1 INFORMACJA Prezentacja wykorzystuje elementy multimedialne takie jak dźwięk i obraz. Przed uruchomieniem proszę ustawić odpowiednią głośność. W trakcie prezentacji poszczególne slajdy pokazywane są automatycznie, nie wymagają kliknięcia. Kliknij – rozpoczęcie prezentacji.

2 KRAKÓW DAWNA STOLICA POLSKI 2010 PREZENTACJA - MICHAŁ KUŹNIK

3 Kraków - dawna stolica Polski, obecnie, największy po Warszawie, ośrodek kultury i nauki w Polsce. Kraków (Cracovia) gród na lewym brzegu Wisły, z zamkiem na pagórku Wawel (wys. 228 m) został założony przez księcia Kraka (ok. 700 r.) i nazwany od jego imienia. Krak był legendarnym założycielem Krakowa, ojcem Wandy oraz, wg. jednej z wersji legendy, pogromcą smoka wawelskiego. Krak jest postacią opisaną po raz pierwszy w kronice Wincentego Kadłubka jako Grakchus (stąd Krakus). Pod koniec X wieku, Kraków jest wspominany jako gród znakomity. Od tego czasu często bywał niszczony przez rabunki Czechów, Węgrów, Rusinów i Tatarów.

4 HISTORIA KRAKOWA POCZĄTKI Na terenach dzisiejszego Krakowa od ok. 6 tys. lat istniało osadnictwo stałe, m.in. ludów kultur wstęgowych oraz kultury łużyckiej, celtyckiej i wenedzkiej (kultura grobów jamowych). Kultura rozwijająca się w na obszarze południowo-wschodniej Europy (od Karpat po ujście Wołgi). Nazwa pochodzi od przeważającej formy grobów - jam, umieszczanych pod kurhanem. Ludność tej kultury na ogół miała szkieletowy obrządek pogrzebowy, szkielety początkowo wyprostowane, potem z nogami silnie zgiętymi w kolanach. Trudniąca się hodowlą zwierząt (bydło, owce, konie), a także łowiectwem i rybactwem, w mniejszym stopniu rolnictwem.

5 od VII-IX w. - gród Wiślan na wzgórzu wawelskim, z VII w. pochodzi kopiec Krakusa. Z terenu Krakowa znane są trzy wielkie kopce - Krakusa, Wandy i nieistniejący już kopiec Esterki. Jedynym przebadanym przez archeologów jest kopiec Krakusa, usypany zapewne w VIII wieku. Wiele wskazuje na to, że celem jego powstania był pochówek nakurhanowy. Istnieje wiele domysłów, kto został pochowany na szczytach tych konstrukcji. Wymienia się m.in. Awarów i Wikingów. Najbardziej prawdopodobna wydaje się hipoteza, że kopce krakowskie są pozostałością po pochówkach miejscowych władców, co wskazywałoby na Kraków jako ważne centrum władzy w Małopolsce i utwierdzało w przekonaniu, że gród ten był stolicą Wiślan.

6 Pod koniec IX w. - gród uzależniony od państwa wielkomorawskiego, a od połowy X w. - od czeskich Przemyślidów. od ok. 990 r. - gród wchodzi w skład państwa polskiego, Bolesław Chrobry (967-1025) wybudował pierwszą katedrę w Krakowie i zamek na Wawelu.

7 1000 rok - założenie biskupstwa związanego z arcybiskupstwem w Gnieźnie. Było to wiadomym znakiem połączenia się Małopolski z resztą ziem polskich pod panowaniem drugiego z historycznych władców Polski, a pierwszego koronowanego, Bolesława Chrobrego. 1038 – 1058 rok - panowanie Kazimierza, zwanego odnowicielem – Kraków staje się stolicą Polski. 1257 rok - Kraków otrzymuje przywilej lokacyjny z rąk księcia Bolesława Wstydliwego. 1320 rok - w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja na króla polski Władysława Łokietka po scaleniu przez niego państwa rozbitego na dzielnice. Odtąd aż do roku 1734 – Kraków jest miejscem koronacji królów Polski. Kazimierz Odnowiciel

8 1364 rok – król Kazimierz Wielki powołuje do życia Akademię Krakowską (od XIX w. Uniwersytet Jagielloński). 1473 rok – w Krakowie powstaje pierwszy druk tłoczony w Polsce, a wkrótce potem pierwsza książka drukowana. 1525 rok – wielki mistrz krzyżacki, Albrecht Hohenzoller, dziedziczny książę w Prusach, składa Zygmuntowi I Staremu hołd lenny; akt ten stanowi jeden z widocznych znaków potęgi państwa Jagiellonów. 1536 rok – przebudowa zamku wawelskiego na rezydencję renesansową przez Zygmunta I Starego. 1609 rok – król Zygmunt III Waza przenosi na stałe swą rezydencję do Warszawy. Z tą chwilą Kraków przestaje być stolicą Polski. Zygmunt III Waza

9 1038 – 1058 - Kazimierz I Odnowiciel / Mnich 1058 - 1079 - Bolesław II Śmiały / Szczodry / 1085 - 1102 - Władysław I Herman 1102 - 1138 - Bolesław III Krzywousty 1138 - 1146 - Władysław II Śląski / Wygnaniec / 1146 - 1173 - Bolesław IV Kędzierzawy 1173 - 1177 - Mieszko III Stary 1177 - 1194 - Kazimierz II Sprawiedliwy 1194 - 1198 - Leszek Biały 1199 - 1202 - Mieszko III Stary 1202 - ------- - Władysław III Laskonogi 1202 - 1227 - Leszek Biały 1228 - 1232 - / walki o tron pomiędzy książętami: Władysławem Laskonogim, Konradem Mazowieckim i Henrykiem Brodatym. 1232 - 1238 - Henryk Brodaty 1238 - 1241 - Henryk II Pobożny WŁADCY I WŁADZA NAD MIASTEM od 1040 do 1609 1241 - 1243 - Konrad Mazowiecki 1243 - 1279 - Bolesław V Wstydliwy 1279 - 1288 - Leszek Czarny 1288 - 1290 - Henryk IV Probus 1290 - ------ - Przemysł II 1291 - 1305 - Wacław II król czeski od 1300 roku król polski 1306 - 1333 - Władysław I Łokietek 1333 - 1370 - Kazimierz III Wielki 1370 - 1382 - Ludwik I Węgierski 1384 - 1386 - Jadwiga 1386 - 1434 - Władysław II Jagiełło 1434 - 1444 - Władysław III Warneńczyk 1447 - 1492 - Kazimierz IV Jagiellończyk 1492 - 1501 - Jan I Olbracht 1501 - 1506 - Aleksander Jagiellończyk 1506 - 1548 - Zygmunt I Stary 1548 - 1572 - Zygmunt II August 1574 - ------- - Henryk Walezjusz 1576 - 1586 - Stefan Batory 1587 - 1632 - Zygmunt III Waza

10 ZABYTKI KRAKOWA Bazylika Trójcy Świętej WAWEL najstarsza budowla Uniwersytetu Jagiellońskiego Kościół Mariacki Katedra Wawelska Barbakan Rynek główny SUKIENNICE

11 ZAKOŃCZNIE PREZENTACJI MICHAŁ KUŹNIK