiągnęła określoną kwalifikację. Certyfikacja następuje po walidacji, w wyniku wydania pozytywnej decyzji stwierdzającej, że wszystkie efekty uczenia się wymagane dla danej kwalifikacji zostały osiągnięte; działalność bieżąca przedszkola - działalność polegającą na realizacji zadań statutowych przedszkola, na którą ponoszone są wydatki bieżące; inne zespoły realizujące zadania CKZiU – podmioty realizujące zadania z zakresu współpracy z pracodawcami i organizacjami pracodawców oraz prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, a także podejmujące działania w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, w tym również dla osób dorosłych, które są tworzone w inny sposób, niż określony w art. 62a ustawy o systemie oświaty; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

10 SŁOWNIK POJĘĆ instruktor praktycznej nauki zawodu – instruktor praktycznej nauki zawodu, o którym mowa w § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. poz. 1626); kompetencja - to wyodrębniony zestaw efektów uczenia się/ kształcenia. Opis kompetencji zawiera jasno określone warunki, które powinien spełniać uczestnik projektu ubiegający się o nabycie kompetencji, tj. wyczerpującą informację o efektach uczenia się dla danej kompetencji oraz kryteria i metody ich weryfikacji; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

11 SŁOWNIK POJĘĆ kompetencje cyfrowe (kompetencje w zakresie TIK) - definiowane jako zdolność do: a) przetwarzania (wyszukiwania, oceny, przechowywania) informacji; b) komunikacji (wchodzenia w cyfrowe interakcje, dzielenia się informacjami, znajomość netykiety i umiejętność zarządzania cyfrową tożsamością); c) tworzenia cyfrowej informacji (w tym również umiejętność programowania i znajomość zagadnień praw autorskich); d) zachowania bezpieczeństwa (ochrony cyfrowych urządzeń, danych, własnej tożsamości, zdrowia i środowiska); e) rozwiązywania problemów (technicznych, identyfikowania sytuacji, w których technologia może pomóc, bycia kreatywnym z użyciem technologii, identyfikowania luk w zakresie kompetencji); Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

12 SŁOWNIK POJĘĆ kompetencje kluczowe niezbędne na rynku pracy – kompetencje, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia, do których zalicza się następujące kompetencje kluczowe z katalogu wskazanego w załączniku do zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE) (Dz. Urz. UE L 394 z , str. 10): a) porozumiewanie się w językach obcych; b) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo – techniczne; c) kompetencje informatyczne; d) umiejętność uczenia się; e) kompetencje społeczne; f) inicjatywność i przedsiębiorczość. Kompetencje wskazane w lit. b i c są zaliczane do kompetencji podstawowych, pozostałe należą do katalogu kompetencji przekrojowych; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

13 SŁOWNIK POJĘĆ kompetencje społeczno-emocjonalne – umiejętności komunikacyjne, rozpoznawania i kierowania swoimi emocjami, budowania dobrych relacji z innymi, ustalania i osiągania pozytywnych celów, a także ograniczania destrukcyjnych czy agresywnych zachowań2 kwalifikacja – to określony zestaw efektów uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych nabytych w edukacji formalnej, edukacji pozaformalnej lub poprzez uczenie się nieformalne, zgodnych z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, których osiągnięcie zostało sprawdzone w walidacji oraz formalnie potwierdzone przez instytucję uprawnioną do certyfikowania osoby o niskich kwalifikacjach - osoby posiadające wykształcenie do poziomu ISCED 3 włącznie zgodnie z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Kształcenia (ISCED 2011) zaaprobowaną przez Konferencję Ogólną UNESCO. Definicja poziomów wykształcenia (ISCED) została zawarta w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów operacyjnych na lata ; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

14 SŁOWNIK POJĘĆ specjalne potrzeby rozwojowe i edukacyjne – indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 532); uczeń młodszy – każdy uczeń (w tym szczególnie uczeń, który rozpoczął naukę jako sześciolatek) przekraczający kolejny próg edukacyjny, a tym samym rozpoczynający kolejny/nowy etap edukacyjny: a) I etap edukacyjny - obejmuje uczniów klasy I szkoły podstawowej; b) II etap edukacyjny - obejmuje uczniów klasy IV szkoły podstawowej; c) III etap edukacyjny - obejmuje uczniów klasy I gimnazjum Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

15 SŁOWNIK POJĘĆ uczeń/dziecko z niepełnosprawnością – uczeń albo dziecko w wieku przedszkolnym posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na dany rodzaj niepełnosprawności oraz dzieci i młodzież posiadające orzeczenia o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydawane ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu głębokim. Orzeczenia są wydawane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej; umiejętności - przyswojona w procesie uczenia się zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów właściwych dla dziedziny uczenia się lub działalności zawodowej; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

16 SŁOWNIK POJĘĆ walidacja – wieloetapowy proces sprawdzania, czy – niezależnie od sposobu uczenia się – efekty uczenia się wymagane dla danej kwalifikacji zostały osiągnięte. Walidacja poprzedza certyfikowanie. Walidacja obejmuje identyfikację i dokumentację posiadanych efektów uczenia się oraz ich weryfikację w odniesieniu do wymagań określonych dla kwalifikacji. Walidacja powinna być prowadzona w sposób trafny (weryfikowane są efekty uczenia się, które zostały określone dla danej kwalifikacji) i rzetelny (wynik weryfikacji jest niezależny od miejsca, czasu, metod oraz osób przeprowadzających walidację). Walidację kończy podjęcie i wydanie decyzji, jakie efekty uczenia się można potwierdzić, jakie zaś nie. Wskaźnik Edukacyjnej Wartości Dodanej (Wskaźnik EWD) – wskaźnik będący jedną z miar efektywności nauczania w danej szkole w zakresie sprawdzanym egzaminami zewnętrznymi, opisujący wkład szkoły w końcowy wynik egzaminacyjny. Ma zastosowanie do szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

17 ZAKRES WYTYCZNYCH – PRIORYTETY INWESTYCYJNE10(i) ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia; 10(iii) wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych, poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności i kompetencji siły roboczej oraz promowanie elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych kompetencji; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

18 ZAKRES WYTYCZNYCH – PRIORYTETY INWESTYCYJNE10(iv) lepsze dostosowanie systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu kształcenia do etapu zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez mechanizmy prognozowania umiejętności, dostosowania programów nauczania oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy z pracodawcami; 10(a) inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

19 ZAKRES WYTYCZNYCH Wszystkie projekty współfinansowane z EFS, w tym także w obszarze edukacji, muszą być zgodne z politykami horyzontalnymi, w tym zasadą równości szans kobiet i mężczyzn oraz równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, warunki znajdują się w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępności dla osób z niepełnosprawnościami oraz zasady równości szans kobiet i mężczyzn w ramach funduszy unijnych na lata , zwanych dalej „Wytycznymi w zakresie realizacji zasady równości szans i niedyskryminacji”. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

20 ZAKRES WYTYCZNYCH Wszystkie projekty współfinansowane z EFS w obszarze edukacji muszą być realizowane z uwzględnieniem przepisów dotyczących bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. poz. 69, z późn. zm.). IZ RPO zapewni, że zasoby edukacyjne będące utworami w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 666, z późn. zm.) będą udostępnione na wolnej licencji zapewniającej licencjobiorcy co najmniej prawo do dowolnego wykorzystywania utworów do celów komercyjnych i niekomercyjnych, tworzenia i rozpowszechniania kopii utworów w całości lub we fragmentach oraz wprowadzania zmian i rozpowszechniania utworów zależnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

21 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(i)Wychowanie przedszkolne Celem interwencji EFS jest zwiększenie dostępu do wysokiej jakości usług świadczonych w OWP. Wsparcie udzielane w ramach RPO na rzecz wychowania przedszkolnego powinno przyczyniać się do: a) zwiększenia dostępu do wychowania przedszkolnego na obszarach o niskim stopniu upowszechnienia wychowania przedszkolnego; b) upowszechnienia wychowania przedszkolnego, w tym zwłaszcza wśród dzieci 3-4 letnich i dzieci z niepełnosprawnościami; c) wyrównywania szans edukacyjnych i rozwojowych dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; d) poprawy jakości wychowania przedszkolnego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

22 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(i)Kształcenie kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy oraz właściwych postaw/umiejętności (kreatywności, innowacyjności oraz pracy zespołowej) Celem interwencji EFS jest rozwijanie u dzieci w wieku przedszkolnym, uczniów i słuchaczy, w tym z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy oraz właściwych postaw/umiejętności (kreatywności, innowacyjności oraz pracy zespołowej), które stanowią fundament dla dalszego podnoszenia kwalifikacji i umiejętności w ramach kształcenia przez całe życie. Zgodnie z postanowieniami Umowy Partnerstwa zakres interwencji w ramach PI 10(i) obejmuje m. in. działania na rzecz kształtowania i rozwijania kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy (matematyczno–przyrodniczych, ICT, językowych) oraz postaw/umiejętności (kreatywności, innowacyjności oraz pracy zespołowej). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

23 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(i)Tworzenie warunków dla nauczania opartego na metodzie eksperymentu Celem interwencji EFS jest podniesienie efektywności kształcenia uczniów lub słuchaczy w zakresie przedmiotów przyrodniczych oraz matematyki, w tym stworzenie w szkołach lub placówkach systemu oświaty warunków dla nauczania opartego na metodzie eksperymentu Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

24 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(i)Korzystanie z technologii informacyjno–komunikacyjnych oraz rozwijanie kompetencji informatycznych IZ RPO zapewnia, że wsparcie udzielane w ramach RPO na rzecz zwiększenia wykorzystania TIK oraz rozwijania kompetencji informatycznych jest skierowane w szczególności do: a) publicznych i niepublicznych szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych, w tym specjalnych szkół dla dorosłych lub placówek systemu oświaty prowadzących kształcenie ogólne; b) szkół zawodowych, w tym specjalnych i placówek systemu oświaty prowadzących kształcenie zawodowe, w zakresie prowadzonego przez nie nauczania w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego; c) szkół specjalnych przysposabiających do pracy, jeżeli cel interwencji odpowiada zakresowi określonemu w niniejszym podrozdziale; d) uczniów i słuchaczy szkół lub placówek systemu oświaty wskazanych w pkt 1 lit. a, b i c; e) nauczycieli. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

25 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(i)Indywidualizacja pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi, w tym wsparcie ucznia młodszego Celem interwencji EFS jest przygotowanie szkół lub placówek systemu oświaty do prowadzenia procesu indywidualizacji pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi, w tym z uczniem z niepełnosprawnością, a także bezpośrednie wsparcie uczniów, którzy mają trudności w spełnieniu wymagań edukacyjnych bądź uczniów zdolnych. Wsparcie w powyższym zakresie ma na celu również przygotowanie szkół lub placówek systemu oświaty do realizacji działań ukierunkowanych na wspieranie rozwoju ucznia młodszego w procesie przekraczania tzw. progu szkolnego (edukacyjnego). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

26 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(iii)Uzyskiwanie kwalifikacji lub zdobywanie i poprawa kompetencji osób dorosłych w zakresie TIK i języków obcych Celem interwencji EFS jest zwiększenie uczestnictwa osób dorosłych w uczeniu się przez całe życie, w tym uzyskiwanie kwalifikacji lub zdobywanie i poprawa kompetencji tych osób w zakresie TIK i języków obcych. IZ RPO zapewnia, że środki finansowe dostępne w ramach RPO zostaną przeznaczone na wsparcie osób dorosłych w wieku 18 lat i więcej, zwanych dalej „uczestnikami projektów”. IZ RPO gwarantuje, że środki EFS zostaną przeznaczone na wsparcie osób wykazujących największą lukę kompetencyjną w zakresie TIK i języków obcych oraz posiadających największe potrzeby w dostępie do edukacji, w tym m. in do osób o niskich kwalifikacjach i osób w wieku 50 lat i więcej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

27 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(iv)Podniesienie jakości kształcenia i szkolenia zawodowego, w tym rozwój współpracy szkół i placówek systemu oświaty prowadzących kształcenie zawodowe z ich otoczeniem społeczno-gospodarczym W ramach PI 10(iv) są realizowane przedsięwzięcia mające na celu wsparcie kształcenia i szkolenia zawodowego. Szkoły i placówki systemu oświaty prowadzące kształcenie w oparciu o dwie podstawy programowe: kształcenia ogólnego i zawodowego mają możliwość skorzystania ze wsparcia odpowiednio do rodzaju prowadzonego kształcenia w ramach PI 10(i) (kształcenie ogólne) oraz PI 10(iv) (kształcenie w zawodach) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

28 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(iv)Tworzenie i rozwój ukierunkowanych branżowo/ zawodowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego Interwencja EFS przewidziana do realizacji na poziomie regionalnym powinna przyczyniać się do utworzenia wysokiej jakości wyspecjalizowanych ośrodków kształcenia i szkolenia w poszczególnych branżach/ zawodach, ściśle współpracujących z pracodawcami oraz elastycznie reagujących na zmiany zachodzące na rynku pracy. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

29 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(iv)Rozwój doradztwa edukacyjno – zawodowego Interwencja EFS przewidziana do realizacji na poziomie regionalnym powinna przyczyniać się do poprawy dostępności, jakości i efektywności usług świadczonych w ramach doradztwa edukacyjno-zawodowego poprzez zwiększenie dostępu do usług doradztwa edukacyjno-zawodowego w szkołach, w tym specjalnych i placówkach systemu oświaty oraz umożliwienie nauczycielom zatrudnionym w szkołach lub placówkach systemu oświaty, realizującym zadania z zakresu doradztwa edukacyjno - zawodowego bez przygotowania w tym zakresie, uzyskanie kwalifikacji doradcy, a nauczycielom - doradcom z kwalifikacjami - ich podnoszenie stosownie do zmieniających się potrzeb. Wsparcie udzielane w ramach RPO powinno również przyczyniać się do rozwijania współpracy instytucji i organizacji realizujących usługi w zakresie doradztwa edukacyjno - zawodowego na szczeblu regionalnym i lokalnym. . Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

30 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(a)IZ RPO zapewnia, że inwestycje infrastrukturalne są finansowane ze środków EFRR w ramach PI 10(a) albo ze środków EFS w ramach cross-financingu, na zasadach, o których mowa w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata , zwanych dalej „Wytycznymi w zakresie kwalifikowalności wydatków” Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

31 Wsparcie udzielane w ramach Priorytetu Inwestycyjnego 10(a)Wsparcie udzielane w ramach obszaru szkolnictwa wyższego IZ RPO zapewnia, że inwestycje w infrastrukturę szkolnictwa wyższego mogą być realizowanie wyłącznie pod warunkiem wcześniejszego uzyskania pozytywnej opinii MNiSW dotyczącej planowanej inwestycji. IZ RPO zapewnia, że wsparcie dotyczące inwestycji w infrastrukturę szkolnictwa wyższego wynika z inteligentnych specjalizacji lub strategii rozwoju danego województwa oraz odpowiada na zidentyfikowane deficyty, poparte weryfikowalnymi danymi. IZ RPO zapewni, że zakres rzeczowy projektu będzie zgodny z pozytywną opinią MNiSW dotyczącą zasadności realizacji inwestycji w kontekście prowadzonej polityki szkolnictwa wyższego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

32 2. Omówienie wytycznych w zakresie ewaluacji polityki spójności na lata 2014-2020Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

33 PODSTAWA PRAWNA Niniejsze wytyczne zostały opracowane na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej (Dz. U. poz. 1146). Przepis ww. artykułu stanowi, że minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, realizując uprawnienia i zadania państwa członkowskiego, wydaje wytyczne w celu zapewnienia zgodności sposobu wdrażania programów operacyjnych (dalej: PO) z prawem Unii Europejskiej oraz spełnienia wymagań określanych przez Komisję Europejską (dalej: KE), a także w celu zapewnienia jednolitości zasad wdrażania PO, w szczególności w zakresie ewaluacji programów operacyjnych. Wytyczne stanowią ponadto uszczegółowienie i operacjonalizację postanowień zawartych w Umowie Partnerstwa (dalej: UP) oraz w rozporządzeniach i wytycznych KE dotyczących systemu ewaluacji polityki spójności w Polsce w latach Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

34 SŁOWNIK POJĘĆ Ewaluacja – badanie społeczno-ekonomiczne, którego celem jest oszacowanie w odniesieniu do jasno sformułowanych kryteriów (najczęściej skuteczności, efektywności, użyteczności, trafności i trwałości) jakości oraz efektów wdrażania interwencji publicznych. Ewaluacja ad hoc – badanie nierealizowane w oparciu o plan ewaluacji. Ewaluacje takie są realizowane w sytuacji wystąpienia wcześniej nieprzewidzianej potrzeby informacyjnej. Ewaluacja ex ante – ocena przeprowadzana przed wdrożeniem interwencji, na etapie jej projektowania. Odnosi się głównie do logiki interwencji, ocenia trafność, spójność oraz przewidywaną skuteczność i efektywność interwencji publicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

35 SŁOWNIK POJĘĆ Ewaluacja ex post – badanie przeprowadzane po zakończeniu realizacji interwencji, którego zadaniem jest podsumowanie i ocena jej przebiegu oraz efektów. Identyfikuje czynniki wpływające na sukces lub niepowodzenie interwencji. Najczęściej stosowane w ewaluacji ex post kryteria to: skuteczność, efektywność, użyteczność, trwałość. Ewaluacja horyzontalna – ocena wybranych zagadnień w przekroju kilku programów. Może odnosić się do kwestii horyzontalnych (np. równouprawnienia) lub do obszaru interwencji realizowanego w różnych programach (np. badania i rozwój). Ewaluacja hybrydowa – ewaluacja, w ramach której działania badawcze wykonywane są zarówno przez ewaluatora wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

36 SŁOWNIK POJĘĆ Ewaluacja kontrfaktyczna – badanie polegające na ocenie efektów interwencji poprzez ich porównanie z sytuacją, która zaistniałaby w przypadku braku interwencji lub w przypadku realizacji innej interwencji (sytuacja kontrfaktyczna). Ewaluacja mid-term – ocena przeprowadzana w połowie okresu wdrażania interwencji publicznej, np. programu. Ewaluacja on-going / Ewaluacja bieżąca – ocena przeprowadzona podczas realizacji interwencji. Ewaluacja oparta na teorii –ocena oparta koncepcyjnie na teorii interwencji. Jej celem jest nie tylko informowanie o realizacji i efektach interwencji publicznej, ale także o tym, w jaki sposób i dlaczego dana interwencja osiągnie lub osiągnęła określone rezultaty Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

37 SŁOWNIK POJĘĆ Ewaluacja procesu – ocena koncentrująca się na działaniach, które mają miejsce w trakcie wdrażania interwencji publicznej, np. programu, skupiająca się na sposobach wdrażania i funkcjonowania interwencji. Ewaluacja programowa – ocena dotycząca jednego programu operacyjnego. Ewaluacja wewnętrzna – ocena przeprowadzana przez ewaluatora funkcjonującego w ramach instytucji odpowiedzialnej za realizację interwencji publicznej np. programu, z wykorzystaniem zasobów wewnętrznych. Ewaluacja wpływu – badanie oceniające zmiany społeczno-ekonomiczne (zarówno zamierzone jak i niezamierzone) będące wynikiem realizacji interwencji publicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

38 SŁOWNIK POJĘĆ Ewaluacja zewnętrzna – ocena interwencji publicznej przeprowadzana przez ewaluatorów nienależących do instytucji odpowiedzialnej za jej realizację. Ewaluator – osoba lub grupa osób (zespół) przeprowadzająca ewaluację. Główna strona internetowa poświęcona ewaluacji polityki spójności – strona dedykowana zagadnieniu ewaluacji polityki spójności, administrowana przez KJE. Metaanaliza – rodzaj analizy, w trakcie której wykorzystuje się wnioski i spostrzeżenia z wcześniejszych analiz dotyczących tego samego lub podobnego problemu badawczego. Metaanaliza to uogólnienie innych analiz, w potocznym tego słowa znaczeniu „analiza analiz”. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

39 SŁOWNIK POJĘĆ Metaewaluacja – potocznie „ewaluacja ewaluacji”. Ocena innej ewaluacji lub serii ewaluacji. Jej głównym zadaniem jest zebranie doświadczeń z serii procesów ewaluacyjnych. Rekomendacja z badania ewaluacyjnego – wynikające z ewaluacji zalecenia lub sugestie, bezpośrednio lub pośrednio wskazujące potrzebę określonych zmian, służących doskonaleniu realizowanych interwencji publicznych. Wniosek z badania ewaluacyjnego – element raportu końcowego z badania ewaluacyjnego, w którym zawarte są najważniejsze ustalenia i spostrzeżenia wynikające z przeprowadzonego badania. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

40 Kontekst procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce w okresie W okresie następuje zwiększenie roli ewaluacji w procesie zarządzania PO wdrażanymi w ramach polityki spójności. Znajduje to odzwierciedlenie w formalnych zapisach aktów prawnych stanowiących podstawę do wdrażania funduszy unijnych oraz wytycznych formułowanych przez KE. Zwiększenie znaczenia ewaluacji w procesie wdrażania PO nakłada także dodatkowe obowiązki na państwa członkowskie UE, a tym samym powoduje konieczność reorganizacji i adaptacji systemów ewaluacji do nowych wymagań. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

41 Kontekst procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce w okresie Głównym celem zawartych w Wytycznych zmian w podejściu do procesu ewaluacji polityki spójności jest zwiększenie roli i użyteczności ewaluacji w procesie decyzyjnym oraz zwiększenie transparentności polityki spójności poprzez dostarczanie interesariuszom oraz obywatelom wiarygodnych informacji dotyczących rzeczywistych efektów podejmowanych działań. Stąd wszystkie planowane zmiany systemu ewaluacji polityki spójności odnoszą się do dwóch podstawowych wyzwań dla ewaluacji w okresie : a) zwiększenia poziomu integracji procesu ewaluacji z procesem programowania i wdrażania PO, b) podniesienia poziomu jakości procesu ewaluacji, w tym w szczególności wiarygodności i użyteczności badań ewaluacyjnych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

42 Organizacja instytucjonalna procesu ewaluacji polityki spójnościW celu zagwarantowania prawidłowego przebiegu procesu ewaluacji państwa członkowskie UE zobowiązane są do zapewnienia właściwego potencjału organizacyjno-administracyjnego. Rozumie się przez to spełnienie przez instytucje realizujące politykę spójności, w ramach których zlokalizowane są jednostki ewaluacyjne, następujących warunków: a) zapewnienie funkcjonalnej niezależności procesu ewaluacji; b) zapewnienie odpowiednich dla realizacji procesu ewaluacji zasobów kadrowych, organizacyjnych oraz finansowych, umożliwiających zarówno przeprowadzanie niezbędnych ewaluacji, jak i prowadzenie działań ukierunkowanych na rozwój potencjału jednostki; c) stworzenie procedur umożliwiających prawidłowy przebieg procesu ewaluacji w ramach obszaru kompetencji danej instytucji. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

43 Organizacja instytucjonalna procesu ewaluacji polityki spójnościSpełnienie warunku funkcjonalnej niezależności odbywa się poprzez organizację procesu każdej z realizowanych ewaluacji, zgodnie z jednym z następujących wariantów: a) powierzenie realizacji ewaluacji ekspertom lub podmiotom zewnętrznym względem instytucji odpowiedzialnych za programowanie i wdrażanie interwencji; b) powierzenie realizacji ewaluacji podmiotowi funkcjonującemu w danej instytucji, ale zlokalizowanemu w innej jednostce niż podmioty odpowiedzialne za programowanie i wdrażanie danego PO lub jego części; c) realizacja ewaluacji przez podmiot funkcjonujący w ramach jednostki odpowiedzialnej za programowanie i wdrażanie danego PO lub jego części przy jednoczesnym restrykcyjnym i klarownym wydzieleniu i opisaniu obowiązków pracowników realizujących ewaluację. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

44 Podmioty zaangażowane w proces ewaluacji polityki spójności i ich rolaKrajowa Jednostka Ewaluacji (dalej: KJE) realizuje kompetencje ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego w zakresie ewaluacji polityki spójności Instytucje Zarządzające programami operacyjnymi Realizację procesu ewaluacji w imieniu IZ PO przeprowadza JE IZ PO - Jednostka ewaluacyjna realizująca proces ewaluacji programu operacyjnego powoływana przez Instytucję Zarządzającą danym programem operacyjnym Instytucje na niższych poziomach wdrażania programu operacyjnego IZ PO może delegować część uprawnień w zakresie ewaluacji na niższe poziomy wdrażania PO Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

45 Podmioty zaangażowane w proces ewaluacji polityki spójności i ich rolaGrupy sterujące ewaluacją programów operacyjnych Grupy sterujące ewaluacją wybranych zagadnień tematycznych i horyzontalnych Komitety monitorujące realizację programów operacyjnych Komitet Koordynacyjny Umowy Partnerstwa Partnerzy spoza administracji publicznej - Przez partnerów spoza administracji rozumie się podmioty określone w art. 5 ust. 1 lit b i c Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

46 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji - zasady ogólne Projektując proces ewaluacji należy wziąć pod uwagę: a) prawidłowe zlokalizowanie badań w ramach cyklu realizowanej interwencji, uwzględniające jej specyfikę tematyczną; b) zaplanowanie sposobu zapewnienia danych niezbędnych do realizacji ewaluacji, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb ewaluacji kontrfaktycznych5; c) zapewnienie odpowiednich do realizacji planów zasobów kadrowych i finansowych; d) zapewnienie kompletnego i spójnego charakteru procesu ewaluacji; e) zobowiązania odnośnie terminów i tematów badań ewaluacyjnych koniecznych do realizacji, wynikające z zapisów dokumentów unijnych i krajowych dotyczących realizacji polityki spójności. 2) Plany ewaluacji sporządzane są dla każdego PO oraz UP na cały okres programowania. 3) Plany zawierają wszystkie możliwe do zidentyfikowania ewaluacje przewidziane do realizacji w trakcie trwania perspektywy finansowej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

47 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Podmioty odpowiedzialne za opracowanie planów ewaluacji Za opracowanie planu ewaluacji UP oraz jego ewentualne zmiany odpowiedzialna jest KJE. 2) Za opracowanie planu ewaluacji PO oraz jego ewentualne zmiany odpowiedzialna jest właściwa JE IZ PO. Dokument ten przygotowywany jest we współpracy z pozostałymi jednostkami ewaluacyjnymi oraz innymi instytucjami funkcjonującymi w ramach systemu realizacji danego PO. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

48 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Procedura przygotowania planów i ich ewentualnych aktualizacji 1) Właściwa IZ PO powinna podjąć wszelkie możliwe działania umożliwiające przyjęcie przez właściwy KM planu ewaluacji w terminie zapewniającym prawidłową realizację procesu ewaluacji. 2) Projekty planów ewaluacji PO przesyłane są do zaopiniowania KJE nie później niż na 60 dni przed przekazaniem właściwemu KM do zatwierdzenia. 3) KJE przekazuje JE IZ PO opinię nt. projektu planu ewaluacji nie później niż 30 dni od otrzymania ww. dokumentu 7) Aktualizacje planu ewaluacji danego PO przekazywane są przez właściwą IZ PO do KJE w celu zaopiniowania nie później niż na 14 dni przed przekazaniem właściwemu KM do zatwierdzenia. 8) KJE przekazuje JE IZ PO opinię dot. aktualizacji danego Planu ewaluacji nie później niż 7 dni po otrzymaniu propozycji aktualizacji Planu ewaluacji. 9) Zaktualizowany Plan ewaluacji po zatwierdzeniu przez właściwy KM przekazywany jest do KJE, która upublicznia ww. dokument na głównej stronie internetowej dot. ewaluacji polityki spójności w Polsce9, a także do Komisji Europejskiej za pośrednictwem systemu SFC. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

49 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Struktura planów ewaluacji Jednostki ewaluacyjne odpowiedzialne za przygotowanie planów opracowują je przygotowując informacje w następujących obszarach: a) ramowy zakres tematyczny planu, b) organizacja procesu ewaluacji, w tym opis planowanych działań mających na celu budowę kultury i potencjału ewaluacyjnego, c) spis i opis planowanych do realizacji ewaluacji. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

50 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Zakres tematyczny planów ewaluacji Określając zakres tematyczny planów ewaluacji, JE odpowiedzialne za ich przygotowanie uwzględniają następujące funkcje ewaluacji: konkluzywną, formatywną i społeczno-polityczną. Funkcje te rozumie się następująco: konkluzywna – pozwala na podsumowanie efektów działań podejmowanych w ramach danej interwencji, ustalenie związków przyczynowo-skutkowych między działaniami i efektami; zwiększa zasób wiedzy na temat oddziaływania interwencji (charakter poznawczy ewaluacji); formatywna – służy poprawie jakości działań podejmowanych w ramach bieżących, jak i planowanych interwencji; dzięki wdrażaniu rekomendacji pozwala na podnoszenie skuteczności, efektywności i użyteczności interwencji; społeczno-polityczna – pozwala na zwiększenie poziomu uspołecznienia interwencji; przyczynia się do zwiększenia poparcia społecznego i politycznego dla interwencji; służy podniesieniu motywacji i współodpowiedzialności aktorów zaangażowanych w realizację; zwiększa przejrzystość działań i legitymizuje działania władz publicznych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

51 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Zakres tematyczny planów ewaluacji 2) Każda z JE IZ PO uwzględnia w planach m.in. następujące badania ewaluacyjne dotyczące działań prowadzonych w ramach perspektywy : a) ewaluacja bieżąca kryteriów i systemu wyboru projektów danego PO. Niniejsza ewaluacja uruchomiona jest nie później niż dwa lata od przyjęcia finalnej wersji danego PO; b) ewaluacja on-going dotycząca wdrażania polityk horyzontalnych – zrealizowana przez JE IZ PO przynajmniej raz w trakcie realizacji PO c) ewaluacja mid-term dotycząca postępu rzeczowego danego PO dla potrzeb przeglądu śródokresowego, w tym realizacji zapisów ram i rezerwy wykonania - zakończona do końca kwietnia 2019 r.; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

52 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Zakres tematyczny planów ewaluacji d) ewaluacja wpływu wdrażanej interwencji na realizację celów każdej osi priorytetowej. Do przeprowadzenia takich badań JE IZ PO zobligowane są przynajmniej raz podczas okresu programowania. Niniejsza ewaluacja wpływu może być badaniem kompleksowym obejmującym swoim zakresem kilka lub wszystkie osie priorytetowe16; e) ewaluacja podsumowująca dotycząca systemu realizacji danego PO – zakończona do końca kwietnia 2020 r.; f) ewaluacja podsumowująca postęp rzeczowy i rezultaty danego PO, w tym udzielenie odpowiedzi na temat skuteczności, efektywności i wpływu każdego z PO na osiąganie celów strategii Europa 2020 – zakończona do końca kwietnia 2022 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

53 Przebieg procesu ewaluacjiPlanowanie procesu ewaluacji – Monitoring realizacji planów ewaluacyjnych 1) Właściwy KM stanowi forum prezentacji i dyskusji nad postępami w zakresie realizacji planów ewaluacyjnych oraz wynikami badań. 2) W ramach sprawozdań z wdrażania PO, przedkładanych w 2017 r. i 2019 r. oraz w końcowym, JE IZ PO przygotowują informację dla właściwego KM na temat realizacji planów ewaluacyjnych oraz stopnia i sposobu wykorzystania wyników badań ewaluacyjnych. 3) Bieżący monitoring realizacji planów ewaluacji na poziomie PO prowadzony jest przez odpowiednią JE IZ PO na podstawie informacji przekazywanych przez JE funkcjonujące w ramach danego PO oraz przez KJE na podstawie informacji przekazywanych przez JE IZ PO. 4) Monitoring realizacji Planu ewaluacji UP prowadzony jest przez KJE. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

54 Przebieg procesu ewaluacjiRealizacja ewaluacji – Zasady ogólne 1) W ramach procesu ewaluacji polityki spójności realizowane mogą być ewaluacje zewnętrzne, wewnętrzne i hybrydowe. 2) W przypadku ewaluacji zewnętrznych i częściowo hybrydowych wybór podmiotów przeprowadzających ewaluację powinien odbywać się zgodnie z ustawą Prawo Zamówień Publicznych. 3) Realizacja poszczególnych ewaluacji odbywa się w ramach czterech głównych etapów: a) przygotowanie założeń ewaluacji i wybór wykonawcy, b) realizacja badania ewaluacyjnego, c) rozpowszechnienie wyników, d) wykorzystanie wyników. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

55 Przebieg procesu ewaluacjiRealizacja ewaluacji – Przygotowanie ewaluacji i wybór wykonawcy JE w zakresie przygotowania ewaluacji opracowują zakres planowanego badania ewaluacyjnego (szczegółowy opis zadania), w tym w szczególności: a) identyfikują szczegółowe potrzeby informacyjne, b) formułują ostateczny temat badania ewaluacyjnego, c) określają problemy badawcze, d) formułują pytania i kryteria ewaluacyjne, e) określają wymagania odnośnie metodologii i zespołu badawczego, f) określają realistyczne ramy czasowe badania, g) określają specyfikację produktów ewaluacji, h) określają odbiorców ewaluacji oraz sposób rozpowszechnienia i wykorzystania jej wyników, z uwzględnieniem zadań wykonawcy badania w tym zakresie, i) określają szacunkowy koszt realizacji badania i zabezpieczają adekwatne środki. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

56 Przebieg procesu ewaluacjiRealizacja ewaluacji – Realizacja badania ewaluacyjnego Rolą JE w fazie realizacji badania ewaluacyjnego jest: a) zainicjowanie procesu badawczego. W przypadku ewaluacji zewnętrznej jest to rozumiane jako doprowadzenie do podpisania umowy z wykonawcą, b) monitorowanie postępu prac zespołu badawczego w ramach zleconego badania ewaluacyjnego. W przypadku wyboru ewaluatora zewnętrznego jest to realizowane poprzez: i. pozyskiwanie od wykonawcy informacji o bieżącym postępie prac, ii. spotkania robocze z wykonawcą. c) koordynacja współpracy podmiotów zaangażowanych w proces ewaluacji, d) w przypadku ewaluacji zewnętrznych pomoc wykonawcy w zakresie dostępu do danych niezbędnych do przeprowadzenia oceny poprzez: i. udostępnianie posiadanych danych, ii. wsparcie wykonawcy w procesie pozyskiwania danych od innych instytucji. e) ocena i odbiór raportów, f) rozpowszechnianie i wykorzystanie wyników badań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

57 Przebieg procesu ewaluacjiRealizacja ewaluacji – Odbiór i ocena jakości wykonanych ewaluacji W ramach karty oceny procesu i wyników badania ewaluacyjnego oceniany jest cały proces ewaluacji w następujących kategoriach: a) stopień osiągnięcia celów badania, b) zastosowana metodologia, c) wiarygodność danych, d) jakość analizy i wniosków, e) przejrzystość raportu końcowego oraz innych produktów opracowanych w ramach procesu, f) ocena użyteczności produktów ze szczególnym uwzględnieniem rekomendacji, g) ocena współpracy z wykonawcą badania, h) ocena współpracy z innymi podmiotami w trakcie realizacji badania Jednostka odpowiedzialna za realizację ewaluacji przyznaje w każdej z kategorii wymienionych w pkt. 4) ocenę w skali od 1 do 5, gdzie jeden oznacza ocenę najniższą Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

58 Przebieg procesu ewaluacjiRealizacja ewaluacji – Produkty ewaluacji Przez produkty badania ewaluacyjnego rozumie się wszystkie opracowania powstałe w ramach procesu ewaluacji. W szczególności zalicza się do nich: a) raport metodologiczny wraz z narzędziami badawczymi, b) raport (-y) cząstkowy (-e), c) raport końcowy, d) broszury informacyjne zawierające najczęściej główne wnioski i rekomendacje z przeprowadzonych ewaluacji, e) prezentacje multimedialne wyników, f) materiały źródłowe i dane empiryczne, g) wnioski i opracowane na ich podstawie rekomendacje Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

59 Przebieg procesu ewaluacjiRozpowszechnianie wyników ewaluacji – Planowanie rozpowszechniania wyników Proces rozpowszechniania wyników ewaluacji należy zaplanować na etapie projektowania badania, identyfikując potencjalnych jego odbiorców i użytkowników, aby odpowiednio dostosować formę i treść powstałych produktów do ich potrzeb informacyjnych. Podczas planowania rozpowszechniania wyników należy wziąć pod uwagę przede wszystkim następujących odbiorców: a) decydentów różnego szczebla, b) instytucje i osoby zaangażowane w proces planowania i programowania, c) instytucje i osoby zaangażowane w realizację procesu wdrażania, d) partnerów społecznych, e) beneficjentów/potencjalnych beneficjentów, f) media, g) społeczeństwo. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

60 Przebieg procesu ewaluacjiRozpowszechnianie wyników ewaluacji – Upublicznienie wyników badania Każde odebrane badanie ewaluacyjne podlega obowiązkowi upublicznienia w formie elektronicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

61 Przebieg procesu ewaluacjiRozpowszechnianie wyników ewaluacji – Baza Badań Ewaluacyjnych 1) Zarządzana przez KJE Baza Badań Ewaluacyjnych (BBE) zawiera wszystkie badania ewaluacyjne zrealizowane w ramach polskiego systemu ewaluacji polityki spójności. 2) KJE udostępnia BBE na głównej stronie internetowej poświęconej ewaluacji polityki spójności w Polsce. 3) BBE jest uzupełniana na bieżąco przez KJE informacjami dotyczącymi zrealizowanych ewaluacji dostarczanymi przez JE IZ PO oraz w oparciu o informacje o ewaluacjach zrealizowanych w ramach KJE. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

62 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – Sposoby wykorzystania wyników badań ewaluacyjnych 1) Wnioski i rekomendacje uzyskane dzięki ewaluacji wykorzystuje się w szczególności do: a) realizacji jej funkcji konkluzywnej, tzn. do podsumowania i oceny efektów realizacji polityki spójności; b) realizacji jej funkcji formatywnej, tzn. do poprawy jakości działań bieżących i planowanych interwencji, c) realizacji jej funkcji społeczno-politycznej, tzn. do podniesienia poziomu uspołecznienia interwencji oraz do zwiększenia poparcia społecznego i politycznego dla interwencji m.in. poprzez ustalenie i zaprezentowanie jej mechanizmów i efektów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

63 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji 1) Proces wykorzystania wyników ewaluacji realizowany jest w ramach Systemu Wdrażania Rekomendacji (SWR). 2) SWR organizuje zasady, jakimi należy kierować się przy przyjmowaniu, wdrażaniu i monitorowaniu rekomendacji z badań ewaluacyjnych. System opisany jest przez procedury, funkcje jego podmiotów, sposób formułowania rekomendacji i ich klasyfikację. 3) System funkcjonuje w oparciu o bazę informatyczną administrowaną przez KJE. Zawiera ona wszystkie zatwierdzone rekomendacje będące produktem badań realizowanych w ramach systemu polityki spójności w Polsce. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

64 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji 4) W ramach organizacji instytucjonalnej SWR funkcjonują następujące podmioty: a) IZ PO – posiada uprawnienia do podjęcia ostatecznej decyzji o nadaniu statusu rekomendacjom programowym dotyczącym danego PO, jest także odpowiedzialna za wdrożenie lub inicjowanie procesu wdrożenia rekomendacji, koordynację współpracy pomiędzy ewaluatorem a adresatami rekomendacji oraz monitorowanie stanu wdrożenia rekomendacji programowych. Ponadto IZ PO przekazuje do KJE propozycje rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych, a także opiniuje rekomendacje horyzontalne i pozasystemowe opracowane przez inne jednostki, a dotyczące programu pozostającego w obszarze kompetencji danej IZ; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

65 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji 4) W ramach organizacji instytucjonalnej SWR funkcjonują następujące podmioty: b) Jednostki na niższych poziomach wdrażania PO (w przypadku ich utworzenia) – są odpowiedzialne za organizację konsultacji i moderowanie dyskusji nt. rekomendacji, koordynację współpracy pomiędzy ewaluatorem a adresatami rekomendacji, przedłożenie do decyzji IZ PO uzgodnionego projektu tabeli rekomendacji programowych; c) Instytucja Koordynująca UP – posiada uprawnienia do podjęcia ostatecznej decyzji o nadaniu statusu rekomendacjom horyzontalnym i pozasystemowym; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

66 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji 4) W ramach organizacji instytucjonalnej SWR funkcjonują następujące podmioty: d) KJE – jednostka odpowiedzialna za zarządzanie bazą SWR i monitoring strategiczny41 wdrażania rekomendacji, przekazywanie zatwierdzonych rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych do adresatów, inicjowanie procesu ich wdrożenia, koordynację współpracy pomiędzy ewaluatorem a adresatami rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych oraz udostępnianie zainteresowanym informacji zebranych w ramach systemu; e) KM – z racji obowiązku przekazywania wyników badań ewaluacyjnych do właściwego KM, IZ PO wspólnie z KM może zdecydować o ustaleniu i doprecyzowaniu zakresu zadań właściwego KM; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

67 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji 4) W ramach organizacji instytucjonalnej SWR funkcjonują następujące podmioty: f) wykonawca badania – ewaluator zewnętrzny lub wewnętrzny odpowiedzialny za przygotowanie projektu rekomendacji oraz biorący udział w procesie ich konsultowania; g) adresaci rekomendacji – podmioty odpowiedzialne za bezpośrednie wdrożenie rekomendacji. Adresaci rekomendacji są wstępnie identyfikowani przez wykonawcę ewaluacji we współpracy z zamawiającym. Powyższa identyfikacja podlega weryfikacji w ramach uzgodnień prowadzących do nadania statusu danej rekomendacji. Są to przede wszystkim jednostki administracji publicznej odpowiedzialne za realizację polityki spójności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

68 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji klasa rekomendacji – każdej rekomendacji należy przyznać jedną z następujących klas: i. rekomendacja horyzontalna – dotycząca realizacji polityki spójności, wykraczająca poza jeden program operacyjny, ii. rekomendacja programowa – dotycząca tylko jednego PO, iii. rekomendacja pozasystemowa (zewnętrzna)-dotycząca instytucji lub obszarów zlokalizowanych poza systemem realizacji polityki spójności. W ramach klas: horyzontalnej i programowej wyróżnia się podklasy: i. rekomendacja operacyjna – dotyczy kwestii wdrożeniowych programu (-ów) oraz usprawnień w tym zakresie, ii. rekomendacja strategiczna – dotyczy strategicznych kwestii w obszarze realizacji programu lub całej polityki spójności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

69 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – System Wdrażania Rekomendacji bazowy status rekomendacji –nadawany w momencie zatwierdzania kształtu tabeli rekomendacji. Nie podlega on zmianie. Każda rekomendacja musi mieć przyznany status opisujący ją według następującego podziału: rekomendacja zatwierdzona w całości rekomendacja zatwierdzona częściowo, rekomendacja zatwierdzona w całości (realizowana) rekomendacja zatwierdzona częściowo (realizowana) rekomendacja zatwierdzona w całości (wdrożona) rekomendacja zatwierdzona częściowo (wdrożona), vii. rekomendacja odrzucona – rekomendacja, która została całkowicie odrzucona. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

70 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – Przyjmowanie i wdrażanie rekomendacji 1) Po otrzymaniu od wykonawcy projektu tabeli rekomendacji, JE zlecająca badanie inicjuje proces konsultacji rekomendacji z adresatami. 2) Konsultacje odbywają się przed podjęciem przez IZ PO decyzji o wdrożeniu danej rekomendacji. Są one konieczne, ponieważ instytucja adresata posiada najszerszą wiedzę o proponowanych rozwiązaniach oraz ze względu na fakt, iż jest ona bezpośrednio odpowiedzialna za ewentualne wdrożenie rekomendacji. 3) W przypadku rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych, powinny być one przekazane do KJE do dalszego procedowania. Podmiot zlecający badanie ma obowiązek uczestniczenia w spotkaniach z adresatami rekomendacji, organizowanych przez KJE. 4) Wnioski i rekomendacje z badania ewaluacyjnego powinny zostać skonsultowane w możliwie najszerszym gronie potencjalnych adresatów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

71 Przebieg procesu ewaluacjiWykorzystanie wyników ewaluacji – Monitorowanie wdrażania rekomendacji 1) Obowiązkiem IZ PO jest monitorowanie wszystkich rekomendacji opracowanych w ramach badań własnych oraz ewaluacji prowadzonych przez JE na niższych poziomach wdrażania PO za wyjątkiem rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych. 2) Za monitorowanie rekomendacji horyzontalnych i pozasystemowych odpowiada KJE. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

72 3. Omówienie wytycznych wykorzystania środków pomocy technicznej na lata 2014-2020Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

73 PODSTAWA PRAWNA 1) Wytyczne wydane zostały na podstawie art. 5 ust.1 pkt 10 ustawy wdrożeniowej. 2) Treść wytycznych została opracowana w zgodzie z następującymi aktami prawnymi oraz dokumentami: a) ustawą wdrożeniową, b) rozporządzeniem ogólnym, c) Umową Partnerstwa, d) pozostałymi wytycznymi horyzontalnymi wydawanymi przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy wdrożeniowej (w odpowiednich zakresach). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

74 CEL WYTYCZNYCH Wytyczne mają na celu określenie warunków wykorzystania środków pomocy technicznej w ramach funduszy polityki spójności w latach Wytyczne stosuje się, w zakresie pomocy technicznej, dla KPO i RPO, realizowanych z funduszy polityki spójności w ramach celu Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

75 Typy działań możliwych do sfinansowania z pomocy technicznej1) Zgodnie z art. 59 rozporządzenia ogólnego ze środków pomocy technicznej mogą być finansowane przedsięwzięcia z zakresu: a) przygotowania, zarządzania, monitorowania, ewaluacji, informacji i komunikacji, tworzenia sieci tematycznych, rozpatrywania skarg oraz kontroli i audytu, b) zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla beneficjentów, w szczególności w zakresie budowy i rozwoju systemów elektronicznej wymiany danych, c) wzmocnienia potencjału instytucji oraz beneficjentów zaangażowanych w realizację funduszy polityki spójności, d) wzmocnienia potencjału właściwych partnerów zgodnie z art. 5 ust. 3 lit. e rozporządzenia ogólnego oraz wymiany dobrych praktyk między nimi. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

76 Typy działań możliwych do sfinansowania z pomocy technicznej2) Ze środków pomocy technicznej mogą być finansowane w szczególności następujące typy działań: a) wsparcie zatrudnienia pracowników instytucji zaangażowanych w realizację polityki spójności, b) podnoszenie kwalifikacji pracowników instytucji zaangażowanych w realizację polityki spójności, c) finansowanie kosztów organizacyjnych, technicznych i administracyjnych niezbędnych do zapewnienia sprawnego funkcjonowania instytucji zaangażowanych we wdrażanie funduszy polityki spójności, d) budowa, wdrożenie i utrzymanie systemów informatycznych (wraz z niezbędną infrastrukturą teleinformatyczną) obsługujących i wspierających realizację PO, e) wsparcie procesów wyboru projektów, monitorowania, kontroli, audytu, odzyskiwania środków, procedur odwoławczych oraz certyfikacji wydatków, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

77 Typy działań możliwych do sfinansowania z pomocy technicznejf) przygotowanie i przeprowadzenie, analiz, badań, ewaluacji, sprawozdań, opinii prawnych, doradztwa prawnego oraz finansowanie pomocy ekspertów zewnętrznych, g) przedsięwzięcia związane z zamykaniem perspektywy , h) przygotowanie perspektywy finansowej po 2020 roku, i) obsługa funkcjonowania komitetów monitorujących, grup roboczych, sieci tematycznych itp., j) wsparcie procesu wymiany doświadczeń i informacji pomiędzy uczestnikami systemu realizacji polityki spójności, k) wzmocnienie zasady: partnerstwa, równości szans i niedyskryminacji a także równości szans kobiet i mężczyzn, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

78 Typy działań możliwych do sfinansowania z pomocy technicznejl) wsparcie beneficjentów w zakresie przygotowania i realizacji projektów, m) działania edukacyjne dla beneficjentów i potencjalnych beneficjentów, n) wsparcie funkcjonowania beneficjentów projektów pozakonkursowych w zakresie realizacji projektów, o) wsparcie funkcjonowania ZIT, p) informacja i promocja funduszy polityki spójności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

79 Tryb i warunki wyboru projektów pomocy technicznejW szczególności, kryteria wyboru projektów pomocy technicznej zapewnią, że: a) wybierane do dofinansowania będą projekty, które wniosą wkład w osiągnięcie celów i rezultatów osi priorytetowej lub PO, a także w sposób pośredni UP, wyrażony za pomocą wskaźników ustalonych w PO lub SZOP, b) wybrane projekty będą niedyskryminacyjne i przejrzyste oraz zgodne z warunkami określonymi w rozporządzeniu ogólnym, tj. w zakresie zasady: równości szans i niedyskryminacji a także zasady równości szans kobiet i mężczyzn oraz zrównoważonego rozwoju, c) wybrane projekty będą zgodne z właściwymi kategoriami interwencji, d) wybrane zostaną projekty, których beneficjenci będą posiadać zdolność administracyjną, finansową i operacyjną do podołania warunkom wsparcia dla realizowanych operacji, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

80 Tryb i warunki wyboru projektów pomocy techniczneje) jeżeli projekt rozpoczął się przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie do właściwej instytucji, od początku jego realizacji przestrzegano obowiązujących przepisów prawa dotyczących danego projektu, f) zagwarantowana będzie zgodność z prawodawstwem unijnym i krajowym oraz dokumentami programowymi, g) zagwarantowana będzie zgodność z warunkami kwalifikowalności wydatków, opisanymi w rozdziale 7 Wytycznych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

81 Rozliczanie środków finansowychWniosek o płatność składany jest nie częściej niż raz w miesiącu i nie rzadziej niż raz na kwartał, w terminie nie dłuższym niż 30 dni kalendarzowych po zakończeniu okresu, za który wniosek jest składany, jeżeli w danym okresie poniesiony został jakikolwiek wydatek. W przypadku rozliczania wynagrodzeń możliwe jest wykazanie we wniosku o płatność wszystkich pochodnych (składki ZUS, podatek), naliczonych od wynagrodzeń wypłaconych w okresie sprawozdawczym2, wówczas termin, o którym mowa w pkt 4 liczony jest od dnia zapłaty ostatnich pochodnych, np. wniosek o płatność za I kwartał 2015 r. (ostatnie pochodne za marzec zostały zapłacone 15 kwietnia 2015 r.) może zostać złożony do 15 maja 2015 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

82 Rozliczanie środków finansowychTermin na zatwierdzenie wniosku o płatność (lub przekazanie do beneficjenta informacji o konieczności złożenia wyjaśnień lub uzupełnienia) określony w procedurach właściwej instytucji, nie powinien przekraczać 30 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o płatność (złożenia wyjaśnień lub uzupełnień) przez beneficjenta. W uzasadnionych przypadkach termin weryfikacji wniosku o płatność może ulec wydłużeniu. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

83 System teleinformatycznyObsługa projektów pomocy technicznej w ramach KPO odbywa się przy wsparciu aplikacji SL2014-PT, stanowiącej część centralnego systemu teleinformatycznego Aplikacja SL2014-PT zapewnia obsługę projektów pomocy technicznej, w szczególności obsługę następujących procesów: a) wnioskowanie o dofinansowanie, b) podjęcie decyzji lub podpisywanie umowy o dofinansowanie, c) rozliczanie wydatków (obsługa wniosków o płatność). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

84 Monitorowanie pomocy technicznej1) Monitoring pomocy technicznej obejmuje zarówno postęp rzeczowy, jak i finansowy. 2) Częstotliwość i warunki zbierania oraz przekazywania informacji na temat postępu rzeczowego i finansowego określone są w wytycznych wydawanych na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy wdrożeniowej. 5) Monitoring postępu rzeczowego odbywa się za pomocą wspólnego dla wszystkich właściwych instytucji katalogu wskaźników określonego w tabelach 1 i 2. 7) Częstotliwość pomiaru wskaźników produktu jest co do zasady półroczna. IZ PO może podjąć decyzję o zwiększeniu częstotliwości pomiaru. 8) Źródłem danych dla monitorowania wskaźników produktu jest centralny system teleinformatyczny. 10) Dla pomocy technicznej co do zasady nie ustala się wskaźników specyficznych dla projektów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

85 Kwalifikowalność wydatkówNależy stosować bezpośrednio zapisy Wytycznych w zakresie kwalifikowalności, w szczególności w odniesieniu do: a) oceny kwalifikowalności projektu, b) trwałości projektu, c) ram czasowych kwalifikowalności, d) oceny kwalifikowalności wydatku, e) wydatków niekwalifikowalnych, f) zasady faktycznego poniesienia wydatków, g) wydatków ponoszonych zgodnie z zasadą uczciwej konkurencji, h) zakazu podwójnego finansowania, i) dochodu wygenerowanego podczas realizacji projektu, j) wkładu niepieniężnego, k) opłat finansowych, doradztwa i innych usług związanych z realizacją projektu, l) podatku od towarów i usług oraz innych podatków i opłat. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

86 Kwalifikowalność wydatkówDo projektów realizowanych ze środków pomocy technicznej, ze względu na ich specyfikę, nie stosuje się wytycznych w zakresie kwalifikowalności w odniesieniu do: a) uproszczonych metod rozliczania wydatków, b) technik finansowania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, c) kosztów pośrednich, d) kosztów związanych z angażowaniem personelu, e) rozliczania efektów projektów, f) szczegółowych zasad kwalifikowalności wydatków dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Funduszu Spójności, g) szczegółowych zasad kwalifikowalności wydatków dla Europejskiego Funduszu Społecznego. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

87 Kwalifikowalność wydatkówWydatkowanie środków pomocy technicznej powinno odbywać się zgodnie z zachowaniem zasad: legalności, rzetelności, gospodarności i celowości, a ponadto z zachowaniem wysokiej jakości realizowanych działań, użyteczności, efektywności oraz przejrzystości działania. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach

88 III warsztaty szkoleniowo-informacyjne w ramach projektu „Rzemiosło w EFS” marca 2017, Katowice Dziękuję za uwagę. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach konkursu dotacji na Wsparcie Zasady Partnerstwa oraz Procesu Koordynacji we wdrażaniu EFS w Polsce w latach