1 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

2 1. Inwentaryzacja zwierzyny 2. Określanie stanu zwierzyny przed sezonem polowań 3. Planowanie łowieckie

3 Ocena liczebność zwierzyny – inwentaryzacja  Metoda bezpośrednia Wtedy gdy mamy kontakt z żywą zwierzyną  Metoda pośrednia Wtedy kiedy mamy kontakt ze śladami bytowania zwierzyny  Metoda bezwzględna Wtedy inwentaryzacja odnosi się do powierzchni  Metoda względna Wtedy inwentaryzacja nie odnosi się do powierzchni Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

4 Metody bezpośrednie i względne  Liczenia lotnicze  Liczenia na żerowiskach  Wiosenne liczenia saren  Całoroczne obserwacje Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

5 Metody pośrednie i bezwzględne  Otropienia oddziałów  Rejestracja żeremi bobrowych  Liczenie koloni borsuków  Liczenie grup bobków jeleniowatych Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

6 Metody pośrednie i względne  Tropienie na transektach  Oznaczanie DNA z odchodów  Rejestracja ryczących byków  Liczenia głosów tokujących kogutów Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

7 Metody bezpośrednie i bezwzględne Pędzenia próbne Taksacja pasowa zajęcy Taksacja pasowa kuropatw Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

8 Pędzenia próbne – symulacja (Borkowski i in. 2011 )  Na podstawie empirycznych danych określono rozkład opisujący sposób rozmieszczenia jeleni i saren w terenie  Wirtualny las  Testowano wpływ: zagęszczenia, wielkości ugrupowań, skupiskowości rozmieszczenia, pow. miotów, % pokrycia powierzchni pędzeniami

9 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Czynniki wpływające na dokładność metod inwentaryzacji: 1.Procent powierzchni uwzględniony jako powierzchnia próbna 2.Zagęszczenie gatunku 3.System przestrzennego rozmieszczenia populacji 4.Warunki atmosferyczne 5.Przygotowanie osób – liczba i kompetencje Wpływ zagęszczenia saren na błąd pomiaru -30% powierzchni pędzeń -20% powierzchni pędzeń -10% powierzchni pędzeń -poniżej 10% powierzchni pędzeń

10 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami MŚ ZG PZŁ, DGLP ZO PZŁ, RDLP Nadleśnictwa, Koła łowieckie Zapewnienie udziału przedstawicieli MSWiA oraz MRiRW, nadzór nad wykonaniem inwentaryzacji Koordynacja działań oraz opracowanie wyników do dnia 10.11.2016 r. Wybór powierzchni próbnych (05- 12.10.16r.) oraz zapewnienie koordynacji działań logistycznych Wykonanie pędzeń (13.10-06.11.2016) z udziałem przedstawicieli MSWiA, MRiRW, organizacji pozarządowych oraz samorządów

11 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Pędzenia próbne

12 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Pędzenia próbne Pędzenia muszą być wykonywane na terenie RDLP w jednym okresie czasu. Powierzchnia pędzeń próbnych musi stanowić min 10% powierzchni nadleśnictwa, (RDLP) - dobór powierzchni musi być losowy (można zastosować powierzchnie wylosowane przy poprzedniej inwentaryzacji). W pędzeniach muszą uczestniczyć myśliwi i leśnicy z danego terenu. (optymalna proporcja 1:1) oraz przedstawiciele MSWiA, MRiRW, organizacji pozarządowych oraz samorządów.

13 Dzik – okręgi PZŁ Liczebność i pozyskanie dzików w Polsce w sezonach 2005/06  2015/16 Pozyskanie dzik ó w w okręgach łowieckich w sezonie 2014/15 (sztuki na 1000 ha powierzchni ogólnej) Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

14 Dzik - województwa Województwo Powierzchnia ogólna (ha) Powierzchnia leśna (ha) Stan populacji na 10.III.2016 Zagęszczenie na 1000ha obwodu Zagęszczenie na 1000ha powierzchni leśnej obwodu Dolnośląskie16037614934742044812,7541,44 Kujawsko-pomorskie1495962355677119317,9833,54 Lubelskie2166124570397126945,8622,25 Lubuskie10555385424831611015,2629,70 Łódzkie157334334656379705,0723,00 Małopolskie113727035365448894,3013,82 Mazowieckie3014942717215178085,9124,83 Opolskie753452214568887811,7841,38 Podkarpackie120838549550886707,1717,50 Podlaskie167095445695366774,0014,61 Pomorskie16412376260731794210,9328,66 Śląskie92960735818387349,4024,38 Świętokrzyskie103724332014553915,2016,84 Warmińsko-mazurskie20684936028172159010,4435,82 Wielkopolskie24619716937762507510,1836,14 Zachodniopomorskie18825487404693396218,0445,87 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

15 Dzik - zagęszczenie Województwo Liczba obwodów łowieckich dzierżawionych przez koła Liczba obwodów z zagęszczeniem dzika poniżej 0,5/km2 Procent obwodów z zagęszczeniem dzika poniżej 0,5/km2 = % Liczba obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 0,5/km2 Procent obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 0,5/km2 = % Liczba obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 1/km2 Procent obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 1/km2 = % Liczba obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 1,5/km2 Procent obwodów z zagęszczeniem dzika pow. 1,5/km2 Dolnośląskie 3603610,0032490,0022662,7812033,33 Kujawsko-pomorskie 2517630,2817569,728232,67249,56 Lubelskie 32115648,6016551,403410,5992,80 Lubuskie 20420,9820299,0217284,319848,04 Łódzkie 30518259,6712340,33258,2051,64 Małopolskie 24116367,637832,372610,7962,49 Mazowieckie 58527847,5230752,489516,24325,47 Opolskie 1473423,1311376,877450,344429,93 Podkarpackie 2067536,4113163,593617,48146,80 Podlaskie 29421071,438428,57113,7410,34 Pomorskie 3064615,0326084,9715049,027123,20 Śląskie 2075426,0915373,918340,103617,39 Świętokrzyskie 20312863,057536,95188,8783,94 Warmińsko- mazurskie 3345416,1728083,8314844,316318,86 Wielkopolskie 46613428,7633271,2421646,3511023,61 Zachodniopomorskie 26800,00268100,0024892,5416963,06 Razem 4698162834,65307065,35164434,9981017,24 Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

16 Dzik - zagęszczenie Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Etykiety wierszy Liczba obwodów Liczba obwodów poniżej 0,5 km2 % poniżej 0,5km2 Liczba obwodów pomiędzy 0,5- 1km2 % pomiędzy 0,5-1 km2 Suma z Pow. 1 = 1 % powyżej 1 km2 Bialskopodlaski802936,253746,251417,50 Białostocki1648954,276439,02116,71 Bielski762938,163039,471722,37 Bydgoski1442416,676645,835437,50 Chełmski561832,142850,001017,86 Ciechanowski1144337,724842,112320,18 Częstochowski852023,533541,183035,29 Elbląski892022,471719,105258,43 Gdański1432316,085840,566243,36 Gorzowski11621,721412,0710086,21 Jeleniogórski8056,252733,754860,00 Kaliski894853,932831,461314,61 Katowicki1062826,422422,645450,94 Kielecki17011366,474425,88137,65

17 Dzik - zagęszczenie Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Etykiety wierszy Liczba obwodów Liczba obwodów poniżej 0,5 km2 % poniżej 0,5km2 Liczba obwodów pomiędzy 0,5- 1km2 % pomiędzy 0,5-1 km2 Suma z Pow. 1 = 1 % powyżej 1 km2 Koniński764761,842228,9579,21 Koszaliński10600,00109,439690,57 Krakowski603253,331626,671220,00 Krośnieński512956,862243,1400,00 Legnicki7479,461621,625168,92 Leszczyński501326,001836,001938,00 Lubelski974950,524041,2488,25 Łomżyński827996,3433,6600,00 Łódzki523363,461528,8547,69 Nowosądecki725981,941216,6711,39 Olsztyński1832614,216133,339652,46 Opolski1313224,433526,726448,85 Ostrołęcki1127365,183430,3654,46 Pilski11654,311512,939682,76 Piotrkowski1094944,954743,121311,93

18 Dzik - zagęszczenie Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami Etykiety wierszy Liczba obwodów Liczba obwodów poniżej 0,5 km2 % poniżej 0,5km2 Liczba obwodów pomiędzy 0,5- 1km2 % pomiędzy 0,5-1 km2 Suma z Pow. 1 = 1 % powyżej 1 km2 Płocki664060,612233,3346,06 Poznański1732413,874224,2810761,85 Przemyski591322,032033,902644,07 Radomski1235040,654738,212621,14 Rzeszowski642437,503453,1369,38 Siedlecki1347354,485339,5585,97 Sieradzki806277,501822,5000,00 Skierniewicki613049,181524,591626,23 Słupski10932,752825,697871,56 Suwalski1326448,485743,18118,33 Szczeciński10000,0055,009595,00 Tarnobrzeski763951,323039,4779,21 Tarnowski644367,191421,88710,94 Toruński712433,802839,441926,76 Wałbrzyski76810,532127,634761,84 Warszawski541120,371629,632750,00 Włocławski633352,381828,571219,05 Wrocławski1181411,863025,427462,71 Zamojski744966,222331,0822,70 Zielonogórski11800,001916,109983,90

19 Problemy związane z ograniczeniem populacji dzików Czynniki przyrodnicze: produkcja rolna – struktura upraw, udział kukurydzy w produkcji rolnej klimat – okres zalegania pokrywy śnieżnej, warunki atmosferyczne podczas pełni liczebność populacji choroby – ASF, CSF itp. struktura socjalna – stosunek płci oraz udział osobników w grupach wiekowych Czynniki społecznoetyczne: regulacje prawne – możliwość wykonywania polowania wysokość szkód w płodach i uprawach rolnych – czynnik determinujący myśliwych dokarmianie dzików – szczególnie w okresach braku niedoboru pokarmu planowanie łowieckie – przyjęte założenia w zakresie przyrostu zrealizowanego Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

20 Problemy związane z ograniczeniem populacji - na przykładzie populacji dzików Wybiórcze wykonywanie zatwierdzonych planów łowieckich 1. Oszczędzanie samic 2. Preferowanie odstrzału męskich przelatków 3. Sztuczne zaburzanie struktury płci w populacji, poprzez celowy odstrzał samców np. trofea 4. Zaburzanie struktury wiekowej populacji, poprzez odstrzał w większości młodych osobników (warchlaki – użytek własny) 5. Dokarmianie dzików w okresie zimowym, a w skrajnych przypadkach przez cały łowiecki rok gospodarczy Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

21 Brak odstrzału (3 lata) Inwentaryzacja zwierzyny – podstawowe narzędzie do właściwego zarządzania populacjami

22