1 Jak się uczyć? Gabriela Bonk, Rybnik

2 Wiedza człowieka kończącego studia:przed I wojną światową – wystarczała mu na prawie całe życie bezpośrednio po II wojnie światowej – dezaktualizowała się w połowie jego kariery zawodowej obecnie – jest już przestarzała w momencie, gdy zaczyna on karierę

3 Spis treści:  Jak się uczyć?  Gdzie?  Kiedy?  Jak notować? Jak sprzedać wiedzę?  Jak czytać?

4 Jak się uczyć? Tyle godzin się uczyłem i dostałem jedynkę...Bez przerwy się uczę i nic nie umiem...

5 Ucz się z pasją, radością, z dobrym nastrojemUcz się z pasją, radością, z dobrym nastrojem. Nie denerwuj się bez potrzeby, naucz się śmiać z siebie. Lęk wypiera rozwagę, brak pewności siebie- przynosi niepowodzenie. Nie wmawiaj sobie że nie jesteś inteligentny!

6 Każde małe dziecko lubi się uczyć! – ma poznawczą PASJĘ.Każdy z nas jest inny, ma inne zdolności. Inne metody przyswajania wiedzy są dla każdego z nas najlepsze.

7 Motywacja poznawcza – zaspokajanie CIEKAWOŚCI; odpowiedź na pytanie: dlaczego?Motywacja lękowa – uczymy się by uzyskać nagrodę lub uniknąć kary...

8 Ciągła nauka, nigdy zabawy – a student będzie tępy, niemrawy!!

9 Pamiętamy to- co jest dla nas ważne, ciekawe, nowe; to co jest nam niezbędne do życia

10 Gdy będziemy roztkliwiać się nad szczegółami- utracimy meritum sprawy, staraj się wydobyć esencję

11 Buduj osobistą relację z poznawaną sprawą

12 - pozytywne "pranie mózgu"Lubię to co robię!! To łatwizna! - pozytywne "pranie mózgu"

13 Nie wmawiaj sobie, że matematyka (lubNie wmawiaj sobie, że matematyka (lub...?) jest nudna, drętwa, nieżyciowa i jałowa

14 Dyskusje, rozmowy- zaostrzają uwagę, gdy mamy słuchacza, intensywniej myślimy- gdy wytłumaczysz koleżance lekcję- najlepiej się nauczysz

15 Słuchaj aktywnie- kojarz, przeprowadzaj selekcjęprzed słuchaniem, czytaniem- zadaj sobie pytania: co wiem na ten temat? czego chcę się dowiedzieć? - wtedy informacja staje się odpowiedzią, mózg chętnie ją zapamięta; Twoje skojarzenia budują w mózgu siatkę- im jest ich więcej- tym gęstsza siatka, więcej nowych informacji na niej się zatrzyma

16 Słuchaj (zwłaszcza Ty- KobietoSłuchaj (zwłaszcza Ty- Kobieto!) ze słuchu pochodzi % naszej wiedzy- korzystaj z lekcji- nie ucz się na historii do sprawdzianu z polskiego

17 Pamięci sprzyja koncentracja: mówić do siebie: uwaga, to muszę zapamiętać! Zapamiętamy tym trwalej, im większa jest nasza świadomość konieczności zapamiętania

18 Lepiej uczyć się całego wiersza zamiast poszczególnych strof osobno.Pojemność pamięci nie zależy od sumy informacji, ale od ilości odrębnych, zakończonych części, których jednocześnie mózg zapamiętuje od 5 do 9. Człowiek; z jednakową trudnością zapamiętuje 7 cyfr, 7 słów lub 7 zdań. Rozdrabnianie - utrudnia zapamiętanie. Lepiej uczyć się całego wiersza zamiast poszczególnych strof osobno.

19 Ucząc się – pamiętaj o specyficznych właściwościach naszego mózguUcząc się – pamiętaj o specyficznych właściwościach naszego mózgu. Dane werbalne przekładaj na obrazy, buduj skojarzenia

20

21 Staraj się korzystać z obu półkul mózgowych – by lewa nie była przemęczona, a prawa bezrobotna

22 Dostarczaj odpowiednią strawę prawej półkuli – by mogła sobie budować obrazy, skojarzenia...

23 Słowa ułatwiające zapamiętanie dat, numerów telefonów etc. :0 – ksero 4 – sery 8 – prosię 1 - głaz 5 - rtęć 9 - skręć 2 – drwa 6 – jeść 10 - pieczęć 3 – bzy 7 – krem

24 Takie numeryczne „HAKI” można też budować biorąc pod uwagę kształt cyfr

25 Do zapamiętywanych numerów dobudowujemy historyjki...Mamy kupić 248 cm wykładziny? - Piękny biały łabędź pływał wokół kolorowej żaglówki. Wiała orzeźwiająca bryza. Brodaty sternik mierzył czas starą klepsydrą. Pod bosymi nogami w sterówce miał położoną miękką wykładzinę.

26 Efektywność zapamiętywania mechanicznego jest 20- krotnie mniejsza od rozumowego

27 Przekonaj siebie, że uczysz się rzeczy ciekawych, ważnych, celowych, sensownych

28 Wierszyki i rymowanki np. Pamiętaj cholero- nie dziel przez zeroW pierwszej ćwiartce wszystkie funkcje są dodatnie, w drugiej tylko sinus, w trzeciej tangens i cotangens a w czwartej cosinus + humor: Pamiętaj cholero- nie dziel przez zero

29 Pamiętaj chemiku młody Wlewaj zawsze kwas do wody!

30 Lepiej się zapamiętuje!To co się rymuje – Lepiej się zapamiętuje!

31 Jak zapamiętać okresy w dziejach Ziemi?Ciotka Tekla Kałużyńska Jest Trochę Podenerwowana Kiedy Dzieci Stoją Obok Konfitur Porzeczkowych Czwartorzęd Trzeciorzęd Kreda Jura Trias Parm Karbon Dewon Sylur Ordowik Kambr Prekambr

32 Im mniej entuzjazmu- tym potrzebny większy wysiłek

33 To co Cię interesuje zapamiętasz bez wysiłku - jak kibic nazwiska zawodników.To co jest zabarwione emocjonalnie - najtrwalej zapamiętasz (gdy król ma na imię tak jak, Twój chłopak...)

34 Miej do siebie zaufanie, nie karm mózgu negatywnymi sądami o nim- bo uwierzy, że jest głupi... Stawiaj sobie konkretne, realistyczne wymagania

35 Stres zabiera 30 % energii potrzebnej do uczenia sięStres zabiera 30 % energii potrzebnej do uczenia się. Potem stresujesz się, dlatego, że się zestresowałeś- pojawia się stres wtórny, i kolejne 30 % energii nie jest Twoje...

36 stres stres wtórny energia uczenia się

37 komórki nerwowe są niezdolne do podziału, liczba neuronów z biegiem lat ulega redukcji, ubytek masy jest mniejszy przy intensywnej pracy intelektualnej, komórki nerwowe można trenować jak mięśnie na siłowni- pogrubiać, tworzyć nowe połączenia

38 Wykorzystujemy około 30 % możliwości naszego mózgu... Mózg przeciętnego człowieka w ciągu 1 sekundy może wykonać ilość operacji równą 1 kwadrylionowi: Wykorzystujemy około 30 % możliwości naszego mózgu... Doceń, jakim wspaniałym organem obdarzył Cię Bóg!

39 Im więcej zmysłów uczestniczy w nauce- lepszy efekt (mów, pisz, słuchaj, dotykaj, wąchaj...)

40 Zapamiętujemy 10 % tego, co czytamyczytanie / abstrakcja

41 Zapamiętujemy 10 % tego, co słyszymy słuchanie / odbiór werbalny

42 Zapamiętujemy 30 % tego, co widzimyoglądanie obrazków nieruchomych / odbiór wizualny

43 Zapamiętujemy 50 % tego, co widzimy i słyszymyoglądanie obrazków ruchomych / odbiór wizualny / demonstracja

44 Zapamiętujemy 70 % tego, co mówimy i piszemysłyszenie i mówienie / aktywne zwiedzanie

45 Zapamiętujemy 90 % tego, co mówimy podczas wykonywaniawidzenie i robienie / dramatyczne prezentacje / gry z podziałem na role / symulacje / zastosowanie w praktyce

46 Stożek doświadczenia DALE`Aczytanie słuchanie oglądanie obrazków nieruchomych oglądanie obrazków ruchomych demonstracja aktywne zwiedzanie dramatyczne prezentacje gry z podziałem na role; symulacje zastosowanie w praktyce

47 Wspomnienia miejsc i zdarzeń pamiętasz dłużej niż słowaWspomnienia miejsc i zdarzeń pamiętasz dłużej niż słowa. Jeżeli chcesz mieć sprawną pamięć – bądź stale aktywny w poznawaniu świata!

48 Gdzie się uczyć? Wiadomości odtwarza się najlepiej w tym samym otoczeniu, gdzie się uczyliśmy

49 W kąciku nauki warto mieć porządek i tylko niezbędne rzeczy: słowniki, encyklopedie, przybory (by nie tracić czasu na szukanie) ale lepiej nie trzymać tam przedmiotów rozpraszających uwagę (zdjęcia chłopaka lub Twoich ulubionych koni)

50 Rozluźnienie mięśni osłabia wolę- lepiej nie siedzieć zbyt wygodnie nie na fotelu, łóżku tylko na odpowiednim krześle

51 Książkę trzymaj 25-30 cm od oczu, pod kątem 45°

52 Tułów z udami oraz nogi w kolanach powinny tworzyć kąty prosteTułów z udami oraz nogi w kolanach powinny tworzyć kąty proste. Nogi lekko uniesione na podnóżku, by między krzesłem a udami był niewielki odstęp – wtedy krew będzie swobodnie krążyła.

53 Światło- najlepiej dzienne, z lewej strony (lub z prawej jeśli jesteś leworęczny).Gęste firanki, kwiaty doniczkowe w zbyt dużych ilościach- kradną nam je

54 Lepiej na wierzchu mieć tylko jeden zestaw książek, by podręcznik z geografii nie wprowadził Cię w wisielczy nastrój, gdy aktualnie uczysz się biologii (by nie myśleć: jeszcze to....)

55 Muzyka (np. radio) wpływa na spadek koncentracji.Dobrze jest się uczyć przy muzyce, której rytm odpowiada rytmowi naszego serca- dobra jest muzyka barokowa. Większość utworów współczesnej muzyki rozrywkowej ma rytm zbyt szybki- wprowadza zdenerwowanie. Zbyt powolna, spokojna muzyka może podziałać na nas jak kołysanka... ;-)

56 Ważne jest wietrzenie- mózg pochłania 20 % tlenu zużywanego przez organizm; komórka mózgowa potrzebuje więcej tlenu od mięśniowej

57 Warto dobrze przygotować swoje miejsce nauki

58 Który z chłopaków najmniej się nauczy?

59 Warto zadbać o miejsce Twojej pracy!

60 W pomieszczeniu, gdzie się uczysz powinna być odpowiednia temperatura

61 Ucz się w wygodnym ubraniu – nie opinającym, przewiewnym...

62 Wcześniej przygotuj wszystko, czego będziesz potrzebować – by potem nie tracić czasu na szukanie ekierki

63 Niewiele się nauczysz gdy jesteś :zmęczony głodny niewyspany w dusznym pokoju w hałasie przy słabym świetle

64 Kiedy się uczyć? Porę nauki dostosuj do swoich osobistych predyspozycji – sam wiesz - czy jesteś z natury sową czy skowronkiem?

65 Ale pamiętaj - sprawność psychofizyczna człowieka a pora dnia:

66 Nic nie zastąpi snu, ten w godzinach między 19 a 24 h jest podwójnie pokrzepiający

67 Naucz się dobrze planować swój czas

68 Krótsze lecz częstsze posiedzenia nad książkami są skuteczniejsze; "niedzielny kierowca" nie ma wprawy

69 Warto robić przerwy – na spacer, kilka przysiadów ...

70 Już 10 minut odprężenia dużo daje - kąpiel, sport, oddychanie, oderwanie wzroku (warto spojrzeć wtedy na zieleń- odpoczynek dla oczu)

71 Polecamy ćwiczenia KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ

72 Najlepiej zapamiętujemy to, czego uczymy się przed odpoczynkiem- przerwa w uczeniu- utrwala, sortuje wiedzę; także w czasie zmiany tematu - pracuje nasza nieświadomość

73

74 Lepiej się uczyć po lekcjach, nie przed- w czwartek po biologii, a  nie przed biologią we wtorek

75

76 KOLEJNOŚĆ * najpierw łatwe- rozgrzewka * naprzemiennie- płodozmian: ścisłe przeplecione humanistycznymi; pisemne przeplecione ustnymi (zmiana jest też odpoczynkiem) * drugi przedmiot, ten po rozgrzewce- trudniejszy- mózg jest jeszcze wypoczęty

77 Systematycznie - czas potrzebny na nauczenie się kilku lekcji rośnie w postępie geometrycznym- jeśli materiału jest 2 razy więcej- czasu trzeba 4 razy tyle

78 DOBRE ODŻYWIANIE: witaminy z grupy B, ryby, tuńczyk, sardynki, makrele, fasola, wołowina, orzeszki ziemne, ziarna zbóż, otręby, kiełki pszenne, lecytyna- soja ZŁE ODŻYWIANIE: zbyt tłusto, dużo cholesterolu, także niedożywienie, brak białka, alkohol, papierosy, leki wpływające na pracę mózgu, choroby zapalne mózgu- urazy głowy, długotrwałe niedosypianie, przemęczenie, brak wypoczynku

79 Jak notować? stosuj efekt kontrastu: podkreślenia, ramki, kolory, rysunki, barwne tło nie notuj wszystkiego- nie stenografuj zapisuj tylko schemat, szkielet nie pisz pełnymi zdaniami tylko ich równoważnikami

80 Najważniejsze są słowa- klucze

81 Używaj swoich własnych symboli; oznaczeń np. (propozycje)Odpisać  Narysować  Porównać  Policzyć  Literatura  Dobrze + Źle - Ważne ! Problem ? Główna treść G Związek Z Definicja D Przykład P Powtórzenie Pt Niejasność N

82 DLACZEGO WARTO NOTOWAĆ?to co zapisałeś- utrwaliłeś gdy notujesz- łatwiej jest Ci się skupić w czasie słuchania referatu, czytania notując- organizujemy informacje w przejrzystą strukturę zapamiętujemy główne idee i tezy wymuszamy koncentrację otrzymujemy gotowy półprodukt- materiał do wypracowania, rozprawki uruchamiamy twórcze myślenie

83 JAKIE SĄ RODZAJE NOTATEK?streszczenie konspekt punkty, podpunkty notatka graficzna mapa myśli(oraz inne)

84 NOTATKA: Notatka jest to krótki tekst, uwaga, spostrzeżenie, zapisane w celu zapamiętania; esencja wykładu. Może mieć formę cytatu, uwag na marginesie tekstu, wyciągu, planu streszczenia. Należy zwrócić uwagę na formę notatki. Aby była ona czytelna, powinna być wyrazista i przestrzenna, powinna zawierać akapity, punkty i podpunkty. Należy wykonywać ją różnymi kolorami. Stosować indywidualne oznaczenia, np.: myślniki, gwiazdki, kropki. Używać słów kluczowych, podkreśleń. Notatka ma charakter osobisty, dlatego że używamy własnych, często znanych tylko nam oznaczeń, słów kluczowych. Notatka powinna być zabawna, kolorowa, ciekawa, różnorodna.

85 NOTATKA - esencja wykładu, zapisana w celu zapamiętaniaFORMA - może być cytatem, uwagą na marginesie, streszczeniem CECHY - wyrazistość, przestrzenność, indywidualne oznaczenia np.:  różnorodność osobista , kolorowa, ciekawa, zabawna , różnorodna CEL zapamiętanie określonego materiału - planowanie - komunikacja

86

87 MAPA MYŚLI plusy: eliminuje watę słowną pozwala oszczędzić czas jest czytelna i przejrzysta uaktywnia obie półkule mózgu pozwala łatwo nanosić nowe informacje daje natychmiastowy wgląd w całość

88

89 BUDOWA MAPY MYŚLI: kartka najlepiej formatu A 3 ułożona poziomo w środku główny temat w formie znaku, symbolu, rysunku napisy, symbole, rysunki na całej przestrzeni pisz tylko słowa- klucze używaj drukowanych liter z wyrazów twórz konary i gałęzie stosuj różne kolory strzałkami zaznaczaj wzajemne relacje wykorzystuj wykrzykniki - !, gwiazdki - *, znaki zapytania - ?, figury- <>, chmurki, dymki, rysunki, symbole- $ & + # % na końcu ustal kolejność (referowania lub pisania)- cyframi

90 Jak dobrze „sprzedać” wiedzę?Do sprawdzianu pisemnego – lepiej uczyć się – pisząc. Do odpowiedzi ustnej – mówiąc – do mamy, brata, kolegi. Albo chociaż do lustra.

91 Co myślisz o tej dziewczynie z rysunku?W czasie odpowiedzi zrób dobre wrażenie! Stój swobodnie, prosto, z głową do góry.

92

93 Ilość informacji czerpanych z poszczególnych kanałów informacyjnych: 7 % - słowa 38 % - ton głosu 55 % - mowa ciała Na nauczycielu też robi wrażenie nie tylko to CO mówisz, ale JAK to robisz...

94 Jak skutecznie i szybko czytać?Oczy osoby czytającej szybciej mniej się męczą – wykonują zaledwie 100 ruchów na jednej stronie – podczas, gdy osoby czytającej wolno aż 500!

95 Osoba czytająca wolniej musi wykonać większą pracę umysłową niż czytający szybko. Sens każdego przeczytanego wyrazu musi dodawać do sensu wyrazów poprzednich, zamiast od razu analizować całą frazę.

96 Czytając wolno i w nierównym tempie mamy tendencję do szybszego znudzenia się, utraty koncentracji, błądzenia myśli, w pewnej chwili przestajemy rozumieć tekst. Osoba, która czyta szybko – jest bardziej skoncentrowana; rozumie tekst o 30 – 40 % lepiej!

97 Jak obliczyć prędkość cichego czytania? średnia ilości słów na minutęliczba słów w tekście średnia ilości słów na minutę X 60 = czas w sekundach

98 Normy szybkości czytania:Liczba słów na minutę Ocena szybkości czytania Do 170 Poniżej przeciętnej Bardzo wolno Wolno Przeciętnie Powyżej przeciętnej Średnio szybko Szybko Bardzo szybko Wybitnie szybko

99 Warunki skutecznego i szybkiego czytania:stan wiedzy – zasób wiadomości stopień nasycenia tekstu informacjami budowa kompozycyjna, styl autora, językowe środki wyrazu, objętość, tytuły, podtytuły; krój czcionki, kolor druku, układ tekstu na stronie znajomość słownictwa nastawienie psychologiczne, umiejętność kierowania uwagą; zdolność myślenia abstrakcyjnego, uogólniania; uświadomienie celu lektury; stosunek do lektury biegłość techniczna w czytaniu znużenie, choroba, brak wiary w swoje siły – to przeszkody świeży umysł i skupienie uwagi na treści – zdolność koncentracji pamięć; zdolność do przewidywania, domyślania się

100 Szybciej czytają cholerycy i sangwinicySzybciej czytają cholerycy i sangwinicy. Wzrokowcy – łatwiej opanowują technikę szybkiego czytania. Słuchowcy mają potrzebę werbalizacji.

101 W zależności CO czytasz i w jakim CELU to czynisz - zastosuj:czytanie POBIEŻNE czytanie FRAGMENTARYCZNE czytanie STARANNE STUDIOWANIE tekstu Trzeba być elastycznym przy wyborze tempa czytania!

102 Elementy ułatwiające korzystanie z publikacji naukowychWprowadzające do tekstu: dedykacja – motto; wstęp, przedmowa, od autora, od redakcji, biografia, adnotacja, posłowie Poszerzające: przypisy, odsyłacze, bibliografie, aneksy, dokumenty towarzyszące (mapy, plany, taśmy, kasety, CD) Ułatwiające korzystanie z tekstu głównego: - indeks – skorowidz, spis treści, słownik, mapy, objaśnienia skrótów, nota wydawcy, errata; - pozatekstowe źródła informacji: wykresy, tabele, zdjęcia, ilustracje

103 Układ i treść książki: TYTULATURA: autor, tytuł, adres wydawniczy, metryczka TEKST WPROWADZAJĄCY: dedykacja, motto, wstęp, przedmowa, posłowie TEKST GŁÓWNY: części, tomy, rozdziały, ilustracje TEKST POMOCNICZY: spis treści, skorowidze, przypisy, bibliografia, tabele, mapy

104 Domniemany ruch gałek ocznych w trakcie czytania:

105 Czytanie – to ciąg zatrzymań i gwałtownych przeskoków.Oko widzi wyraźnie jedynie wówczas, gdy jest w stanie unieruchomić obiekt. Wzrok musi zatrzymać się na czytanym wyrazie. Czytanie – to ciąg zatrzymań i gwałtownych przeskoków.

106 Rzeczywisty ruch gałek ocznych w trakcie czytania:ruch oczu zatrzymania od ½ do 1 ½ sekundy wyrazy

107 Złe nawyki wolno czytającej osoby:Czytanie po jednym wyrazie, przeskakiwanie wzrokiem wstecz, odrywanie oczu od tekstu, regresje: cofanie wzroku do już przeczytanych fragmentów błądzenie wzrokiem po kartce ruch oczu zatrzymania wyrazy regresje

108 liczba wyrazów odczytana jednocześnieRuchy oka bieglejszego, czytającego w obrębie jednego zatrzymania więcej słów: ruchy gałki ocznej zatrzymania wzroku liczba wyrazów odczytana jednocześnie wyrazy

109 Podczas czytania w ciągu godziny oczy przebiegają drogę: 53 km!!

110 Czytając zdanie, nie odczytujemy znaczenia każdego wyrazu z osobna, lecz całe zwroty:Ten kot siedzi na drodze. Ten kot siedzi na drodze..

111 Jedną z naczelnych zasad szybkiego czytania jest powiększyć pole widzenia podczas każdego zatrzymania oka, by chwytało tekst możliwie najdłuższymi odcinkami. Nie należy czytać słowa oddzielnie. Pogarsza to rozumienie tekstu, zwalnia pracę umysłu któremu trudniej wiązać w logiczny ciąg oderwane wyrazy. Język nie zbiorem odrębnych słów, tylko słów włączonych kontekst.

112 Ćwiczenie sprawności percepcyjnej:przygotować przegotowane porzeczki miłą miną mimo woli wiele można powiedzieć omamić tym mianem mamy niani mamę dom – dym płot – płat dola – rola pika – piła męka – ręka połknąć – potknąć woda – wada przejazd – przyjazd nawa – nowa sen - syn

113 Wykorzystano informacje oraz ilustracje z następujących pozycji:Bibliografia Wykorzystano informacje oraz ilustracje z następujących pozycji: Tony Buzan: Pamięć na zawołanie. Łódź: Ravi, ISBN

114 Vera F. Birkenbihl: Siano w głowieVera F. Birkenbihl: Siano w głowie? Instrukcja obsługi mózgu czyli jak z „właściciela” mózgu stać się jego „użytkownikiem”. Katowice: KOS, ISBN Bosse Angelöw: Jak się uczyć skutecznie, szybko i przyjemnie. Poznań: Moderski i S-ka, ISBN

115 Elżbieta Zeman: Edukacja czytelnicza i informacyjnaElżbieta Zeman: Edukacja czytelnicza i informacyjna. Podręcznik dla uczniów liceum technicznego. Warszawa: WSiP, ISBN Jarosław Rudniański: Jak się uczyć? Wyd. 9 popraw. Warszawa: WSiP, ISBN X

116 Biblioteka Zespołu Szkół Urszulańskich w Rybniku www. bibliofilurBiblioteka Zespołu Szkół Urszulańskich w Rybniku Prezentację przygotowała: mgr Gabriela Bonk