1 Kanalizacja sanitarnaInstalacje wod.-kan. III

2 Akty prawne Instalacje kanalizacji sanitarnej projektuje się zgodnie z normami: 1. PN–EN 12056–2 Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynków. Część 2: Kanalizacja sanitarna. Projektowanie układu i obliczenia 2. PN-92/B Instalacje kanalizacyjne. Wymagania w projektowaniu

3 Podstawowe pojęcia Podejście kanalizacyjneprzewód łączący urządzenia sanitarne z pionem lub przewodem odpływowym Pion kanalizacyjny główny przewód (na ogół pionowy) odprowadzający ścieki z urządzeń sanitarnych Przewód odpływowy przewód odprowadzający ścieki ułożony ze spadkiem, do którego podłączone są piony lub urządzenia sanitarne z najniższej kondygnacji budynku Podłączenie kanalizacyjne (przykanalik) przewód odprowadzający ścieki z nieruchomości do sieci kanalizacyjnej zewnętrznej Syfon kanalizacyjny urządzenie zabezpieczające przed przepływem zanieczyszczonego powietrza przez zastosowanie zamknięcia wodnego

4 System kanalizacyjny 1. W Polsce stosuje się I system podejść kanalizacyjnych – system pojedynczego pionu kanalizacyjnego z podejściami częściowo wypełnionymi. 2. W typowym rozwiązaniu projektuje się podejścia niewentylowane i piony z wentylacją główną. Ile wyróżniamy systemów kanalizacyjnych?

5 Przybory sanitarne – wysokość montażu

6 Przybory sanitarne - odpływy jednostkoweUrządzenie DU, l/s Umywalka, bidet 0,5 Natrysk bez korka 0,6 Natrysk z korkiem 0,8 Wanna, zlew kuchenny, zmywarka Pralka automatyczna do 5 kg Pralka automatyczna do 12 kg 1,5 Ustęp spłukiwany ze zbiornikiem 6,0 l lub 7,5 l 2,0 Ustęp spłukiwany ze zbiornikiem 9,0 l 2,5 Wpust podłogowy DN 50 Wpust podłogowy DN 70 Wpust podłogowy DN 100

7 Zlewozmywak, pralka, zmywarka, wanna, natryskPodejścia Minimalne średnice dla podejść pojedynczych zależą od przyłączonego przyboru sanitarnego. Podejścia prowadzi się z minimalnym spadkiem 2%. Urządzenie DN [mm] Umywalka, bidet 40 Zlewozmywak, pralka, zmywarka, wanna, natrysk 50 Miska ustępowa 100 UWAGA! W przypadku podejść, których długość przekracza 4m po długości przewodu lub na których jest więcej niż trzy zmiany kierunku należy dobrać przewody o większych średnicach.

8 Podejścia niewentylowaneQmax, l/s DN, mm 0,50 40 0,80 50 1,00 60 1,50 70 2,00 80 (bez ustępów spłukiwanych) 2,25 90 (nie więcej niż 1 ustęp spłukiwany) 2,50 100 Przepustowość hydrauliczna i średnice nominalne

9 Podejścia – miski ustępowe1. Odległość miski ustępowej od pionu kanalizacyjnego nie powinna przekraczać 1,0 m po długości przewodu. 2. Ścieki z miski ustępowej powinny być wpięte do pionu osobnym podejściem i do najniższego trójnika na danej kondygnacji. 3. Dopuszczalne jest wpinanie misek ustępowych w podejścia zbiorowe, ale w takim przypadku miska ustępowa musi być ostatnim przyborem wpiętym w podejście (najbliżej pionu). 4. Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyborów na danej kondygnacji wspólnym podejściem włączonym do trójnika na pionie położonym o 0,7 m poniżej posadzki danej kondygnacji. Jaka jest maksymalna odległość miski ustępowej od pionu?

10 Piony Piony kanalizacji sanitarnej muszą mieć stałą średnicę i kierunek na całej długości. Minimalne średnice pionów kanalizacyjnych: 0,07 m – jeśli pion nie odprowadza ścieków z misek ustępowych 0,1 m – jeśli do pionu podłączone są miski ustępowe. 3. Minimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejścia. 4. Każdy pion musi być wentylowany za pomocą rury wywiewnej lub zaworu napowietrzającego. 5. Przed przejściem w przewód odpływowy na pionie około 50 cm nad posadzką należy zamontować czyszczak. Piony kanalizacyjne i rury wentylacyjne Qmax (l/s) DN Wlot skośny Wlot kątowy 70 2 1,5 80 2,6 90 3,5 2,7 100 5,2 4 125 7,6 5,8 150 12,4 9,5 200 21 16 Kiedy można zastosować zawory napowietrzające? Zawory napowietrzające można stosować tylko wtedy, kiedy nie ma możliwości wyprowadzenia przewodu wentylacyjnego ponad dach pod warunkiem, że ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do sieci zewnętrznej i co piąty wentylowany jest rurą wywiewną. Najczęściej stosuje się zawory jeśli do pionu nie ma podpiętych misek ustępowych.

11 Piony wyższe niż 10 m Wymaga się, aby do pionu o wysokości ponad 10 m (w budynkach 4−kondygnacyjnych i wyższych) nie podłączać przyborów sanitarnych na wysokości ostatnich 2,0 m przed przejściem w przewód odpływowy w piwnicy. Gdy występuje konieczność połączenia przyborów ustawionych na niższych kondygnacjach, wówczas należy odprowadzić ścieki do specjalnych odcinków przewodów. Średnica obejścia jest dostosowana do średnic podejść kanalizacyjnych podłączanych przyborów sanitarnych. Zasady wykonania podejść przy łączeniu wysokich pionów z przewodami odpływowymi: a) jeżeli na najniższej kondygnacji nie ma przyborów sanitarnych b) jeżeli na niższej kondygnacji są przybory sanitarne 1 − pion 2 − podejście 3 − przewód odpływowy

12 Przewody odpływowe i przykanalik1. Minimalna średnica przewodów położonych w gruncie wynosi 0,1 m, a przykanalika 0,15 m. 2. Dopuszczalne wypełnienie przewodów odpływowych - 0,5, a przykanalika kanalizacji sanitarnej - 0,7. 3. Minimalna prędkość przepływu ścieków wynosi 0,7 m/s.

13 Przepustowość przewodów odpływowych przy stopniu napełnienia 50 % (h/d=0,5)Spadek DN 100 DN 125 DN 150 DN 200 DN 225 DN 250 DN 300 i Qmax v cm/m l/s m/s 1,5 3,1 0,8 5 1 9,4 1,1 17,4 1,3 27,6 32,9 59,2 1,8 2,0 3,5 5,7 10,9 20,1 31,9 1,7 38,1 68,4 2 2,5 4 6,4 1,2 12,2 22,5 35,7 1,9 42,6 76,6 2,3 3 4,4 7,1 1,4 13,3 1,6 24,7 38,9 2,1 46,7 2,2 83,9 4,7 7,6 14,4 26,6 42,3 50,4 90,7 2,7 8,2 15,4 28,5 45,2 2,4 53,9 96,9 2,9 4,5 5,3 8,7 16,3 30,2 48 57,2 102,8 5,6 9,1 17,2 50,6 60,3 2,8 108,4 3,2

14 Minimalne spadki przewodów odpływowych i podłączeń kanalizacyjnych w zależności od średnicyMinimalny spadek, % 100 2 150 1,5 200 1 250 0,8 300 0,67 Największe dopuszczalne spadki nie powinny przekraczać: dla rur kamionkowych, betonowych i z tworzyw sztucznych 15 % dla d≤0,15 m 10 % dla d=0,20 m 8 % dla d≥0,25 m b) dla rur żeliwnych 40 % dla d≤0,15 m 25 % dla d≥0,20 m

15 Przewody odpływowe Wśród przewodów odpływowych wyróżniamy przewód główny oraz przewody drugorzędne. Każdy przewód drugorzędny powinien być oddzielnie podłączony do głównego, pod kątem nie większym niż 60°. Wszystkie przewody prowadzone są najkrótszą drogą, przeważnie wzdłuż przegrody budowlanej oraz koniecznie z zachowaniem odpowiedniego spadku. Spadek powinien być jednakowy na całej długości, co zapewnia samooczyszczanie się przewodu. Rewizje kanalizacyjne powinno się montować: co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150mm, a dla większych średnic co 20 m, przed każdym uskokiem poziomu.

16 Przewody odpływowe 5. Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożone prostopadle do przegrody. 6. Na przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejść dodatkowo nałożyć tuleje ochronne. 7. Dla przewodów prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać, że warstwa gruntu pokrywającego rury kanalizacyjne powinna być o cm większa od głębokości przemarzania gruntu, jeśli przewody układa się wyżej, to powinny być zaizolowane termicznie. 8. Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny być oddalone od innych przewodów co najmniej: 1,5 m od przewodów gazowych i wodociągowych, 0,8 m od kabli energetycznych, 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych.

17 Studzienka schładzającaW pomieszczeniu węzła cieplnego należy zaprojektować studzienkę schładzającą. Wielkość studzienki powinna być tak dobrana, aby pomieścić zład wodny z jednego kotła. Do studzienki należy dobrać pompę i wyznaczyć czas potrzebny do jej opróżnienia.

18 Obliczenia Średnice podejść zbiorowych, pionów i przewodów odpływowych oblicza się na podstawie obliczeniowego natężenia przepływu ścieków sanitarnych Qww: 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 K- współczynnik częstości (nieciągłe wykorzystanie urządzeń - dla budynków mieszkalnych – K=0,5) ΣDU – suma odpływów jednostkowych 𝑄 𝑤𝑤 ≥ 𝐷𝑈 𝑚𝑎𝑥 DUmax – największy odpływ jednostkowy z pojedynczego przyboru

19 Przykład obliczeniowyDane: Piwnica: 1 Kondygnacje mieszkalne: 3 Mieszkania: 12 4 na każdej kondygnacji, 6 na każdy przewód spustowy Pralnia: w piwnicy Jednostkowe odpływy: system I Odpływ charakterystyczny: 0,5 Przewody spustowe: 2 (trójniki kątowe) Przewód odpływowy: 1 spadek =2 %, stopień napełnienie =0,5 Schemat do przykładu obliczeniowego

20 1. Dobór średnic - podejścia pojedynczeUrządzenie Liczba DU, l/s ΣDU, l/s DN, mm imin, % Ustęp spłukiwany 7,5 l (Us) 2 4 100 Umywalka (U) 3 0,5 1,5 50 Wanna (W) 1 0,8 Natrysk (bez korka) (Nb) 0,6 Zlew kuchenny (Zk) 70 Zmywarka (Zm) Razem 8,5 Suma jednostkowych odpływów w jednym mieszkaniu Urządzenie Liczba DU ΣDU DN, mm imin, % Pralka do 6 kg (P) 2 0,8 1,6 50 Umywalka (U) 0,5 1 Razem 2,6 Suma jednostkowych odpływów w pralni

21 2. Dobór średnic - podejścia zbioroweP+Zk: ΣDU = 1,6 l/s → 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 =0,5∙ 1,6 =0,63𝑙/𝑠 Ponieważ DUmax=0,8; więc Qww=0,8 l/s →DN 50 P+Zk+U: ΣDU = 2,1 l/s → 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 =0,5∙ 2,1 =0,72𝑙/𝑠 P+Zk+U+U: ΣDU = 2,6 l/s → 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 =0,5∙ 2,6 =0,81𝑙/𝑠 Ponieważ Qww=0,81 l/s →DN 60 Itd.. Us+U: ΣDU = 2,5 l/s → 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 =0,5∙ 2,5 =0,79𝑙/𝑠 Ponieważ DUmax=2; ale występuje ustęp spłukiwany, więc Qww=2,25 l/s →DN 90

22 3. Dobór średnic - piony 6 mieszkań, w każdym DU=8,5 l/s Dla pionu I ΣDU=6·8,5=51 l/s → 𝑄 𝑤𝑤 =𝐾 Σ𝐷𝑈 =0,5∙ 51 =3,6𝑙/𝑠 Zgodnie z tabelą (slajd 10) przyjmujemy DN 100 Dla pionu II Jak dla pionu I

23 4. Dobór średnic – przewody odpływoweOdc. ΣDU, l/s DU max, Qww, DN, mm i, % Qmax, v, m/s L, m Rp, m npm Rk, A 51 2,0 3,6 125 2 5,7 1,1 Rk=Rp-i·L B 53,6 3,7 C 104,6 5,11 A C B