1 Jakość powietrza w Warszawie Działania Miasta
2 Plan prezentacji Jakość powierza w WarszawieMonitoring jakości powietrza. Informowanie i alarmowanie Działania Miasta Program ochrony środowiska Warszawski Indeks Powietrza Dotacje dla mieszkańców Kontrole Straży Miejskiej Kampania edukacyjna Oddychaj Warszawo
3 Jakość powietrza w Warszawie
4 W ostatnich 10 latach wyraźnie spadła liczba dni, w których przekroczony został poziom dopuszczalny pyłu PM10 wynoszący 50 µg/m3.
5 Średnioroczne stężenia w Warszawie w latach 2010-2015Średnie roczne stężenia pyłów PM10 i PM2,5 spadają zarówno na stacjach komunikacyjnych jak i tła miejskiego i są poniżej lub nieznacznie przekraczają poziomy dopuszczalne. Stężenie benzo(a)pirenu utrzymuje się od kilku lat na podobnym poziomie.
6 Poziom PM10 z 8 stycznia 2017 r. stężenie dobowe maksymalne stężenie 1h Rybnik…………………………………………… 386…………………………………... 1419 Częstochowa…………………………………. 358…………………………………… 880 Kielce……………………………………………. 297…………………………………… 626 Dąbrowa Górnicza…………………………. 272…………………………………… 584 Nowy Targ……………………………………… 260…………………………………… 391 Kraków………………………………………….. 257…………………………………… 370 Katowice……………………………………….. 220…………………………………… 406 Warszawa……………………………………… 197,7………………………………… 437 Nowy Sącz…………………………………….. 191…………………………………… 338 Sosnowiec……………………………………… 159…………………………………… 367 Łódź………………………………………………. 131…………………………………… 281 Poznań………………………………………….. 97,6………………………………….. 328 Bydgoszcz……………………………………… 86,6………………………………….. 277,4 Wrocław………………………………………… 74……………………………………… 177 Toruń…………………………………………….. 57……………………………………… 144,4 Dane z serwisów internetowych WIOŚ i GDOŚ Zła jakość powietrza na początku stycznia 2017 r. nie wystąpiła jedynie w Warszawie. W wielu innych miastach zanotowano jeszcze wyższe stężenia pyłów. Spowodowane było to bardzo niekorzystnymi warunkami atmosferycznym: niską temperaturą powodująca większą emisję z ogrzewania oraz wysokim ciśnieniem i brakiem wiatru utrudniającymi rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń.
7
8 Monitoring jakości powietrzaInformowanie i alarmowanie
9 Monitoring – obowiązek ustawowy(ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska) Art. 88. 1. Oceny jakości powietrza i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Realizacja tych zadań, na terenie m.st. Warszawy, należy do obowiązków Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. To WIOŚ decyduje o lokalizacji stacji pomiaru jakości powietrza. Art. 90. 1. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje oceny poziomów substancji w powietrzu na podstawie pomiarów lub innych metod oceny. W Warszawie do oceny jakości powietrza, poza wynikami pomiarów, wykorzystywane jest modelowanie matematyczne. Modelowanie pozwala na uzyskanie informacji o przestrzennym zróżnicowaniu stężeń na cały monitorowanym obszarze.
10 Badanie jakości powierza i informowanie o wynikach pomiarów substancjiw powietrzu to ustawowy obowiązek Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska. Na stronie internetowej dostępna jest mapa przedstawiająca stężenia substancji na stacjach pomiarowych. Dane ze wszystkich stacji w kraju dostępne są na stronie GIOŚ Ze strony GIOŚ pobrać można również aplikację na urządzenia mobilne. Baner przedstawiający aktualna jakość powietrza zmieszczony jest na stronie internetowej Miasta
11 Poziom alarmowania (stężenia dobowe PM10 w µg/m3)Polska: Informowanie – 200 Alarmowanie – 300 Warszawa: Informowanie – 100 Obowiązujące w Polsce poziomy informowania i alarmowania zostały określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. Przepisy unijne nie określają tych poziomów. Działania w Warszawie podejmowane są już przy dobowym stężeniu pyłu PM10 przekraczającym 100 µg/m3 czyli takim samym jak w Wielkiej Brytanii, w Czechach i na Słowacji
12 Poziom informowania w Warszawie dobowe stężenie pyłu PM10 100 µg/m3W przypadku prognozowanego przez WIOŚ średnidobowego stężenia pyłu PM10 przekraczającego 100 µg/m3 Miasto podejmuje działania informacyjne na stronie um.warszawa.pl w portalach społecznościowych, poprzez Warszawski System Powiadomień (aplikacja mobilna i bezpłatne powiadomienia SMS) mailing do placówek oświatowych i żłobków Jeżeli stężenie PM10 utrzymujące się powyżej poziomu informowania przez kilka dnia wprowadzana jest bezpłatna komunikacja miejska.
13 Działania Miasta Program ochrony środowiska
14 Czym jest Program ochrony środowiska?Podstawowy dokument w zakresie ochrony środowiska sporządzany na poziomie województwa, powiatu i gminy Przedstawia cele i kierunki polityki prowadzonej przez samorząd Wymóg sporządzenia Programu wynika z art. 17 ustawy Prawo ochrony środowiska
15 Zakres tematyczny ProgramuOkreślony w przygotowanych przez Ministerstwo Środowiska Wytycznych do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska Jakość powietrza i ochrona klimatu Zagrożenie hałasem Pola elektromagnetyczne Gospodarowanie wodami (w tym gospodarka wodno-ściekowa) Zasoby geologiczne i powierzchnia ziemi Gospodarowanie odpadami Zasoby przyrodnicze Zagrożenia poważnymi awariami Świadomość ekologiczna mieszkańców Adaptacja do zmian klimatu
16 Główne elementy ProgramuDiagnoza – ocena stanu środowiska, analiza SWOT Cele, kierunki interwencji i zadania wynikające z diagnozy Harmonogram rzeczowo-finansowy Monitorowanie realizacji Programu . W diagnozie dokonano oceny stanu środowiska z uwzględnieniem działań prowadzonych dotychczas. Dokonano analizy SWOT, w wyniku której wskazano słabe i silne strony oraz szanse i zagrożenia. Biorąc pod uwagę tę analizę określono cele do jakich dążyć będzie Miasto oraz kierunki interwencji i zadania, które będą służyć realizacji tych celów. Projekt przewiduje realizację zadań inwestycyjnych, organizacyjnych i administracyjnych. Przedstawiono nie tylko działania Miasta, ale też innych podmiotów – zebrane na podstawie ankiet (tzw. zadania monitorowane) W programie przedstawiono również harmonogram rzeczowo-finansowy. Dla każdego zadania przedstawiono termin realizacji, koszty oraz źródła finansowania. To sprawia, że postawione cele nie są zawieszone w próżni – pokazujemy w jaki konkretnie sposób chcemy je osiągnąć. Przedstawiono również zasady monitorowania programu. Określono wskaźniki, które pozwolą na ocenę stopnia realizacji zadań oraz czy osiągnięte zostały wyznaczone cele.
17 Jakość powietrza i ochrona klimatuGłównymi źródłami zanieczyszczenia powietrza w Warszawie są transport samochodowy oraz emisja z indywidualnych źródeł ciepła opalanych paliwami stałymi. Problem stanowi także nielegalne spalanie odpadów. Znaczący wpływ na jakość powietrza w Warszawie ma również emisja napływowa z terenów otaczających miasto. Cele: Zapewnienie dobrej jakości powietrza w tym obniżenie stężeń pyłów zawieszonych PM10, PM2,5, dwutlenku azotu i benzo(a)pirenu Ochrona klimatu poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w szczególności CO2 Rozwój i promocja systemu transportu publicznego (budowa metra, budowa tras tramwajowych, system Wspólnego Biletu, parkingi P&J, buspasy) Ograniczenie emisji z transportu publicznego (zakup autobusów niskoemisyjnych) Eliminacja ruchu, w tym tranzytowego, z centrum miasta (budowa POW, obwodnica śródmiejska) Rozbudowa systemu dróg dla rowerów i innej infrastruktury rowerowej, promocja ruchu rowerowego Poprawa jakości infrastruktury drogowej, w szczególności likwidacja nawierzchni gruntowych i poprawa jakości nawierzchni Zmywanie ulic w celu ograniczenia pylenia (zmywanie regularne i interwencyjne) Ograniczenie pylenia podczas robót budowlanych i porządkowych (m.in. zarządzenie ograniczające stosowanie dmuchaw spalinowych przez jednostki miejski)
18 Jakość powietrza i ochrona klimatuLikwidacja źrodeł emisji (podłączanie do sieci ciepłowniczej obiektów ogrzewanych dotychczas z indywidualnych źródeł, wymiana ogrzewania węglowego na gazowe lub inne niskoemisyjne), m.in. wprowadzenie systemu zachęt dla mieszkańców, w tym dofinansowanie wymianu kotłów c.o. Rozbudowa i modernizacja sieci ciepłowniczej Zmniejszenie zużycia energii, ograniczenie strat ciepła (m.in. termomodernizacja) Stosowanie i promocja OZE, w tym dofinansowanie montażu instalacji solarnych i pomp ciepła Wykorzystanie uprawnień kontrolnych organów (kontrole spalania odpadów, kontrole pod katem czystości w rejonie budów) Stosowanie efektywnych metod oczyszczania gazów, modernizacja źródeł emisji, zmiana stosowanego paliwa (elektrociepłownie) Planowanie przestrzenne służące poprawie jakości powietrza – m.in. wykonanie analiz i ocen pod kątem wyznaczenia obszarów priorytetowych do objęcia mpzp w celu ochrony wartości i funkcji przyrodniczych, hydrologicznych i klimatycznych w skali ogólnomiejskiej i lokalnej Badanie i informowanie o jakości powietrza, m.in. Warszawski Indeks Powietrza Rozwój i utrzymanie terenów zieleni jako elementów wpływających na jakość powietrza Edukacja mieszkańców w kwestiach związanych z zanieczyszczeniem powietrza
19 Dla każdego z obszarów określono cele, kierunki interwencji oraz działania jakie będą wdrażane dla zapewnienia, że przyjęte cele zostaną osiągnięte. Przedstawiony został także system realizacji zaplanowanych działań, w tym m.in.: podmiot odpowiedzialny, istniejące istotne ryzyka, które mogą utrudnić ich wdrożenie, wskaźniki pozwalające na monitorowanie osiągnięcia celów.
20 Przedstawiono też harmonogramem z szacowanymi kosztami zaplanowanych prac oraz planowanymi źródłami ich finansowania.
21 Monitorowanie realizacji ProgramuSkuteczność i efektywność wdrażania Programu będą podlegały regularnej ocenie. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska, co dwa lata, (tj. w roku 2019 i 2021). Prezydent m.st. Warszawy sporządzi i przedstawi Radzie Miasta raport z realizacji Programu. Informacje zawarte w raporcie będą publicznie dostępne.
22 Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata z perspektywą do 2023 r. dostępny jest pod adresem Zaplanowane na najbliższe lata działania Miasta prowadzone w celu poprawy jakości powietrza zostały przedstawione również w : Planie gospodarki niskoemisyjnej dla m.st. Warszawy Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych dla Warszawskiego Obszaru Funkcjonalnego
23 Warszawski Indeks Powietrza (WIP)11 marca 2016 r. Porozumienie z Politechniką Warszawską. 21 grudnia 2016 r. Umowa na opracowanie i wdrożenie WIP Etap I – termin realizacji koniec października 2017 r. identyfikacja krytycznych dla obszaru miasta stężeń substancji w powietrzu W oparciu o dane pozyskiwane w czasie rzeczywistym z systemu pomiarowego Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska określone zostaną stężenia substancji w powietrzu, wystąpienie których spowoduje podjęcie konkretnych działań opracowanie katalogu działań doraźnych możliwych do wdrożenia w celu obniżenia występujących stężeń informowanie mieszkańców – przekazywanie zaleceń postępowania w przypadku wystąpienia podwyższonych stężeń zanieczyszczeń strona internetowa i aplikacja mobilna Etap II stworzenie systemu „miejskich” punktów pomiarowych substancji w powietrzu
24 Dotacje z budżetu m.st. Warszawy na inwestycje ekologiczneUchwała nr XXXVIII/975/2016 Rady m.st. Warszawy z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie zasad udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na terenie m.st. Warszawy Uchwała weszła w życie 12 stycznia 2017 r. kontynuowany jest program udzielania dotacji na likwidację zbiorników bezodpływowych, unieszkodliwianie azbestu, odnawialne źródła energii oraz uruchomiony program dofinansowania realizacji inwestycji polegających na modernizacji indywidualnych kotłowni i likwidacji pieców opalanych paliwem stałym
25 Kto może ubiegać się o dotację z budżetu m.st. WarszawyPodmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych, w tym: osoby fizyczne, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe, przedsiębiorcy, stowarzyszenia i fundacje. Jednostki sektora finansów publicznych, będące gminnymi i powiatowymi osobami prawnymi m.in.: zakłady opieki zdrowotnej m.st. Warszawy, samorządowe instytucje kultury m.st. Warszawy.
26 Dotacje na modernizację kotłowniZgodnie z uchwałą Rady m.st. Warszawy mogą być udzielane dotacje na realizację na terenie m.st. Warszawy inwestycji polegających na modernizacji kotłowni , tj.: likwidacji kotłów i palenisk na paliwo stałe i zastąpieniu ich przez nowe źródło ciepła opalane paliwem gazowym, likwidacji dotychczas wykorzystywanego źródła ciepła i wykonaniu indywidualnego węzła cieplnego z jednoczesnym podłączeniem obiektu do miejskiej sieci ciepłowniczej.
27 Dotacje na modernizację kotłowni c.d.Wysokość dotacji wynosi do 75% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji polegającej na modernizacji kotłowni. Na zakup i montaż nowej instalacji technologicznej kotłowni wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową dotacja nie może przekroczyć: 7 000 zł - dla osób fizycznych i osób fizycznych prowadzących dział. gospodarczą, zł - dla wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców. Na wykonanie indywidualnego węzła cieplnego wraz z podłączeniem do miejskiej sieci ciepłowniczej dotacja nie może przekroczyć: zł - dla osób fizycznych i osób fizycznych prowadzących dział. gospodarczą, zł - dla wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców.
28 Dotacje na wykorzystanie lokalnych źródeł energii odnawialnejZgodnie z uchwałą Rady m.st. Warszawy mogą być udzielane dotacje na realizację na terenie m.st. Warszawy inwestycji polegających na wykorzystaniu lokalnych źródeł energii odnawialnej (OZE), m.in. zakup i montaż: kolektorów słonecznych, pomp ciepła, paneli fotowoltaicznych.
29 Dotacje na wykorzystanie lokalnych źródeł energii odnawialnej c.d.Dla podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych wysokość dotacji wynosi do 40% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji. 1. Na zakup i montaż kolektorów słonecznych dotacja nie może przekroczyć: zł - dla osób fizycznych i osób fizycznych prowadzących dział. gospodarczą, zł - dla wspólnot mieszkaniowych, osób prawnych i przedsiębiorców. 2. Na zakup i montaż pomp ciepła dotacja nie może przekroczyć zł. 3. Na zakup i montaż instalacji fotowoltaicznych dotacja nie może przekroczyć zł. Dla jednostek sektora finansów publicznych, będących gminnymi i powiatowymi osobami prawnymi wysokość dotacji wynosi do 80% rzeczywistych kosztów realizacji inwestycji.
30 Kancelaria Biura Ochrony ŚrodowiskaTermin składania wniosków o udzielenie dotacji na realizację inwestycji w 2017 r. Termin składania wniosków o udzielenie dotacji na realizację inwestycji polegających na modernizacji kotłowni: od r. do r. (za datę złożenia wniosku o udzielenie dotacji uznaje się datę wpływu wniosku do Biura Ochrony Środowiska) Miejsce składania wniosków: Kancelaria Biura Ochrony Środowiska (pl. S. Starynkiewicza 7/9, piętro IV, pokój 404 i 405, poniedziałek - piątek: )
31 Więcej informacji, w tym wzór wniosku, znajduje się na stronie wwwWięcej informacji, w tym wzór wniosku, znajduje się na stronie
32 W kwietniu 2016 r. w został powołany Referat dsW kwietniu 2016 r. w został powołany Referat ds. Kontroli Środowiska Straży Miejskiej. Referat wykonuje działania edukacyjne i kontrolne m.in. w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami, w tym kontrole przestrzegania zakazu spalania odpadów w indywidualnych kotłach grzewczych. Straż Miejska dysponuje mobilnym systemem kontrolno-pomiarowym stanu środowiska, na który składa się 5 samochodów wraz z zabudową i specjalistycznym wyposażeniem. Na wyposażeniu pojazdów są m.in. analizatory do pomiaru zanieczyszczenia powietrza.
33 Kampania edukacyjna
34
35