1 Język UML (Unified Modelling Language)
2 Przyczyny opracowania języka UMLRóżnorodność modeli stosowanych w metodach obiektowych, tworzonych w latach 90-ych. Konieczność ujednoliconego modelowania modelowania aspektu statycznego i dynamicznego modelu (systemu) Dostarczenie narzędzia do modelowania tak problemu jak i tworzonego rozwiązania.
3 Źródła języka UML Metoda OBJECTORY (Jacobson) OMT (Raumbough)Metoda Boocha
4 Cele języka UML Modelowanie (sformalizowany opis) problemuSpecyfikacja wymagań użytkowników (prezentacja modelu nowego rozwiązania) Prezentacja projektu nowego rozwiązania (składniki technologiczne) Możliwość dogodnego przekształcania modeli na kod języków programowania obiektowego. Dokumentowanie prac nad rozwiązaniem informatycznym
5 Artefakty możliwe do prezentacji przez UMLWymagania Architektura Projekt (jego składniki) Kod źródłowy Testy Prototypy Kolejne wersje rozwiązania
6 Podstawowe pojęcia języka UMLObiekt Klasa Atrybut Operacja – usługa, której można zażądać od obiektu Metoda – implementacja operacji w klasie obiektów, zawierająca algorytm Relacja – zależność występująca pomiędzy klasami w modelu klas Interfejs – deklaracja operacji, służących do realizowania usługi przez obiekt
7 Abstrakcyjna klasa UMLSłuży do klasyfikowania obiektów (stereotypów) na podstawie struktury lub zachowania Są to: Typy Interfejsy (aplikacji) Klasy Podsystemy Pakiety Bazy danych Tabele bazy danyc, itd..
8 Diagramy modelowania i projektowania struktury SIDiagram klas Diagram obiektów (egzemplarzy klas) Diagramy komponentów Diagramy wdrożenia
9 Przykład diagramu klasLiczność obligatoryjna Zamówienie Klient 1..1 Data przyjęcia przygotowane numer cena o..* Nazwa adres 1 ocenakredytowa() asocjacja Do realizacji() Zamknij() Klient - osoba Klient - firma Linia pozycji Reguła Integ- ralności Pozycja zamówienia Nazwisko kontaktu Wskaźnik kredytu Limit kredytu Karta kredyt * Ilość cena zrealizowanny Przypomnij() Rachunek za miesiąc ocenakredytowa()=‘słaba’ 1..* 0..* 1 Przedstawiciel handlowy Liczność opcjonalna 0..1 Pracownik Produkt
10 Cele diagramów komponentówPrezentacja rozwiązań przyjmowanych w trakcie realizacji projektu informatycznego Przedstawiają architekturę sytemu informatycznego
11 Przykład diagramu komponenetówPrzetwarzanie biznesowe Interfejs użytkownika Baza danych Procedury bezpieczeństwa
12 Przykład diagramu grupowaniaPodsystem „Planowanie” Reklama Harmonogramowanie Podsystem „Biuro” Kartoteka klientów Dokumentowanie Sprzedaży Ewidencja sprzedaży
13 Diagramy modelowania dynamiki (procesów przetwarzania)Diagram przypadków użycia Diagramy interakcji: sekwencji czyności współdziałania Diagramy przekształceń stanów Diagram czynności
14 Diagram przypadków użyciaAnaliza zamówienia Dział zamówień Przygotowanie wysyłki Kasa Składanie zamówienia Realizacja płatności Klient fakturowanie Księgowość
15 Cele diagramu sekwencji czynnościWskazanie obiektów i użytkowników biorących udział w przypadku oraz sposobu ich komunikowania się. Ujęcie chronologiczne przesyłanych komunikatów i wywoływanych przez nie czynności w obiektach.
16 Diagram sekwencji czynnościAnonimowy klient :Pozycja towarowa :Rachunek :Zamówienie Utwórz() Rezerwuj(data, rachunek Obciąż(koszt) Bonus(data,rach.) powrót Potwierdź realizację Likwidacja
17 Cele diagramu współdziałania (kolaboracji)Reprezentacja powiązań pomiędzy obiektami (klasami) Podstawa do wyznaczenia pakietów (modułów, podsystemów)
18 Pojęcia definiowania interakcji obiektów i ich notacja graficznaInterakcja – wymiana komunikatów między obiektami w określonym celu Komunikat – specyfikacja łączności pomiędzy metodami pryporzadkowanymi klasom obiektów
19 Diagram współdziałania - analiza zamówienia:Formularz wprowadzania zamówienia 1:Przygotuj() :Zamówienie 5: Konieczne do zamówienia () 2: Przygotuj linię zamówienia() Specjalna linia :Linia zamówienia Specjalny zapas : Pozycja magazynowa 3:Sprawdź() 4: [Sprawdż=prawda] Zmniejsz zapas() 7: [Sprawdź=prawda] nowa() 6: nowa() :Pozycja wysyłki :Pozycja zamówiona
20 Cele diagramów przekształceń stanówReprezentują one tak zwane maszyny stanowe Maszyna stanowa określa ciąg stanów przyjmowanych przez obiekt w czasie jego życia, a także reakcje obiektu na te zdarzenia Maszyna stanowa może być dodatkowo reprezentowana przez diagramy czynności – reprezentując przepływ sterowania od czynności do czynności.
21 Podstawowe pojęcia maszyny stanowejOtoczenie – obiekty odbierające i emitujące komunikaty do obiektu naszego zainteresowana Stan – okoliczność lub sytuacja, w której obiekt znajduje się w trakcie swego życia Stan początkowy i końcowy Przejścia Zdarzenie uruchamiające Warunek dozoru – wyrażenie logiczne określające przejście z jednego do drugiego stanu obiektu Akcja – niepodzielna procedura obliczeniowa, wywołana pzez zdarzenie uruchamiające
22 Diagram przekształceń stanówpoczątkowy Stan Końcowy Zamówienie przyjęte Pozycje niezrealizowane Zamówienie zapłacone Zamówienie Zrealizowane częściowo Zamówienie analizowane Uregulowana płatność Zamówienie fakturowane Wysyłka Niektórych pozycji Zakończenie analizy Zamówienie przyjęte do realizacji Zamówienie zrealizowane całkowicie Wysłana faktura Wysyłka Wszystkich pozycji
23 Diagramy przekształceń stanówZagnieżdżone współbieżne
24 Przykład zagnieżdżonego diagramu przekształceń stanówZegarek elektroniczny ustaw Wyświetl Ustaw ustaw Wyświetl czas Wyświetl datę Wyświetl alarm Ustaw czas Ustaw datę Ustaw alarm
25 Przykład diagramu współbieżnego przekształcania stanówStanowisko pracy Komputer Lampka Zegarek Lampka Komputer Zegarek Wyłączona Włączona
26 Diagram czynności (aktywności)Cel: Reprezentowanie przypadku użycia lub grupy przypadków użycia jako sieci działań Określenie obiektów i ich stanów związanych z czynnościami występującymi w przypadku użycia
27 Przykład diagramu czynności (obsługa zamówienia)Dział sprzedaży Klient Magazyn Zamówienie rejestrowane Przyjmij Zamówienie Żądaj obsługi Zamówienie przyjęte Płać Zamówienie przygotowane Wystaw fakturę Przygotuj zamówienie Zamówienie wysłane Dokonaj wysyłki Ewidencjonuj zamówienia zrealizowane Zamówienie archiwowane
28 Wersja 2.0 Model systemu składa się z 4 komponentów: SuperstructuraInfrastruktura Język reguł obiektowych (OCL) Diagram wymiany (Interchange diagram)
29 3 Nowe diagramy Diagram strukturalny (Composite structure diagram )Diagram harmonogramowania (Timing Diagram) Diagram przeglądu interakcji (Interaction Overview Diagram)
30 Diagramy struktury Klas (ang. class diagram) Obiektów (object diagram)Pakietów Struktur połączonych (złożonych) Wdrożeniowe (diagram abstrakcyjny): Komponentów Rozlokowania
31 Diagramy dynamiki Przypadków użycia (use case) Czynności (activity)Maszyny stanowej (przekształceń stanów obiektu) Interakcji (diagramy abstrakcyjny) Sekwencji Komunikacji Harmonogramowania (lub Zależności czasowych) Sterowania interakcją
32 Mechanizmy rozszerzania definicji języka UML4- poziomowa architektura metamodelowania Stereotypy
33 Architektura języka Warstwa meta-metamodelu (poziom M3): Definicje pojęć Warstwa metamodelu (poziom M2): Definicje metaklas – ich atrybutów, operacji, itp.. Warstwa modelu (poziom M1): definicje klas ich atrybutów itp.. Realizowane przez analityków dla konkretnego problemu Warstwa użytkownika (poziom M0): definicje konkretnych obiektów, wartości atrybutów
34 Stereotypy Nowe typy elementów modelujących w językuSą one definiowane poprzez pokazanie związków z innymi z metaklasami języka UML Przykład: <