1

2

3 Jest mieszaniną gazów i aerozoli składająca się na atmosferę ziemską. Tworzą go pierwiastki chemiczne: azot, tlen, argon, neon, hel, krypton, wodór oraz związki chemiczne: dwutlenek węgla, metan. Jest mieszaniną gazów i aerozoli składająca się na atmosferę ziemską. Tworzą go pierwiastki chemiczne: azot, tlen, argon, neon, hel, krypton, wodór oraz związki chemiczne: dwutlenek węgla, metan.

4 Pierwiastkiem, który warunkuje życie na Ziemi jest tlen. Jego brak powoduje śmierć w skutek niedotlenienia. Bierze udział w procesie fotosyntezy, a w organizmie człowieka w procesie przemiany materii. Pierwiastkiem, który warunkuje życie na Ziemi jest tlen. Jego brak powoduje śmierć w skutek niedotlenienia. Bierze udział w procesie fotosyntezy, a w organizmie człowieka w procesie przemiany materii. Jest on składnikiem wszystkich organizmów żywych, gdyż wchodzi w skład białek i kwasów nukleinowych, także cukrów.

5

6 Woda (H ₂ O), to jeden z najczęściej występujących w przyrodzie związków chemicznych, o olbrzymim znaczeniu biologicznym. Charakteryzuje się brakiem zapachu i smaku oraz bezbarwnością. Temperatura wrzenia wody pod ciśnieniem atmosferycznym wynosi 100°C, natomiast temperatura topnienia 0°C. Z obniżaniem temperatury, od około 4°C, gęstość wody maleje. Cząsteczka wody zbudowana jest z dwóch atomów wodoru, połączonych wiązaniem kowalencyjnym z atomem tlenu. Kąt wiązania H - O - H wynosi 104°40'. Bez wody nie byłoby życia na Ziemi.

7 Woda powstaje wskutek bardzo egzotermicznej reakcji spalania wodoru w tlenie: 2H ₂ + O ₂ = 2H ₂ O

8  Cegły i cementu - zawierają one sole kwasu krzemowego  Tynk - zawiera węglan wapnia (CaCO ₃ )  Szyby okienne - zawierają krzemiany sodowo- wapniowe Do budowy i wyposażenia naszego domu używamy: naszego domu używamy:

9 Chemia budowlana jest to grupa domieszek i dodatków chemicznych1) przeznaczonych do produkcji spoiw, zaczynów, zapraw budowlanych i betonów oraz innych wyrobów stosowanych w budownictwie, takich jak: - redukujące ilość wody (plastyfikatory i superplastyfikatory), - przyspieszające wiązanie, - przyspieszające twardnienie, - opóźniające wiązanie, - napowietrzające, - zwiększające wodoodporność (środki hydrofobizujące), - zwiększające więźliwość wody (środki retencyjne), - środki zagęszczające, - włókna zbrojące, - środki odpieniające itp.

10  Produkty, których głównym składnikiem są związki wielkocząsteczkowe.  Naturalnie modyfikowane chemicznie  Syntetycznie otrzymane na drodze polireakcji  Związek wielkocząsteczkowy naturalny + dodatki = naturalne tworzywo (żywica naturalna) modyfikowane  Dodatki: wypełniacze, zmiękczacze, pigmenty i barwniki, stabilizatory, środki antyelektrostatyczne.

11  izopropanol -do odkażania ran, ((CH 3 ) 2 CHOH)  spirytus (C 2 H 5 OH)  woda utleniona (H 2 O 2 )  paracetamol (C 8 H 9 NO 2 )  aspiryna (C 9 H 8 O 4 ) W medycynie chemia odgrywa ogromną rolę, jest niezbędna. Wszystkie rodzaje leków wymagają w swoim składzie obecności związków chemicznych. Możemy to zauważyć przeglądając własną domową apteczkę. Znajdziemy tam całą masę ciekawych rzeczy np :

12 Wkraczanie chemii do rolnictwa rozpoczęło się od nawozów i nawożenia. Mianem pestycydów, czyli chemicznych środków ochrony roślin, określa się dużą grupę związków (naturalnych lub syntetycznych), stosowanych w zwalczaniu chorób roślin, niszczeniu szkodników lub usuwaniu chwastów

13  Zastosowanie kwasów Kwas siarkowodorowy (H ₂ S) - produkcja depilatorów chemicznych Kwas azotowy (HNO ₃ )-produkcja wielu substancji zapachowych  Zastosowanie soli Węglan sodu (Na ₂ CO ₃ )-produkcja kosmetyków do demakijażu Węglan wapnia(CaCO ₃ )-produkcja past do zębów  Zastosowanie wodorotlenków Wodorotlenek potasu (KOH) -produkcja mydeł w płynie i kosmetyków myjących  Zastosowanie tlenków Tlenek tytanu (TiO ₂ )-jako biały pigment do produkcji kremów, mleczka, pudru Tlenek magnezu (MgO)-do zagęszczania szminek i fluidów

14 Wykorzystanie kwasów w przemyśle spożywczym:  Kwas chlorowodorowy (HCl)-wykorzystanie m.in. do produkcji sztucznego miodu, przypraw do zup, serków homogenizowanych i cukru.  Kwas fosforowy (H ₃ PO ₄ ) - do zakwaszenia galaretek.  Kwas węglowy (H ₂ CO ₃ ) - jego wodny roztwór wykorzystywany jest do produkcji napojów gazowanych.

15  Węglan wapnia (CaCO ₃ )-kreda  Celuloza – zeszyt, książki  Grafit (odmiana alotropowa węgla)-ołówek

16 Procesy życiowe – czynności wspólne dla istot żywych. Dzięki nim można ustalić, że dany organizm jest istotą żywą. Wydalanie, ekskrecja – proces fizjologiczny polegający na usuwaniu zbędnych, szkodliwych lub będących w nadmiarze metabolitów oraz wody i elektrolitów (osmoregulacja). Wydalanie gazów oddechowych odbywa się w procesie respiracji. Odżywianie – proces życiowy polegający na pozyskiwaniu przez organizm ze środowiska pokarmu (a dokładniej zawartych w nim składników odżywczych).Dostarczanie organizmowi białek, tłuszczów i cukrów oraz mikro i makroelementów np. Fe, Zn, Mn, F, I, K, na, Ca, Mg. Oddychanie-jedna z trzech bezpośrednio decydujących o życiu czynności ustroju, obok krążenia krwi i czynności ośrodkowego układu nerwowego. Oddychanie ustroju polega na dostarczaniu komórkom tlenu (O ₂ ) i wydalaniu na zewnątrz dwutlenku węgla (CO ₂ ).

17

18 Trudno sobie wyobrazić dziedzinę życia, a tym bardziej branży przemysłu, w której nie korzysta się z nowoczesnych środków chemicznych. W wielu sytuacjach umożliwiają one utrzymanie wysokiej jakości produkcji i zapewniają bezpieczeństwo konsumentom. Optymalizacja kosztów to również redukcja zużycia tego typu środków, przy zachowaniu zadowalających efektów. Produkty chemiczne znalazły szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym jako środki konserwujące i ulepszacze żywności nadające kolor, smak, aromat oraz przedłużenie terminu ważności. Dzieli się je głownie na : - barwniki - konserwanty - emulgatory, zagęstniki - antyutleniacze Papierosy to nic innego jak drobny tytoń uformowany w walce owinięte bibułą, służące do palenia przez wdychanie dymu. Dym papierosowy zawiera wiele rakotwórczych substancji, dlatego palenie szkodzi zdrowiu. Te składniki to m.in. aceton (składnik farb i lakierów), amoniak ( detergent czyszczący), arsen (trutka na szczury odpowiedzialny za raka skóry, wątroby, przełyku i oskrzeli), butan (zawarty w benzynie), cyjanowodór, formaldehyd (składnik syntetycznych dywanów), polon (radioaktywny pierwiastek), smoła, tlenek węgla, fenol.

19 Alkohol najważniejszym przedstawicielem jest etanol, otrzymywany przez fermentację alkoholową glukozy, zachodzącą za pomocą drożdży. W jej wyniku otrzymuje się 15-18% roztwór, który po destylacji jest tzw. Spirytusem rektyfikowanym (96 % etanolu i 4 % wody)

20 Narkotyki- substancje pochodzenia roślinnego, ewentualnie otrzymane syntetycznie, które zamieniają wrażliwość układu nerwowego na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Przykłady tych używek : -heroina -morfina -amfetamina -marihuana. Długotrwałe branie narkotyków powoduje u młodego człowieka: · utratę wagi ciała · zaburzenia snu (odsypianie w czasie dnia) · przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli · zaburzenia pamięci · niepokój i przygnębienie · oczopląs · osłabienie mięśni, wiotkość mięśni · zmiany nastrojów, depresje, paranoje, stany lękowe · drżenie kończyn · halucynacje, wymioty, bezsenność · manię prześladowczą · zagrożenie chorobą HIV

21 Współczesny człowiek ma do dyspozycji wiele tkanin o najróżnorodniejszych właściwościach produkowanych przez przemysł włókienniczych. W lecie najchętniej ubieramy się w materiały bawełniane, w zimie wolimy ciepłą wełnę, doceniamy również niemnące elany czy kolorowe bistory. Chemicy rozszyfrowali skład i budowę włókien, które ofiarowała nam przyroda, a także wytworzyli nowe, o zmienionych właściwościach, równie chętnie stosowane przez przemysł odzieżowy i dziewiarski. Ze względu na pochodzenie włókna można podzielić następująco: 1)Naturalne włókna: a)Roślinne: -Bawełna -Len -Konopie 2)Wytworzone przez człowieka: -Elana -Nylon -Anilana -Sztuczny jedwab

22 Kupując samochody, porównujemy je nie tylko pod względem marki czy koloru lecz także ich ceny, bezpieczeństwa oraz poziomu emisji CO 2. Badania naukowe prowadzone przez przemysł chemiczny jak również i innowacje mają wpływ na właściwości samochodu. Innowacyjne produkty chemiczne przyczyniają się do większego komfortu kierowcy oraz bezpieczeństwa pasażerów poprzez stosowanie niezamarzających płynów jak również i innych płynów, gumowych opon i węży, plastikowych tablic rozdzielczych oraz karoserii nowoczesnych samochodów.

23 Detergenty 1) sole sodowe estrów kwasu siarkowego z wyższymi alkoholami (np. laurylosiarczan sodu) 2) związki lub ich mieszaniny, które stanowią aktywny czynnik wszelkich środków czystości, takich jak szampony, proszki do prania, płyny do mycia naczyń, środki do mycia naczyń w zmywarkach itd.

24 Zofia Jasińska Anna Kapuścińska Aleksandra Kaźmierska Agata Przedpełska Ewa Zakrzewska