1

2 JAK PRZYGOTOWAĆ PREZENTACJĘ dr hab.inż. Włodzimierz Brząkała Seminarium Dyplomowe Wydział BLiW PWr. Wrocław, październik 2016r.

3 Zagadnienia do rozważenia oraz „ABC Prezentera” 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił 2.Przygotuj materiał i dokonaj jego selekcji 3.Zredaguj tekst i opracuj grafikę 4.Przećwicz i … skróć prezentację, jednak nie bój się powtórek swoich najważniejszych tez i wyników: A.Powiedz, o czym będziesz mówił B.Powiedz, to co masz powiedzieć C.Powiedz, o czym powiedziałeś. 2/29

4 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Kim są Twoi słuchacze? a) grupa ekspertów? b) „rówieśnicy” o podobnej wiedzy i doświadczeniu? c) niespecjaliści? 1)Dobierz właściwy styl prezentacji, słownictwo, ale też np. ubiór odpowiedni do okoliczności; w przyp. b) odrobina luzu jest wskazana, w przyp. c) przedawkowany luz może rozpraszać, w przyp. a) lepiej włącz podwójną samokontrolę… 3/29

5 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Czego oczekują Twoi słuchacze? a)co ich interesuje, czego chcą się dowiedzieć? b)co im się może przydać, choć jeszcze o tym nie wiedzą? 4/29 2) Słuchaczy trzeba po prostu zainteresować, wytworzyć wrażenie, że mają dużą szansę dowiedzieć się czegoś ważnego. Wyobraź sobie, że to Ty jesteś jednym ze słuchaczy i siedzisz na widowni. Załóż na początek, że słuchacze są raczej zainteresowani, ale nie wszyscy chcą się przemęczać intelektualnie.

6 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Słuchaczy chcieliby usłyszeć, dlaczego zająłeś się tym zagadnieniem 3) Przedstaw słuchaczom swoją motywację, a nawet więcej: postaraj się zaskoczyć słuchaczy jakąś „ciekawostką” – tj. wszyscy w zasadzie o tym wiedzieli, ale teraz widzą problem zupełnie inaczej i zaciekawią się, co z tego wyniknie. 5/29

7 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Treść i forma 4) Każdy ciekawy referat i przedstawiony prostymi słowami będzie zapamiętany jako dobry referat; nie każdy dobry referat będzie zapamiętany jako dobry referat, jeśli nie był ciekawie przedstawiony. I tutaj może być PROBLEM, w przypadku referowania pracy dyplomowej: 6/29 Jak pasjonująco i z zapałem referować np. wymiarowanie strzemion wg Eurokodu EC-2 ?!

8 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Treść i forma 5) Nie tłumacz rzeczy oczywistych dla tego grona słuchaczy, ale kilka z nich możesz „przemycić” jakby mimochodem, np. wprowadzając oznaczenia, podając równania, pokazując jakieś konstrukcje, powołując się na normę itp. Będzie wtedy lepszy kontakt z audytorium i dobry „przerywnik”… 7/29

9 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Treść i forma 6) Przedstaw najpierw plan całej prezentacji – słuchacz powinien zawsze wiedzieć, w którym jest miejscu; dobrym pomysłem jest pokazywanie bieżącej numeracji przeźroczy w formacie np. 1/29, 2/29, 3/29 itd. 7) Szanuj czas słuchaczy, jednak mimo wszystko mów powoli, wolniej niż zwykle w rozmowie – pilnuj tego przez cały czas (specjaliści od mass-mediów zalecają 3-4 słowa na sekundę). 8) Niezbędne są powtórki - po usłyszeniu, słuchacz nie zapamięta więcej niż 30-40%, czyli najważniejsze elementy trzeba 2-3 razy powtórzyć, najlepiej w trochę innym ujęciu. 8/29

10 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Treść i forma 9) Lepiej pozostawić trochę niedopowiedzeń, niż przynudzać i „przegadać” sprawę; pauza w odpowiednim miejscu sprawi, że słuchacz głębiej się zastanowi, a może nawet dojdzie do oryginalnych wniosków – i będzie mu się wydawało, że to jest zasługa … Twoja. 9/29

11 1.Przeanalizuj, do kogo, co i jak będziesz mówił, czyli DEKALOG PREZENTERA Treść i forma 10) Świetnym wzorcem są wystąpienia prezydentów USA: pauzy są z reguły 3 razy na minutę, tempo wynosi 3,5 słowa na sekundę, prosty język, spokój i doskonały kontakt wzrokowy z audytorium, najważniejsze tezy powtórzone co najmniej 3 razy, ale w różnym sformułowaniu, itp. Inne dzieło marketingowców - spoty reklamowe w TV – też są kształcące w zakresie formy i stylu przekazu (a ich treść to już całkiem inna historia …) 10/29

12 2. Przygotuj materiał i dokonaj jego selekcji Ile potrzeba materiału? Na początek, ok. 2 razy więcej niż da się przedstawić. Wybierz potem tylko ten najważniejszy materiał, ale zróżnicowany – nie same wzory lub tylko tekst! – trochę rysunków, wykresów, zdjęć. Skup się na tym: Co jest celem? Dlaczego taki wybór tematu? Jakie byłe dane początkowe, założenia, zakres. Co wykorzystano (programy, normy, wizyty w terenie itp.)? Co sprawiało kłopoty w trakcie realizacji pracy? Co wyszło i które doświadczenia mogą być przydatne dla słuchaczy (głównie sprawy praktyczne)? 11/29

13 2. Przygotuj materiał i dokonaj jego selekcji Ile materiału da się przedstawić? Zawsze mniej, niż by się chciało; zazwyczaj prezentacje są przeładowane i słuchacz szybko „wyłącza się” od nadmiaru szczegółów. Optymalnie: ok.1-2 minuty na jedno przeźrocze, jeśli krócej niż 20-30 sek – może to utrudniać właściwe skupienie się słuchaczy, jeśli dłużej niż 3-4 min – może to być nużące, bo będzie dużo szczegółów i łatwo się „rozgadać” nie na temat. Ale: dla pokazania jednego szczegółu, czy prostego zdjęcia, wystarczy oczywiście kilkanaście sekund. 12/29

14 2. Przygotuj materiał i dokonaj jego selekcji Jaka selekcja materiału? Lepiej wybrać wątki układające się w logiczną całość, niż skakać „z kwiatka na kwiatek”; słuchacz poznaje wówczas nie tylko fakty, ale też sposób myślenia Autora. Czasem pomaga selekcja negatywna – odrzucenie rzeczy mniej istotnych, albo tak skomplikowanych, że nie starczy czasu na gruntowne ich wyjaśnienie. 13/29

15 2. Przygotuj materiał i dokonaj jego selekcji Nie da się iść na skróty Materiał przygotowany na inne okazje, np. wycięty podrozdzialik z pracy dyplomowej, wcześniejszej publikacji, zeskanowana strona z książki itp. nie może być tak po prostu wklejony do prezentacji; należy go przeredagować i usunąć informacje uboczne rozpraszające uwagę. Każda prezentacja jest przygotowywana z reguły na konkretną okazję (choć czasem zmiany mogą nie być duże). 14/29

16 3. Opracuj tekst i grafikę Prezentacja to Twoje „artystyczne dziełko” Każde przeźrocze wymaga – większego lub mniejszego – wysiłku i dopracowania kompozycji. Jeśli powiesz np. coś w stylu: „Na tym moim rysunku są bardzo małe literki i słabo to widać, więc go opuszczę” - to jest niebezpieczeństwo, że część słuchaczy opuści … salę! Jeśli rysunku lub wykresu nie da się zmienić (postać nieedyto- walna), to „naklej łatkę” – czyli dodaj ramkę z większymi literami. 15/29

17 3. Opracuj tekst i grafikę Przykład negatywny: „Stąd już widać moje rozwiązanie” NO NIE! Niczego nie widać i to jest bardzo nieeleganckie… 16/29

18 3. Opracuj tekst i grafikę Składanie tekstu duże fonty (co najmniej 22pt), liternictwo standardowe, niezbyt ozdobne, nie żałować „boldów” choć głównie jako styl szablonu, tj. w tych samych miejscach na kolejnych stronach (np. nagłówki). Najlepiej stosować w prezentacji krótkie równoważniki zdań i trochę rozwijać je „swoimi słowami” w trakcie omawiania. Przykład pozytywny: 1.Założono pełne nasycenie porów wodą i prawo Darcy. 2.Przyjęto współczynnik filtracji k [cm/s] wg Wiłuna. 3.Siatka MES i warunki brzegowe – jak na rys.2. 17/29

19 3. Opracuj tekst i grafikę Prezentacja to nie choinka bożonarodzeniowa Trochę „ozdób”, jak: delikatne animacje (efekty dźwiękowe to już na pewno nie), kolory, filmik itp. może uatrakcyjnić prezentację, czyli podtrzymać uwagę słuchaczy, ale granice rozsądku bardzo łatwo jest przekroczyć ….. 18/29

20 3. Opracuj tekst i grafikę Przykład negatywny: 19/29

21 3. Opracuj tekst i grafikę Kompozycja tabel do prezentacji wybrać najniezbędniejsze dane, te do omówienia, najlepiej tylko kilkanaście liczb, nie zapomnij powiedzieć, co słuchacz widzi w tabeli, nawet jak jest to napisane w tytule tabeli, nie zapomnij też o jednostkach (współcz. k w cm/s, czy w m/d?) Jedna mała tabelka jest lepsza niż cała stron tekstu, ALE: jeden wykres jest lepszy niż kilka tabelek ! 20/29

22 3. Opracuj tekst i grafikę Kompozycja wykresów w prezentacji Wykresy muszą być łatwo czytelne: proste, z dużymi literami, kolorowe, grube linie, nie więcej niż 2-3 funkcje na jednym wykresie, z dobrze opisanymi osiami (jednostki!), uzupełnione ew. legendą. Jeśli nie mieści się na jednym wykresie (a musi być pokazane), to zmieści się na dwóch wykresach. Omów wykresy tak, jakbyś referował osobie niewidomej. 21/29

23 3. Opracuj tekst i grafikę Przykład pozytywny: liczba plam na Słońcu [szt.] średnia ocena z kolokwium [-] 22/29

24 3. Opracuj tekst i grafikę Kompozycja rysunków proste rysunki schematyczne, niemal odręczne, bardzo ułatwiają zrozumienie problemu, trzeba je omówić i wskazać, co z nich wynika (jeśli są z tym trudności, to chyba rysunek jest niepotrzebny), użycie wskaźnika laserowego jest zwykle nieuniknione, w skomplikowanych przypadkach można pokazać „z dala” cały duży rysunek, z którego mało co widać, a potem koniecznie „zoom na szczegóły”. 23/29

25 4. Przećwicz i … skróć prezentację. Przećwicz dużo wcześniej Każda improwizacja wychodzi najnaturalniej, gdy jest dobrze wyćwiczona. Zrób próbę (z zegarkiem) i najlepiej z „zastępczymi” słuchaczami. Kontakt wzrokowy ze słuchaczami Połącz omawianie treści i pokazywanie szczegółów na przeźroczu ze zwracaniem się w stronę słuchaczy. 24/29

26 4. Przećwicz i … skróć prezentację. Może zacznij od jakiejś dowcipnej uwagi? Takie „otwarcie” – powszechne w kulturze anglosaskiej – rozładowuje atmosferę, wzbudza przychylne nastawienie słuchaczy i ośmiela referenta; niektórzy zalecają krótki przerywnik co ok. 5 minut, bo wtedy uwaga słuchaczy już zaczyna podobno „odpływać”... Jednak nic na siłę, jeśli obawiasz się, że to nie wyjdzie dobrze – to raczej zrezygnuj. 25/29

27 4. Przećwicz i … skróć prezentację. Prezentacja - to nie jest odczyt Długie akapity tekstu, drobnym fontem, odczytywane w całości - to jest ciężki grzech. I przeciwnie: Bardzo dobra może być prezentacja prawie zupełnie bez tekstu – tylko tytuły, plus słowne komentarze nt. zamieszczonych rysunków, wzorów, wykresów itd. Podsumowanie jednak lepiej jest przedstawić w formie pisanej. 26/29

28 4. Przećwicz i … skróć prezentację. Prezentacja - to nie jest wyścig Zanim przejdziesz do kolejnej strony (przeźrocza), zostaw słuchaczom kilka sekund na „ogarnięcie” całej strony, która zaraz zniknie. Słuchacze będą chcieli odszukać na stronie i przyjrzeć się rzeczom, o których mówiłeś, albo np. zapisać jakieś pytanie do autora. Wskaźnik jest bardzo przydatny, ale nie machaj wskaźnikiem na wszystkie strony świata, zwłaszcza „laserem po oczach”. 27/29

29 5. Czas na podsumowanie Podsumowanie - to nie jest streszczenie Powiedz krótko w kilku punktach: dlaczego uznałeś ten temat za ważny/ciekawy, z czym były trudności w trakcie opracowywania, oraz co Ci wyszło (najważniejszego). Podziękuj słuchaczom za uwagę i poproś o uwagi. Standardowa zachęta do dyskusji „Your constructive criticism will be appreciated” to nie jest pusta formułka. Trudno przecenić wartość wskazówek, korekty błędów, wskazania nowych pomysłów lub interpretacji, wskazania nieznanej autorowi literatury itp. 28/29

30 5. Czas na podsumowanie Uwaga końcowa niniejsza prezentacja nie do końca spełnia omówione warunki dobrej prezentacji (za dużo komentarzy, które powinny być po prostu powiedziane, w ogóle za dużo tekstu, za małe fonty, mało grafiki…), ALE powstała ona nie tyle w celu wygłoszenia, co głównie w celu umieszczenia na stronie WWW jako materiał pomocniczy dla Studentów. 29/29

31 Zakończenie Dziękuję za uwagę.