1 Jezioro Szmaragdowe Jezioro Szmaragdowe – (do 1945 niem.: Herta See, Kreide See) – sztuczne jezioro położone na osiedlu Szczecina – Zdrojach, na obszarze Parku Krajobrazowego Puszcza Bukowa. Zawdzięcza swą nazwę charakterystycznemu zabarwieniu wody (skutek zawartości węglanu wapnia, pochodzącego z rozpuszczania kalcytu).

2 Dane morfometryczne Państwo Polska Lokalizacja SzczecinPowierzchnia 0, km² Wymiary 0,289 × 0,165 km Głębokość • maksymalna 18 m Wysokość lustra 42 m n.p.m.

3 Historia Jeziora SzmaragdowegoJezioro powstało w wyrobisku dawnej kopalni kredy i margla, eksploatowanej przez powstałą w 1862 roku pobliską fabrykę cementu portlandzkiego "Stern". W okolicy dzisiejszego Jeziora Szmaragdowego rozpoczęto w 1862 r. przemysłową eksploatację porwaka margli o miąższości ok m. Początkowo eksploatowano surowiec skalny powyżej poziomu wód gruntowych, później zaczęto zagłębiać się, tworząc wyrobisko o głębokości ok. 20 m w stosunku do poziomu otaczającego terenu. Urobek transportowano do znajdującej się przy obecnej ul. Batalionów Chłopskich cementowni, niepotrzebny zaś nadkład składowano na hałdę (obecnie: Wzgórze Widok). 16 lipca 1925 roku natrafiono w ścianie południowej eksploatowanego wyrobiska na warstwę piasków zawodnionych, przez które nastąpił gwałtowny wlew wody i zalanie odkrywki. Wylew nastąpił spod wysokiej (ok. 50 m) pionowej ściany margli. Kopalnia Katharinen Kreidegrube została zalana przez wodę wybijającą z południowej ściany wyrobiska. Wszyscy z ówcześnie pracujących robotników zdołali się uratować[2]. Jednocześnie nastąpiło częściowe osunięcie się ściany wyrobiska i powstanie stożka osuwiskowego. W 1959 nastąpiło ponowne osunięcie się ziemi w południowej części wyrobiska co spowodowało powiększenie się stożka osuwiskowego i zmniejszenie się powierzchni jeziora o ok. 0,4 ha. Na dnie jeziora wciąż znajdują się pozostałości górniczych maszyn i urządzeń. Nieopodal zaś jego brzegu wznosi się betonowy mostek, pozostałość po torowisku wywożącej urobek kolejki.Z zalaniem kopalni łączy się miejscowa legenda: już od chwili uruchomienia pierwszych kopalń w okolicy, na początku XIV w., grasował w nich chciwy i złośliwy duch zwany Skarbkiem. Przez tak długi czas nagromadził on ogromne bogactwa, które ukrył pod ziemią. Schowek znajdował się właśnie u podnóża płd. urwiska. Gdy kilof górnika odsłonił owe bogactwa, Skarbek zalał wszystko wodą

4 Geologia Wzgórza Bukowe, na terenie których leży Jezioro Szmaragdowe, powstały w wyniku oddziaływania lądolodu ok tysięcy lat temu. Obecna rzeźba terenu Wzgórz ukształtowana została podczas ostatniego zlodowacenia (ok lat temu). Oddziaływanie lądolodu spowodowało znaczące pofałdowanie, przemieszczenie i wypiętrzenie poszczególnych warstw skalnych tak, że niekiedy warstwy starsze znajdują się nad młodszymi. Lodowiec przywlókł tu także liczne porwaki i głazy narzutowe.Woda gruntowa cały czas napływa do jeziora (można to zaobserwować wędrując ścieżką turystyczną tuż przy brzegu jeziora), a jej nadmiar spływa do studzienki kanalizacyjnej znajdującej się przy mostku widokowym. Strome ściany dawnego wyrobiska podlegają ciągłym zmianom na skutek zachodzących tu procesów geodynamicznych: tworzą się nowe rynny, osuwiska, obrywy i nisze abrazyjne.

5 Przyroda Ze względu na dużą zawartość węglanu wapnia, w wodach Jeziora Szmaragdowego nie rozwinęło się intensywne życie biologiczne. Brak trzcin i szuwarów na brzegach (które stanowią dla ptactwa wodnego naturalne miejsce schronienia i żerowania) sprawia, iż rzadko na jeziorze można zobaczyć przedstawicieli awifauny. Lasy porastające okolice jeziora są pochodzenia naturalnego (wykształciły się bez ingerencji człowieka), a zaczęły powstawać po przerwaniu eksploatacji górniczej tego terenu (po 1925 r.). Początkowo na stromych stokach dawnej kopalni zaczęły pojawiać się brzozy i topole, później: robinie, wiązy górskie, sosny, klony i inne gatunki. Obecnie w otoczeniu jeziora przeważa zespół buczyny pomorskiej, z niewielkimi fragmentami światłolubnej dąbrowy kserotermicznej. Na nasłonecznionych stokach występuje roślinność kserotermiczna, w tym między innymi: lepnica zwisłokwiatowa, koniczyna dwukłosowa, storczyk buławnik wielkokwiatowy. Można tu spotkać także rośliny chronione: bluszcz pospolity, czerniec gronkowy, marzankę wonną.Świat zwierzęcy reprezentowany jest przez licznie gniazdujące tu ptaki (dzięcioły, kowaliki, kruki, kukułki, sikory, sójki, zięby) oraz ssaki (borsuki, dziki, kuny, lisy, wiewiórki, sarny).