1 Instytucje Rada Unii Europejskiej

2 Rada UE Rada Ministrów, która od listopada 1993 r zmieniła swą oficjalną nazwę na Radę Unii Europejskiej, składa się z przedstawicieli państw członkowskich szczebla ministerialnego, upoważnionych do działania w imieniu rządu danego państwa. Rada występuje w dwóch różnych rolach. Jako typowy organ Wspólnoty lub jako „kolektyw państw członkowskich” gdzie decyzja, jest decyzją podjętą przez przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w ramach Rady W dość dużym skrócie można powiedzieć, iż wszędzie tam gdzie Rada podejmuje decyzje w drodze głosowania kwalifikowanego występuje jako organ Wspólnoty. Natomiast w dziedzinach zastrzeżonych dla głosowania jednomyślnego (wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa oraz sprawiedliwość i sprawy wewnętrzne ) jako organ międzyrządowy.

3 Rada UE Rada nie jest instytucją obradującą permanentnie. Nie jest to również instytucja jednolita o stałym składzie swoich przedstawicieli. W praktyce jest tyle Rad ile spotkań Ministrów w dziedzinach określonych przez traktaty.Przykładowo aktualnie odbywają się następujące Rady: -spraw ogólnych ( ministrowie spraw zagranicznych); -spraw ekonomicznych i finansów ( ministrowie finansów); -spraw wewnętrznych i sprawiedliwości; -rolnictwa; -rynku wewnętrznego; -spraw socjalnych;, -badań naukowych; -transportu; -środowiska; -rybołówstwa; - przemysłu, telekomunikacji; -energii;, -budżetu; -rozwoju;

4 Rada UE Rada może wydawać wszystkie rodzaje aktów prawnych przewidzianych w traktatach. Jest najważniejszym organem prawotwórczym Wspólnoty, ale w przeciwieństwie do systemów narodowych, gdzie organy władzy państwowej (parlamenty) są suwerenne w wydawaniu aktów normatywnych, Rada pełniąca funkcje prawotwórcze nie jest usytuowana w systemie instytucji Wspólnoty jako organ hierarchicznie na najwyższym poziomie. Jej usytuowanie w tym przypadku jest bardziej horyzontalne niż pionowe. Tryb uchwalania aktów normatywnych przez Radę jest uzależniony od współdziałania Komisji, która ma prawo do inicjatywy legislacyjnej jak i od Parlamentu Europejskiego ( procedury konsultacji i współdecydowania). Praktycznie tryb uchwalenia aktu normatywnego przez Radę przebiega w sposób następujący. Komisja w której gestii jest inicjatywa ustawodawcza przesyła swoją propozycje aktu prawnego do Rady. Rada odsyła go COREPERO-wi, gdzie analiza treści projektu dokonywana jest w grupach roboczych

5 Rada UE Komisja przedstawia projekt Radzie i Parlamentowi Europejskiemu PE uchwala stanowisko w pierwszym czytaniu i przekazuje je Radzie Jeżeli Rada zatwierdzi stanowisko PE projektowany akt zostaje uchwalony Jeżeli Rada nie zatwierdzi stanowiska PE przyjmuje własne i przekazuję je wraz z uzasadnieniem PE Drugie czytanie: w terminie 3 miesięcy PE może (a) zatwierdzić stanowisko Rady, (b) odrzucić większością głosów - akt nie zostaje przyjęty (c) nanieść poprawki większością głosów Rada w terminie trzech miesięcy od otrzymania poprawek od PE może (a) przyjąć poprawki i uchwalić akt (b) nie przyjąć poprawek w tym wypadku przewodniczący Rady w porozumieniu z przewodniczącym PE zwołuje komitet pojednawczy w terminie 6 tygodni Jeżeli w terminie 6 tygodni od zwołania komitetu nie zatwierdzi on wspólnego tekstu akt uważa się za nieprzyjęty Jeżeli komitet zatwierdzi wspólny projekt odbywa się trzecie czytanie obowiązuje większość głosów w PE i większość kwalifikowana w Radzie

6 Rada UE Rada ma duże uprawnienia w sferze polityki personalnej. Rada powołuje członków organizacji pomocniczych takich jak Komitet Ekonomiczno Społeczny, Trybunału Obrachunkowego, Komitetu Regionów, uchwala statuty prawne tych organizacji jak i innych komitetów. Rada, działając kwalifikowaną większością głosów, ustala uposażenia, dodatki i emerytury Przewodniczącego i członków Komisji oraz Przewodniczącego, sędziów, rzeczników generalnych i Sekretarza Trybunału Sprawiedliwości. Ustala ona także wszelkie należności płatne zamiast wynagrodzenia.

7 Rada UE 2. Siedziba Rady Siedzibą Rady zgodnie z decyzją Rady Europejskiej w Edynburgu ( 11-12 XII 1992 ) jest Bruksela. Spotkania poszczególnych Rad odbywają się W Brukseli za wyjątkiem miesięcy kwietnia, czerwca i października. W tych miesiącach Rada obraduje w Luksemburgu. 3. Prezydencja Zebrania Rady są zwoływane przez Przewodniczącego Rady. Wniosek o zwołanie Rady mogą wnieść również poszczególni jej członkowie jak i przedstawiciele Komisji. Urząd Przewodniczącego sprawuje Minister Spraw Zagranicznych państwa sprawującego bieżącą Prezydencję. Prezydencja trwa 6 miesięcy w kolejności państw określonej w Traktacie

8 Rada UE Komitet Stałych Przedstawicieli w skrócie COREPER od francuskiej nazwy( Comite des representants permanents) odpowiada za przygotowywanie prac Rady i jest wykonawcą powierzonych mu przez Radę zadań. Członkami COREPERU są ambasadorowie stałych Przedstawicielstw państw członkowskich przy Unii Europejskiej. Przewodniczącym Coreperu jest zawsze ambasador państwa sprawującego bieżącą Prezydencje. Ze względu na bardzo szeroki zakres pracy COREPER dzieli na pierwszy i drugi. W COREPER I uczestniczą zastępcy ambasadorów państw członkowskich. Głównym zadanie COREPER jest : - przygotowywanie posiedzeń Rady; - wypracowywanie wspólnego stanowiska państw członkowskich do wniosków Komisji, zanim zostaną one wniesione do porządku obrad Rady; COREPER składający się z ambasadorów przygotowuje sesje Rady do spraw Ogólnych, Ekonomii i Finansów, Rozwoju. Inne posiedzenia Rad przygotowuje COREPER pierwszy.

9 Rada UE COREPER w odróżnieniu od Rady jest organem działającym permanentnie. W ramach COREPER-u pracują grupy robocze składające się z ekspertów poszczególnych dziedzin wspólnotowych. Eksperci ci są urzędnikami państw członkowskich i Komisji. Powoływane są również grupy robocze ad-hoc do rozwiązywania konkretnych bieżących spraw. W praktyce przygotowywanie decyzji pod obrady Rady przez COREPER wygląda następującą. Komisja kieruje wniosek o podjęcie decyzji w konkretnej sprawie. Wniosek ten przesyłany jest przez Radę COREPER,który przesyła go do analizy odpowiedniej grupie roboczej, lub grupie powołanej ad -hoc, a ta z kolei przesyła swoją opinię COREPER. Porządek obrad Każdej Rady obejmuje punkty A i B. Sprawy w której COREPER uzyskał jednomyślne stanowisko kierowane są do punktu A, gdzie głosowanie nad nimi jest czystą formalnością. Sprawy co do których COREPER nie zajął wspólnego stanowiska, wpisywane są do porządku dziennego w punkcie B. Z reguły są to sprawy istotne dla funkcjonowania Wspólnoty, gdzie niezbędna jest szersza, pogłębiona dyskusja

10 Rada UE Sekretariat Generalny. Radę wspomaga Sekretariat Generalny, kierowany przez Sekretarza Generalnego. Sekretarza generalnego mianuje Rada działając jednomyślnie. Sekretariat składa się z 7 dyrekcji generalnych zatrudniających ponad 2000 tysiące urzędników. Większość z nich ma status civil cervants. Sekretariat jest typowym organem administracyjno -pomocniczym. Traktat z Maastricht rozszerzył zakres aktywności Sekretariatu. Powołano m.in. komórki do spraw III filaru- i do spraw wspólnej polityki walutowej. Aktualnie Sekretariat dzieli się na następujące dyrekcje. -serwis prawny; -administracja, budżet, tłumaczenia; -polityka regionalna, socjalna, oświata, Komitet Ekonomiczno Społeczny; -rynek wewnętrzny, polityka przemysłowa, własność intelektualna, transport ochrona środowiska, ochrona konsumentów, przedsiębiorstwa i usługi, przemysł stalowy; -nauka, technologia, energia; -stosunki zagraniczne i współpraca dla rozwoju; -sprawy ekonomiczne i finansowe, informacja, publikacje, współpraca z Parlamentem.

11 Komisja Europejska Komisję jest organem wykonawczym Wspólnoty. W odróżnieniu od członków Rady, członkowie Komisji nie reprezentują interesów państw, których są obywatelami. Komisja jest organem kolegialnym. Obecnie składa się z 25 członków po jednym komisarzu na państwo. Od członków Komisji żąda się całkowitej niezależności. Członkowie Komisji mają zakaz zwracania się do swoich rządów o jakiekolwiek instrukcje czy wytyczne. Każde państwo członkowskie zobowiązuje się respektować tę zasadę i nie usiłować wpływać na członków Komisji podczas wykonywania ich zadań. Od 2009 r KE ma się składać z kolegium składającego się z przewodniczącego, ministra spraw zagranicznych i trzynastu komisarzy wybieranych w systemie rotacyjnym spośród państw członkowskich Dodatkowo przewodniczący Komisji może powołać tzw. komisarzy zwykłych z państw nie mających aktualnie swoich przedstawicieli w Komisji. Komisarze zwykli nie mają prawa głosu Komisarze są mianowani na okres pięciu lat z możliwością ponownej wielokrotnej nominacji. Tryb wyłaniania nowego składu Komisji obejmuje dwa etapy. Na pierwszym etapie Rządy państw członkowskich wyznaczają za wspólną zgodą po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego osobę, którą zamierzają mianować na przewodniczącego Komisji. W drugim etapie po ustaleniu osoby przewodniczącego rządy państw członkowskich po zasięgnięciu jego opinii, wyznaczają pozostałe osoby, które zamierzają mianować członkami Komisji. Przewodniczący i pozostali członkowie Komisji, wyznaczeni w ten sposób podlegają łącznie zatwierdzeniu przez Parlament Europejski..

12 Komisja Europejska Komisja działa zgodnie ze swoim regulaminem wewnętrznym. Decyzje podejmowane są większością głosów przy zachowaniu kworum - obecnie 131 Komisarzy obecnych na posiedzeniu. Obrady Komisji są niejawne. W związku z olbrzymią liczbą podejmowanych różnych decyzji, regulamin przewiduje możliwość ich podejmowania w przypadkach braku rozbieżności w trybie procedury pisemnej. Tekst propozycji decyzji przesyłany jest każdemu członkowi Komisji najczęściej drogą COREU. COREU jest to wewnętrzny zakodowany system poczty elektronicznej Wspólnoty. W zależności od pilności sprawy przewidziane są różne terminy do podjęcia decyzji: 5 dni postępowanie normalne, 3 dni pilne, 12 godzin bardzo pilne. Każdy z członków w trakcie procedury pisemnej może zażądać, by dany projekt decyzji został wpisany do porządku dziennego obrad i uchwalony został w drodze głosowania. Propozycje co do której żaden z Komisarzy nie wniósł zastrzeżeń, uważa się za przyjętą po upływie przewidzianych wyżej terminów.

13 Komisja Europejska Plenarne posiedzenia Komisji odbywają się raz w tygodniu (sesje zwykłe). W razie potrzeby, Komisja może obradować na sesjach nadzwyczajnych. Obrady są niejawne i zwyczajowo odbywają się w środy. Obrady od strony merytorycznej przygotowywane są przez Komisarza odpowiedzialnego za sektor którego działanie ma być przedmiotem dyskusji. Projekty decyzji są przygotowywane we współpracy z odpowiednimi służbami Komisji, niezależnych ekspertów i ekspertów krajowych zgrupowanych w stałych grupach roboczych lub powołanych ad - hoc. Tam gdzie przepisy Traktatów przewidują konieczność zasięgnięcia opinii odpowiednich komitetów projekty są przesyłane do ich zaopiniowania

14 Komisja Europejska Za organizację pracy Komisji odpowiedzialny jest Sekretariat Generalny. Na czele Sekretariatu Generalnego stoi Sekretarz Generalny, który jest jedyną osobą biorącą udział w posiedzeniach Komisji nie będąc jej członkiem. Sekretarz Generalny przewodniczy zebraniom szefów gabinetów Komisarzy, koordynując pracę dyrektoriatów generalnych. Każdy Komisarz odpowiedzialny jest za pracę jednego lub kilku pionów wewnętrznego podziału prac Komisji. Strukturalnie podział ten przypomina resorty w rządach narodowych. Piony noszą nazwy Dyrektoriatów Generalnych. Aktualnie jest ich 24

15 Trybunał Sprawiedliwości TS rozstrzyga bardzo szeroki wachlarz spraw, kumuluje w sobie cechy sądu cywilnego, sądu pracy, sądu międzynarodowego i sądu konstytucyjnego a w stosunku do orzeczeń Sądu I instancji TS jest sądem apelacyjnym. W sprawach, które nie leżą w kompetencji SPI Trybunał jest jedną i ostateczną instancją. Trybunał Sprawiedliwości jest organem Wspólnoty a nie Unii Europejskiej, ponieważ kompetencje Unii nie podlegają kontroli sądowej. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.

16 Trybunał Sprawiedliwości Od 1 maja 2004 r TS składa się z 25 sędziów i 16 adwokatów generalnych (rzeczników generalnych). Trybunał orzeka na sesjach plenarnych. Może jednak orzekać w składzie Izby. W skład Izby wchodzi trzech lub pięciu sędziów. Izby tworzone są w celu podejmowania określonych czynności przygotowawczych, albo w celu rozstrzygania określonych kategorii spraw. Trybunał Sprawiedliwości obowiązkowo obraduje na sesjach plenarnych, na wniosek państwa członkowskiego lub instytucji wspólnotowej będącej stroną w postępowaniu.

17 Trybunał Sprawiedliwości Sprawa rozpoczyna się wniesieniem wniosku ( requete) przez stronę do Sekretarza Trybunału. Treść wniosku nie jest poddana szczególnemu reżimowi formalnemu. Strona musi w nim określić przedmiot sporu i rodzaj swojego żądania. Przebieg procedury obejmuje dwa etapy. Etap procedury pisemnej i ustnej. Po złożeniu wniosku z zachowaniem terminów właściwych dla wnoszonej sprawy, wniosek jest wpisywany do rejestru Trybunału i Przewodniczący TS wyznacza sędziego sprawozdawce ( judge-rapporteur). Pierwszy Adwokat Generalny wyznacza również jednego ze swoich kolegów do zajmowania się sprawą. Wniosek przesyłany jest pozwanemu, który w terminie jednego miesiąca ma prawo pisemnie ustosunkować się do zarzutów. Następnie każda ze stron, może w formie pisemnej złożyć dodatkowe wyjaśnienia. Ten etap procedury pisemnej ma charakter kontradyktoryjny. Po zamknięciu procedury pisemnej, w razie potrzeby, przeprowadza się badanie przygotowawcze (instruction). Badanie rozpoczyna się przedstawieniem przez sędziego sprawozdawcę raportu (raport prealable) na posiedzeniu Trybunału. Trybunał po wysłuchaniu raportu podejmuje decyzje, co do przedstawienia dodatkowych dokumentów, przesłuchania świadków itp. Decyduje również o składzie zespołu orzekającego. Etap badania przygotowawczego ma charakter inkwizycyjny, bez udziału stron.

18 Trybunał Sprawiedliwości Etap procedury ustnej obejmuje rozprawę,[1] podczas której pełnomocnicy stron wygłaszają przemówienia, odpowiadają na pytania sędziów i adwokata generalnego. Trybunał nie wydaje nigdy orzeczenia zaraz po zakończeniu rozprawy. Orzeczenie wydawane jest na zamkniętej naradzie składu orzekającego, bez obecności adwokata generalnego.[2][1][2] Wyrok zapada większością głosów. Orzeczenie jest podawane do wiadomości publicznej na najbliższej sesji Trybunału [1] Trybunał może orzec również bez rozprawy ustnej.W praktyce w dużej mierze decydują o tym strony. Jeżeli strony wyrażą wspólną zgodę na jej nie przeprowadzanie, Trybunał może zadecydować o zamknięciu procedury. [1] [2] Zasadą precedencji przy głosowaniu jest odwrotność porządku starszeństwa. Najpierw głosują sędziowe młodsi by nie sugerowali się zdaniem sędziów bardziej doświadczonych.[2]

19 TS. Reguły szczegółowe Reprezentacja stron Strony obowiązkowo muszą być reprezentowane przez swoich pełnomocników. Instytucje wspólnotowe i państwa członkowskie są reprezentowane przez swoich funkcjonariuszy, najczęściej wysokich urzędników ze służb prawnych. Osoby fizyczne i prawne reprezentowane są przez adwokatów. Nie istnieje lista adwokatów „przypisana” Trybunałowi. W konsekwencji każdy adwokat państwa członkowskiego, mający prawo wykonywania zawodu, może być pełnomocnikiem strony. TS dopuszcza również jako pełnomocników stron profesorów prawa, specjalistów w danej dziedzinie, którzy mogą reprezentować osoby fizyczne. Reżimy językowe Każdy z język państwa członkowskiego może być językiem procedury. Decyduje jednak język narodowy pozwanego. W przypadku kiedy pozwaną jest jedna z instytucji Wspólnoty ma ona swobody wybór języka. Językiem roboczym Trybunału Sprawiedliwości jest język francuski.[1][1] Koszty procedury Procedura przed TS w zasadzie jest nieodpłatna. Na zasadzie wyjątku TS może zażądać opłat w przypadku, kiedy w sprawie niezbędne były dodatkowe ekspertyzy i dowody. Opłaty ponosi strona przegrywająca [1] Autentyczna wersja językowa orzeczenia jest napisana w języku w jakim toczyło się postępowanie. [1]

20 TS wykonywanie orzeczeń Orzeczenia, które nakładają zobowiązania pieniężne na osoby fizyczne i prawne, wykonywane są zgodnie z art. 192 TWE przez właściwe organy państwowe zgodnie z obowiązującą w danym państwie procedurą cywilną. Orzeczenie zobowiązujące państwo członkowskie do wypełnienia zobowiązań traktatowych, określa termin do ich wykonania. W przypadku niezastosowania się do orzeczenia, Komisja może wystąpić z ponownym wnioskiem do Trybunału z określeniem kary finansowej do zapłacenia przez pozwane państwo.

21 Procedury. Postępowania przeciwko państwom członkowskim Spory między państwami rozstrzygane są wyłącznie w drodze sądowej, a jedynym organem do ich rozstrzygania jest Trybunał Sprawiedliwości. Komisja może wystąpić z powództwem przeciwko państwu członkowskiemu, które nie wypełnia przyjętych w traktatach swoich zobowiązań. Postępowanie przeciwko państwu przewidziane dzieli się na trzy części: -pierwsze pismo ostrzegawcze, -przesłanie uzasadnionego stanowiska (opinia), -skarga do Trybunału o stwierdzenie stanu prawnego. Pismo ostrzegawcze musi zawierać informacje o fakcie naruszeniu Traktatu, podanie związku przyczynowego między zaistniałym faktem a naruszeniem prawa, wezwanie państwa do zajęcia stanowiska w sprawie postawionych zarzutów w określonym w piśmie terminie. W przypadku braku odpowiedzi państwa członkowskiego, Komisja przesyła uzasadnioną opinię ( avis motive), w której ponownie wzywa państwo do usunięcia naruszenia prawa i podaje terminz regułydwumiesięczny. Dotyczy to również sytuacji gdy państwo członkowskie nie może zlikwidować naruszenia ze względów konstytucyjnych np. parlament narodowy odrzucił projekt ustawy. Państwo odpowiedzialne jest jako całość wobec WE za błąd swych organów. Dotyczy to także instytucji konstytucyjnie niezależnych.

22 Procedury Również każde państwo może wnieść sprawę do TS przeciwko innemu państwu za brak wypełniania zobowiązań traktatowych ( art. 170 TWE ). Przed wniesieniem powództwa do TS, państwo skarżące powinno przedstawić sprawę Komisji. Komisja wydaje w danej sprawie uzasadnioną opinię. Przed wydaniem opinii Komisja umożliwia zainteresowanym państwom możliwość pisemnego i ustnego wypowiedzenia się w postępowaniu kontradyktoryjnym. Jeżeli Komisja nie zajmie stanowiska w terminie trzech miesięcy od przedstawienia odpowiedniego wniosku, sprawa może zostać skierowana do TS mimo braku tej opinii. Orzeczenie TS przeciwko państwu członkowskiemu ma charakter deklaratywny, stwierdzający stan prawny. Stąd też w sentencji orzeczenia, Trybunał nie może bezpośrednio zobowiązać państwa do usunięcia naruszenia prawa, bądź uchylić kwestionowany akt prawny, lub uznać go za sprzeczny z prawem. Obowiązek ten wynika z art. 171 TWE, w myśl którego, gdy TS w swym orzeczeniu stwierdza, że państwo członkowskie nie wypełniło obowiązku wynikające z przepisów traktatu, państwo to jest obowiązane podjąć konieczne działania do wykonania dyspozycji orzeczenia. Jeżeli Komisja uzna, iż dane państwo członkowskie nie podjęło takich działań, po umożliwieniu temu państwu przedstawienia swoich uwag, wydaje opinie wraz z uzasadnieniem, określając punkty, w których to państwo nie zastosowało się do orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości. Jeżeli dane państwo w dalszym ciągu nie podejmuje działań koniecznych do zastosowania się do orzeczenia w terminie ustalonym przez Komisje, może ona wnieść sprawę do TS. Czyniąc to, określa stosownie do okoliczności, wysokość ryczałtu lub kary pieniężnej, którą ma zapłacić dane państwo członkowskie.

23 Procedury kontrola legalności aktów prawnych Zgodnie z art.173 TWE Trybunał Sprawiedliwości kontroluje legalność aktów przyjętych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) innych niż zalecenia i opinii, oraz aktów Parlamentu Europejskiego o skutkach prawnych w stosunku do stron trzecich. W związku z powyższym, Trybunał jest właściwy w sprawach wniesionych przez państwo członkowskie, Radę lub Komisję, z powodu niekompetencji, naruszenia Traktatu lub jakiegokolwiek przepisu prawa co do jego stosowania, bądź z powodu nadużycia władzy. Trybunał jest właściwy,na tych samych warunkach,w sprawach wniesionych przez PE i EBC w celu ochrony ich uprawnień. Każda osoba fizyczna lub prawna,na tych samych warunkach może wszcząć postępowanie przeciwko decyzji, której jest adresatem, lub przeciwko rozstrzygnięciu, które, pomimo, iż jest w formie rozporządzenia lub decyzji skierowanej do innej osoby, dotyczy jej bezpośrednio i osobiście. Reasumując TS ma prawo kontroli legalności aktów prawnych wydawanych przez cytowane wyżej organy Wspólnoty, wywołujące skutki prawne w stosunku do osób trzecich. W systemie wspólnotowego prawa są to rozporządzenia, dyrektywy i decyzje.

24 Procedury c.d. Powództwa wnoszone przez osoby prawne i fizyczne obwarowane jest warunkiem udowodnienia, iż kwestionowany akt prawny dotyczy ich bezpośrednio i osobiście. Akt prawny bezpośrednio dotyczy powoda, jeżeli wywiera on wpływ na jego sytuacje prawną bez pośrednictwa innych aktów wykonawczych. Najczęściej są to decyzje Komisji w zakresie spraw konkurencji. W wyjątkowych przypadkach osoba fizyczna, czy prawna, może wystąpić z powództwem przeciwko wspólnotowemu aktowi normatywnemu. Skarżący w tym przypadku musi udowodnić, iż dany akt prawny pomimo formy aktu normatywnego jest w rzeczywistości decyzją dotykającą powoda indywidualnie.[1][1] Powody skargi są enumeratywne wyliczone w Traktatach założycielskich są to: niekompetencja; naruszenie istotnych przepisów proceduralnych; naruszenie Traktatu lub normy prawnej co do jego stosowania; nadużycie władzy. Granice pomiędzy poszczególnymi przesłankami są nieostre. Brak wyszczególnienia jednej z tych przesłanek w skardze stanowi powód do oddalenia powództwa, aczkolwiek TS z urzędu może uznać, iż powództwo pomimo braku wyraźnego powołania podstawy prawnej do wniesienia winno być rozpatrzone [1] Np. pomimo, że ustanowienie środków antydumpingowych odbywa się w drodze rozporządzenia Rady TS uznał, iż środki te mają charakter bezpośredni i indywidualny. [1]

25 Procedury c.d Naruszenie istotnego wymogu proceduralnego (vice de forme), występuje w przypadku poważnego naruszenia zasad procedury przy wydawaniu aktów prawnych, np. brak zasięgnięcia opinii Parlamentu w sytuacjach gdy jest ona wymagana, bądź też pogwałcenie regulaminów wewnętrznych organu wydającego daną regulacje. Trybunał orzekł, że brak należytego uzasadnienia decyzji przez Komisje jest również istotnym naruszeniem zasad proceduralnych Naruszenie Traktatu lub normy co do jego stosowania ( violence de la loi ), stanowi klauzule generalną odnoszącą się do poszanowania ogólnych zasad prawa uznawanych przez państwa członkowskie Nadużycie władzy (detournement de pouvoir) Zarzut ten dotyczy sytuacji gdy dany organ w sposób zawiniony (świadomy) wykorzystuje środki prawa wspólnotowego dla osiągnięcia celu niezgodnego z prawem. W dotychczasowej praktyce bardzo niewiele aktów prawnych Wspólnoty zostało uchylone z tego powodu. Zarzut niekompetencji jest zasadny gdy organ wydający dany akt prawny nie ma uprawnień do jego wydania.W znaczeniu szerszym może to być np. przekroczenie generalnie zakresu kompetencji Wspólnoty a więc wyjście poza zakres obszaru regulacji traktatowych, bądz -co jest częstszym przypadkiem- wykonywanie istniejącej kompetencji przez nieuprawniony do tego organ. Może zaistnieć również niekompetencja merytoryczna np. gdy dla regulacji danej sprawy przewidziano w traktacie formę dyrektywy a Komisja posłużyła się formą rozporządzenia

26 Skarga o zaniechanie Skarga o zaniechanie ( l’action en carence ) jest wnoszona na podstawie art. 175 TWE. Jeżeli Parlament Europejski, Rada lub Komisja z naruszeniem Traktatu zaniechają wydania decyzji, państwa członkowskie lub inne organy Wspólnoty mogą wystąpić do Trybunału Sprawiedliwości z powództwem o stwierdzenie takiego naruszenia Traktatu. (art. 175 akapit 1) Legitymacje czynną do wniesienia powództwa mają państwa Wspólnoty, organy Wspólnoty, jak również osoby fizyczne i prawne. Wnosząc powództwo nie muszą one udowadniać szczególnego interesu prawnego. Skarga jest zasadna, jeżeli pozwany organ na podstawie prawa wspólnotowego, jest zobowiązany do wydania żądanego aktu. Zaniechanie musi stanowić naruszenie prawa wspólnotowego. Występuje ono tylko w przypadku, gdy organ jest obligatoryjnie zobowiązany do konkretnego działania. Stąd a contrario skarga jest bezzasadna, gdy organowi w danej materii przysługuje swoboda wydawania decyzji. Warunkiem rozpoczęcia postępowania jest uprzednie wezwanie wskazanego organu do działania. Jeżeli w ciągu dwóch miesięcy od takiego wezwania nie zajął on stanowiska, powództwo może być wniesione w ciągu następnych dwóch miesięcy.

27 Powództwo o odszkodowanie Na podstawie art. 178 Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy do rozstrzygania sporów o odszkodowanie. Wspólnota pokrywa wszelkie szkody wyrządzone przez jej organy lub funkcjonariuszy podczas wykonywania obowiązków. Na tych samych zasadach Wspólnota odpowiada za szkody spowodowane prze EBC lub jego funkcjonariuszy podczas wykonywania ich obowiązków. Powództwo o odszkodowanie jest skargą samoistną. Dzięki niej można dochodzić roszczenia odszkodowawczego z powodu sprzecznych z prawem, uznanych za nieważne decyzji i innych aktów podejmowanych przez Wspólnoty. Wysokość odszkodowania obejmuje damnum emergens i lucrum cessans. Strona wnosząca skargę winna przedstawić fakt naruszenia prawa, wysokość powstałej szkody i związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem prawa a powstałą szkodą.

28 Orzeczenia wstępne Postępowanie o wydanie orzeczenia wstępnego ( art. 177 TWE ) Trybunał Sprawiedliwości w ramach harmonizacji prawa państw członkowskich i obowiązku czuwania nad jednolitością orzecznictwa sądów krajowych w zakresie prawa wspólnotowego, może wydawać orzeczenie wstępne, które są odpowiedziami na zapytania sądów państw członkowskich. Zgodnie z art. 177 TWE Trybunał rozstrzyga w trybie orzeczeń wstępnych sprawy: a) wykładni Traktatu o Wspólnocie Europejskiej, b) ważności i wykładni aktów instytucji Wspólnoty oraz EBC, c) wykładni statutów organów utworzonych przez Radę, o ile statuty te przewidują taką możliwość Odpowiedz TS na pytanie prejudykacyjne jest prawomocnym wyrokiem wiążącym sąd krajowy

29 Komisja Europejska Komisja posiada następujące uprawnienia: prawo inicjatywy prawodawczej, prawo wydawania aktów prawnych, prawo kontroli i zarządzania. W sferze finansów Komisja wykonuje budżet i czuwa nad prawidłowym jego wykonaniem. Komisja administruje funduszami wspólnotowymi reprezentowanie UE w organizacjach międzynarodowych i państwach trzecich negocjowanie umów handlowych, traktatów stowarzyszeniowych i członkowskich nadzór nad wykonywaniem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości. Komisja ma prawo do wystąpienia z powództwem do Trybunału Sprawiedliwości, przeciwko naruszającym prawo. Komisję często określa się jako „strażnika traktatów”. I aczkolwiek przykładowo, skierowanie skargi przez Komisję przeciwko państwu członkowskiemu, bez względu na rodzaj sprawy, nabiera z reguły - najczęściej bez tego zamiaru -charakteru politycznego, to Komisja już kilkasetkrotnie występowała z tego typu skargami. Wobec osób prawnych i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą a łamiących prawo wspólnotowe, Komisja może wydawać wiążące decyzje jak i nakładać kary pieniężne. Komisja w trakcie procesu jest stroną, stąd też Trybunał nie musi uwzględnić jej skargi.